Giao đoạn truyền hóa chất có nên kiêng sữa không
SKĐS - Kiêng không ăn các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng để ngăn cản sự phát triển nhanh chóng của tế bảo ung thư là cách làm không đúng. Đặc biệt, trong quá trình hóa trị, xạ trị, người bệnh cần ăn uống đầy đủ để cơ thể có đủ năng lượng đáp ứng việc điều trị và chống lại những tác dụng phụ của hóa trị ung thư.Dưới đây là lời khuyên của TS.BS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam về chế độ dinh dưỡng đối với người bệnh ung thư đang hóa trị, xạ trị. Show
1. Vai trò của dinh dưỡng với bệnh nhân ung thư điều trị hóa trị, xạ trịĐiều trị bằng hóa trị, xạ trị là những liệu giúp bệnh nhân ung thư kéo dài thời gian sống thậm chí có thể chữa khỏi một số loại ung thư nhất định. Nội dung Tuy nhiên, các loại thuốc hóa trị có thể làm rối loạn chế độ ăn uống của bạn với các biểu hiện như: ăn kém, buồn nôn và nôn, tiêu chảy, đau miệng và tăng nguy cơ bị nhiễm trùng. Vì vậy, bạn nên lập kế hoạch chế độ ăn uống trong quá trình hóa trị Việc điều trị bằng hóa trị, xạ trị gây nên nhiều gánh nặng đối với hệ thống tiêu hóa của người bệnh. Đồng thời, lúc này, cơ thể của bệnh nhân cũng cần rất nhiều năng lượng để có thể đáp ứng được việc điều trị. Bệnh nhân cần ăn thức ăn chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng để giúp cơ thể khỏe mạnh, đáp ứng được quá trình điều trị và chống lại những tác dụng phụ do hóa trị ung thư. Khi nhịn ăn, tế bào ung thư bị đói đồng thời các tế bào khác trong cơ thể cũng bị bỏ đói và chết theo. Như vậy, nhịn ăn đồng nghĩa với việc cơ thể chúng ta cũng sẽ đối mặt với tử vong. Kiêng ăn các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng để ngăn cản tế bào ung thư phát triển nhanh chóng cũng là suy nghĩ sai lầm. 2. Chế độ ăn khi điều trị hóa trị, xạ trị ung thưNgười đang hóa trị, xạ trị nên ăn thức ăn dạng lỏng. - Chia nhỏ bữa ăn trong ngày: 5-6 bữa/ngày. - Nên ăn thường xuyên, ăn chậm, nhai kĩ. - Sử dụng thức ăn dạng lỏng: Bệnh nhân nên ăn các loại thực phẩm mềm, lỏng hoặc ăn kèm với nước sốt, nước thịt… Bên cạnh đó, sử dụng các thức ăn dạng mềm lỏng sẽ giúp giảm bớt gánh nặng lên hệ tiêu hóa và giúp thức ăn được hấp thu tốt hơn. - Ăn nhiều rau xanh, củ quả và đặc biệt là cà rốt. Rau xanh cung cấp đầy đủ các vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất xơ cho bệnh nhân ung thư. - Cà rốt có rất nhiều β – carotene, khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành vitamin A, giúp ngăn ngừa sự biến đổi của các tế bào khỏe mạnh và tham gia vào quá trình làm teo nhỏ các tế bào ung thư. - Thực phẩm giàu protein (thịt nạc, thịt gà, rau, trứng, cá, sữa ít béo,…). Các thực phẩm này giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể. - Các loại ngũ cốc nguyên hạt hỗ trợ hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, giảm tình trạng táo bón. - Các thực phẩm nên dùng: chuối, gạo trắng, bánh mì trắng, sữa chua vị vani hoặc sữa chua trắng giúp giảm tình trạng tiêu chảy khi hóa trị, giảm rối loạn tiêu hóa. - Vệ sinh cơ thể hàng ngày bằng nước ấm, không chà xát da và lau khô da bằng khăn mềm. Chú ý vệ sinh sạch sẽ và nhẹ nhàng vùng hậu môn sau khi đi đại tiện. Sau khi truyền hóa chất bệnh nhân có thể bị rụng