Phẫu thuật cắt bỏ lá lách
Cắt bỏ lá lách nghĩa là hệ miễn dịch của bạn sẽ yếu đi. Không có lá lách, các tình trạng nhiễm trùng có thể sẽ trở nên nguy hiểm hơn với bạn, bạn sẽ cần phải tiêm vắc xin hàng năm và sử dụng kháng sinh dự phòng. Kháng sinh dự phòng được dùng để ngăn chặn sự nhiễm vi khuẩn tái diễn. Kháng sinh dự phòng không được sử dụng để điều trị một tình trạng nhiễm trùng đang xảy ra.
Nguyên nhân cắt bỏ lá lách
Có rất nhiều lý do khiến bác sỹ khuyên bạn nên cắt bỏ lá lách. Những lý do này bao gồm:
- Lá lách bị phá hủy do một chấn thương
- Phì đại lá lách
- Các rối loạn về máu hiếm gặp
- Lá lách bị phì đại hoặc bị thoát vị do chấn thương
- Ung thư hoặc u nang lớn ở lá lách
- Nhiễm trùng
- Các rối loạn về máu
Bạn có thể sẽ phải cắt bỏ lá lách nếu bạn có các rối loạn về máu nghiêm trọng và không đáp ứng với điều trị. Các rối loạn về máu có thể bao gồm:
- Bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm
- Thiếu máu do tan máu
- Bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu tự phát
- Bệnh đa hồng cầu nguyên phát
- Phì đại lá lách
- Nhiễm virus ví dụ như bạch cầu đơn nhân hoặc nhiễm vi khuẩn, như giang mai có thể dẫn đến tình trạng phì đại lá lách.
Lá lách phì đại sẽ khiến rất nhiều tế bào máu và tiểu cầu mắc lại đó và có thể sẽ tiêu diệt các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Tình trạng này được gọi là cường lách [hay tăng hoạt lách] và có thể dẫn đến việc suy giảm rất lớn số lượng hồng cầu và tiểu cầu trong máu. Khi lách bị tắc thì sẽ gây cản trở đến hoạt động chức năng của chính nó. Phì đại lách có thể dẫn đến thiếu máu, nhiễm trùng và chảy máu quá mức, thậm chí có thể dẫn đến thoát vị lách [một tình trạng đe doa đến tính mạng].
Lá lách bình thường [trái] và lá lách bị phì đại [phải]
Thoát vị lách
Nếu lách của bạn bị thoát vị, bạn sẽ cần được phẫu thuật cắt bỏ lách ngay lập tức vì việc chảy máu trong có thể đe dọa đến tính mạng của bạn. Thoát vị có thể có nguyên nhân là do một chấn thương về mặt vật lý, ví dụ như bị tai nạn ô tô hoặc do phì đại lách dẫn đến thoát vị.
Ung thư
Một số loại ung thư nhất định, ví dụ như bệnh bạch cầu thể lympho, u lympho dạng non – Hodgkin và dạng Hogdkin có thể sẽ ảnh hưởng đến lách. Lách có thể sẽ cần được cắt bỏ do sự có mặt của một khối u hoặc u nang
Nhiễm trùng
Nhiễm trùng nghiêm trọng tại lách có thể sẽ không đáp ứng với kháng sinh và các phương pháp điều trị khác. Loại nhiễm trùng này có thể dẫn đến áp xe nghiêm trọng hơn hoặc dẫn đến viêm và hình thành mủ. Lách của bạn cần được cắt bỏ để giải quyết tình trạng nhiễm trùng.
Các loại phẫu thuật cắt bỏ lá lách
Phẫu thuật cắt bỏ lá lách có thể được tiến hành bằng phương pháp mổ mở truyền thống hoặc mổ nội soi để giảm tối đa tình trạng xâm lấn. Bạn sẽ được gây mê trong cả 2 quá trình này.
