| Ông Cao Hoài Dương, Tổng Giám đốc PVOIL |
Ông đánh giá như thế nào về lợi ích, vai trò của việc sử dụng xăng E5 đối với môi trường, cũng như sự phát triển kinh tế-xã hội?
Ông Cao Hoài Dương: Trước bối cảnh nguồn tài nguyên dầu mỏ đang ngày một cạn kiệt và môi trường thiên nhiên đang bị ảnh hưởng nặng nề, thì việc sử dụng xăng dầu để bảo vệ môi trường và xa hơn nữa góp phần phát triển kinh tế-xã hội của quốc gia là việc nên làm ngay.
Xăng E5 là hỗn hợp của xăng không chì và ethanol [cồn E100 hay cồn 99,95%] nhiên liệu, có hàm lượng ethanol từ 4-5%. Cồn E100 được sản xuất từ các hợp chất có nguồn gốc động, thực vật như chất béo, ngũ cốc, chất thải từ nông nghiệp như ngô, mía, rơm rạ… Chính vì vậy, khi đốt cháy, xăng E5 có mức khí thải độc hại thấp hơn hẳn so với các nguyên liệu hoá thạch thông thường được sử dụng trong các loại xăng trước.
Điều này đã được các nước trên thế giới nhận thấy và áp dụng từ lâu. Cụ thể tại Mỹ đã sử dụng xăng E10 từ năm 2012; Brazil sử dụng E5, E10 từ năm 2003; Australia sử dụng E10 từ năm 2008; Đức sử dụng E5, E10 từ năm 2010. Ngay tại Đông Nam Á, Philippines đã đưa xăng E5 vào sử dụng bắt buộc từ năm 2009 và E10 từ năm 2011.
Trong khi đó, Việt Nam là một quốc gia có nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu, nên các nguyên liệu để sản xuất ethanol rất phong phú và tiềm năng. Do đó, việc phát triển xăng E5 sẽ là cơ hội lớn giúp các nhà máy sản xuất ethanol Việt Nam tận dụng được các nguồn nguyên liệu có sẵn này, từ đó phát triển ổn định, trở thành một ngành sản xuất nhiên liệu sinh học quan trọng ở Việt Nam và khu vực ASEAN.
Bên cạnh đó, ý kiến đánh giá của các chuyên gia sau một thời gian thử nghiệm xăng E5 cho thấy không có vấn đề kỹ thuật gì xảy ra với các động cơ vừa sử dụng xăng E5 vừa sử dụng xăng truyền thống. Cụ thể, PVOIL đã kinh doanh xăng E5 ở 7 tỉnh, thành phố từ năm 2014 đến nay và chưa nhận được ý kiến phàn nàn nào về chất lượng của xăng này.
Từ những thực tiễn trên, PVOIL cho rằng, việc đưa xăng E5 thay thế hoàn toàn xăng khoáng RON 92 theo đề án phát triển nhiên liệu sinh học và lộ trình áp dụng tỉ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống là chủ trương đúng đắn của Chính phủ. Đây không chỉ là xu hướng chung của các nước tiên tiến trên thế giới, mà còn phù hợp với tình hình thực tiễn của Việt Nam khi mà việc giảm thiểu những tác hại ô nhiễm môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh đang được quốc gia đặt là những ưu tiên hàng đầu.
| Xăng E5 sẽ được bán trên toàn quốc từ 1/1/2018 |
Không chỉ là doanh nghiệp đang chiếm 22% thị phần xăng dầu trong nước, PVOIL còn là đơn vị tiên phong thực hiện nghiên cứu, sản xuất, đưa vào thí điểm xăng E5. PVOIL đã có những bước chuẩn bị gì để thực hiện hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ về thay thế sử dụng xăng E5 trên toàn quốc từ 1/1/2018, thưa ông?
Ông Cao Hoài Dương: Đánh giá được những tác dụng và lợi ích của xăng E5 đối với đời sống kinh tế-xã hội, cũng như vai trò của nó trong việc góp phần bảo vệ môi trường, ngay từ tháng 10/2008, PVOIL đã xúc tiến việc nghiên cứu đưa vào thí điểm xăng E5 và chính thức đưa vào kinh doanh từ 1/8/2010.
Đến ngày 1/12/2014, chỉ sau chưa đầy 4 năm, PVOIL đã phát triển hệ thống sản xuất, pha chế để có thể mở rộng phân phối xăng E5 trên 7 tỉnh, thành phố là Hà Nội, Hải Phòng, TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi và Bà Rịa-Vũng Tàu thông qua hệ thống cửa hàng đại lý của mình. Đặc biệt, với sự ủng hộ của các địa phương là Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi, từ tháng 12/2014, xăng E5 đã thay thế hoàn toàn xăng RON 92.
