CÂY GIỐNG ĐẶC SẢN: SẦU RIÊNG RUỘT ĐỎ, BƯỞI SIÊU NGỌT, BƯỞI VÀNG, BƯỞI ĐỎ, CAM MỸ, CAM CARA, CHANH NGÓN TAY, CHANH THÁI, CHANH VÀNG MỸ, NHÃN TÍM, MÍT TRÁI DÀI, TÁO ĐỎ, TRE KHỔNG LỒ, NHO NGÓN TAY, ỔI CẨM THẠCH, QUẤT CẨM THẠCH..!
Chà là có tên khoa học là Phoenix dactyiifera. Nguồn gốc xuất phát từ Trung tâm Bắc phi châu và được gieo trồng cung cấp thực phẩm cho Hy Lạp cách đây hơn 1000 năm. Các nước Trung đông cũng trồng chà là ở các ốc đảo, sa mạc để lấy trái ăn.
Chà là thuộc họ cau dừa nhưng phiến lá cứng và bén hơn, tàu lá dài 4-6 m. Bẹ lá gần thân cây có nhiều gai nhọn dài đến 10 cm có thể gây thương tích nếu đụng nhầm.
Chà là có nhiều loại giống tùy theo sự lai giống giữa cây bố và cây mẹ. Có 3 loại chà là phổ biến hiện nay là: Medjool, Degiec, Zahidi. Chương trình Khuyến lâm và một số chương trình trồng rừng khác được đưa về tỉnh Ninh Thuận là giống Medjool.
Giá trị thương mại của cây chà là:
Ðiều kiện trồng chà là là rất khắc nghiệt về đất đai thiên nhiên cũng như kỹ thuật trồng. Chà là là món ăn qúi, có giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao nhưng rất ít nước có khả năng sản xuất để cung ứng cho thị trường. Hiện nay ,nhu cầu chà là của con người rất cao [tới 0,4 kg/người-năm] nên thị trường rất khan hiếm mặt hàng này.
Hiện nay tổng sản lượng chà là của thế giới đạt 2 triệu tấn/năm , giá trị kinh tế khoảng 10 tỉ USD.
Các nước Trung đông và Hy Lạp đã tiến xa về kỹ thuật sản xuất nên họ đã bỏ quên ưu thế này. Nếu chúng ta nắm biết nắm bắt cơ hội này với điều kiện thuận lợi có sẵn [đất đai, thời tiết, lao động và chủ trương] các nhà khoa học đứng ra tổ chức phát triển cây chà là ,chắc chắn sẽ đem về nguồn lợi lớn cho đất nước .
– Chà là là loại cây trồng thích hợp với nhiều loại đất khác nhau, nhất là đất cát nghèo dinh dưỡng, đất có nước ngầm và có độ nóng cao. Ðặc biệt chà là có thể chịu đựng được nơi có độ mặn cao.
– Trồng bằng cây con từ 5-6 tháng tuổi. Nên trồng vào đầu vụ mưa để giảm công tưới và tăng tỉ lệ sống.
– Tùy theo địa hình của đất mà từng nơi mà có thể trồng tập trung hoặc trồng theo hàng và tùy thuộc vào điều kiện thời tiết khí hậu của từng vùng ta trồng cho phù hợp để cây đến tuổi dễ thụ phấn tự nhiên.
– Ðào hố quy cách 30 x 30 x 30 cm để trồng cây con. Mật độ 500 cây/ha với khoảng cách: hàng cách hàng 4-6 m, cây cách cây 4-6 m.
– Trước khi trồng ta nên xử lý đáy hố bằng phân bón vi sinh để cây dễ bén rễ, trồng xong nên tưới nước ngay để cây nhanh hồi phục .
– Thời gian 5-7 năm sau chà là sẽ cho quả. Thời gian này còn tùy thuộc vào đất, cách chăm sóc và thời tiết nơi trồng.
+ Ðề phòng sùng cắn rễ lúc mới trồng, chuột phá hại rễ, thỏ rình ăn lá non.
+ Mỗi tháng bón 0,01 kg phân NPK cho mỗi hố .
+ Tưới nước vào 6 tháng mùa khô của năm đầu mới trồng.
+ Khi cây còn nhỏ, dọn sạch cỏ xung quanh gốc để cỏ khỏi lấn át chà là mới trồng.
Lưu ý: Cần tủ gốc bằng rơm rạ, cỏ vào mùa khô để chống sự thoát hơi nước của đất.
