Tải miễn phí bài Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học, các bạn có thể tải về kham khảo miễn phí, đây là đề tài tiểu luận môn Sáng kiến kinh nghiệm được giới thiệu cho các bạn sinh viên đang tìm kiếm tài liệu, ngoài ra các bạn có thể kham khảo thêm các bài tiểu luận về Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án và tiểu luận về môn Tin học tiểu học trên chuyên mục tiểu luận Sáng kiến kinh nghiệm.
Lưu ý: Trong quá trình viết tiểu luận Môn Sáng kiến kinh nghiệm nếu các bạn không có thời gian và cần hỗ trợ viết bài hoàn chỉnh, chất lượng tốt, các bạn có thể liên hệ với dịch vụ viết tiểu luận chất lượng qua Zalo: //zalo.me/0932091562
2.1. Những nội dung lý luận có liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu
2.1.1. Dạy học tích cực và nhiệm vụ giáo dục hiện nay
Điều 28.2, Luật giáo dục [2005], nêu rõ “Phương pháp dạy học phổ thông phái phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm từng lớp học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”[4]. Giáo dục trong thời kì mới, thiết nghĩ, cần hướng đến ba nhiệm vụ giáo dục sau:
+ Nhiệm vụ trí dục: giúp học sinh nắm được hệ thống tri thức cơ bản, hiện đại, gắn với thực tiễn để phục vụ cho việc giải quyết các vấn đề trong cuộc sống
+ Nhiệm vụ phát triển năng lực nhận thức của học sinh: phát triển cho học sinh các kĩ năng quan sát, kĩ năng thực hành thí nghiệm, kĩ năng tư duy logic, kĩ năng giao tiếp, hợp tác, … để tự học, tự làm chủ bản thân, giao tiếp và hợp tác tốt cũng như biết cách giải quyết vấn đề sáng tạo.
+ Hình thành nhân cách học sinh trong quá trình dạy học: thế giới quan khoa học, yêu đất nước, yêu khoa học, thái độ đúng đắn [chăm học, chăm làm, trung thực, trách nhiệm, …]
Cả ba nhiệm vụ này không thể thực hiện một cách riêng lẻ phải phải thực hiện song song, đồng thời thì mới thúc đẩy sự phát triển năng lực toàn diện cho học sinh. Để thực hiện được các nhiệm vụ trên thì đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, lấy học sinh là trung tâm là một trong những định hướng đúng đắn, đã được khẳng định rõ trong các văn bản, nghị quyết và các luật của Nhà nước và được nhắc nhiều trong các hoạt động tập huấn dành cho giáo viên.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
Mục đích của dạy và học tích cực là nhằm phát triển ở người học năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề, do đó đề cao vai trò của người học. Giáo viên chỉ giữ vai trò là người tổ chức, hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện tốt cho học sinh có thể thực hiện các hoạt động học tập một cách có hiệu quả. [1]
Có nhiều phương pháp dạy học tích cực với những ưu và nhược điểm khác nhau. Qua quá trình nghiên cứu, tìm hiểu nhiều tài liệu, giáo trình, sách về phương pháp dạy học tích cực và qua quá trình công tác, học tập của bản thân, tôi nhận thấy Phương pháp dạy học theo dự án có nhiều ưu điểm phù hợp với đặc thù bộ môn, có thể áp dụng hiệu quả vào dạy học để hỗ trợ phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.
XEM THÊM ==> DỊCH VỤ VIẾT THUÊ TIỂU LUẬN
2.1.2. Khái quát về Phương pháp học theo dự án
2.1.2.1 Thế nào là Học theo dự án
Học theo dự án [Project Learning] là hoạt động học tập nhằm tạo cơ hội cho học sinh tổng hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực học tập, và áp dụng một cách sáng tạo vào thực tế cuộc sống.[1]
Học theo dự án mang các vấn đề thực tế vào môi trường lớp học, là một hệ thống các hoạt động được kết nối tới các lĩnh vực khác nhau của việc học. Học sinh được tự lựa chọn dự án của mình, tự phân tích và khám phá các chủ đề dự án.
Hoạt động theo trong học theo dự án gồm các hành động, việc xây dựng các công việc, sự sáng tạo, tham gia thảo luận, thái độ cởi mở, trao đổi thông tin, …Trong một dự án học tập, các hoạt động được học sinh thực hiện có thể không chỉ giới hạn trong một tiết học mà các hoạt động được trải dài trong một khoảng thời gian [từ vài ngày đến vài tuần] để có thể hoàn thành quá trình cơ bản áp dụng kiến thức vào thực tế.