Để triển khai tốt quá trình sản xuất phân phối xăng E5, bên cạnh việc tiếp tục kinh doanh xăng khoáng, PVOIL đã đầu tư hơn 100 tỷ đồng cho việc xây dựng đầy đủ các điều kiện như kho chứa, trạm pha chế xăng E5, nguồn nguyên liệu, phương tiện vận chuyển để triển khai kinh doanh xăng E5 đại trà từ 1/1/2018.
Cụ thể, PVOIL đã nâng cấp và mở rộng hệ thống kho tồn chứa để bảo đảm đủ sản lượng cho kinh doanh đại trà xăng E5; lắp đặt và đưa vào hoạt động 11 trạm pha chế trải rộng các khu vực trên toàn quốc, đáp ứng các chỉ tiêu chất lượng theo quy chuẩn Việt Nam. Đồng thời, tiếp tục tính toán, cân đối công suất pha chế của các trạm để tiếp tục đưa thêm một số trạm pha chế khác đi vào hoạt động từ tháng 12/2017 nhằm bảo đảm nguồn cung đúng quy chuẩn cho toàn bộ hệ thống phân phối là 540 cửa hàng xăng dầu thuộc sở hữu của PVOIL và hơn 3.000 cửa hàng xăng dầu của các tổng đại lý, đại lý, thương nhân nhượng quyền trên cả nước.
Đồng thời, để chủ động nguồn nguyên liệu E100 - một trong những nguyên liệu quan trọng trong pha chế xăng E5, PVOIL đã lên kế hoạch cung ứng cụ thể, trong đó ưu tiên sử dụng tối đa nguồn E100 sản xuất trong nước.
Có thể nói, tính đến thời điểm này, PVOIL đã sẵn sàng “phủ sóng” xăng E5 trên toàn quốc từ ngày 15/12/2017, sớm hơn tiến độ do Chính phủ chỉ đạo 15 ngày [1/1/2018].
Minh Thi [thực hiện]
| Ảnh minh họa |
Theo thông báo kết luận, Thủ tướng Chính phủ đồng ý áp dụng trong năm 2015 biện pháp trích lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu đối với xăng E5 thấp hơn đối với xăng khoáng RON 92 để tạo chênh lệch giá bán xăng E5 thấp hơn so với giá bán xăng khoáng RON 92 từ 300 đồng/lít đến 500 đồng/lít nhằm khuyến khích sử dụng xăng E5.
Bộ Công Thương, Bộ Tài chính căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu và tình hình thực tế để quyết định mức trích lập cụ thể và triển khai thực hiện, lưu ý tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để tạo đồng thuận trong dư luận, xã hội và bảo đảm công khai, minh bạch trong điều hành kinh doanh xăng dầu.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính nghiên cứu, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung quy định về thuế bảo vệ môi trường đối với xăng khoáng và nhiên liệu sinh học, bảo đảm khuyến khích sử dụng nhiên liệu sinh học.
Bộ Tài chính khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện quy định về thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng khoáng, xăng E5 để có thể áp dụng ngay khi Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt có hiệu lực thi hành.
Thủ tướng Chính phủ cũng giao Bộ Tài chính điều chỉnh thuế xuất khẩu cồn ethanol và sắn lát nguyên liệu theo hướng khuyến khích sử dụng trong nước, góp phần bảo đảm nguồn nguyên liệu cho sản xuất nhiên liệu sinh học.
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với cơ quan, địa phương liên quan kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kinh doanh xăng E5 theo lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; đánh giá tình hình sản xuất, kinh doanh xăng E5, trên cơ sở đó đề xuất những cơ chế ưu đãi, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong quý I/2015.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với sản xuất, nhập khẩu và sử dụng phụ gia xăng dầu để ngăn ngừa có hiệu quả việc làm cháy, nổ các phương tiện sử dụng xăng nhiên liệu xăng, dầu; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
Theo Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg ban hành Lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống, từ ngày 1/12/2014, xăng sinh học E5 sẽ được sản xuất để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tại 7 địa phương: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa-Vũng Tàu và sẽ chính thức sử dụng rộng rãi trên toàn quốc từ 1/12/2015.
