Bài toán tỉ lệ thuận hai đại lượng 5 năm 2024
Mục tiêu bài học Học sinh ôn tập bài toán rút về đơn vị đã học từ chương trình lớp 3 Học sinh mở rộng kiến thức với dạng toán 3 đại lượng
V í dụ: 12 xe chở được 7 tấn hàng. Hỏi 60 xe thì chở được bao nhiêu tấn hàng? Tóm tắt: Bài giải: 12 xe: 7 tấn 60 xe:...ấn? Cách 1: Rút về đơn vị 1 xe chở được số tấn hàng là: 7 : 12 7 (tấn hàng) 12 60 xe chở được số tấn hàng là: 7 60 35 (tấn hàng) 12 Đáp số: 35 tấn hàng Cách 2: Tìm tỉ số N hận xét: Số xe càng nhiều thì số tấn hàng cũng càng nhiều (tỉ lệ thuận) vậy số xe g ấp lên bao nhiêu lần thì số tấn hàng cũng gấp lên bấy nhiêu lần. Bài giải 60 xe gấp 12 xe số lần là: 60 : 12 = 5 (lần) 60 xe chở được số tấn hàng là: 7 x 5 = 35 (tấn hàng) Đáp số: 35 tấn hàng Khác với chương trình lớp 3, ở lớp 5 các em đã được học thêm phân số, tỉ số nên chúng ta có thêm cách giải thứ 2 của dạng toán này là “Tìm tỉ số” Trước hết chúng ta sẽ giải theo cách rút về đơn vị của lớp 3, thông thường học sinh sẽ chọn “danh từ” để rút về đơn vị (xe, hộp bút, cái bút, can nước, thùng dầu,...). Một số bài xuất hiện hai “danh từ” như sau: 3 hộp có 12 cái bút > rút về 1 hộp bút 7 m 2 trồng được 15 kg gạo > rút về 1 mét vuông
Bài giải Cách 1: Rút về đơn vị 1 người làm hết công việc trong số ngày là: 5 x 8 = 40 (ngày) Nếu đội có 4 người thì sẽ làm hết công việc trong số ngày là: 40 : 4 = 10 (ngày) Đáp số: 10 ngày Cách 2: Tìm tỉ số T a thấy lượng công việc không thay đổi, càng nhiều người làm thì thời gian hoàn t hành công việc sẽ càng nhanh (tỉ lệ nghịch). Vậy số người gấp l ên bao nhiêu lần thì thời gian hoàn thành công việc giảm đi bấy nhiêu lần. Bài giải 4 người gấp 5 người số lần là: 4 : 5 4 5 (lần) Nếu đội có 4 người thì sẽ làm hết công việc trong số ngày là: 8 : 4 = 10 (ngày) 5 Đáp số: 10 ngày 3. Bài toán 3 đại lượng Đây là dạng toán có 3 đại lượng trong đó các đại lượng liên hệ với nhau bằng các mối quan hệ tỉ lệ thuận hoặc tỉ lệ nghịch 200000 2 5 1000000 (đồng) 2 Đáp số: 1 000 000 đồng Ví dụ 2: 9 người may 180 bộ quần áo trong 12 giờ. Hỏi nếu có 12 người may 320 bộ quần áo thì sẽ mất bao nhiêu thời gian? Tóm tắt: 9 người: 180 bộ quần áo: 12 giờ 12 người: 300 bộ quần áo:...ờ? Ta thấy số giờ và số người tỉ lệ nghịch, số giờ và số bộ quần áo tỉ lệ thuận Bài giải 12 người gấp 9 người số lần là: 12 : 9 = 12 4 (lần) 9 3 320 bộ quần áo gấp 180 bộ quần áo số lần là: 320 :180 16 9 (lần) Nếu có 12 người may 320 bộ quần áo thì sẽ mất số giờ là: 12 : 4 16 16 (giờ) 3 9 Đáp số: 16 giờ 4. Bài tập tự luyện Bài 1: Giải bài dựa trên những tóm tắt sau đây: a) 9 giờ: 135km 12 giờ:...? b) 13 quyển sách: 52 000 đồng 21 quyển sách:.......đồng? c) 8 người: 9 giờ 3 người:...ờ? d) 30 người: 5 ngày 25 người: .... ngày? Bài 2: Một đơn vị bộ đội chuẩn bị gạo đủ cho 90 người ăn trong 30 ngày. Sau 10 ngày đơn vị đón thêm 30 người nữa. Hỏi số gạo còn lại đủ ăn trong bao nhiêu ngày? Bài 3: Một đơn vị thanh niên xung phong chuẩn bị gạo đủ cho 120 người ăn trong 50 ngày. Sau 5 ngày đơn vị đón thêm 60 người nữa. Hỏi số gạo còn lại đủ ăn trong bao nhiêu ngày? Bài 4: Một đơn vị bộ đội chuẩn bị gạo đủ cho 100 người ăn trong 20 ngày. Sau 8 ngày đơn vị đón thêm một số người nữa và số gạo còn lại chỉ đủ ăn trong 10 ngày. Hỏi đơn vị đó đã đón thêm bao nhiêu người? Bài 5: Trong dịp Tết trung thu, một cửa hàng chuẩn bị một số hộp bánh đủ bán trong 12 ngày nếu mỗi ngày bán 280 hộp. Nhưng thực tế mỗi ngày cửa hàng chỉ bán được 240 hộp. Hỏi số bánh đó sẽ bán hết trong bao lâu? Bài 6: Xưởng sản xuất có 12 người thợ làm 250 cái bàn trong 18 giờ. Hỏi nếu có 9 người thợ làm trong 12 giờ thì được bao nhiêu cái bàn? Bài 7: Một tổ 18 người trồng 400 cây trong 5 giờ. Hỏi nếu tổ có 12 người trồng 320 cây sẽ mất bao nhiêu thời gian? 5. Đáp án bài tập tự luyện Bài 1: a) 9 giờ: 135km 12 giờ:...? 12 giờ đi được số ki lô mét là: 135 : 9 x 12 = 180 (km) b) 13 quyển sách: 52 000 đồng 21 quyển sách:.......đồng? 21 quyển sách có giá tiền là: 52 000 : 13 x 21 = 84 000 (đồng) c) 8 người: 9 giờ 3 người:...ờ? 3 người hoàn thành công việc trong số giờ là: 8 x 9 : 3 = 24 (giờ) d) 30 người: 5 ngày 25 người: .... ngày? 25 người hoàn thành công việc trong số giờ là: 30 x 5 : 25 = 6 (ngày) Bài 2: Một đơn vị bộ đội chuẩn bị gạo đủ cho 90 người ăn trong 30 ngày. Sau 10 ngày đơn vị đón thêm 30 người nữa. Hỏi số gạo còn lại đủ ăn trong bao nhiêu ngày? Tóm tắt 90 người: 30 ngày Sau 10 ngày 90 người : (30 - 10) ngày Bài giải 9 người gấp 12 người số lần là: 9 :12 3 4 (lần) 12 giờ gấp 18 giờ số lần là: 12 :18 2 3 (lần) Nếu có 9 người thợ làm trong 12 giờ thì được số cái bàn là: 250 3 2 125 (cái bàn) 4 3 Đáp số: 125 cái bàn Bài 7: Một tổ 18 người trồng 400 cây trong 5 giờ. Hỏi nếu tổ có 12 người trồng 320 cây sẽ mất bao nhiêu thời gian? Tương tự như bài trên. Gợi ý số giờ và số người tỉ lệ nghịch, số giờ và số cây tỉ lệ thuận. |