+ Mỗi năm vào tháng 12 đến tháng 11 cần phải cắt lá già, khô khi lá non mọc, cắt đến 5-10 lá già. Khi lá non mọc ra phải cắt gai để sau này khỏi bị chấn thương.
Cây chà là nở hoa đón nhị đực trong 3 ngày, nếu có được thụ tinh thì kết trái ngay sau đó. Nếu không có phấn thụ tinh thì hoa héo đi sau 3 ngày kế tiếp. Ðể tăng khả năng đậu trái của hoa cái, ta có thể áp dụng biện pháp thụ tinh nhân tạo và biện pháp canh tác để tăng khả năng thụ phấn tự nhiên.
Khi mùa hoa nở, nhà vườn thu lấy phấn hoa đực và dùng bông nhúng vào phấn hoa đực rồi tung lên vòi nhụy cái vào mỗi sáng sớm. Nếu bảo quản tốt, phấn hoa chà là có thể dùng trên một năm.
Nếu để hoa đực nhờ gió côn trùng đưa phấn tới cho hoa cái thì trên một vườn nên trồng nhiều giống khác nhau để tăng cường thụ phấn ,làm như vậy sẽ tăng khả năng đậu quả cho chà là
+ Mùa chà là chín, nhà vườn nên hái từ từ những quả chín suốt, không hái quả non.
+ Muốn cho chà là ngon, có chất lượng cao thì phải để cho trái chín cây rồi mới thu hoạch.
+ Sau khi đem về nhà, nhà vườn cho rửa bằng nước vòi sen và sau đó dùng quạt để thổi nước cho khô. Xong lựa kích cỡ , cho vào hộp và đem tiêu thụ .
Chúc bà con thành công!
Rất mong được cộng tác với Quí vị khách hàng trên toàn quốc.
Mọi chi tiết xin liên hệ: TRUNG TÂM CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ VÀ HỢP TÁC TRANG TRẠI VIETGAP
Địa chỉ trụ sở giao dịch tại Miền Bắc: Phố Nguyễn Mậu Tài – Đường Ngô Xuân Quảng – TT Trâu Quỳ -Gia Lâm – HN
HOTLINE – 0432161283/ 0942760699/0961284001/0968067905
Email:
Website chính: //viencaygiongtrunguong.com/
CHẤT LƯỢNG VÀ UY TÍN XÂY DỰNG NÊN THƯƠNG HIỆU
Thứ tư, 03/06/2020 - 06:01 AM
Quả chà là sấy khô rất được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam. Chúng được nhập khẩu từ các nước như Dubai, Israel, Tunisia,.. và bày bán tại các chợ, siêu thị.
Tại Israel, chà là từ loại cây di thực cung cấp cho người dân bản địa đã phát triển mạnh thành loại trái cây xuất khẩu ra thế giới.
Trước đây, cây chà là cũng được trồng tại Việt Nam. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại rất hiếm khi thấy được cây và trái chà là tươi. Vì ở nước ta, cây chà là gần như tuyệt chủng. Cây chà là đã được nghiên cứu từ rất lâu.
Theo anh Nguyễn Trí Nghiệp, Giám đốc Công ty TNHH MTV Nông Trang Island, một đơn vị đã có trên 30 năm sản xuất cây giống ở Vĩnh Long cho biết: Ở thời điểm trước, các hiểu biết về cây chà là chưa được đầy đủ và sâu sắc cho nên nhiều người trồng đã không mang lại kết quả như mong muốn. Vì vậy, chà là dần bị lãng quên.
Gần đây, cây chà là đã dường như sống lại ở Thái Lan. Nhiều vườn cây chà là rất đẹp. Trái màu sắc rất bắt mắt, sum suê có đến hàng trăm trái trên một quầy. Mỗi quầy có thể nặng đến 15 kg. Người dân trồng chà là xuất khẩu mang lại giá trị kinh tế cao.
Theo các nghiên cứu phân tích, quả chà là có chứa nhiều chất sắt, vitamin C, đường. Khi sấy khô, vitamin C bị mất đi, đường cô đặc lại. Trên các trang thương mại điện tử, trái chà là sấy khô được nhập khẩu từ Israel có giá bán khoảng 250.000 - 500.000 đồng/kg, tuỳ vào chất lượng quả.
Thời gian qua, cây chà là tại Việt Nam chủ yếu được trồng làm cây cảnh trong các resort, công viên. Người dân chưa chú ý đến phát triển cây lấy quả.
