Bạn muốn cải thiện chất lượng chơi game trên laptop mượt mà và ổn định hơn? Nếu đúng, hãy áp dụng ngay những mẹo tăng hiệu suất hệ thống để chơi game tốt hơn trên máy tính xách tay dưới đây.
Laptop gần như đã thay thế chiếc máy tính để bàn cồng kềnh bởi nó dễ dàng di chuyển để sử dụng khắp mọi nơi. Tuy nhiên, nếu chơi game trên thiết bị này, bạn khó đạt được hiệu suất như mong đợi ở máy tính để bàn. Không thể nâng cấp phần cứng như người dùng desktop, người dùng laptop chỉ có thể nâng cấp bộ nhớ hay ổ cứng.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn không thể chơi những game mới nhất trên laptop của mình. Vậy bạn có thể làm gì để cải thiện hiệu suất chơi game trên laptop? Hãy áp dụng những mẹo sau [chủ yếu là dành cho Windows 10], chắc chắn bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt.
Đây là điều đầu tiên mà người dùng laptop luôn phải lưu ý. Máy tính của bạn chỉ có thể đạt được hiệu suất tốt nhất nếu nó được làm sạch bụi bẩn thường xuyên. Các mảnh nhỏ li ti này sẽ làm giảm luồng không khí và khiến máy tính quá nóng.
Khi nhiệt độ của máy quá cao, bộ xử lý, GPU và hầu hết các bộ phận khác đều hoạt động chậm lại. Giải pháp tốt nhất lúc này là vệ sinh làm sạch bụi.
2. Nâng cấp driver
Ngày nay, các máy tính chạy hệ điều hành Windows, macOS và Linux hầu như đều dựa trên cùng một phần cứng, có cùng cấu trúc. Điều đó có nghĩa là với bất cứ hệ điều hành nào, việc cập nhật driver là vô cùng quan trọng. Quy trình này hiện nay cũng không còn rắc rối nữa.
Tuy nhiên, khi nói đến các driver đồ họa, bạn có thể cần nhìn nhận thực tế hơn. Đồ họa Intel - phần lớn là không phù hợp để chơi game hardcore - sẽ được update driver thông qua bản cập nhật Windows. Ngoài ra, bạn cần đảm bảo các phần mềm quản lý cập nhật driver [như Nvidia GeForce hoặc AMD Driver Autodetect] được đặt thành tự động cập nhật.
Bạn có thể tham khảo:
Cập nhật Driver tự động và tăng tốc máy tính với Driver Booster 6
Hướng dẫn cập nhật driver cho card đồ họa NVIDIA
3. Cài đặt phiên bản DirectX mới nhất
Có một loạt các công cụ phần mềm hỗ trợ đồ họa khi chơi game, trong đó, DirectX rất quan trọng để chơi game trên Windows [thậm chí trên các máy chơi game Xbox]. Rất nhiều phiên bản DirectX được phát hành trong những năm qua. Chẳng hạn phiên bản DirectX cuối cùng chạy trên Windows XP là DirectX 9.0. Nếu đang muốn cải thiện hiệu năng của laptop, bạn không nên chạy hệ điều hành này.
Ra mắt vào năm 2015, DirectX 12 là phiên bản mới nhất và bạn nên cài đặt nó trên máy tính của mình. Trong hầu hết trường hợp, phiên bản DirectX mới sẽ được tự động cài đặt khi một game mới yêu cầu. Ở trường hợp khác, việc cài đặt DirectX 12 được thực hiện như một phần của Windows Update.
Để xem phiên bản DirectX hiện tại của mình, bạn nhấn WIN + R để mở menu Run, nhập dxdiag. Đợi DirectX Diagnostic Tool [DXDiag] tải, sau đó mở tab Render, bạn sẽ thấy thông tin về card đồ họa chuyên dụng của mình. Trong bảng Drivers, hãy tìm Direct3D DDI được đánh số theo phiên bản DirectX mới nhất.
Bên cạnh cập nhật driver đồ họa, bạn cũng nên đảm ảo driver âm thanh phù hợp để chơi game. Người dùng có thể kiểm tra trạng thái của driver âm thanh trong tab Sound của DXDiag và thấy ngày driver được cài đặt. Bên cạnh đó, các driver thiết bị Input cũng được tóm tắt ở đây.
DXDiag là cách tốt để kiểm tra xem máy tính chơi game của bạn có thiếu driver nào không. Những nếu nghi ngờ, hãy chạy Windows Update hoặc cập nhật thủ công các driver cho thiết bị.
