Chích vaccine bao lâu mới có kháng thể
|
Không ít người cho rằng, chỉ cần tiêm đủ 2 mũi vaccine, kháng thể sẽ giúp họ được bảo vệ suốt đời. Điều này có đúng hay không chúng ta cùng tham khảo đánh giá của chuyên gia trong bài viết dưới đây. Show Dịch Covid-19 được biết đến lần đầu tiên vào tháng 12/2019 và cho đến nay, cả thế giới đã chiến đấu với đại dịch Covid-19 trong gần 2 năm. Nhưng, các loại vaccine mới chỉ được cấp phép sử dụng khẩn cấp gần đây. Vì vậy, các chuyên gia chưa có đủ thời gian để theo dõi và kết luận về hiệu quả lâu dài của vaccine.  Tuy nhiên, dựa trên thử nghiệm lâm sàng, các chuyên gia cũng bước đầu cho biết hiệu quả bảo vệ của từng loại vaccine. Cụ thể,
Ngoài ra, một số chuyên gia cho rằng, vaccine ngừa Covid-19 có thể có tác dụng ít nhất trong 01 năm và vaccine này không thể bảo vệ bạn suốt đời như 01 số loại vaccine khác như vaccine phòng bệnh sởi…. Hầu hết, các hãng sản xuất vaccine hiện nay đều khuyến cáo, người dân phải tiêm phòng nhắc lại hằng năm như vaccine cúm mùa. Đồng thời, vaccine ngừa Covid-19 cũng chỉ chống lại được một số biến chủng nhất định. Các chuyên gia cũng nhận định không có vaccine nào có tác dụng phòng bệnh 100%, nghĩa là kể cả khi tiêm đủ hai mũi, người dân cũng có thể mắc bệnh. Tuy nhiên, tỉ lệ này thấp và nếu mắc bệnh, vaccine cũng giúp bảo vệ họ ít chuyển biến nặng hơn. Vì thế, người dân nên tiêm đủ mũi vaccine để có kháng thể phòng nhừa virus một cách tốt nhất.
2. Người đã mắc Covid-19 có kháng thể trong bao lâu?Kết quả xét nghiệm kháng thể tại những người từng mắc Covid-19 cho thấy, họ có khả năng miễn dịch tự nhiên sau khi tiếp xúc với virus SARS-CoV-2. Hệ miễn dịch sẽ ghi nhớ các dấu vết của mầm bệnh trong giai đoạn hồi phục, giúp tạo ra các kháng thể cần thiết để ngăn ngừa cơ thể khỏi bị nhiễm Covid-19 trong tương lai. Các nhà khoa học cho rằng, khả năng miễn dịch tự nhiên vẫn ở mức cao nhất trong 03 - 05 tháng sau khi khỏi bệnh, sau đó, giảm dần theo thời gian. Vì thế, tại Quyết định 4355, Bộ Y tế cũng xếp những người có tiền sử rõ ràng đã mắc Covid-19 trong vòng 06 tháng vào đối tượng trì hoãn tiêm chủng. Sau 06 tháng, họ vẫn được tiêm chủng để giảm nguy cơ tái mắc bệnh. Vậy những người có tiền sử bệnh có được tiêm vaccine hay không, bạn hãy tìm hiểu cụ thể TẠI ĐÂY nhé! 3. Có nên đi xét nghiệm kháng thể?Xét nghiệm kháng thể Sars-CoV-2 áp dụng cho nhóm đối tượng có nhu cầu xét nghiệm để biết được cơ thể có kháng thể hay không hoặc người được bác sĩ chỉ định xét nghiệm khi chẩn đoán nghi ngờ bị nhiễm hay đã bị nhiễm Covid-19, kết quả sẽ hỗ trợ chẩn đoán xem cơ thể có kháng thể nhiều hay ít và qua đó biết được đáp ứng sinh kháng thể của người bệnh. Tuy nhiên, Bộ Y tế chưa có khuyến cáo xét nghiệm kháng thể Covid-19 trên diện rộng, mà hiện nay mới chỉ có xét nghiệm định lượng kháng thể virus SARS-CoV-2 cho công tác điều trị và nghiên cứu cộng đồng. Bởi tiêm vaccine cộng đồng mà xét nghiệm kháng thể, chắc chắn sẽ dẫn đến việc so