QPTD -Thứ Sáu, 15/04/2011, 02:29 [GMT+7]
Chủ nghĩa Mác - Lê-nin soi sáng sự nghiệp đổi mới của chúng ta
1. Những năm 80 của thế kỷ XX, tình hình thế giới và Việt Nam có những biến đổi to lớn, đặc biệt là sự khủng hoảng trầm trọng của CNXH hiện thực và khủng hoảng kinh tế-xã hội của đất nước. Trong bối cảnh đó, Đại hội VI của Đảng [năm 1986] vẫn kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước, đặc biệt nhấn mạnh đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế. Năm 1991, Đại hội VII thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH, khẳng định rõ: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản”.
Trên cơ sở “nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam” đó, Đảng ta đã giải quyết thành công một loạt vấn đề lý luận và thực tiễn mà sự nghiệp đổi mới đặt ra. Những vấn đề về CNXH và con đường đi lên CNXH đã ngày càng rõ hơn. Nhiều vấn đề lý luận, thực tiễn mới đã được nhận thức ngày càng đúng đắn qua các kỳ Đại hội và vận dụng sáng tạo vào công cuộc đổi mới, thu được những thành tựu quan trọng, trở thành “xương sống” lý luận của sự nghiệp đổi mới. Đó là các vấn đề: kinh tế thị trường định hướng XHCN; chủ động hội nhập quốc tế và giữ vững độc lập, tự chủ; xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN; tiến hành CNH,HĐH; xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN trong điều kiện mới; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; xây dựng Đảng ngang tầm nhiệm vụ... Nhờ đó, sự nghiệp đổi mới đất nước của nhân dân ta 25 năm qua đạt được những thành tựu “to lớn, có ý nghĩa lịch sử”.
Những thành tựu “to lớn, có ý nghĩa lịch sử” ấy, được mọi người dân Việt Nam cảm nhận rõ ràng, hưởng thụ thật sự trong cuộc sống hàng ngày, được cả thế giới ngưỡng mộ và lạc quan tin tưởng: Việt Nam sẽ trở thành “một quốc gia cường thịnh” trong tương lai. Những “ngưỡng mộ” và “ấn tượng sâu sắc” đó của thế giới đối với Việt nam đã nói lên một cách rõ ràng khả năng lãnh đạo kinh tế, xây dựng đất nước của Đảng ta, một Đảng Mác – Lê-nin chân chính.
2. Những thành tựu trong công cuộc đổi mới đất nước của nhân dân ta 25 năm qua có được là do sự nghiệp đổi mới được dẫn dắt và soi sáng bởi chủ nghĩa Mác – Lê-nin; là do Đảng ta luôn trung thành và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin trong thực tiễn cách mạng. Đại hội XI của Đảng đã rút ra một bài học kinh nghiệm quan trọng: “Trong bất kỳ điều kiện và tình huống nào, phải kiên trì thực hiện đường lối và mục tiêu đổi mới, kiên định và vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH”1.