Trong dạy học theo dự án, mỗi chủ đề, chủ điểm đều bắt nguồn từ thực tế môi trường nơi các em sống và hình thành nên cảm hứng để các em tiến hành dự án.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
Phương pháp Học theo dự án là hình thức dạy học mà người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lí thuyết và thực tiễn, thực hành. Phương pháp này đáp ứng tốt yêu cầu lấy người học làm trung tâm, góp phần tích cực vào việc đào tạo nguồn nhân lực có khả năng tự lực, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm và kĩ năng hợp tác,..
2.1.2.2 Quy trình tổ chức cho học sinh học theo dự án
Quy trình tổ chức cho học sinh học theo dự án được tiến hành theo 3 giai đoạn sau:
Giai đoạn 1: Lập kế hoạch
+ 1.1: Lựa chọn chủ đề. Nội dung các chủ đề đưa ra càn hấp dẫn, khơi gợi được hứng thú, có thể khởi đầu bằng một ý tưởng liên quan đến nội dung học tập, gắn với thực tiễn mà học sinh quan tâm.
+ 1.2: Xây dựng tiểu chủ đề. Từ chủ đề lớn, giáo viên tổ chức hướng dẫn học sinh phát triển tìm các chủ đề nhỏ gọi là tiểu chủ đề, là vấn đề nghiên cứu cụ thể, là tên của các dự án.
Bước này, sơ đồ tư duy thường là công cụ hữu ích, hiệu quả để xác định, lựa chọn ý tưởng cũng như những vấn đề cần giải quyết xung quanh dự án.
Sau khi lập được sơ đồ tư duy, hay tìm được các tiểu chủ đề, giáo viên yêu cầu học sinh lựa chọn các tiểu chủ đề theo sở thích. Các học sinh cùng sở thích về một tiểu chủ đề tạo thành một nhóm.
+ 1.3: Lập kế hoạch các nhiệm vụ học tập. Tiểu chủ đề chính là tên dự án. Từ các tiểu chủ đề học sinh thảo luận lập kế hoạch thực hiện dự án. Giáo viên hướng dẫn học sinh lập sử dụng sơ đồ tư duy, bảng,… để lập kế hoạch thực hiện dự án.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
Giai đoạn 2: Thực hiện dự án
+ 2.1: Thu thập thông tin
+ 2.2: Xử lí thông tin
+ 2.3: Tổng hợp thông tin
Giai đoạn này, học sinh tiến hành thu thập thông tin qua sách báo, internet, điều tra,… thảo luận với các thành viên khác và tham vấn giáo viên hướng dẫn để thực hiện các nhiệm vụ theo kế hoạch đã đề ra.
Giai đoạn 3: Tổng hợp báo cáo kết quả
+ 3.1: Xây dựng sản phẩm. Sản phẩm có thể được trình bày dưới nhiều dạng khác nhau như bảng, bài thuyết trình, triễn lãm, tiểu phẩm,…
+ 3.2: Báo cáo, trình bày sản phẩm. Các nhóm phân công thành viên tham gia trình bày báo cáo.
+ 3.3: Đánh giá. Bước này giáo viên tiến hành cho các nhóm tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau và tiến hành đánh giá, góp ý các sản phẩm,..
Trong khi học sinh thực hiện dự án, giáo viên cần theo sát các nhóm để hướng dẫn cho các em các kĩ năng giao tiếp, hợp tác, lập phiếu phỏng vấn, kĩ năng thu thập thông tin, phân tích, tổng hợp và trình bày báo cáo, …
2.1.3. Nội dung hướng dẫn học tin học lớp 5
Chương trình hướng dẫn học tin lớp 5 bao gồm 5 chủ đề
+ Chủ đề 1: Khám phá máy tính
+ Chủ đề 2: Soạn thảo văn bản
+ Chủ đề 3: Thiết kế bài trình chiếu
+ Chủ đề 4: Thế giới logo của em
+ Chủ đề 5: Em học nhạc
Trong giới hạn của sáng kiến, tôi tiến hành thực hiện Học theo dự án ở chủ đề 3: Thiết kế bài trình chiếu. Chủ đề này gồm 6 bài, thực hiện trong 12 tiết [bao gồm cả bài thực hành tổng hợp]
2.2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học
Đổi mới phương pháp dạy học không còn là chủ đề mới trong giáo dục, nhưng đổi mới theo hướng phát triển toàn diện năng lực học sinh thì là chủ đề đang được quan tâm nhiều, trước đòi hỏi ngày càng cao của xã hội đối với nguồn nhân lực Quốc gia, sản phẩm của giáo dục.