4. Ép xung GPU
Ép xung là việc đưa một bộ phận của máy tính như CPU, GPU, RAM hay màn hình, chạy ở thông số kỹ thuật cao hơn mức mà nhà sản xuất đánh giá. Việc ép xung có thể tăng thêm hiệu suất cho card đồ họa.
Ép xung sử dụng nhiều điện hơn. Do đó, bạn sẽ cần điều chỉnh cài đặt năng lượng máy tính của mình một cách thích hợp. Nhưng ép xung cũng làm GPU nóng lên. Thông thường, vấn đề này được xử lý bởi hệ thống tản nhiệt tích hợp trên laptop. Bộ phần tản nhiệt và quạt làm mát trên laptop cần được vệ sinh thường xuyên. Nếu không, máy tính sẽ tự động tắt để đảm bảo an toàn.
Bạn đang tìm kiếm một công cụ ép xung GPU? Công cụ phổ biến nhất hiện nay là MSI Afterburner, phù hợp với card đồ họa Nvidia và AMD.
Bạn có thể tận hưởng trải nghiệm tuyệt vời khi ép xung, tuy nhiên hãy cẩn thận ép xung GPU một cách an toàn.
5. Điều chỉnh cài đặt năng lượng máy tính
Rất ít thiết bị có thể hoạt động tốt nếu không quản lý năng lượng hiệu quả. Khi nói đến laptop - thiết bị được thiết kế chuyên để sử dụng khi ở xa nguồn điện, quản lý năng lượng là một yếu tố quan trọng.
Windows cung cấp cho bạn một số tùy chọn quản lý năng lượng chi tiết, nhưng khi sử dụng máy tính xách tay thì những điều này thường bị bỏ qua. Nhưng để có trải nghiệm chơi game mạnh mẽ trên laptop, hãy kết nối máy tính của mình với nguồn điện.
Khi đã cắm điện trực tiếp cho máy, đây là lúc người dùng nên xem xét đến việc cài đặt năng lượng cho máy tính. Trong Windows 10 bạn mở System > Power and sleep > Additional power settings và chọn High performance. Nhấp vào Change plan settings > Change advanced power settings để xem các điều chỉnh.
6. Sử dụng Game Mode trên Windows 10
Đây mà một mẹo mà bất cứ ai cũng có thể sử dụng. Windows 10 được trang bị một ứng dụng Xbox [nếu bạn đã xóa nó, có thể tải về tại Xbox cho Windows 10]. Cùng với tính năng ghi và stream màn hình, ứng dụng Xbox cũng cho phép cài đặt Game Mode.
Để kích hoạt tính năng này, mở bảng Xbox bằng cách nhấn WIN + G sau khi đã bật trò chơi và nhấp vào Settings. Trong tab General, đánh dấu tích vào Use Game Mode for this game.
Sau khi được bật, Game Mode của Windows 10 sẽ đảm bảo hệ điều hành chạy trò chơi với các cài đặt tối ưu, có thể là đóng hoặc tạm dừng một số chương trình chạy nền.
7. Tắt các ứng dụng chạy nền
Nếu không có Game Mode, bạn có thể thực hiện tắt các ứng dụng chạy nền thủ công trước khi mở trò chơi. Khi đã hoàn thành, hãy xem lại khay hệ thống [System Tray]. Phần này của thanh taskbar Windows liệt kê các ứng dụng đang chạy nền. Nhấp chuột phải vào từng biểu tượng và đóng. Dĩ nhiên bạn có thể muốn giữ lại ứng dụng quản lý card đồ họa hoặc một công cụ chat voice như Discord.
8. Nếu chơi game online, kiểm tra tốc độ mạng
Hiệu suất chơi game trên máy tính xách tay chủ yếu phụ thuộc vào phần cứng, driver và cách cấu hình máy tính của bạn. Nhưng nếu chơi các trò chơi trực tuyến, bạn cần chú ý đến một yếu tố nữa là tốc độ kết nối Internet.
Rắc rối thường gặp khi chơi game trực tuyến là độ trễ. Điều này có thể do kết nối Internet của bạn. Nếu driver card mạng không dây đã được cập nhật mới nhất mà không thay đổi được tình hình, hãy xem xét đến việc kết nối với mạng có dây.
9. Quản lý các cập nhật tự động
Rất có thể khi bạn đang chơi trò chơi này thì trò chơi khác sẽ tải xuống các bản cập nhật. Để tránh điều đó, hãy vào Steam > Settings. Trong tab Downloads, bỏ tích ở hộp Allow downloads during gameplay. Nhấn OK để xác nhận thay đổi.