sánh giữa vaccine này với vaccine khác, đồng thời chưa xác định chuẩn nồng độ trong xét nghiệm kháng thể và mỗi loại vaccine có thể giúp tạo ra lượng kháng thể khác nhau, nhưng ngoài kích thích sinh kháng thể thì vaccine còn kích hoạt miễn dịch qua trung gian tế bào, nhìn kháng thể cao chưa chắc đã tốt hơn và ngược lại. Do vậy, nếu xét nghiệm định lượng kháng thể để đánh giá khả năng một người đã đã được bảo vệ là chưa đủ căn cứ khoa học. 4. Các biện pháp phòng ngừa vẫn vô cùng cần thiếtVaccine ngừa Covid-19 bảo vệ mọi người khỏi lây nhiễm và mắc bệnh nghiêm trọng, đồng thời làm giảm đáng kể khả năng nhập viện và tử vong. Tuy nhiên, sau khi tiêm đủ 2 liều vaccine Covid-19, chúng ta vẫn có thể phải đối mặt với những nguy hiểm tiềm tàng (dù với tỉ lệ rất nhỏ) từ các loại biến thể mới xuất hiện. Một số người đã được tiêm chủng đầy đủ vẫn có thể mắc Covid-19. Tình trạng lây nhiễm ở người đã được tiêm chủng đầy đủ được gọi là "lây nhiễm đột phá sau tiêm vaccine". Ngoài ra, Covid-19 vẫn là mối đe dọa đối với người chưa được tiêm chủng. Một số người mắc Covid-19 có thể bị bệnh rất nghiêm trọng, khiến họ phải nhập viện, và một số người vẫn có các vấn đề sức khỏe kéo dài một vài tuần sau đó hoặc thậm chí lâu hơn sau khi bị nhiễm bệnh. Ngay cả những người chưa từng có triệu chứng khi bị nhiễm bệnh cũng có thể gặp phải các vấn đề sức khỏe kéo dài này. Do đó, cần tiếp tục tuân thủ các biện pháp phòng Covid-19 như đeo khẩu trang, giãn cách xã hội, rửa tay thường xuyên và khử trùng các vật dụng hàng ngày…để bản vệ bản thân, người thân và cộng đồng.
CẤP CỨU(028) 54 11 35 00
Tiêm vắc xin phòng Covid-19 giúp giảm đáng kể khả năng nhiá»…m bệnh Covid-19. Không có loại vắc xin nà o có hiệu quả 100%, tuy nhiên nhiá»u nghiên cứu cho thấy 2 tuần sau khi tiêm mÅ©i thứ 2, vắc xin phòng Covid-19 của Pfizer/BioNTech có hiệu quả đến 95% trong việc phòng ngừa nhiá»…m bệnh Covid-19 có triệu chứng và hiệu quả đáng kể đến 100% trong việc phòng ngừa nhiá»…m bệnh Covid-19 nặng hoặc nguy kịch và cần nháºp viện. Äiá»u nà y có nghÄ©a là có rất Ãt ngÆ°á»i đã tiêm chủng bị nhiá»…m Covid-19 và khi nhiá»…m thì chỉ ở mức Ä‘á»™ nhẹ đến trung bình, vì váºy nguy cÆ¡ nháºp viện và tá» vong do nhiá»…m Covid-19 hầu nhÆ° được loại trừ nếu được tiêm chủng đầy đủ. Äồng thá»i, ngÆ°á»i đã tiêm chủng nếu nhiá»…m vi rút Corona sẽ có Ãt hạt vi rút trong mÅ©i và miệng hÆ¡n và có Ãt khả năng lây truyá»n cho ngÆ°á»i khác hÆ¡n. Việc giảm khả năng lây truyá»n nà y rất quan trá»ng vì tiêm chủng không chỉ bảo vệ cho bản thân mà còn hạn chế lây lan vi rút cho ngÆ°á»i thân, bạn bè và những ngÆ°á»i khác. Do đó, và o ngà y 13 tháng 5 năm 2021, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh táºt của Hoa Kỳ (CDC) đã ban hà nh má»™t bản cáºp nháºt hÆ°á»›ng dẫn nói rằng những ngÆ°á»i đã tiêm chủng đầy đủ (2 tuần sau liá»u thứ hai) không còn cần mang khẩu trang hoặc giữ khoảng cách trong hầu hết các môi trÆ°á»ng, dù ngoà i trá»i hay trong nhà .
