Như chúng ta đã biết, từng mốc phát triển của mỗi trẻ là khác nhau nên thời điểm trẻ tập đi cuối cùng cũng khác nhau và không có một tiêu chuẩn thống nhất. Bé tập đi thực ra là một quá trình rất phức tạp, trước khi tập đi, bé phải có nhiều kỹ năng như khả năng giữ thăng bằng, khả năng đứng, khả năng luân phiên chịu trọng lượng của cả hai chân, v.v. Vì vậy, tiến độ trẻ biết đi sớm hay muộn cũng sẽ có sự khác biệt, miễn là trong mức bình thường thì không cần quá lo lắng.
Vậy khoảng bình thường là bao nhiêu?
Nói chung, đầu tiên bé sẽ bước vào giai đoạn tập bò trong độ tuổi từ 6 đến 13 tháng, và giai đoạn bé đứng một mình thường xảy ra ở độ tuổi từ 9 đến 12 tháng. Nếu bé trên 18 tháng tuổi, vẫn chưa biết đi và các chỉ số tăng trưởng phát triển khác đều tụt hậu so với trẻ cùng tuổi thì đã đến lúc cha mẹ cần lưu ý.
Trẻ biết đi sớm hay muộn, có liên quan đến chỉ số IQ không? Nghiên cứu cho thấy: nó có thể không như bạn nghĩ
Vậy câu hỏi đặt ra là nó có liên quan gì đến chỉ số IQ của trẻ biết đi sớm hay muộn?
Hiện nay, dân gian có câu nói rằng nếu trẻ biết đi sớm hơn thì sau này sẽ khôn ngoan hơn, tức là chỉ số thông minh của trẻ sẽ cao hơn. Vậy cơ sở khoa học cho khẳng định này là gì?
Đầu năm 2016, Pediatrics, một tạp chí của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, đã công bố một nghiên cứu trong đó họ theo dõi 599 trẻ em sinh từ năm 2008 đến năm 2010. Nghiên cứu cho thấy độ tuổi mà trẻ đứng một mình có liên quan đến khả năng nhận thức khi 4 tuổi. Cụ thể những đứa trẻ thành thạo kỹ năng này khi 9 tháng tuổi đã làm tốt hơn trong các bài kiểm tra nhận thức và đạt điểm cao hơn những đứa trẻ học cách đứng một mình khi 10 tháng tuổi. Cuối nghiên cứu cũng đề cập đến độ tuổi mà trẻ đạt được các mốc phát triển vận động thô có thể là cơ sở cho sự phát triển mọi mặt sau này.
Mặc dù nghiên cứu đã được công bố nhưng do số lượng người trong thí nghiệm quá ít nên chúng tôi không thể đưa ra kết luận 100% rằng một đứa trẻ biết đi sớm phải thông minh.
Ngay từ 13 năm trước, Thụy Sĩ cũng đã công bố kết quả của một nghiên cứu, họ đã tiến hành 7 cuộc kiểm tra và đánh giá tiếp theo trên 222 trẻ sinh ra khỏe mạnh, và sau khi những đứa trẻ này bước vào tuổi đi học, cứ 2-3 năm lại kiểm tra khả năng thể thao và trí thông minh của chúng.
Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em học cách ngồi một mình trong khoảng thời gian từ 4 đến 13 tháng, với độ tuổi trung bình là 6,5 tháng, và học cách đi một mình trong khoảng thời gian từ 8,8 đến 20 tháng, với trung bình là 12 tháng tuổi.
Nghiên cứu này không tìm thấy mối liên hệ trực tiếp giữa trẻ biết đi sớm và muộn hơn, trẻ biết đi sớm hơn không thông minh hơn và khả năng phối hợp thể chất cũng không tốt hơn.
Mặc dù những nghiên cứu trên đều là những nghiên cứu nhỏ nhưng từ đó nhiều người cũng nhận ra rằng trẻ biết đi sớm hay muộn, thực tế không có mối liên hệ trực tiếp nào với sự phát triển trí tuệ trong tương lai.
Còn về mức độ thông minh của trẻ, ngoài yếu tố di truyền, thực ra nó còn liên quan mật thiết đến phong cách nuôi dạy và giáo dục con cái của cha mẹ.
Là cha mẹ, chúng ta có thể giúp con phát triển tiềm năng não bộ và nâng cao trí thông minh như thế nào?
Đầu tiên, phải có rất nhiều kiến thức được lưu trữ trong não.