Khẳng định kinh nghiệm nêu trên trong giai đoạn hiện nay là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp bách, chẳng những góp phần củng cố niềm tin vào chủ nghĩa Mác – Lê-nin, vào con đường đi lên CNXH, mà còn trực tiếp làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, chống phá chủ nghĩa Mác – Lê-nin của các thế lực thù địch. Tầm quan trọng của chủ nghĩa Mác – Lê-nin đối với xã hội Việt Nam được quy định bởi yêu cầu phát triển của sự nghiệp đổi mới và sự vận động của lịch sử cách mạng Việt Nam; bởi yêu cầu đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc trong thế giới hiện nay. Vai trò “nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam” của chủ nghĩa Mác – Lê-nin đối với sự nghiệp đổi mới đất nước của nhân dân ta là khách quan, vốn có, chứ không phải do chúng ta “cố tình gán ghép” như sự bịa đặt của một số người. Vai trò đó không phải thể hiện ở những câu chữ, ở những mỹ từ, mà thể hiện sinh động trong cuộc sống, thông qua hoạt động thực tiễn của dân tộc và của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Những nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lê-nin luôn là ngọn đuốc soi đường cách mạng Việt Nam. Hơn tám thập kỷ qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất Tổ quốc, cả nước đi lên CNXH. Và ngày nay, trước những biến động phức tạp của tình hình thế giới, sự nghiệp đổi mới đất nước theo định hướng XHCN của nhân dân ta vẫn tiếp tục phát triển và đạt được những thành tựu rất đáng khích lệ trên tất cả các lĩnh vực. Thế giới biết đến và ngưỡng mộ Việt Nam không phải chỉ vì sự anh dũng, ngoan cường của nhân dân ta trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm; mà còn bởi những thành tựu to lớn và toàn diện của nhân dân ta trong công cuộc đổi mới, đẩy mạnh CNH,HĐH đất nước; bởi ý chí vươn lên, tinh thần lao động sáng tạo vượt qua nghèo khó, đưa đất nước tiến lên trên con đường XHCN, phấn đấu vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đó là bằng chứng hùng hồn khẳng định tính đúng đắn của việc lựa chọn con đường độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, con đường của chủ nghĩa Mác – Lê-nin mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.
3. Chủ nghĩa Mác – Lê-nin đã từng được hình thành và phát triển từ nhiều tiền đề, điều kiện nhất định. Trong bối cảnh lịch sử mới, những điều kiện chính trị, kinh tế, xã hội, văn hoá, tư tưởng của đất nước và thế giới đương đại vừa đòi hỏi, vừa tạo điều kiện cho sự phát triển mới của chủ nghĩa Mác – Lê-nin. Để chủ nghĩa Mác – Lê-nin thực sự là học thuyết cách mạng, khoa học, chỉ dẫn cho nhân loại đi đến tương lai XHCN, dẫn đường cho sự nghiệp đổi mới nước ta tiếp tục phát triển, vấn đề quan trọng đặt ra hiện nay là từ những thành công và thất bại của CNXH hiện thực, cần nghiêm túc phân tích, rút ra những bài học kinh nghiệm, những vấn đề lý luận, tiếp tục bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin, thực hiện thắng lợi những mục tiêu của CNXH.
Nếu như C.Mác, Ph.Ăng-ghen đã có công trong việc làm cho CNXH từ không tưởng trở thành khoa học, khai sáng ra học thuyết cách mạng khoa học; nếu như V.I. Lê-nin đã có công phát triển và hiện thực hoá những nguyên lý của chủ nghĩa Mác trên một phần rộng lớn của trái đất, thì các thế hệ những người cộng sản trong thế kỷ XXI phải tiếp tục bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác – Lê-nin và vận dụng sáng tạo vào thực tiễn, thúc đẩy cách mạng phát triển. Xuất phát từ thực tế khách quan, vận dụng sáng tạo và phát triển lý luận là yêu cầu quan trọng nhằm bảo đảm sức sống và phát huy vai trò của chủ nghĩa Mác – Lê-nin.
Thế kỷ chúng ta đang sống đã và đang đặt chủ nghĩa Mác – Lê-nin trước những thách thức to lớn; nhất là những vấn đề mới nảy sinh và hết sức phức tạp của thời đại, của cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc đang diễn ra trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Thực tiễn chỉ ra rằng, khi nào và ở đâu, Đảng Cộng sản kiên định, nhận thức đúng, vận dụng sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lê-nin vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể, đề ra đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn, thì khi đó, ở đó, cách mạng phát triển, thu được thắng lợi. Ngược lại, cách mạng sẽ khó khăn, thậm chí thất bại. Trước sự sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và Đông Âu - sự kiện “chấn động thế giới”, không ít những luận điểm, quan điểm khác nhau trong dàn “hợp xướng” tiến công, hy vọng có thể hạ bệ và thay thế chủ nghĩa Mác – Lê-nin; chúng ra sức tuyên truyền về cái gọi là “hồi kết thúc”, sự “cáo chung”, sự “lạc hậu, lỗi thời” của chủ nghĩa Mác – Lê-nin.