Trước biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, cây chà là đã được nhiều người chú ý trở lại bởi vì cây dễ trồng, giá trị cao. Vùng sinh thái của chà là rất rộng, cây thích nghi được hầu hết các vùng đất từ phèn mặn, đến khô hạn.
Đặc biệt, cây thích khí hậu khô hạn nhưng cần có mạch nước ngầm. Tại Dubai cây chà là thường được trồng ở khu vực ven biển. Ở lĩnh vực làm cây cảnh, cây chà là cũng mang rất nhiều lợi thế để phát triển như dáng đẹp, ít bị đổ ngã, lá cây khô không gây ô nhiễm môi trường.
Trồng cây chà là ăn quả
Tại một số vườn cây hoa kiểng của TP Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp đã có một số nông dân trồng thành công loại cây ăn quả này. Ông Xuân, chủ cơ sở cây giống hoa kiểng Xuân Trang ở phường Tân Quy Đông có khu vườn trồng vài chục cây chà là. Hiện nay, vườn cây của ông Xuân có cây đã cho trái.
Ông Xuân cho biết: Cây giống này, tôi mua ở Thái Lan. Cây chà là dễ trồng, thấy ít sâu bệnh, chủ yếu phòng tránh con đuông dừa. Cây trồng sau 2 năm bắt đầu cho trái. Mỗi năm cây cho trái một lần, thời gian kéo dài khoảng hơn một tháng. Bên cạnh đó, nhà nông nên phòng tránh bệnh xì mủ do nấm Phytophthora gây ra.
Vườn cây chà là của ông Xuân đã 7 năm tuổi. Những cây này mỗi năm cho khoảng 70-80 kg quả tươi. Giống chà là này trái to, nhiều thịt, hạt nhỏ. Trước nhu cầu mua làm kiểng tăng cao, hiện các cây cho quả được bán với giá 60 triệu đồng/cây. Hiện nay, trên thị trường cũng có một số loại giống chà là chuyên dùng để làm cảnh vì trái nhỏ, hạt to nên ít thịt. Mặc dù, quả có thể ăn được nhưng thịt ít, người trồng chà là lấy quả sẽ không chọn giống này. Để trồng chà là lấy quả nhà vườn nên chọn loại giống cho quả to.
Theo các nhà vườn, chà là dễ trồng vì cây ít bệnh, tính thích nghi cao. Tuy nhiên, do đây là loại cây có phân biệt giới tính đực, cái rõ ràng nên việc chọn lựa cây giống sẽ rất khó khăn. Để nhân giống cây chà là người ta có ba cách thực hiện.
Thứ nhất, là tách cây con từ cây mẹ, phương pháp giâm cành. Thứ hai, ươm hạt cho nảy mầm rồi đem trồng. Thứ ba, nhân giống vô tính bằng phương pháp nuôi cấy mô.
Đối với cách trồng thứ nhất, cây chắc chắn cho cây cái và thời gian cho trái sẽ sớm hơn trồng bằng phương pháp gieo hạt khoảng 2 năm.
Phương pháp này sẽ không đủ cây con để tách ra. Đối với cách thứ hai, khi trồng bằng cách này thì số cây đực và cái sẽ có tỷ lệ ngang nhau. Vì cây đực chỉ có giá trị thụ phấn nên cây đực chiếm tỷ lệ cao trong vườn sẽ không mang lại giá trị kinh tế cao.
Thông thường, thụ phấn bằng phương pháp thủ công, tức là dùng máy gió thổi phấn hoa bay đi thì chỉ cần một cây đực là đã có đủ lượng phấn thụ tinh cho khoảng 100 cây cái.
Đặc biệt, phấn hoa cây đực có thể bảo quản một năm mà vẫn có thể thụ phấn được. Với những vườn cây trồng bằng phương pháp gieo hạt, người ta đợi đến khoảng 3 năm thì sẽ biết được cây nào là đực, cái.
Sau đó, những cây đực sẽ được bán để làm cây cảnh tại các công viên. Từ khi công nghệ sinh học phát triển, người ta có thể nhân nhanh giống cây chà là bằng phương pháp nuôi cấy mô. Đây là phương pháp rất ưu việt, vì số lượng cây giống được nhân lên rất nhanh.
Theo một số nhà vườn ở ĐBSCL, đều đặc biệt cần chú ý khi trồng, chà là cũng giống như cây dừa trước khi ra hoa thì cây phải hình thành hoa cái. Nếu khoảng thời gian này, cây thiếu nước sẽ không hình thành hoa cái được cho nên nhà vườn cần quan tâm đến chế độ nước cho cây, nhất là vào mùa khô. Nếu không, cây sẽ không có khả năng ra quả liên tục. Như người dân Bến Tre, Trà Vinh hay gọi là dừa bỏ cổ do cây thiếu nước.