Học theo dự án là một phương pháp dạy học có sự gắn liền giữa lí thuyết với thực tiễn và thực hàng. Áp dụng phương pháp này hiệu quả sẽ đem lại kết quả tích cực cho việc phát triển toàn diện năng lực học sinh, không chỉ về trí tuệ mà còn nâng cao phẩm chất học sinh. Mặc dù phương pháp dạy học theo dự án đã được áp dụng ở một số tỉnh thành khác nhưng trong thời gian qua việc triển khai và áp dụng phương pháp dạy học này ở trường Tiểu học ……………. còn nhiều hạn chế.
Nguyên nhân có thể là do Học theo dự án là phương pháp đòi hỏi sự thay đổi tư duy mạnh mẽ cả giáo viên và học sinh. Cách thức dạy và học này có rất nhiều điểm mới mẻ so với phương pháp dạy học truyền thống hay một số kĩ thuật dạy học tích cực đang được áp dụng vốn đã in sau trong cách dạy và học của thầy và trò lâu nay.
Học theo dự án đòi hỏi quỹ thời gian cho học sinh hoạt động rất lớn, trong khi việc xây dựng chương trình chính khóa hầu như không có thời gian cho PPHTDA. Phương pháp này cũng đòi hỏi điều kiện cơ sở vật chất nhất định để có thể áp dụng. Vì vậy, giáo viên sẽ gặp nhiều khó khăn, lúng túng khi áp dụng nếu không có sự đầu tư tính toán, lựa chọn một cách kì công, cân nhắc kĩ lưỡng, xây dựng quy trình một cách công phu và cõ những dự trù phù hợp.
Đến cuối cùng, việc kiểm tra chất lượng dạy học vẫn là thông qua hình thức kiểm tra tự luận, trắc nghiệm, kiểm tra viết. Tức là mới chỉ chú trọng đánh giá kết quả học tập, chưa có đánh giá quá trình học. Vì vậy chưa tạo động lực nhiều cho tất cả học sinh, và chưa kích thích mạnh sự đổi mới của giáo viên nhất là những giáo viên có độ ì lớn.
Phương pháp học còn mới lạ nên nhiều học sinh còn bỡ ngỡ. Nhiều học sinh hiện nay có PP tự học, tự sáng tạo, tự nghiên cứu, … còn yếu. Đây cũng sẽ là những khó khăn lớn khi áp dụng PPHTDA, nhất là giai đoạn đầu mới áp dụng.
Một bộ phận học sinh còn chưa chú tâm vào việc học hoặc còn mang nặng ý thức học để thi nên chưa có thái độ học tập đúng đắn. Đây cũng là khó khăn của giáo viên trong việc tìm kiếm hoạt động phù hợp kích thích hứng thú học tập cho học sinh.
PPHTDA đòi hỏi giáo viên phải lập kế hoạch và xây dưng nội dung dự án khá công phu, phải thực sự tâm huyết với nghề mới có thể kiên trì, kiên nhẫn thực hiện, áp dụng.
Phương pháp này còn khá mới mẻ, chưa được áp dụng nhiều nên giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
2.3. Mô tả, phân tích giải pháp
2.3.1 Lựa chọn nội dung thử nghiệm Sáng kiến
Để tránh việc lặp đi lặp lại một kiểu hoạt động cũng như để các em làm quen dần với phương pháp học mới. Tôi quyết định chỉ chọn lựa một số kiến thức tin học ứng dụng nhiều vào thực tế cũng như cho việc học tập của học sinh khi sang các cấp học cao hơn để thử nghiệm Sáng kiến.
Trong phạm vi thời gian có hạn, tôi chọn chủ đề 3 trong chương trình Hướng dẫn tin học lớp 5. Chủ đề này gồm 6 bài, trong đó học kì 1 thực hiện 5 bài trong 10 tiết, các tiết thực hành tổng hợp được chuyển sang học kì 2. Vấn đề đặt ra là phải xây dựng các hoạt động học theo dự án phù hợp với tổng thời gian theo chương trình chính khóa [Trình bày cụ thể ở mục 2.3.2.3].
