Sự cháy là sự oxi hóa có tỏa nhiệt và phát sáng. Thật vậy, ở những bài học trước chúng ta đã nghiên cứu về oxi và các chất hóa học khác rồi. Một trong những phản ứng quen thuộc đó chính là đốt cháy hidro trong không khí[oxi] thu được hơi nước. Ở phản ứng này, khi hidro cháy chúng ta quan sát được ngọn lửa và có thể nói rằng hidro cháy trong không khí[oxi] tạo thành hơi nước. Một ví dụ khác đó chính là lưu huỳnh cháy trong oxi, photpho cháy trong oxi có kèm tỏa nhiệt và phát sáng thì tất cả đó đều gọi là sự cháy. Sự cháy của một chất trong không khí và oxi có gì giống và khác nhau ? + Giống nhau: Đó chính là sự oxi hóa, là quá trình tác dụng của chất đó với oxi mà thôi.
+ Khác nhau: Trong không khí, sự cháy xảy ra chậm hơn, tạo nhiệt độ thấp hơn trong khi chất đó cháy tương tự như ở trong oxi. Để giải thích cho điều này thì chúng ta xem lại bài trước một chút nhé. Nồng độ khí oxi có trong không khí thấp hơn rất nhiều so với khi chất đó cháy trong oxi được coi là nguyên chất nên diện tích tiếp xúc và khả năng oxi gặp chất đó cao hơn. Ngoài ra, một phần nhiệt của phản ứng sinh ra sẽ có tác dụng đốt nóng khí Nitơ nữa nên dó đó nhiệt độ sự cháy của một chất trong không khí sẽ thấp hơn.
2. Sự oxi hóa chậm
Sự oxi hóa chậm là sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng. Sự oxi hóa chậm thường xảy ra trong tự nhiên như các đồ vật bằng gang sắt thép trong tự nhiên dần dần biến đổi thành sắt oxit. Sự oxi hóa chậm các chất hữu cơ trong cơ thể luôn diễn ra và tạo ra năng lượng đó giúp cơ thể hoạt động được. Nguồn oxi để xảy ra quá trinh oxi hóa trong cơ thể thông qua quá trình hô hấp, đào thải CO2 và hấp thụ O2 vào cơ thể.Trong điều kiện nào đó, sự oxi hóa chậm có thể chuyển thành sự cháy đó ta gọi là sự tự tốc cháy.
3. Điều kiện phát sinh và các biện pháp để dập tắt sự cháy.
- Các điều kiện phát sinh sự cháy là: + Chất phải nóng đến nhiệt độ cháy. + Phải đủ khí oxi cho sự cháy. - Muốn dập tắt sự cháy, cần thực hiện một hay đồng thời cả hai biện pháp sau: + Hạ nhiệt độ của chất cháy xuống dưới mức nhiệt độ cháy. + Cách li chất cháy với khí oxi.Lưu ý: Phương pháp trên chỉ là tương đối, những biện pháp dập tắt sự cháy còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nữa.
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 8: tại đây
A. Lý thuyết & Phương pháp giải
Nắm vững các kiến thức sau:
1. Sự cháy
* Sự cháy là sự oxi hoá có toả nhiệt và phát sáng.
– Ví dụ: Khí gas cháy, nến cháy.
* Sự cháy của một chất trong không khí và trong khí oxi:
+ Giống nhau: Đều là sự oxi hoá.
+ Khác nhau: Sự cháy trong không khí xảy ra chậm hơn, tạo ra nhiệt độ thấp hơn khi cháy trong khí oxi.
2. Sự oxi hoá chậm
* Sự oxi hoá chậm là sự oxi hoá có toả nhiệt và không phát sáng.
– Ví dụ:
+ Đồ dùng bằng sắt bị gỉ.
+ Sự oxi hoá chậm các chất hữu cơ xảy ra trong cơ thể người.
Chú ý:
– Trong điều kiện nhất định, sự oxi hóa chậm có thể chuyển thành sự cháy, đó là sự tự bốc cháy.
Ví dụ: Giẻ lau máy có dính dầu mỡ chất thành đống có thể tự bốc cháy.
– Điểm giống nhau giữa sự cháy và sự oxi hóa chậm: đều là sự oxi hóa có tỏa nhiệt.
– Điểm khác nhau cơ bản giữa sự cháy và sự oxi hóa chậm: sự oxi hóa chậm không phát sáng còn sự cháy có phát sáng.
B. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1: Hãy so sánh điểm giống và khác giữa sự cháy và sự oxi hóa chậm?
Hướng dẫn giải:
– Giống nhau: Sự cháy và sự oxi hóa chậm đều là sự oxi hóa có tỏa nhiệt.
– Khác nhau:
| Sự cháy | Sự oxi hóa châm |
|
– Là phản ứng oxi hóa xảy ra nhanh – Có phát sáng. – Lượng nhiệt tỏa nhiều. Ví dụ: than cháy, củi cháy,.. |
– Là phản ứng oxi hóa xảy ra chậm. – Không phát sáng. – Lượng nhiệt tỏa ra ít. Ví dụ: Sắt để lâu ngày trong không khí bị gỉ. |
Ví dụ 2: Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra và giải thích hiện tượng: Khi cho một cây nến đang cháy vào một lọ thủy tinh rồi đậy nút kín?