Cần tiếp tục khẳng định rằng, sự kiện “chấn động thế giới” đó không phải là điều minh chứng cho tính chất “lỗi thời”, cho sự “phá sản” của chủ nghĩa Mác – Lê-nin như các thế lực thù địch cố tình xuyên tạc. Trái lại, điều đó cho thấy rõ hơn những sai lầm, khuyết điểm của các Đảng Cộng sản ở các nước XHCN trong việc nắm bắt bản chất cách mạng, khoa học trong những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê-nin và vận dụng những nguyên lý đó vào thực tiễn xây dựng xã hội mới; đồng thời, cho thấy rõ hơn tính chất cực kỳ nguy hiểm của các đòn tiến công hết sức tinh vi trong chiến lược chống chủ nghĩa Mác – Lê-nin, chống CNXH của các thế lực thù địch.
4. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH [Bổ sung, phát triển năm 2011] tiếp tục khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản”2. Chủ nghĩa Mác – Lê-nin là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của chúng ta không phải do ý muốn chủ quan, mà là tất yếu khách quan, phản ánh quy luật phát triển của đất nước, của dân tộc Việt Nam trong thời đại mới; là do bản chất cách mạng khoa học và giá trị to lớn, bền vững của chủ nghĩa Mác – Lê-nin. Khẳng định điều đó đòi hỏi chúng ta càng phải nhận thức đúng bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, kiên định và vận dụng sáng tạo trong sự nghiệp đổi mới; đòi hỏi phải phát triển và đối xử chủ nghĩa đó với tư cách thực sự là “nền tảng”, “kim chỉ nam” cho hành động.
“Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lê-nin”3. Lời chỉ giáo của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn nhắc nhở chúng ta phải trung thành, kiên định chủ nghĩa Mác – Lê-nin, với lý tưởng XHCN mà nhân dân ta đang thực hiện. Mặc dù có những biến động to lớn của tình hình, sự tiến công của các thế lực thù địch, nhưng chủ nghĩa Mác – Lê-nin, cùng với tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn là cơ sở, phương pháp luận để giải quyết và soi sáng những vấn đề cơ bản của thời đại chúng ta, của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta cần quán triệt sâu sắc quan điểm của Đại hội XI: “Đảng phải nắm vững, vận dụng sáng tạo, góp phần phát triển chủ nghĩa Mác – Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, không ngừng làm giàu trí tuệ, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực tổ chức để đủ sức giải quyết các vấn đề do thực tiễn cách mạng đề ra”4
Làm thế nào để phát triển đất nước mà vẫn giữ được mình trong điều kiện toàn cầu hoá và tình hình chính trị, quân sự trên thế giới rất phức tạp như hiện nay là vấn đề đặc biệt hệ trọng đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Nội dung cơ bản của câu trả lời cho vấn đề nêu trên nằm ở việc chúng ta kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, trung thành và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê-nin. Dù trong thế kỷ này sẽ có những biến động bất trắc khó lường, nhưng chủ nghĩa Mác – Lê-nin vẫn tiếp tục soi sáng những vấn đề cơ bản của thời đại và sự nghiệp đổi mới của chúng ta, vẫn là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của Đảng và nhân dân ta; độc lập dân tộc gắn liền với CNXH vẫn là giá trị cơ bản của nhân loại, là con đường, mục tiêu, lý tưởng mà Đảng và nhân dân ta phấn đấu. Chỉ có đi theo con đường cách mạng dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, thì dân tộc Việt Nam mới có thể ngẩng cao đầu, vững bước tiến lên trong thế kỷ XXI.
Đại tá, PGS, TS. NGUYỄN MẠNH HƯỞNG
Viện KHXHNVQS-BQP
1- ĐCSVN, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. CTQG, H. 2011, tr. 21.
2- ĐCSVN, Sđd, tr. 88.
3- Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 2, Nxb. CTQG, H. 2000, tr. 268.
4- ĐCSVN, Sđd, tr. 66.