Bạn cũng có thể quản lý các quy tắc cập nhật từng trò chơi cụ thể. Nhấp chuột phải vào trò chơi trong menu Steam, chọn Properties > Updates và kiểm tra xem bạn có hài lòng với các tùy chọn Automatic updates và Background downloads không.
10. Điều chỉnh cài đặt Texture và Shader của game
Cuối cùng, hãy xem cài đặt card đồ họa của bạn. Tại đây, người dùng sẽ thấy các thiết lập texture và shader chi tiết, quyết định game của bạn sẽ trông như thế nào. Texture độ phân giải cao sẽ tiêu tốn RAM và làm ảnh hưởng đến tốc độ khung hình. Ngoài ra, người dùng cũng có thể thiết lập texture và shader cho từng game riêng lẻ.
11. Tăng bộ nhớ ảo
Tăng bộ nhớ ảo gấp đôi RAM, hệ thống máy tính sẽ có khả năng ghi nhớ nhiều hơn. Bộ nhớ này được sử dụng khi hệ thống hết RAM, vì thế, bộ nhớ ảo càng nhiều, càng tốt.
Cài đặt bộ nhớ ảo ẩn bên trong cài đặt hệ thống:
Tới Control panel > System and security.
System > Advanced system settings > Performance > Advanced > Virtual Memory.
Thiết lập nó gấp đôi mức RAM hiện tại. Ví dụ, RAM ở đây là 8GB, vì thế, bộ nhớ ảo được đẩy lên 16000mb [16GB].
Trên đây là những cách mà bạn có thể áp dụng để tăng cường hiệu suất chơi game trên máy tính xách tay. Mặc dù hầu hết phương pháp này áp dụng trên laptop chạy Windows 10 nhưng một số mẹo bạn có thể thực hiện tương tự trên các laptop chạy hệ điều hành macOS hay Linux.
Cập nhật: 18/12/2020
Trước kia chúng tôi đã đề cập tới một số vấn đề liên quan tới Card màn hình và nay xin nhắc lại và bổ sung thêm một số kiến thức tổng quát khác .
Với đồ họa tích hợp trên thị trường hiện tại có những nhà sản xuất chủ yếu sau : Intel , AMD/ATI , NVIDIA và VIA . Thực tế VIA chiếm thị phần rất nhỏ và Intel vẫn chiếm thị phần lớn hơn nhờ những Chipset tích hợp đồ họa đượch bán trong những hệ thống máy để bàn rẻ tiền và trong những máy xách tay . Tuy nhiên hiệu suất làm việc liên quan tới đồ họa của Chipset AMD/ATI , NVIDIA vẫn mạnh hơn so với Chipset của Intel trong cùng kiểu .
Với đồ họa tích hợp Intel đã đưa lõi đồ họa vào bên trong cùng khuôn với bộ vi xử lí thuộc họ Westmere . Những bộ vi xử lí theo cấu trúc Westmere có lõi CPU được chế tạo bằng công nghệ 32nm kết hợp với lõi đồ họa được chế tạo bằng công nghệ 45nm , cũng có tên thương mại là Core i3 / i5 và i7 và tích hợp lõi đồ họa có tên là Intel GMA HD .
AMD/ATI có sản phẩm IGP tương ứng để cạnh tranh đó là Radeon HD 4200 và của NVIDIA là GeForce 9400 .
Với những bộ vi xử lí mới hơn của Intel có tên mã Sandy Bridge thậm chí còn có đồ họa tích hợp nhưng hiệu suất đồ họa làm việc khá tốt và có khả năng đe dọa những Card màn hình rời giá rẻ .
Khi mua đồ họa tích hợp xin lưu ý lựa chọn loại đồ họa hỗ trợ HD để xem được những nội dung Video có độ phân giải HD .
Card dùng Chip Crystal HD của Broadcom
Bộ vi xử lí đồ họa rời [ GPU ] chủ yếu do AMD và NVIDIA sản xuất với những nhãn hiệu thương mại là Radeon HD và GeForce . Sở dĩ AMD có bộ phận GPU là vì họ đã mua lại nhà sản xuất Card màn hình ATI . Cuối năm nay AMD sẽ loại bỏ nhãn hiệu ATI để thay thế bằng nhãn hiệu AMD. Intel trước kia cũng có dự án án Larabee để chế tạo GPU riêng dựa theo tập lệnh x86 nhưng cuối cùng đã thất bại .