Ngoà i ra, các nghiên cứu gần đây cho thấy, sau khi tiêm 2 liá»u, vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 vẫn đạt hiệu quả cao trong việc bảo vệ chống lại các chủng vi rút Corona cụ thể (gá»i là “các biến thể đáng lo ngạiâ€) nhÆ° biến thể alpha (trÆ°á»›c đây gá»i là Kent), biến thể beta (Nam Phi), biến thể delta (Ấn Äá»™) và biến thể gamma (Brazil). VẮC XIN PFIZER/BioNTech PHÃ’NG COVID-19 LÀ GÃŒ?Bệnh Covid-19 do vi rút SARS-CoV-2 gây ra. Vắc xin Pfizer/BioNTech là vắc xin sá» dụng RNA thông tin. Vắc xin nà y dà nh cho ngÆ°á»i từ 12 tuổi trở lên. Hoạt chất trong vắc-xin là mRNA mã hóa protein gai của vi rút gây bệnh Covid-19. Äây là má»™t loại protein trên bá» mặt vi rút mà vi rút cần để xâm nháºp và o các tế bà o trong cÆ¡ thể. mRNA được bao bá»c trong các bong bóng dầu là m từ các hạt mỡ nano siêu nhỠđể bảo vệ chúng.
Sau khi tiêm, các hạt vắc xin tiếp xúc vá»›i tế bà o và hợp nhất vá»›i chúng, để phóng thÃch mRNA. Các “nhà máy†của tế bà o (ribosomes) sẽ Ä‘á»c trình tá»± của chúng và tạo ra các protein gai. mRNA KHÔNG tÆ°Æ¡ng tác vá»›i DNA của tế bà o và sau cùng, tế bà o sẽ phá hủy mRNA và không để lại dấu vết vÄ©nh viá»…n. Khi đó, hệ thống miá»…n dịch sẽ nháºn biết đây là protein ngoại lai rồi tạo ra kháng thể (từ “tế bà o Bâ€) và kÃch hoạt các tế bà o bạch cầu cụ thể (gá»i là “tế bà o Tâ€) để tấn công các protein ngoại lai nà y. Sau nà y, nếu nhiá»…m vi rút SARS-CoV-2, hệ thống miá»…n dịch sẽ nháºn ra và sẵn sà ng bảo vệ cÆ¡ thể chống lại vi rút đó. Vì vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 không chứa vi rút để tạo miá»…n dịch nên không thể gây bệnh Covid-19. Không, vắc xin Covid-19 sẽ không cho kết quả dÆ°Æ¡ng tÃnh đối vá»›i phÆ°Æ¡ng pháp xét nghiệm bằng kỹ thuáºt PCR hoặc xét nghiệm nhanh kháng nguyên. Äó là do các phÆ°Æ¡ng pháp nà y chỉ phát hiện bệnh Covid-19 Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng chứ không thể kiểm tra bệnh nhân đã miá»…n dịch hay chÆ°a. Tuy nhiên, do vắc xin Covid-19 thúc đẩy phản ứng miá»…n dịch nên những ngÆ°á»i đã tiêm chủng thÆ°á»ng cho kết quả dÆ°Æ¡ng tÃnh khi xét nghiệm kháng thể (trong huyết thanh), đây là xét nghiệm kiểm tra khả năng miá»…n dịch Covid-19 của bệnh nhân. VẮC XIN PFIZER/BioNTech PHÃ’NG COVID-19 ÄƯỢC SỬ DỤNG NHƯ THẾ NÀO?Vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 thÆ°á»ng được tiêm và o bắp tay. Vắc xin nà y sẽ được tiêm thà nh 2 liá»u. Liá»u thứ hai phải được tiêm sau liá»u đầu tiên 21 ngà y (3 tuần). Bạn sẽ được thông báo thá»i gian chÃnh xác để quay lại tiêm liá»u thứ hai. Nếu không thể tuân theo khoảng thá»i gian khuyến cáo và không thể tránh khá»i việc trì hoãn tiêm chủng, liá»u thứ hai của vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 có thể được tiêm sau liá»u đầu tiên lên đến 6 tuần (42 ngà y). Thá»i gian theo dõi sau tiêm chủng:
VẮC XIN PFIZER/BioNTech PHÃ’NG COVID-19 CÓ TÃC DỤNG BẢO VỆ TRONG BAO LÂU?Vắc xin phòng Covid-19 sẽ bảo vệ hiệu quả trong vòng 2 đến 3 tuần sau liá»u đầu tiên. Phải mất 2 tuần sau khi tiêm liá»u thứ 2 để đạt hiệu quả bảo vệ tốt nhất, do đó, Ä‘iá»u cần thiết là phải tiêm đủ hai liá»u để bảo vệ bản thân chống lại Covid-19.