Phẫu thuật mở
Phẫu thuật mở truyền thống sẽ bao gồm việc mổ tại vùng giữa bụng. Bác sỹ phẫu thuật sau đó có thể sẽ loại bỏ các tế bào ở bên cạch các mô để có thể cắt bỏ lách của bạn. Sau đó, vết mổ sẽ được khâu lại. Mổ mở thường sẽ được tiến hành nếu bạn có sẹo từ các cuộc phẫu thuật khác hoặc nếu lách của bạn bị thoát vị
Mổ nội soi
Loại phẫu thuật này giảm tối đa sự xâm lấn, thời gian phẫu thuật nhanh hơn, và việc hồi phục sẽ ít đau đớn hơn so với phẫu thuật mở. Trong phẫu thuật nội soi, bác sỹ sẽ tạo ra các vết cắt rất nhỏ trên bụng. Sau đó, họ sẽ đưa mọt camera rất nhỏ vào để ghi lại một video về lách của bạn trên máy monitor. Bác sỹ sau đó sẽ cắt bỏ lách của bạn bằng các dụng cụ rất nhỏ. Sau đó các vết cắt nhỏ sẽ được khâu lại. Bác sỹ cũng có thể sẽ quyến định mổ mở sau khi xem hình ảnh lách của bạn qua camera.
Lợi ích của phẫu thuật cắt bỏ lá lách
Cắt bỏ lá lách là phẫu thuật lớn và sẽ khiến hệ miễn dịch của bạn yếu hơn. Vì lý do này nên phẫu thuật chỉ được tiến hành khi thực sự cần thiết. Lợi ích của phẫu thuật là có thể giải quyết được các vấn đề như các bệnh về máu, ung thư, nhiễm trùng mà không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Lách bị thoát vị nhưng được cắt bỏ kịp thời có thể sẽ cứu sống tính mạng của bạn.
Nguy cơ của phẫu thuật cắt bỏ lá lách
Nguy cơ của phẫu thuật cắt bỏ lá lách bao gồm:
- Mất máu trong khi phẫu thuật
- Phản ứng dị ứng hoặc khó thở do dị ứng với thuốc gây mê
- Hình thành cục máu đông
- Nhiễm trùng
- Đột quỵ hoặc lên cơn đau tim.
Một số nguy cơ khác liên quan đến việc cắt bỏ lá lách bao gồm:
- Hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch dẫn máu đến gan
- Thoát vị tại vết mổ
- Nhiễm trùng trong
- Xẹp phổi
- Tổn thương các cơ quan gần lách như dạ dày, ruột và tụy
- Tích tụ dịch dưới cơ hoành
Cả phẫu thuật mở và phẫu thuật nội soi đều có thể có những nguy cơ ở trên
Triển vọng sau khi phẫu thuật lá lách
Triển vọng sau khi phẫu thuật rất khác nhau, phụ thuộc vào loại phẫu thuật cũng như mức độ nghiêm trọng của bệnh. Hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật cắt bỏ lá lách thường mất từ 4-6 tuần. Bạn có thể chỉ cần ở lại bệnh viện trong vài ngày sau phẫu thuật. Bác sỹ sẽ giúp bạn biết khi nào bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường.
Triển vọng lâu dài của phẫu thuật cắt bỏ lá lách
Triển vọng lâu dài là khá tốt nếu bạn khỏe mạnh. Nhưng, do lá lách của bạn đã bị cắt bỏ, bạn sẽ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn và bạn cần được tiêm vắc xin cũng như dùng kháng sinh dự phòng trong suốt phần đời còn lại.
Do tỷ lệ kháng kháng sinh đang ngày một tăng lên nên việc sử dụng kháng sinh dự phòng đang gây rất nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, một số nhóm người nhất định nên được khuyến cáo mạnh mẽ về việc sử dụng biện pháp dự phòng này. Đó là trẻ em dưới 5 tuổi. Nếu bạn đã cắt bỏ lách trong vòng 1 năm trở lại đây hoặc bạn bị suy giảm miễn dịch tiềm ẩn, bạn nên cân nhắc đến việc sử dụng kháng sinh dự phòng.
Bác sỹ sẽ giúp bạn đưa ra kế hoạch để giữ bạn trong tình trạng khỏe mạnh nhất có thể sau khi phẫu thuật cắt bỏ lá lách.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thiếu vitamin B12 ảnh hưởng đến lách như thế nào?
Lá lách –nằm ở bên phải phần bụng trên, có chứa một lượng lớn các tế bào lympho, sản xuất bạch cầu. Chúng có chức năng tạo ra các kháng thể tự nhiên, giúp cơ thể chống lại các loại bệnh.
Nên cắt lá lách khi nào?