2.1. Bộ vi xử lí đồ họa
Cả AMD và NVIDIA đều cố gắng chạy đua để cho ra mắt những GPU cao cấp có tốc độ xử lí nhanh , hỗ trợ những ứng dụng GPGPU . Bên cạnh việc cho ra mắt những cấu trúc mới để hỗ trợ những công nghệ mới cả hai đều cố gắng giảm công suất tiêu thụ điện năng của GPU bằng cách chế tạo những GPU dựa trên những công nghệ sản xuất nhỏ như 40nm , 32nm …
GPU
AMD đã tung ra thị trường những Card màn hình hỗ trợ DirectX 11 đầu tiên , dòng Radeon HD 5000 , và họ một mình một sân trong suốt thời gian 6-8 tháng trước khi NVIDIA kịp có sản phẩm DirectX 11 đầu tiên GeForce GTX480 .
Với AMD có dòng Radeon HD 5000 hỗ trợ DirectX11 , Radeon HD 4000 hỗ trợ DirectX 10.1 , Radeon HD HD3000 và 2000 hỗ trợ DirectX 10 …
Máy tính của bạn muốn chạy DirectX nào thì cần hai điều kiện đó là hệ điều hành và Card màn hình . Với Windows XP SP2 , SP3 hỗ trợ cao nhất tới DirectX 9.0c với Shader Model 3.0 . Nếu bạn dùng Card màn hình hỗ trợ DirectX 10 thì không thể dùng nó để chạy với những Game DirectX 10 trong Windows XP được vì không hỗ trợ DirectX 10 mà bạn chạy với hệ điều hành Windows Vista hoặc Windows 7 .
· Tốc độ GPU là bao nhiêu , càng cao càng tốt
· Với những GPU do NVIDIA sản xuất bạn cần quan tâm thêm tới tốc độ của Shader . Tất nhiên khi nói tới tốc độ xung nhịp thì càng cao càng tốt . Với Card màn hình của AMD không có tốc độ Shader riêng mà những SP sử dụng ngay xung nhịp xử lí của GPU .
· Số lượng Shader là bao nhiêu , càng nhiều càng tốt . Với những Card màn hình của NVIDIA loại mới họ không gọi là những Shader mà gọi là lõi CUDA với AMD thì gọi là SP [Stream Processor]
Thông thường với cùng loại thì Card màn hình của AMD có số lượng xử lí Shader nhiều hơn do có nhiều Shader xử lí các phép toán đơn giản và tốc độ chậm hơn . Card màn hình của NVIDIA có tốc độ xử lí Shader nhanh hơn . Cho nên tùy theo ứng dụng mà có thể Card màn hình của AMD chạy nhanh hơn của NVIDIA và ngược lại .
Cả hai đều cạnh tranh với nhau trên mọi mức giá trong những phân khúc thị trường khác nhau .
Trong Card màn hình bộ nhớ Video là thành phần không thể thiếu . Nó chứa những dữ liệu tính toán và những dữ liệu chờ đưa ra màn hình . Bộ nhớ Video này càng nhiều và có tốc độ càng cao càng tốt . tuy nhiên có vấn đề phải đề cập tới chính là loại kiểu bộ nhớ Video . Những Card màn hình tầm trung trở lên của AMD thường dùng kiểu GDDR5 và loại bộ nhớ đồ họa mới nhất và nhanh nhất hiện nay .
Với bộ nhớ GDDR5 có chút đặc biệt đó là tốc độ xung nhịp và tốc độ DDR . Thông thường người ta hay ghi tốc độ DDR để so sánh cho biết nó với loại bộ nhớ này . Ví dụ nếu như trong sách hướng dẫn có ghi Card màn hình này dùng bộ nhớ Video GDDR5 có tốc độ 3600MHz thì chúng ta hiểu tốc độ này là DDR 3600MHz nhưng tốc độ xung nhịp của nó chỉ bằng 1/4 tức là bằng 900MHz mà thôi .
Chip nhớ Video màu đen nằm quanh GPU
Nhiều Motherboard có đồ họa tích hợp lại có thêm khe SidePort để cắm Module riêng dùng cho bộ nhớ Video thay vì chia xẻ RAM từ hệ thống .
2.3. Giao diện kết nối với Motherboard
Với giao diện PCI Express loại 2.0 là mới nhất có băng thông lớn gấp hai so với loại PCI Express 1.0 . Nhiều Motherboard trang bị một , hai , thậm chí lên tới 04 khe PCI Express x16 và khi ấy người dùng phải mua Card màn hình với giao diện phù hợp để sử dụng .
