Chỉ tiêu hiện đại hóa sách giáo khoa năm 2024

(HNMO) - Theo Quyết định số 1715/QĐ-UBND vừa được UBND thành phố ban hành, Hà Nội đưa ra 4 tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn thành phố.

Ảnh minh họa.

Tiêu chí đầu tiên được đặt ra là nội dung sách giáo khoa đảm bảo tính chính xác, khoa học, hiện đại, thiết thực với đầy đủ các thành phần cơ bản, dễ sử dụng, thuận lợi cho việc triển khai hoạt động dạy và học, đảm bảo các yêu cầu cần đạt của chương trình; chú trọng rèn luyện cho học sinh khả năng tự học, tự tìm tòi kiến thức, bồi dưỡng phẩm chất, năng lực, vận dụng kiến thức thông qua giải quyết nhiệm vụ học tập đặt ra trong mỗi bài học.

Cấu trúc sách giáo khoa được thiết kế theo hướng mở, có thể điều chỉnh % phù hợp với khả năng học tập của các đối tượng học sinh. Sách giáo khoa được trình bày hấp dẫn, cân đối, hài hòa giữa kênh chữ và kênh hình, đảm bảo tính thẩm mỹ, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Hệ thống đầy đủ các học liệu bổ trợ (vở bài tập, đồ dùng học tập, học liệu điện tử) hỗ trợ đắc lực cho học sinh học tập hiệu quả.

Tiêu chí 2 đặt ra với nội dung sách giáo khoa là phải tạo điều kiện cho nhà trường có thể chủ động, linh hoạt xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục 2 buổi/ngày phù hợp theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của người học. Các chủ đề, bài học được thiết kế, trình bày bằng các hoạt động đa dạng, tạo điều kiện cho giáo viên có nhiều phương án lựa chọn phù hợp với hình thức tổ chức và phương pháp dạy học tích cực.

Nội dung sách giáo khoa tích hợp kiến thức nội môn và liên môn theo các chủ đề, với các yêu cầu cụ thể, giúp giáo viên có thể đánh giá mức độ cần đạt về phẩm chất, năng lực của học sinh, kết quả giáo dục. Nội dung tạo điều kiện để nhà trường, tổ/nhóm chuyên môn xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phù hợp với kế hoạch giáo dục, hoạt động giáo dục của nhà trường theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Hệ thống câu hỏi và bài tập, yêu cầu hoạt động được thể hiện với các mức độ phù hợp.

Tiêu chí 3, nội dung sách giáo khoa đảm bảo tính kế thừa, phù hợp với văn hóa, lịch sử, địa lí của địa phương, cộng đồng dân cư; cập nhật và đáp ứng yêu cầu hội nhập khu vực, quốc tế. Cấu trúc sách tạo cơ hội cho các trường, tổ/nhóm chuyên môn và giáo viên bổ sung những nội dung thích hợp gắn với thực tiễn của địa phương; tạo điều kiện cho giáo viên tổ chức dạy học linh hoạt, sáng tạo, phù hợp đặc thù mỗi địa phương.

Tiêu chí 4 yêu cầu nội dung sách giáo khoa đảm bảo tính mềm dẻo, tính phân hóa, có thể điều chỉnh phù hợp với nhiều nhóm đối tượng học sinh tại địa phương; đảm bảo tính khả thi, phù hợp với trình độ của học sinh, năng lực của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục tại địa phương; có thể triển khai tốt với điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị và các điều kiện dạy học khác tại địa phương; giúp nhà trường và giáo viên tự chủ, linh hoạt và sáng tạo trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục dưới sự hướng dẫn của các cơ quan quản lý giáo dục địa phương.

Ngày 07 tháng 4 năm 2023, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 09/2023/QĐ-UBND quy định tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.

Đối tượng áp dụng: trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông, trường phổ thông có nhiều cấp học và các cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục phổ thông (gọi chung là cơ sở giáo dục phổ thông); các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.

Tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa

Phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương:

Nội dung sách giáo khoa đảm bảo các yêu cầu: thể hiện đúng và đầy đủ nội dung của chương trình môn học/hoạt động giáo dục; ngôn ngữ và cách thức thể hiện phù hợp với văn hóa, lịch sử, địa lý của địa phương, giúp việc giáo dục chính trị, tư tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống cho học sinh tốt hơn. Bảo đảm tính cơ bản, khoa học, thiết thực, phù hợp và linh hoạt giúp giáo viên thiết kế bài giảng phù hợp với khả năng học tập của nhiều nhóm đối tượng học sinh tại địa phương.