Hiện tại chÆ°a rõ vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 có khả năng bảo vệ trong bao lâu, tuy nhiên hệ thống miá»…n dịch sẽ có các tế bà o đặc biệt gá»i là tế bà o B nhá»› và tế bà o T nhá»› có thể lÆ°u trữ thông tin vá» vi rút Corona trong nhiá»u năm hoặc tháºm chà trong nhiá»u tháºp ká»·. Vì váºy, các chuyên gia tin rằng khả năng miá»…n dịch của vắc xin phòng Covid-19 sẽ tồn tại trong thá»i gian dà i, mặc dù vẫn chÆ°a biết liệu có cần phải tiêm nhắc lại hay không. Vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 đã được Cục quản lý Thá»±c phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), ChÃnh phủ Úc và CÆ¡ quan Quản lý Dược phẩm Châu Âu cấp phép sá» dụng cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên. NGƯỜI BỊ SUY GIẢM MIỄN DỊCH CÓ THỂ TIÊM VẮC XIN PFIZER/BioNTech PHÃ’NG COVID-19 KHÔNG?Mặc dù những ngÆ°á»i bị suy giảm miá»…n dịch (ngÆ°á»i có hệ thống miá»…n dịch suy yếu) có thể không đáp ứng tốt vá»›i vắc xin, nhÆ°ng không cần lo ngại vá» tÃnh an toà n. Vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 không phải là vắc xin chứa vi rút sống. Nó an toà n cho những ngÆ°á»i bị suy giảm miá»…n dịch. Những ngÆ°á»i bị suy giảm miá»…n dịch, bao gồm ngÆ°á»i Ä‘ang nhiá»…m HIV, nên được tiêm chủng vì há» có nguy cÆ¡ mắc bệnh nặng do Covid-19 cao hÆ¡n, bao gồm nguy cÆ¡ tá» vong cao hÆ¡n.
PHỤ Ná»® MANG THAI HOẶC CHO CON BÚ CÓ THỂ TIÊM VẮC XIN PFIZER/BioNTech PHÃ’NG COVID-19 KHÔNG?Phụ nữ mang thai khi được tiêm chủng sẽ tạo ra kháng thể chống lại vi rút và truyá»n những kháng thể nà y cho thai nhi qua nhau thai. Phụ nữ mang thai có nguy cÆ¡ cao mắc bệnh Covid-19 ở mức Ä‘á»™ nặng. Phụ nữ mang thai mắc bệnh Covid-19 còn có nguy cÆ¡ sinh non cao gấp 2 đến 3 lần so vá»›i phụ nữ mang thai không mắc bệnh Covid-19 và có nguy cÆ¡ cao gặp các biến chứng bất lợi khác trong thai kỳ. Phụ nữ mang thai có bệnh lý ná»n tháºm chà còn có nguy cÆ¡ bị biến chứng nghiêm trá»ng do nhiá»…m Covid-19 cao hÆ¡n. Vì những lý do nà y, phụ nữ mang thai được khuyến cáo nên tiêm vắc xin và được xem là trÆ°á»ng hợp Æ°u tiên. Thai phụ có thể tiêm vắc xin và o bất kỳ giai Ä‘oạn nà o trong thai kỳ. Không có lý do gì cần trì hoãn việc mang thai sau khi tiêm vắc xin phòng Covid-19. Ngoà i ra, vắc xin phòng Covid-19 không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ hoặc nam giá»›i. Vắc xin phòng Covid-19 được biết là không gây nguy cÆ¡ cho phụ nữ cho con bú hoặc trẻ bú sữa mẹ. Trên thá»±c tế, các nghiên cứu đã chứng minh rằng kháng thể có thể được truyá»n từ mẹ sang con thông qua