Hướng dẫn giải:
Khi cho cây nến đang cháy vào một lọ thủy tinh và đậy kín nút, ngọn lửa cây nến sẽ yếu dần đi rồi tắt. Nguyên nhân là vì khi nến cháy, lượng oxi trong bình giảm dần rồi hết, khi đó nến sẽ tắt đi.
Ví dụ 3: Vì sao khi tắt đèn cồn người ta đậy nắp đèn lại?
Hướng dẫn giải:
Khi tắt đèn cồn người ta đậy nắp đèn lại vì để ngăn không khí tiếp xúc với ngọn lửa đèn cồn nghĩa là không có oxi tiếp xúc cồn không cháy được nữa.
C. Bài tập vận dụng
Câu 1: Hiện tượng nào sau đây là sự oxi hóa chậm:
A. Đốt cồn trong không khí.
B. Sắt để lâu trong không khí bị gỉ.
C. Nước bốc hơi.
D. Đốt cháy lưu huỳnh trong không khí.
Đáp án B
Sắt để lâu trong không khí bị gỉ là sự oxi hóa chậm
Câu 2: Trong các thí nghiệm sau, thí nghiệm nào không xảy ra sự cháy?
A. Bóng đèn dây tóc phát sáng.
B. Que đóm còn tàn đóm đỏ bùng cháy khi tiếp xúc với khí oxi.
C. Khí hiđro cháy trong không khí với ngọn lửa màu xanh lam.
D. Đốt cháy tờ giấy trong không khí
Đáp án A
Có dòng điện chạy qua và tác dụng nhiệt để dây tóc nóng đến mức phát sáng.
Câu 3: So sánh sự cháy khi đốt một que đóm trong không khí và trong khí oxi tinh khiết:
A. Que đóm cháy trong khí oxi mãnh liệt hơn khi cháy trong không khí.
B. Không thể so sánh được.
C. Que đóm cháy trong không khí mãnh liệt hơn khi cháy trong oxi.
D. Que đóm cháy trong không khí và khi cháy trong oxi là như nhau.
Đáp án A
Sự cháy trong oxi xảy ra nhanh hơn, tạo ra nhiệt độ cao hơn khi cháy trong không khí
Câu 4: Sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng được gọi là:
A. sự cháy.
B. sự oxi hóa chậm.
C. sự tự bốc cháy.
D. sự tỏa nhiệt.
Đáp ám B
Sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng được gọi là sự oxi hóa chậm.
Câu 5: Bản chất của phản ứng cháy là:
A. Cần có oxi.
B. Sản phẩm tạo ra có CO2.
C. Là phản ứng phân hủy .
D. Là phản ứng hóa hợp.
Đáp án A
Phản ứng cháy là phản ứng của một chất với oxi có tỏa nhiệt và phát sáng.
=> Bản chất của phản ứng cháy là: cần có oxi.
Câu 6: Chọn đáp án đúng nhất:
A. Phản ứng hóa hợp chính là phản ứng cháy.
B. Sự oxi hóa chậm không tỏa nhiệt và phát sáng.
C. Sự oxi hóa chậm tỏa nhiệt và không phát sáng.
D. Cả 3 đáp án đều sai
Đáp án C
Sự oxi hóa chậm tỏa nhiệt và không phát sáng.
Câu 7: Sự giống nhau giữa sự cháy và sự oxi hóa chậm là
A. Phát sáng
B. Cháy
C. Tỏa nhiệt
D. Sự oxi hóa xảy ra chậm
Đáp án C
Sự cháy là sự oxi hóa có tỏa nhiệt và phát sáng.
Sự oxi hóa chậm là sự oxi hóa có tỏa nhiệt nhưng không phát sáng.
Câu 8: Muốn dập tắt đám cháy nhỏ do xăng dầu, ta có thể sử dụng?
A. Quạt.
B. Phủ chăn bông hoặc vải dày.
C. Dùng nước.
D. Dùng cồn.
Đáp án B
Việc phủ chăn vải sẽ làm cách li chất cháy với oxi, khi đó sẽ không còn đủ oxi để duy trì sự cháy.
Câu 9: Điều kiện phát sinh phản ứng cháy là:
A. Chất phải nóng đến nhiệt độ cháy
B. Phải đủ khí oxi cho sự cháy.
C. Cần phải có chất xúc tác cho phản ứng cháy
D. Cả A và B
Đáp án D
Điều kiện phát sinh:
– Chất phải nóng đến nhiệt độ cháy.
– Có đủ oxi cho sự cháy.
Câu 10: Làm thế nào để dập tắt sự cháy?
A. Hạ nhiệt độ của chất cháy xuống dưới nhiệt độ cháy.
B. Cách li chất cháy với oxi.
C. Quạt.
D. A và B đều đúng.
Đáp án D
Biện pháp dập tắt sự cháy:
– Hạ nhiệt độ của chất cháy xuống dưới nhiệt độ cháy.
– Cách li chất cháy với khí oxi.