2.3.2 Xây dựng kế hoạch và thực hiện dạy học theo PPHTDA ở nội dung đã lựa chọn
2.3.2.1 Mục tiêu bài dạy
Kiến thức
Củng cố kiến thức đã học về thiết kế bài trình chiếu
Tạo được hiệu ứng chuyển động theo đường cong trên trang trình chiếu
Biết cách chèn các đoạn âm thanh hoặc video vào bài trình chiếu
Biết đặt trang trình chiếu mẫu
Lưa chọn được phông chữ thích hợp trong các trang trình chiếu
Lựa chọn được màu nền cho các trang trình chiếu
Đặt hình thức chung cho các trang trình chiếu
Kĩ năng
* Lớp đối chứng
Thành thạo cách sử dụng hiệu ứng trên trang trình chiếu
Thực hiện được bài trình chiếu tổng hợp
Kĩ năng hoạt động nhóm: thảo luận, lắng nghe tích cực, trình bày
* Lớp thử nghiệm
Thành thạo cách sử dụng hiệu ứng trên trang trình chiếu
Thực hiện được bài trình chiếu tổng hợp
Kĩ năng lập kế hoạch nhiệm vụ học tập
Kĩ năng thu thập, phân tích, xử lý thông tin
Kĩ năng hoạt động nhóm: thảo luận, lắng nghe tích cực, trình bày
Kĩ năng trình bày, báo cáo sản phẩm
Kĩ năng đánh giá, tự chủ, kềm chế cảm xúc bản thân
Kĩ năng xử lý tình huống, mạnh dạn trong giao tiếp
Kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống
Thái độ
* Lớp đối chứng
Thái độ nghiêm túc, tích cực học tập, yêu thích môn học
* Lớp thử nghiệm
Thái độ nghiêm túc, tích cực học tập, yêu thích môn học.
Tích cực, hào hứng, nhiệt tình tham gia công việc[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
2.3.2.2 Chủ đề, tiểu chủ đề và sản phẩm cần hoàn thành sau khi kết thúc dự án
| Lĩnh vực kiến thức | Tin học lớp 5 |
| Chủ đề | Xây dựng bài trình chiếu tuyên truyền an toàn giao thông |
| Người thực hiện | Phan Duy Quốc |
| Thời gian thực hiện | 5 tuần |
| Đơn vị áp dụng | Trường Tiểu học ……………. |
Chủ đề này sẽ gồm nhiều tiểu chủ đề như:
+ Đi xe đạp như thế nào để đảm bảo an toàn?
+ Đi xe máy như thế nào để đảm bảo an toàn?
+ Tìm hiểu các biển báo chỉ dẫn trong giao thông?
+ Tìm hiểu các biển báo nguy hiểm?
+ Tìm hiểu các biển báo hiệu lệnh trong giao thông?
+ Một số nguy cơ tai nạn khi tham gia giao thông
+ Một số quy định xử phạt khi vi phạm Luật ATGT
Mỗi tiểu chủ đề sẽ tương đương với một dự án, như:
+ Dự án “Em đi xe đạp an toàn”
+ Dự án “Đi xe máy an toàn”
+ Dự án “Tìm hiểu các biển báo chỉ dẫn trong giao thông”
+ Dự án “Tìm hiểu các nguy cơ tại nạn khi tham gia giao thông”
…..
Học sinh được lựa chọn dự án yêu thích để thực hiện, các học sinh cùng sở thích tạo thành một nhóm. Ở bước này, giáo viên cũng cùng tham gia định hướng để đảm bảo các em lựa chọn được dự án phù hợp với năng lực, sở thích, số lượng học sinh trong một nhóm phù hợp và thực hiện được đa dạng dự án.
Sản phẩm dự án sau khi hoàn thành là tập tin trình chiếu có những nội dung xoay quanh chủ đề Dự án, yêu cầu có những nội dung bắt buộc sau:
+ Sử dụng hiệu ứng chuyển động theo đường cong minh họa sự di chuyển của phương tiện giao thông trên đường theo nội dung mà em quan tâm nhất trong Chủ đề dự án. Ví dụ: dùng hiệu ứng cho hình vẽ xe đạp đi đúng phần đường trên hình vẽ đường quốc lộ; hoặc cho hình vẽ xe máy rẽ đúng hướng khi gặp biển chỉ dẫn trên đường quốc lộ; ….
+ Chèn một đoạn video [tự làm hoặc tìm kiếm trên mạng] phù hợp với nội dung dự án: bài phỏng vấn, video một tình huống tham gia giao thông sai luật, ….
+ Chèn một bài hát về giao thông để tuyên truyền mọi người tham gia giao thông đúng luật.
+ Tất cả slide đều được cài đặt thông số chung như: tiêu đề trên [header], tiêu đề dưới [footer], số trang, ngày tháng năm tạo tập tin, đặt trang nền. [Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
XEM THÊM ==> DOWNLOAD 999+ TIỂU LUẬN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Trên cơ sở yêu cầu về sản phẩm Dự án, giáo viên xây dựng bộ câu hỏi định hướng để tổ chức, hướng dẫn học sinh như sau:
| Câu hỏi | Bộ câu hỏi định hướng |
| Câu hỏi của bài học | 1. Đã biết những kiến thức gì về phần mềm trình chiếu?