Cấu trúc sách giáo khoa có tính mở, tạo điều kiện để nhà trường chủ động, linh hoạt trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục 2 buổi/ngày; thuận tiện khi tổ/nhóm chuyên môn và giáo viên bổ sung, điều chỉnh, tích hợp những nội dung mang tính giáo dục liên môn và tổ chức các hoạt động dạy học, giáo dục đặc thù, sát thực, phù hợp với thực tiễn địa phương.

Ngôn ngữ chuẩn tiếng Việt (trừ sách giáo khoa môn Ngoại ngữ) và cách thức thể hiện phù hợp, gần gũi với văn hóa, lịch sử, địa lý của tỉnh. Tránh dùng ngôn ngữ bản địa, vùng miền khác gây khó hiểu đối với học sinh.

Chất lượng giấy in tốt; khổ sách, cỡ chữ, font chữ theo đúng quy định; đóng gáy sách đảm bảo sử dụng lâu dài nhằm tiết kiệm kinh phí cho nhà trường và phụ huynh, thuận tiện trong quá trình sử dụng.

Phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học tại cơ sở giáo dục phổ thông:

Với việc học của học sinh: sách giáo khoa trình bày khoa học, hấp dẫn, cân đối, hài hoà giữa kênh chữ và kênh hình, đảm bảo tính thẩm mỹ; kênh hình sách giáo khoa chân thực, gần gũi với cuộc sống giúp học sinh dễ nhận biết, tạo được sự hứng thú cho học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học và phù hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh. Các bài/chương/chủ đề sách giáo khoa có tính liền mạch, lôgic, hiện đại, thiết thực, dễ hiểu, được chỉ dẫn rõ ràng, với các hoạt động phong phú, phù hợp với từng đối tượng học sinh, đảm bảo các yêu cầu cần đạt của chương trình. Mỗi bài học/chủ đề thể hiện đúng, đủ, rõ mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực học sinh và yêu cầu về đánh giá kết quả giáo dục được quy định trong chương trình môn học; tạo cơ hội và khuyến khích học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập, phát huy tiềm năng của mỗi học sinh như khả năng tự học, tự tìm tòi, chiếm lĩnh tri thức và vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Từng bài học hướng đến việc phát triển phẩm chất, năng lực, kỹ năng vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống. Tranh, ảnh, bảng biểu, đồ thị, bản đồ, hình vẽ trong sách giáo khoa rõ ràng, chính xác, cập nhật, có tính thẩm mỹ, phù hợp với nội dung bài học, lứa tuổi học sinh.

Với điều kiện tổ chức hoạt động dạy học đối với giáo viên: các bài học/chủ đề trong sách giáo khoa có tính mở được thiết kế, trình bày với đa dạng các hoạt động, thuận lợi cho giáo viên trong việc lựa chọn phương án, hình thức tổ chức và phương pháp dạy học tích cực. Sách giáo khoa có các nội dung, chủ đề kiến thức liên môn giúp giáo viên có thể thực hiện dạy học tích hợp, gắn kết bài học với thực tiễn cuộc sống; phù hợp với năng lực đội ngũ giáo viên. Nội dung sách giáo khoa thể hiện rõ, đủ các yêu cầu về mức độ cần đạt, đảm bảo mục tiêu phân hóa, giúp giáo viên có thể lựa chọn công cụ, hình thức và phương pháp đánh giá được mức độ đáp ứng yêu cầu về phẩm chất, năng lực của học sinh. Nội dung sách giáo khoa tạo điều kiện để nhà trường, tổ/nhóm chuyên môn xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh phù hợp với kế hoạch giáo dục của nhà trường theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất người học.

Các yếu tố đi kèm với sách giáo khoa: (1) Nội dung phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị và các điều kiện dạy học khác tại địa phương. (2) Nguồn tài nguyên, học liệu điện tử bổ sung đa dạng, phong phú, hữu ích, dễ khai thác và sử dụng, phù hợp với điều kiện của cơ sở giáo dục. (3) Nhà xuất bản sách giáo khoa và các tác giả phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức bồi dưỡng, tập huấn, hỗ trợ đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý trong việc sử dụng sách giáo khoa hiệu quả. (4) Danh mục thiết bị hỗ trợ theo yêu cầu của sách giáo khoa phù hợp, có chất lượng, dễ sử dụng, giá thành hợp lý. (5) Khả năng cung ứng, phát hành sách giáo khoa đầy đủ, đồng bộ, đáp ứng kịp thời trước khai giảng năm học mới.