sữa mẹ. Do đó, phụ nữ cho con bú có thể tiêm vắc xin phòng Covid-19. NHá»®NG NGƯỜI Äà TIÊM MỘT LOẠI VẮC-XIN KHÃC GẦN ÄÂY CÓ THỂ TIÊM VẮC-XIN PFIZER/BioNTech PHÃ’NG COVID-19 KHÔNG?Vắc xin phòng Covid-19 và các loại vắc xin khác có thể được tiêm mà không cần quan tâm đến thá»i gian. Äiá»u nà y bao gồm việc tiêm đồng thá»i vắc xin phòng Covid-19 và các loại vắc xin khác trong cùng má»™t ngà y, cÅ©ng nhÆ° tiêm đồng thá»i trong vòng 14 ngà y. NHá»®NG NGƯỜI BỊ NHIỄM COVID-19 TRƯỚC ÄÂY HOẶC HIỆN TẠI CÓ THỂ ÄƯỢC TIÊM KHÔNG?Má»i ngÆ°á»i nên được tiêm chủng bất kể tiá»n sá» nhiá»…m bệnh Covid-19 có triệu chứng hay không có triệu chứng. Nên hoãn tiêm cho những ngÆ°á»i đã biết hiện Ä‘ang nhiá»…m Covid-19 cho đến khi ngÆ°á»i đó đã khá»i bệnh cấp tÃnh (nếu ngÆ°á»i đó có triệu chứng) và đáp ứng các tiêu chà để kết thúc cách ly. TÔI Äà TIÊM LIỀU ÄẦU TIÊN LÀ VẮC-XIN PHÃ’NG COVID-19 CỦA ASTRAZENECA, VẬY TÔI CÓ THỂ TIÊM LIỀU THỨ HAI CỦA PFIZER/BioNTech KHÔNG?Äối vá»›i những ngÆ°á»i đã tiêm liá»u đầu tiên của AstraZeneca, có thể tiêm liá»u thứ hai của Pfizer/BioNTech và nên tiêm 4 – 6 tuần sau liá»u đầu tiên, nhÆ°ng cÅ©ng có thể chỠđến 12 tuần sau liá»u đầu tiên. BẠN CÓ BỊ Rá»I LOẠN ÄÔNG MÃU HAY ÄANG DÙNG THUá»C LÀM LOÃNG MÃU KHÔNG?NhÆ° tất cả các loại vắc xin khác, vắc xin phòng Covid-19 có thể được sá» dụng cho những bệnh nhân nà y, miá»…n là bác sÄ© xác định nguy cÆ¡ chảy máu của bệnh nhân đủ thấp và vắc xin có thể được tiêm bắp vá»›i Ä‘á»™ an toà n hợp lý. DÆ°á»›i đây là khuyến cáo vá» kỹ thuáºt tiêm bắp cho bệnh nhân bị rối loạn đông máu hoặc Ä‘ang dùng thuốc là m loãng máu: nhân viên nên sá» dụng kim tiêm cỡ nhá» (cỡ 23 hoặc nhá» hÆ¡n), sau đó ấn mạnh và o chá»— tiêm, nhÆ°ng không chà xát, trong Ãt nhất 2 phút. Là DO NÀO MÀ BẠN KHÔNG NÊN TIÊM CHỦNG?Có rất Ãt ngÆ°á»i không thể tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19. Vắc xin không nên tiêm cho:
Những ngÆ°á»i có tiá»n sá» phản ứng dị ứng nghiêm trá»ng vá»›i thá»±c phẩm, vá»›i má»™t loại thuốc hoặc vắc xin đã xác định, hoặc vá»›i côn trùng đốt vẫn có thể tiêm bất kỳ loại vắc xin phòng Covid-19 nà o, miá»…n là há» không dị ứng vá»›i bất kỳ thà nh phần nà o của vắc xin. Äiá»u quan trá»ng là phải thông báo cho ngÆ°á»i tiêm vắc xin biết nếu bạn đã từng có phản ứng dị ứng nghiêm trá»ng (sốc phản vệ). Hôm nay bạn có bị ốm không? Không có bằng chứng nà o cho thấy bệnh cấp tÃnh là m giảm hiệu quả của vắc xin hoặc là m tăng sá»± cố bất lợi của vắc xin. Tuy nhiên, để Ä‘á» phòng bệnh cấp tÃnh ở mức Ä‘á»™ vừa hoặc nặng, nên trì hoãn tiêm tất cả