Thứ hai, khi gặp vấn đề, các em có thể vận dụng linh hoạt những kiến thức này để giải quyết vấn đề.
Trên thực tế, khi bộ não của chúng ta đang học kiến thức mới, các nơron ở các vùng liên quan sẽ nhận được kích thích và được kích hoạt, cuối cùng là liên kết chặt chẽ với nhau, chỉ cần có đủ kích thích thì toàn bộ cấu trúc mạng lưới sẽ hoàn thiện hơn.
Ví dụ trẻ học công thức nhân, chỉ cần trẻ thực hành một lần thì các tế bào thần kinh ở vùng liên quan sẽ được kích thích một lần, sau khi kích thích nhiều vòng thì cấu trúc mạng lưới sẽ phát triển tốt và trẻ sẽ ghi nhớ được.
Vì vậy, nói một cách đơn giản, muốn cải thiện trí thông minh của trẻ, một là tạo cho trẻ nhiều kích thích hơn, tức là để trẻ tiếp xúc nhiều hơn với kiến thức và những điều thú vị, hai là tạo cơ hội cho trẻ giải quyết vấn đề một cách độc lập.
Có nên cho trẻ tập đi sớm không hay lựa chọn một thời điểm thích hợp hoặc để bé phát triển tự nhiên là tốt nhất? Đó là câu hỏi được rất nhiều bà mẹ trẻ quan tâm hiện nay. Cùng tìm hiểu trong bài viết sau của Mebeaz để xem nên hay không nên cho trẻ tập đi sớm nhé!
- Mẹ cần biết: Trẻ bao nhiêu tháng tuổi bắt đầu tập đi?
Nội dung chính trong bài
- 1 Có nên cho trẻ tập đi sớm không?
- 2 Tại sao không nên cho trẻ tập đi sớm?
- 2.1 Giảm thị lực
- 2.2 Cho trẻ tập đi sớm dễ bị tổn thương xương
- 3 Khi nào mới nên cho trẻ tập đi?
- 4 Lưu ý khi cho trẻ tập đi sớm
Có nên cho trẻ tập đi sớm không?
Nhiều người thấy con mình có sự phát triển khá nhanh về trí não như nhận biết màu sắc, con vật rất tốt nên cũng muốn tập đi cho con sớm để phát triển toàn diện. Tuy nhiên, đây không phải là một nhận thức đúng về sự phát triển của trẻ.
Cha mẹ thường hay so sánh con nhà mình với con nhà người ta. Tuy nhiên, sự phát triển của mỗi đứa trẻ là khác nhau, đặc biệt trong độ tuổi tập ăn, tập nói và tập đi. Vì thế, không nên ép trẻ tập đi khi chúng chưa sẵn sàng.
Việc dạy bé tập đi sớm có thể là quá sức của con dẫn tới những ảnh hưởng, tổn thương nghiêm trọng tới thể trạng và sức khỏe. Tại sao lại như vậy thì các mẹ có thể tham khảo ở phần tiếp theo của bài viết!
Tại sao không nên cho trẻ tập đi sớm?
Xương và hệ thống các dây chằng của trẻ nhỏ rất mềm và yếu nhưng lại đàn hồi khá tốt. Ít có đứa trẻ dưới 2 tuổi nào [ngoại trừ bị bệnh xương thủy tinh, còi xương] bị sai khớp do chấn thương, nếu có thì thường gãy xương kèm theo.
Giảm thị lực
Nghe thì có vẻ vô lý nhưng việc trẻ tập đi sớm lại có liên quan tới thị lực. trẻ dưới 1 tuổi, thị lực chưa phát triển, trẻ vẫn đang trong giai đoạn khám phá mọi thứ xung quanh ở phạm vi gần. Khi tập đi, trẻ sẽ chỉ chăm chăm nhìn về một điểm ở phía xa như đồ chơi, tiếng vỗ tay của cha mẹ,.. Điều này khiến trẻ bị hạn chế tầm nhìn, ảnh hưởng tới sự phát triển thị lực của trẻ.
Cho trẻ tập đi sớm dễ bị tổn thương xương
- Dễ mắc bệnh xẹp chỏm xương đùi do việc tập đi sớm khi cơ thể chưa sẵn sàng sẽ làm tăng trọng tải lên khớp háng của bé. Xương cẳng chân còn khá mềm chứa nhiều nước, chất hữu cơ nhưng lại ít canxi nên rất dễ bị biến dạng. Chính vì thế về sau nhiều đứa trẻ tập đi sớm chân dễ bị vòng kiềng.