Motherboard trên trang bị tới 04 khe cắm PCIe
Trong nhiều Card màn hình rời nhất là loại cao cấp thông thường sẽ cần có thêm đầu nối nguồn phụ để cung cấp thêm điện năng khi mà giao diện PCIe không đủ công suất . Mỗi khe PCIe thường chỉ cấp điện năng 150W , nếu Card màn hình yêu cầu công suất lớn hơn 150W thì nó sẽ có thêm đầu nối nguồn phụ . Khi đó người dùng cần xác định xem bộ nguồn máy tính của mình có đủ công suất cấp cho toàn bộ hệ thống hay không nhất là với cấu hình sử dụng nhiều Card màn hình trên một hệ thống .
2.5. Những tinh năng khác
Những Card màn hình cao cấp của NVIDIA hỗ trợ công nghệ 3D Vision Surround .
Trong hai năm trở lại đây , từ năm 2009 , cả AMD và NVIDIA đều quan tâm tới GPGPU , tức là sử dụng sức mạnh Card màn hình dùng cho những công việc thông thường như : mã hóa , phá Password , bảo mật …
Flash Player 11 , Adobe CS đều đã tăng tốc độ xử lí hình ảnh bằng Card màn hình và còn có nhiều ứng dụng khác …
Với những Card màn hình hỗ trợ DirectX 10 trở lên khi sử dụng nên thường xuyên cập nhật Driver định kì hàng tháng , của AMD là Catalyst và của NVIDIA là Forceware .
2.7. Thiết lập cấu hình nhiều Card màn hình cùng trên một hệ thống
Với những Card màn hình của AMD theo cấu hình CrossFireX , của NVIDIA theo cấu hình SLI .
Motherboard trên hỗ trợ SLI 3-way
Tuy nhiên hiện nay lại có xu hướng dùng hai Card màn hình của hai nhà cung cấp khác nhau có nghĩa là GeForce kết hợp với Radeon HD . Để dùng theo cách này trên Motherboard cần trang bị thêm Chip SoC LucidHydra .
Mới đây LucidLogix Technologies lại cung cấp cấu trúc Unity để cho phép Card màn hình tích hợp Chip Hydra Logix mà có thể dùng hỗp hợp giữa GeForce và Radeon HD mà không cần Motherboard phải trang bị Chip SoC LucidHdra .
AMD và NVIDIA là hai nhà sản xuất GPU rời chủ yếu nhưng bản thân họ lại không sản xuất ra Card màn hình .
Các đối tác của họ như Asus , Gigabyte , PowerColor , XFX , eVGA …. sẽ được phép sản xuất ra Card màn hình có thể theo thiết kế tham khảo hoặc cũng có thể đưa ra thiết kế riêng của mình như Overclock các thành phần như GPU / Shader / Bộ nhớ Video hoặc tăng dung lượng bộ nhớ Video , hoặc thay đổi kiểu bộ nhớ Video cho hạ giá , hoặc thậm chí tích hợp cả 02 GPU trên cùng bảng mạch in mà không theo thiết kế của AMD hoặc NVIDIA .
Chính vì thế mà khi mua Card màn hình mà được chế tạo cùng GPU từ những nhà sản xuất khác nhau bạn nên xem xét kỹ những thông số kỹ thuật nhất là tốc độ để so sánh .
4. Ví dụ cụ thể
AMD đưa ra những thông số kỹ thuật của HD 5870 như sau : giao diện Bus PCI Express 2.1 x16 , 1GB hoặc 2GB VRAM GDDR5 @ 4800MHz [ 4800MHz được hiểu là tốc độ DDR còn tốc độ xung nhịp thực là 1200MHz ] , Bus nhớ video 128-bit , tốc độ GPU là 850MHz , 1600 SP [ Stream Processor ] . HD 5870 hỗ trợ DirectX 11, OpenGL 4.0 , OpenCL 1.1 .
Sau khi có EAH5870 , Asus lại tung ra thị trường loại HD5870 Matrix Platium vẫn dùng GPU Cypress nhưng chạy Overclock GPU từ 850MHz lên thành 894MHz và tất nhiên khi đó hiệu suất làm việc tăng lên , trang bị thêm tản nhiệt tốt hơn cho nên có giá thành cao hơn so với EAH5870 .
Như vậy khi mua Card màn hình bạn nên chú ý tới những thông số mà chúng tôi đã đề cập trên chứ không phải chỉ mỗi dung lượng bộ nhớ Video như nhiều bạn vẫn nhầm tưởng .