Uống thuốc hạ sốt khi không sốt

Trẻ em bị sốt là mối lo thường xuyên của mọi nhà, nhất là các gia đình mới sinh con đầu lòng. Vì quá lo nên nhiều bà mẹ thường dùng thuốc không đúng bệnh, dùng quá liều gây nhiều tác hại, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Cần lưu ý khi dùng thuốc hạ sốt cho trẻ?

– Thuốc hạ nhiệt tác dụng lên vùng dưới đồi đưa nhiệt độ trở về 37 độ C, làm cho thân nhiệt trở lại bình thường: thuốc có loại đơn chất [paracetamol] hoặc dưới dạng phối hợp [với các chất kháng histamin, vitamin B1, C…] cần được xác định rõ trước khi dùng [tên thuốc, hàm lượng].

– Không nên dùng nhiều loại có chung tác dụng cùng một lúc dễ gây ngộ độc vì quá liều như uống viên nén tiffy, decolgen, pamin, sirô tiffy, viên đặt hậu môn, viên sủi, thuốc bột… Liều dùng thường được xác định là 60 mg/kg/ngày, chẳng hạn, cháu nặng 10 kg, mỗi ngày có thể dùng 600 mg/ngày, khoảng 15 mg/kg trong 6 giờ hoặc 10 mg/kg trong 4 giờ. Thuốc gói, thuốc viên có nhiều hàm lượng khác nhau nên phải lưu ý khi dùng.

Liều dùng hạ sốt cho trẻ thường được xác định là 60 mg/kg/ngày

– Tìm nguyên nhân để điều trị, chỉ nên dùng thuốc khi sốt cao, kéo dài. Trong y tế thường quy ước sốt dưới 38 độ C là sốt nhẹ, từ 38 đến 39 độ C là sốt vừa, từ 39 đến 41 độ C là sốt cao, trên 41 độ C là rất cao.

– Nên dùng các biện pháp hạ sốt khác song song với việc dùng thuốc: lau mát chỗ da mỏng bằng nước ấm ở nơi kín gió, cởi bỏ bớt quần áo, không đặt nằm ở nơi quá nóng, ăn nhẹ dễ tiêu, uống nước như nước chanh, nước cam, orezol… [nếu sốt cao kéo dài sẽ mất nước gây co giật], không xoa bằng nước đá, dầu gió.

– Thuốc tác dụng nhanh ở môi trường lỏng, thuốc đạn có tác dụng hiệu quả như thuốc uống, chỉ nên dùng khi trẻ không uống được [bị nôn, không hấp thụ], thời gian tác dụng chậm hơn thuốc uống.

Có thể bạn quan tâm:

Cách dùng thuốc hạ sốt cho trẻ

Trẻ sốt phát ban cần xử trí như thế nào?

Trẻ sơ sinh bị sốt khi nào cần gặp bác sĩ?

– Cần theo dõi khi trẻ dùng thuốc có thể bị mẫn cảm với thuốc hay một trong những thành phần của thuốc [vì vậy, phải xem kỹ thành phần tá dược của thuốc]. Thận trọng với bệnh nhân suy gan, suy thận.

– Thuốc hạ sốt hoạt chất là paracetamol có nhiều loại khác nhau về thành phần và hàm lượng, dạng bào chế như:

+ Babyplex: thuốc cốm gồm có paracetamol 325mg, vitamin B1, chlorpheniramin maleat, tá dược vừa đủ 3 g. Liều dùng: ngày uống 3-4 lần, mỗi lần như sau: Trẻ dưới 1 tuổi: 1/4 gói, từ 1-5 tuổi: 1/3 gói, từ 5-10 tuổi: 1/2 gói, từ 10-15 tuổi: 1 gói. Hòa thuốc vào chén nhỏ với nước chín, không nên đổ thẳng thuốc vào miệng.

+ Panadol trẻ em: viên nhai màu hồng vị dâu chứa 120mg paracetamol. Liều dùng: từ 1-3 tuổi: 1 viên, từ 3-6 tuổi: 1-2 viên, từ 6-12 tuổi: 2 viên. Nếu cần dùng lại sau 4 giờ. Không quá 4 lần/ngày.

+ Effe-paracetamol: gói bột sủi gồm có paracetamol 200mg, vitamin C và tá dược. Liều dùng: từ 2-6 tuổi: 1 gói x 3 lần/ngày. Từ 6-15 tuổi: 1-2 gói x 3 lần/ngày. Trên 15 tuổi: 2 gói x 3 lần/ngày.

Efferalgan 80 mg: mỗi gói có paracetamol 80 mg – thuốc bột sủi bọt. Thường được chỉ định cho trẻ em cân nặng từ 8-15kg. Lưu ý: Không dùng thuốc này trong các trường hợp mẫn cảm với paracetamol, bệnh gan nặng, không dung nạp với fructose [vì có sorbitol]. Trường hợp cần kiêng muối, hoặc ăn nhạt cần lưu ý vì mỗi gói thuốc có chứa 66 mg natri [phải trừ vào khẩu phần ăn hằng ngày].