- Dễ mắc chứng bàn chân bẹt: Bình thường lòng bàn chân sẽ lõm và hình vòm để phân bổ trọng lực cơ thể trên từng vị trí chân. Tuy nhiên, nếu cho trẻ tập đi sớm, cấu trúc lòng bàn chân chưa hoàn chỉnh, trọng lượng trực tiếp đè lên gót chân, khiến vùng này chịu trọng lực quá mức. Tình trạng này sẽ khiến trẻ đi lại khó khăn, nhanh mệt.
Chính vì thế cha mẹ không nên cho trẻ tập đi sớm là như vậy!
Khi nào mới nên cho trẻ tập đi?
Theo như ý kiến của các bác sĩ bệnh viện nhi thì không có một độ tuổi nhất định nào cho việc tập đi vì khả năng phát triển của mỗi trẻ là khác nhau. Tuy nhiên, như các bạn đã biết không nên cho trẻ tập đi sớm vì những ảnh hưởng nhất định đối với trẻ như đã kể trên.
Có những đứa trẻ biết lẫy, biết bò, biết ngồi, biết đứng sớm thì sẽ biết đi sớm và ngược lại. Đó là do sự sự dạy dỗ của cha mẹ, khả năng của bé và quan trọng là việc bổ sung canxi trong thai kì. Bé nào được bổ sung canxi tốt từ trong thai kì tới sau sinh sẽ có cơ xương chắc, cứng cáp và nhanh biết đi hơn.
Tuy nhiên, theo thống kê và quá trình phát triển của trẻ thì hầu như khoảng thời gian bé tập đi đó là từ 10 – 15 tháng tuổi nhưng cũng có bé 16, 17 tháng tuổi mới biết đi. Nếu như trẻ hết 18 tháng tuổi vẫn chưa biết đi kèm một số dấu hiệu trước đó như chậm biết lẫy, bò, ngồi, hết 4 tháng không nâng được đầu một góc 45 độ, hết 6 tháng chưa biết với tay lấy đồ vật,… thì trẻ cần được đưa đi khám ngay!
Lưu ý khi cho trẻ tập đi sớm
Cha mẹ không nên ép con khi con chưa thật sự sẵn sàng mà hãy để con được phát triển theo nhu cầu, khả năng của bản thân. Khi con có những dấu hiệu của việc mong muốn tập đi như đứng lên và giữ thăng bằng trong chốc lát hoặc bám vào tường hoặc bố mẹ để đứng lên,.. là con đã sẵn sàng tập đi. Khi đó, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau:
- Cha mẹ hoặc người dạy trẻ đi cần đứng trong phạm vi gần với trẻ để có thể kịp thời đỡ khi bé bị ngã.
- Có thể sử dụng đồ chơi hoặc vỗ tay để tạo hứng thú cho trẻ tiến lại gần.
- Với những bước đi ban đầu cha mẹ nên giữ thăng bằng cho trẻ bằng việc đỡ 2 nách chứ không nên cầm ở cánh tay vì có thể gây gãy tay trẻ.
- Khi đi trẻ thường có xu hướng cúi mặt và lao đầu về phía trước, cha mẹ cần theo dõi quan sát và chỉnh sửa để tránh gù hoặc dáng đi không đẹp sau này.
- Khi mới tập đi, mẹ nên cho bé đi chân trần để bé cảm nhận được mặt sàn để giữ thăng bằng tốt hơn. Khi bé đứng và đi chập chững rồi có thể cho con đeo giày.
- Tạo môi trường rộng mở cho trẻ tập đi chứ không nên bó hẹp không gian trong nhà.
- Không nên phụ thuộc quá nhiều vào xe tập đi vì sẽ khiến trẻ lười đi.
Vì thế, thời gian cho bé tập đi cũng khó xác định một cách chính xác. Ông bà, bố mẹ chỉ nên cho con tập đi khi con đã sẵn sàng. Hãy để con được phát triển một cách tự nhiên, phù hợp với nhu cầu và “lộ trình” riêng của mỗi đứa trẻ.
Trên đây là những vấn đề liên quan đến việc có nên cho trẻ tập đi sớm không. Hy vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp các mẹ hiểu rõ hơn về việc phát triển và nhu cầu của tập đi của trẻ. Chúc các bé luôn mạnh khỏe và phát triển một cách toàn diện!