Cây chà không thích bóng râm, vì vậy nên trồng cây ở nhiều ánh sáng. Vì cây ra hoa đơn tính nên trồng cây ở nơi thoáng đãng, nhiều gió giúp cây thụ phấn được tốt hơn. Chà là không đòi hỏi quá nhiều dinh dưỡng, thời gian cây cho trái nhà vườn nên bón phân nhiều thêm một chút để tăng cường dinh dưỡng cho cây.
Mùa khô, năm 2020 ĐBSCL cũng như một số địa phương cả nước xuất hiện khô hạn và xâm nhập mặn kéo dài nhiều cây ăn quả bị thiệt hại nặng nề do thiếu nước. Cây trồng có giá trị kinh tế cao như chà là lại tỏ ra rất phù hợp. Tuy nhiên, vấn đề hiện nay là nguồn cây giống chà là còn khan hiếm nên giá bán mỗi cây chà là dao động từ 3-3,5 triệu đồng/cây.
Điều này, dẫn đến chi phí tăng cao, rất khó để người dân phát triển. Với những tiềm năng lợi thế lớn như vậy nhưng không có nguồn cây giống chất lượng giá cả phải chăng để người dân tiếp cận thì khó có thể khai thác tiềm năng này một cách hiệu quả.
Thời gian tới, rất cần các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, nhiều hơn về cây chà là. Đặc biệt là, nghiên cứu nhân nhanh giống cây để hạ giá thành cho người dân.
Theo PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả Miền Nam: Cây chà là có thể trồng được tại Việt Nam.
Tuy nhiên, để phát triển tốt cây trồng này người dân cần phải tham khảo các mô hình bài bản từ khoa học kỹ thuật đến cây giống phải chuẩn thì mới đạt hiệu quả cao.
Cây chà là có tên khoa học là Phoenix dactylifera, thuộc họ cau. Chà là có hàng trăm giống và được trồng phổ biến trên thế giới. Cây có nguồn gốc từ Trung Đông và Bắc Phi, trồng nhiều ở Trung Đông, khối Ả Rập, Ấn Độ, Israel. Sau đó, lan rộng ra toàn thế giới.
Cây có chiều cao trung bình bình từ 15-25m, tương tự cây dừa. Lá giống như lá dừa nhưng cuống lá có nhiều gai nhọn. Quả chà là có hình bầu dục. Còn sống quả có màu xanh khi quả già có màu vàng, chín ngả màu nâu sậm, ăn có vị hơi chát. Quả chín có mùi thơm dễ chịu, chứa nhiều đường có thể dùng ăn tươi hoặc sấy khô.
Kinh nghiệm trồng chà là của người Thái Lan
Giống chà là tươi Barhi có giá bán rất cao, 500.000 đồng/kg.
Bên cạnh đó, nhà nông nên phòng tránh bệnh xì mủ do nấm Phytophthora gây ra.
Cây chà là có thể trồng được ở ĐBSCL. Có thể trồng ở đất thấp, rồi lên liếp trồng như những liếp xoài, bưởi. Cây cũng có thể trồng ở những nơi đất cao như trồng cây cao su ở miền Đông Nam bộ.
Tuy nhiên, khi trồng ở đất nào, người nông dân Thái Lan cũng lấy cây giống mới từ nước Anh về với giá vô cùng đắt, khoảng 200 USD/cây. Đây là những cây giống do người Anh nhân lên bằng phương pháp nuôi cấy mô. Sau đó, giống cây họ bán đi cũng từ nguồn gốc này.
Sau ba năm trồng thì cây cho thu hoạch với giá bán trái tươi rất cao khoảng 300.000-400.000 đồng/kg.
Tại Thái Lan, người ta trồng cây ở khoảng cách 8x8 m, năng suất của cây dao động khoảng 200 kg/cây. Tại tỉnh Kanchaburi tuổi thọ của cây có thể lên đến 100 tuổi. Quả ngoài dùng ăn tươi, người ta dùng làm nhiều sản phẩm như bánh kẹo, sôcla...
Dù là cây sa mạc nhưng chà là cần một nguồn nước lớn. Cây có nhu cầu nước cao, thích hợp ở nơi có lượng mưa cao khoảng 2.000 mm/năm. Nên mùa khô cần phải tuới thì cây mới có năng suất.
[PGS.TS Nguyễn Minh Châu]