các loại vắc xin cho đến khi tình trạng bệnh được cải thiện. Các bệnh nhẹ (nhÆ° nhiá»…m trùng Ä‘Æ°á»ng hô hấp trên, tiêu chảy) thì KHÔNG chống chỉ định tiêm chủng. Äừng trì hoãn tiêm vắc xin nếu bạn Ä‘ang dùng thuốc kháng sinh. CÃC NGUY CÆ DO VẮC XIN PFIZER/BioNTech PHÃ’NG COVID-19 GÂY RA?TÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° tất cả các loại thuốc, vắc xin có thể gây ra tác dụng phụ. Cho đến nay, hà ng triệu ngÆ°á»i đã được tiêm chủng vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 và các báo cáo vá» tác dụng phụ nghiêm trá»ng là rất hiếm. Không báo cáo nà o cho thấy có biến chứng lâu dà i. Hầu hết tác dụng phụ của vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 thÆ°á»ng nhẹ và ngắn hạn (trong và i ngà y), và không phải ai cÅ©ng gặp phải (chiếm khoảng 10-20% số ngÆ°á»i được tiêm chủng), bao gồm:
Rất hiếm trÆ°á»ng hợp viêm tim (viêm cÆ¡ tim hoặc viêm mà ng ngoà i tim) được báo cáo sau khi tiêm vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19. Tình trạng nà y thÆ°á»ng xảy ra ở nam giá»›i trẻ tuổi ngay sau khi tiêm liá»u thứ hai. Hầu hết các trÆ°á»ng hợp nà y Ä‘á»u nhẹ và hồi phục ngay sau khi Ä‘iá»u trị Ä‘Æ¡n giản và nghỉ ngÆ¡i. Các phản ứng dị ứng (quá mẫn) ​​đã từng xảy ra ở những ngÆ°á»i được tiêm chủng. Các trÆ°á»ng hợp sốc phản vệ (phản ứng dị ứng nghiêm trá»ng) rất hiếm gặp. Nếu có phản ứng vá»›i vắc xin, nó thÆ°á»ng xảy ra trong và i phút. Các dấu hiệu của phản ứng dị ứng có thể bao gồm phát ban gây ngứa da, khó thở và sÆ°ng mặt hoặc lưỡi. NhÆ° tất cả các loại vắc xin khác, vắc xin Pfizer/BioNTech phòng Covid-19 phải được tiêm dÆ°á»›i sá»± giám sát của nhân viên y tế, có chuẩn bị sẵn phác đồ Ä‘iá»u trị thÃch hợp trong trÆ°á»ng hợp xảy ra phản ứng dị ứng. Nhân viên tiêm vắc xin sẽ được Ä‘Ã o tạo để xá» trà và điá»u trị các phản ứng dị ứng ngay láºp tức. TÃC DỤNG PHỤ CÓ KHÃC NHAU Ở Má»–I LIỀU KHÔNG?Tác dụng phụ có thể xảy ra sau liá»u đầu tiên và /hoặc liá»u thứ hai. Các tác dụng phụ thÆ°á»ng gặp hÆ¡n và có thể rõ rà ng hÆ¡n sau liá»u vắc xin thứ hai. Ngay cả khi bạn đã có tác dụng phụ sau liá»u đầu tiên, bạn vẫn cần tiêm liá»u thứ hai (trừ khi bạn có phản ứng dị ứng nặng hoặc tác dụng phụ nghiêm trá»ng khác sau liá»u đầu tiên). TÃC DỤNG PHỤ CÓ KHÃC NHAU Ở Má»–I LIỀU KHÔNG?Nếu có tác dụng phụ, bạn nên nghỉ ngÆ¡i cho đến khi cảm thấy khá»e hÆ¡n. Bạn có thể dùng thuốc giảm Ä‘au, nhÆ° paracetamol, nếu cần. Bạn nên liên hệ vá»›i bác sÄ© nếu:
Bạn có thể liên hệ với Khoa Cấp cứu của Bệnh viện FV bất cứ lúc nà o qua số (028) 54 11 35 00 References |