Nhiều người cho rằng lá lách chỉ chứa máu, thế nhưng thực tế chúng lại đóng vai trò quan trọng với hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau mà các bác sĩ phải đưa ra chỉ định cắt bỏ lá lách nhằm giảm thiểu các nguy cơ bệnh lý khác.
Lá lách là một trong những bộ phận trong cơ thể mà khi không có thì chúng ta cũng không phải đối mặt với nguy cơ tử vong.
Lý do là bởi gan lúc này sẽ đảm nhiệm vai trò tái tạo hồng cầu, các mô bạch huyết khác sẽ đảm nhận chức năng miễn dịch của lá lách.
Do đó, cắt lá lách vẫn là một trong những chỉ định y khoa thường được áp dụng trong những trường hợp bảo tồn khác.
Một số đối tượng thường được chỉ định cắt lá lách bao gồm:
- Cấy hoặc thay phủ tạng
- Giảm các tế bào lympho và kháng thể từ lá lách lan đến các cơ quan được cấy ghép
- Bệnh nhân bị thiếu máu tan huyết nặng trong trường hợp xét nghiệm CBC phát hiện thấy nồng độ MCHC cao [MCHC là gì];
- Bệnh nhân có bệnh spherocytosis di truyền;
- Nguy cơ vỡ lách gây chảy máu cấp;
- Lá lách quá to.
Cắt lá lách có ảnh hưởng gì tới sức khỏe không?
Tuy nói rằng, không có lá lách chúng ta vẫn sống và sinh hoạt được, nhưng các nhà khoa học cũng chỉ ra một số nguy cơ khi bệnh nhân thực hiện phẫu thuật cắt bỏ lá lách bao gồm:
- Sức đề kháng suy giảm;
- Dễ nhiễm bệnh;
- Bệnh thường nặng và nguy cơ biến chứng cao.
Chính vì những ảnh hưởng sau khi cắt lá lách mà mặc dù lá lách bị chấn thương, các bác sĩ vẫn có thể sử dụng các biện pháp để phục hồi, bảo toàn lá lách.
Và phẫu thuật cắt bỏ lá lách chỉ thực hiện trong trường hợp “vạn bất đắc dĩ”.
Làm cách nào để khắc phục những nguy cơ về sức khỏe sau cắt lá lách
Nếu trường hợp, cắt bỏ lá lách là biện pháp phải thực hiện nhằm bảo tồn các tạng khác trong cơ thể thì chúng ta cũng cần thận trọng trong quá trình chăm sóc, sinh hoạt hằng ngày.
- Dự phòng các nhiễm khuẩn.
Hãy chú ý hơn đến các dấu hiệu cơ thể bị nhiễm khuẩn để kịp thời xử lý sớm. Tốt nhất bạn có thể tiêm vaxin dự phòng với các bệnh như viêm phổi, ho gà, cúm, viêm màng não….để giảm những nguy cơ bệnh tấn công.
Bản thân những người sau cắt lá lách rất dễ bị nhiễm các chủng vi khuẩn, virus mới lạ. Do đó, hãy đặc biệt thận trọng, mang theo kháng sinh cũng như tham khảo ý kiến bác sĩ về cách dự phòng.
Tránh xa những vùng có dịch bệnh, cũng như nguồn bệnh, vệ sinh sạch sẽ cơ thể để giảm thiểu nguy cơ nhiễm khuẩn.
Tăng cường sức đề kháng tự nhiên cho cơ thể bằng các loại thực phẩm trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày cũng như thực phẩm chức năng [nếu cần].
Hãy tìm các bác sĩ, chia sẻ tình trạng của mình khi cơ thể có những dấu hiệu xuống sức hoặc các triệu chứng không bình thường. Các bác sĩ sẽ có những định hướng chăm sóc hợp lý, bảo vệ sức khỏe cho bạn.
Như vậy, cắt lá lách thực tế có thể gây ra những ảnh hưởng đáng kể, bởi dù là một bộ phận nhỏ nhưng chúng cũng đóng vai trò quan trọng với sức khỏe tổng thể. Khi thiếu hụt đi chức năng của một bộ phận, buộc các bộ phận khác phải hoạt động nhiều hơn để bổ sung chức năng đó dễ dẫn đến “quá sức”. Tuy nhiên, nếu được chăm sóc, theo dõi tốt thì chúng ta cũng không cần phải quá lo lắng.
[addtoany]