+ Các trường hợp không dùng được thuốc đạn: dị ứng với paracetamol, bệnh gan nặng, mới bị viêm hậu môn, trực tràng, chảy máu trực tràng, thuốc có thể gây ngứa tại chỗ, tăng theo lần dùng, liều dùng, thời điểm dùng. Khi bị tiêu chảy không dùng viên đạn.

Những trường hợp sốt cần đưa trẻ đi cấp cứu

– Trẻ dưới 4 tuổi bị sốt 39 độ C trở lên.

– Trẻ sốt kèm theo cứng cổ, phồng thóp.

– Trẻ trên 4 tháng tuổi bị sốt 39 -40 độ C [đã uống thuốc nhưng không giảm sốt].

– Đã điều trị tại nhà quá 4-5 ngày vẫn không khỏi hoặc sốt kéo dài hơn 3 ngày.

Lưu ý:

– Đối với các loại thuốc panadol có thêm cafein chỉ dùng cho trẻ trên 7 tuổi [1 viên/lần, không quá 4 viên/24 giờ].

– Loại thuốc efferalgan codein chỉ dùng cho trẻ trên 15 tuổi

Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/

Nhiều gia đình có thói quen tích trữ thuốc hạ sốt trong mùa dịch Ảnh: N.C.T.

Gần đây xuất hiện một số ca cấp cứu do ngộ độc thuốc hạ sốt. Đặc biệt, có trường hợp lan truyền thông tin dễ gây nguy hiểm cho sức khỏe là nếu mắc COVID-19, không cần đo sốt cao hay thấp, cứ dùng thuốc hạ sốt liên tục 4 - 6 tiếng/viên, uống suốt trong vòng 7 ngày.

Hiểu đúng về sốt

Để chữa trị bệnh trước tiên phải xác định đúng bệnh, nhiều người khi cảm thấy cơ thể mệt mỏi, nóng hơn mức bình thường, đã tự ý dùng thuốc, điều này không nên. Theo PGS Nguyễn Hữu Đức - Trường đại học Y dược TP.HCM, sốt là hiện tượng thân nhiệt tăng cao hơn bình thường, được quy ước khi thân nhiệt cao trên 38OC. Sốt nhẹ từ 38 - 39OC, trên 39OC là sốt cao.

Khi thân nhiệt dưới 38OC, nếu không thấy quá mệt mỏi, khó chịu thì không nên dùng thuốc hạ sốt, thay vào đó có thể nghỉ ngơi nơi thoáng mát, uống nhiều nước lọc.

Theo dược sĩ Nguyễn Hữu Đức, hai loại thuốc phổ biến thường được dùng để hạ sốt là aspirin và paracetamol. Trong hai loại thuốc này, paracetamol được xem là tương đối an toàn. Aspirin giảm đau, hạ nhiệt tốt nhưng lại gây nhiều tác dụng phụ, đặc biệt gây tổn hại niêm mạc dạ dày - tá tràng và tăng nguy cơ xuất huyết nếu dùng quá liều. Không được dùng aspirin khi nghi ngờ sốt xuất huyết, đặc biệt không dùng cho phụ nữ có thai và trẻ em.

Paracetamol thuộc diện thuốc không phải kê theo đơn, người dân có thể tự mua ở các hiệu thuốc về để chữa các biểu hiện đau, sốt thông thường. Nhưng nếu dùng thuốc thường xuyên, không đúng liều có thể hại gan. Đối với người lớn thường dùng 1 - 2 viên paracetamol 500mg cho mỗi lần uống, trẻ là 10 - 15 mg/kg cân nặng.

Khoảng cách giữa các lần uống từ 4 - 6 tiếng, không nên sử dụng liên tiếp thuốc hạ sốt vì dễ dẫn đến tình trạng ngộ độc gây nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Lưu ý không tùy tiện lấy thuốc viên nén paracetamol dành cho người lớn và bẻ nhỏ 1/2, 1/3, 1/4... viên để dùng cho trẻ em. Chỉ dùng thuốc paracetamol trong một thời gian 3 - 4 ngày, nếu sốt tái diễn hoặc tăng thêm, cần đến bác sĩ khám hoặc đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và cho hướng điều trị thích hợp.

Nên có ý kiến bác sĩ khi uống thuốc hạ sốt tại nhà

Trong thời điểm giãn cách xã hội do COVID-19, đặc biệt khi TP.HCM áp dụng cách ly F0 không triệu chứng tại nhà, nhiều người có tâm lý tự chữa bệnh COVID-19. Ông Hữu Đức cho biết nếu không có sự chỉ dẫn cụ thể của dược sĩ, việc người dân tự sử dụng thuốc liều tối đa theo các bài đăng trên mạng xã hội rất dễ dẫn đến nguy cơ ngộ độc, nặng hơn là tử vong.

"Cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào, không nên sử dụng liều vượt mức khuyến cáo. Các biểu hiện của ngộ độc thuốc rất khó nhận biết, khi cảm thấy cơ thể chán ăn, vàng da, mệt mỏi, buồn nôn hay đau bụng sau khi dùng thuốc hạ sốt trong 24 tiếng, cần đến gặp bác sĩ để thăm khám. Tránh tình trạng suy giảm chức năng gan, tăng men gan, nguy hiểm đến tính mạng", ông Đức nói.

CẨM NƯƠNG