tóc, buồn nôn, nôn, mệt mỏi và các phản ứng phụ khó chịu khác và họ sẽ cần sự giúp đỡ. - Sử dụng bàn chải đánh răng có lông bàn chải mềm. Xúc miệng bằng nước muối hoặc dung dịch xúc miệng không chứa cồn 2-3 lần/ ngày hay ngay sau khi ăn. - Không nên đến những nơi tập trung đông người, tránh tiếp xúc với người có vấn đề về sức khỏe như cúm, sởi, cảm, thủy đậu… - Cẩn thận khi sử dụng vật sắc nhọn như dao, dao lam, kim… hạn chế làm tổn thương da. Mang găng tay khi làm vườn hoặc chăm sóc cho gia súc vật nuôi. - Khi da bị tổn thương cần rửa sạch vết thương bằng xà phòng, hoặc dung dịch sát khuẩn, sử dụng các loại thuốc làm lành vết thương. 2. Về chế độ dinh dưỡngHóa trị giúp người bệnh thoát khỏi ung thư nhưng hóa trị cũng làm hao mòn cơ thể người bệnh chính vì vậy dinh dưỡng lúc này đóng vai trò rất quan trọng. - Ăn chín, uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm - Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm: Thịt, cá, tôm, cua, ngũ cốc, rau xanh, đặc biệt là rau họ cải, hoa quả, sữa ít chất béo, uống nhiều nước và uống 2-3 cốc nước hoa quả mỗi ngày, như trái cây thuộc họ cam quýt, bưởi… - Đối với người bệnh bị loét miệng sau truyền hóa chất nên ăn đồ mềm, loãng, ăn ít và ăn nhiều bữa - Đối với người bệnh bị buồn nôn và nôn sau truyền hóa chất hãy cho người bệnh ăn ít hơn hoặc có một số đồ ăn nhẹ (ngũ cốc, phomai, bánh quy…), đơn giản có thể ăn ngay khi cảm thấy đói. Ngậm hoặc uống một ít nước hay một số loại nước hoa quả trong mát. - Những thực phẩm hạn chế dùng: đậu nành, chất béo từ động vật, sữa giàu chất béo, thịt ướp muối, ngâm giấm và hun khói. - Những thực phẩm không nên dùng: cafe, rượu, bia, thuốc lá, đồ uống có ga, thực phẩm cay nóng. Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm, đặc biệt uống nhiều nước và uống 2-3 cốc nước hoa quả mỗi ngày. 3. Luyện tập tăng cường thể lực sau hóa trị thế nào?Nhiều người bệnh ngại vận động sau hóa trị bởi họ lo lắng các bài tập khiến họ mệt mỏi và mất sức. Những nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng luyện tập phù hợp sẽ giúp bạn tăng cường thể chất, cải thiện chức năng miễn dịch, cải thiện giấc ngủ, và khả năng tập trung, kiểm soát triệu chứng mệt mỏi. Bạn có thể tập những bài tập thể dục nhẹ nhàng, đi bộ, nghe nhạc, đọc sách, đi chơi với bạn bè hoặc gia đình. 4. Khi nào cần gọi bác sĩ?Người sau hóa trị cần lưu ý: - Không lao động nặng, mang vác nặng đặc biệt là bên tay mổ vú (đối với bệnh nhân ung thư vú) - Giữ ấm cơ thể vào mùa đông, thoáng mát vào mùa hè. Tuyệt đối không mang thai trong quá trình điều trị hóa chất. Gọi cho bác sĩ khi gặp phải các vấn đề sau:
Tóm lại: Chăm sóc người thân trong quá trình trải qua hóa trị liệu thực sự là một nhiệm vụ khó khăn. Sau khi truyền hóa chất bệnh nhân có thể bị rụng tóc, buồn nôn, nôn, mệt mỏi và các phản ứng phụ khó chịu khác và họ sẽ cần sự giúp đỡ của gia đình, người thân để vượt qua. Để chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân ung thư sau hóa trị, trên tất cả cần sự cảm thông, chia sẻ và sự quan tâm của những người thân yêu. Đó sẽ là nguồn sức mạnh vô giá cho bệnh nhân có thể chiến thắng các tác dụng phụ của hóa chất để thành công trên chặng đường chiến đấu với bệnh ung thư còn nhiều gian nan. |