| 1. Nhiên liệu sinh học là gì? Xăng sinh học E5 là gì? - Nhiên liệu sinh học [NLSH] là loại nhiên liệu được hình thành từ các hợp chất có nguồn gốc động thực vật hoặc chế xuất từ chất béo của động thực vật [mỡ động vật, dầu dừa…], từ ngũ cốc [lúa mì, ngô, đậu tương…], từ chất thải trong nông nghiệp [rơm, rạ, phân…], sản phẩm thải trong công nghiệp [mùn cưa, gỗ thải…]. - Xăng sinh học E5 là nhiên liệu chứa 5% thể tích cồn sinh học và 95% thể tích xăng truyền thống. 2. Tại sao sử dụng nhiên liệu sinh học được cho là hành động thiết thực để bảo vệ môi trường? - Vì NLSH là loại nhiên liệu được chế xuất từ các hợp chất có nguồn gốc động thực vật như trên nên nó là sản phẩm hoàn toàn thân thiện với môi trường và là nguồn nhiên liệu tái sinh được. Sử dụng NLSH giúp giảm thiểu đáng kể các loại khí thải độc hại có trong các nhiên liệu truyền thống như CO, SO2, hạt bụi và khí CO2. Ngoài ra, lượng khí độc hại thải ra môi trường của xăng sinh học ít hơn so với xăng truyền thống, làm giảm hiệu ứng nhà kính, giúp cho môi trường được an toàn và trong sạch hơn. |
Phan Hiển
Xăng E5 bơm vào xe bồn để đưa đến các đại lý bán lẻ trên địa bàn TP.HCM - Ảnh: Hữu Khoa
Trao đổi với báo chí ngày 11-7, Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng thông tin từ đầu năm 2018 trên thị trường sẽ chỉ có hai loại xăng E5 [xăng sinh học, pha 5% ethanol] và A95.
“Sẽ chuyển đổi thành công”
Thứ trưởng Vượng cho biết việc triển khai này là nhằm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tiếp tục triển khai lộ trình thay thế xăng A92 bằng xăng E5.
Hiện xăng sinh học mới được triển khai tại 8 tỉnh, thành phố, trong đó có 4 tỉnh thành bán 100% xăng E5 gồm Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Cần Thơ.
Ông Vượng khẳng định Bộ Công thương đã làm việc với các tỉnh, thành phố và doanh nghiệp để hoàn thiện khâu chuyển đổi loại xăng.
Trong đó các bể chứa, cây xăng sẽ được chuyển đổi nhanh chóng qua xăng E5 và không có gì khó khăn.
“Với tiến độ còn lại của năm 2017, chúng tôi tin tưởng sẽ chuyển đổi thành công” - ông Vượng nói.
Ông Vượng cho biết nguyên nhân khiến việc thay thế xăng E5 thời gian qua không thành công là do sự chuẩn bị chưa tốt từ nguồn cung, công suất trạm trộn, công tác tuyên truyền chưa đầy đủ, khiến người dân chưa thay đổi thói quen sử dụng.
Do đó, việc triển khai lần này, lãnh đạo Bộ Công thương khẳng định sẽ làm việc với các doanh nghiệp đầu mối, các tỉnh, thành phố lớn để đẩy mạnh tuyên truyền, mở rộng phát triển hạ tầng.
Để “cứu” 2 nhà máy Dung Quất và Nghi Sơn?
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Phan Thế Ruệ, chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, cho rằng việc xóa xăng A92 là phù hợp với xu thế của thế giới nhằm bảo vệ môi trường.
Và đây là giải pháp để “cứu” hai nhà máy sản xuất xăng dầu là Dung Quất và Nghi Sơn.
Hiện tại hai nhà máy chỉ sản xuất được tiêu chuẩn Euro 2, trong khi theo yêu cầu của Chính phủ là từ năm 2018, chỉ những sản phẩm xăng đạt tiêu chuẩn cao hơn [Euro 4] mới được lưu hành.
Còn nếu muốn hai doanh nghiệp này sản xuất ra những sản phẩm tiêu chuẩn Euro 4, Euro 5 thì phải đầu tư thêm hàng trăm triệu USD.
Tuy nhiên, không phải có tiền mà có thể làm ngay được vì đầu tư máy móc công nghệ phải mất thời gian lắp đặt, vận hành thử... thì mới có sản phẩm.
Chính vì vậy, Chính phủ cho hai nhà máy này sản xuất ra xăng tiêu chuẩn Euro 2 nhưng phải trộn ethanol để ra xăng E5.
Mặc dù khá chủ động trong việc đầu tư trang thiết bị hệ thống, song nguồn cung ethanol nguyên chất để pha chế xăng E5 là vấn đề làm “đau đầu” các doanh nghiệp.
Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho biết hiện có 4 nhà máy sản xuất ethanol ở Bình Phước, Đồng Nai, Quảng Nam và Dung Quất, cung ứng 400.000m3 xăng E5/năm, đáp ứng đủ nhu cầu của thị trường.
Tuy nhiên, hiện chỉ có 2 nhà máy của Công ty Tùng Lâm [tại Đồng Nai, Quảng Nam] đang hoạt động với công suất 200.000m3, đủ phối trộn 3,9 triệu m3 xăng E5/năm.
Hai nhà máy còn lại tại Dung Quất và Bình Phước đang tạm dừng sản xuất do chưa có thị trường tiêu thụ sản phẩm, dự kiến sẽ khởi động trở lại vào cuối năm 2017, cũng sẽ cung ứng cho thị trường khoảng 200.000m3 nữa.
Theo lãnh đạo Tổng công ty Dầu VN [PVOil], việc triển khai thay thế xăng A92 bằng xăng E5 sẽ mở ra cơ hội để hai nhà máy trên hoạt động trở lại.
Tổng lượng xăng tiêu thụ năm 2016 - Nguồn: Bộ Công thương - Đồ họa: T.Đạt
Thiếu hạ tầng, năng lực hạn chế
Có một điều mà gần như tất cả đại lý, cửa hàng kinh doanh xăng dầu lo ngại, theo ông Nguyễn Văn Tiu, Chủ tịch kiêm tổng giám đốc Công ty cổ phần xăng dầu Tự Lực 1 [Hà Nội], là nguồn hàng xăng E5.
Từ nay đến đầu năm 2018 không còn nhiều mà trong số 29 doanh nghiệp nhập khẩu đầu mối chỉ có 4 đơn vị là có điểm phối trộn xăng sinh học [Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam - Petrolimex, Pvoil, Saigonpetro, Xăng dầu quân đội].
Hơn nữa, năng lực phối trộn xăng sinh học của các đơn vị này cũng hạn chế, khó có thể cung ứng đủ cho toàn thị trường.
Trong khi đó, Nhà nước chỉ cho nhập khẩu ethanol và xăng khoáng về để phối trộn thành xăng E5. Mặt khác, những nhà máy sản xuất xăng sinh học không biết bao giờ mới hoạt động trở lại. Để đảm bảo nguồn cung, liệu Nhà nước có cho nhập xăng sinh học hay không...
Thông tin về vấn đề này, ông Vượng cho biết mặc dù mới chỉ có 1/5 đầu mối kinh doanh xăng dầu có trạm trộn xăng E5 nhưng đều tập trung tại các doanh nghiệp lớn như Petrolimex, PVOil, Mipec, Sài Gòn Petro và Công ty Nam Sông Hậu... có khả năng phối trộn, cung ứng thị trường trên 3 triệu m3 xăng sinh học.
Dự kiến các doanh nghiệp này sẽ đầu tư thêm hạ tầng và dự tính đến cuối năm các trạm trộn sẽ đạt trên 6 triệu m3/năm, đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ từ đầu năm 2018.
Kinh phí rất lớn
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Cao Hoài Dương - Tổng giám đốc PVOil - cho biết từ cuối năm 2008 khi Chính phủ bắt đầu có chủ trương sản xuất và kinh doanh nhiên liệu sinh học, PVOil đã đầu tư cơ sở hạ tầng để triển khai.
Hiện các trạm pha chế xăng E5 đặt tại các kho xăng dầu có tổng công suất pha chế đạt gần 1 triệu m3/năm.
Tuy nhiên, hiện nay lượng bán xăng E5 của toàn hệ thống chỉ đạt khoảng 180.000m3, chỉ chiếm gần 17% trên tổng sản lượng.
Ông Phạm Đức Thắng, phó tổng giám đốc Petrolimex, cho biết lượng tiêu thụ xăng E5 tại Petrolimex đạt tỉ lệ rất thấp, chỉ khoảng 300.000m3, chiếm khoảng 10%.
Để phục vụ lộ trình trên, tập đoàn đã có 5 trạm phối trộn xăng E5, nhưng tới đây sẽ đầu tư thêm 9 trạm.
Kinh phí đầu tư mỗi trạm mất 20 tỉ đồng với thời gian khoảng 6 - 9 tháng, để kịp hoàn thành được trước thời điểm đầu năm 2018 là khó khăn, song ông Thắng cho biết sẽ cố gắng nhanh nhất có thể để đưa các hệ thống vào vận hành.
Ngoài ra, một vấn đề được đặt ra nữa theo ông Thắng là việc chuyển từ xăng khoáng A92 sang xăng E5 sẽ phải thay đổi đường vận chuyển xăng dầu, kéo theo chi phí sẽ thay đổi.
Ông Dương thì cho biết để đầu tư hạ tầng phục vụ việc đưa xăng E5 ra thị trường, doanh nghiệp phải huy động nguồn kinh phí rất lớn.
NGỌC AN - LÊ THANH
Theo Tuổi trẻ