2. Cách tạo hiệu ứng chuyển động đường cong như thế nào? 3. Cách chèn âm thanh vào trang trình chiếu như thê nào? 4. Cách chèn video vào trang trình chiếu như thế nào? 5. Cách cài đặt thông số chung cho các trang trình chiếu? |
| Câu hỏi của Dự án | 1. Lí do chọn dự án, ý nghĩa của dự án là gì?
2. Đối tượng nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu của Dự án? 3. Cần tìm hiểu những nội dung gì liên quan đến chủ đề Dự án lựa chon? 4. Phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm như thế nào? 5. Thời gian hoàn thành nhiệm vụ trong bao lâu? 6. Tổng hợp, trình bày sản phẩm báo cáo như thế nào? 7. Phân công nhiệm vụ thuyết trình, cách thuyết trình như thế nào? |
2.3.2.3 Phân phối nội dung dạy học trong các tiết học được lựa chọn
Dựa trên cở sở lý luận về PPHTDA và phân phối chương trình chính khóa tham khảo do Sở Giáo dục và Đào tạo ……… ban hành, tôi đã tiến hành xây dựng phân phối thời gian tổ chức Học theo dự án cho học sinh trong 10 tiết học để tìm hiểu một số thao tác trong khi sử dụng phần mềm power point thuộc nội dung 5 bài [từ bài 1 đến bài 5].
Để tổ chức, hướng dẫn học sinh hoàn thành các dự án của mình theo chủ đề trên, tôi tiến hành phân phối nội dung giảng dạy trong 10 tiết học theo như bảng sau:
| Tiết | Tên bước thực hiện | Hoạt động của Giáo viên | Mục tiêu |
| 1 | Mở đầu | Giới thiệu PPHTDA, cách học theo PPHTDA.
Giới thiệu chủ đề, hướng dẫn phát triển các tiểu chủ đề [dự án]. Giới thiệu các yêu cầu đối với sản phẩm dự án. |
Học sinh có khái niệm sơ lược về PPHTDA, một số lưu ý để học hiệu quả.
Học sinh xây dựng ý tưởng và chọn tiểu chủ đề theo sở thích. Học sinh lập ý tưởng sơ bộ về các nhiệm vụ cần thực hiện trong dự án. |
| 2 | Lập kế hoạch nhiệm vụ học tập | Hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch thực hiện nhiệm vụ học tập [thiết lập các nhiệm vụ học tập, phân công, nguồn thông tin, …] | Học sinh lập kế hoạch, phân công nhiệm vụ trong nhóm.
Trình bày và hoàn thiện kế hoạch |
| 3 | Thực hiện dự án | Giám sát, theo dõi, hướng dẫn, hỗ trợ học sinh thực hiện các kế hoạch đề ra theo kế hoạch nhiệm vụ học tập được lập ra ở tiết 2. | Học sinh biết cách thu thập thông tin từ nhiều nguồn, biết cách phân tích, xử lý, tổng hợp thông tin.
Báo cáo kết quả công việc, hoàn thiện kết quả |
| 4 | Thực hiện dự án | ||
| 5 | Thực hiện dự án | ||
| 6 | Tổng hợp, hoàn thiện sản phẩm | Hướng dẫn học sinh trình bày sản phẩm báo cáo.
Hướng dẫn học sinh phân công nhiệm vụ, chuẩn bị cho bài báo cáo tổng hợp |
Biết xây dựng và trình bày sản phẩm phù hợp, có thẩm mĩ, đầy đủ yêu cầu.
Tạo hiệu ứng chuyển động cho phần thông tin tổng hợp được, chỉnh sửa bố cục trình bày Chèn âm thanh và video đã thực hiện vào power point, chỉnh sửa bố cục trình bày Đặt thông số chung, chỉnh sửa bố cục trình bày, hoàn thiện sản phẩm Hoàn thiện sản phẩm, chuẩn bị, phân công nhiệm vụ cho phần trình bày sản phẩm |
| 7 | Tổng hợp, hoàn thiện sản phẩm | ||
| 8 | Tổng hợp, hoàn thiện sản phẩm | ||
| 9 | Tổng hợp, hoàn thiện sản phẩm | ||
| 10 | Báo cáo kết quả dự án | Tổ chức cho học sinh tự đánh giá, nhận xét và GV đưa ra góp ý, nhận xét đối với toàn bộ quá trình thực hiện và kết quả dự án của học sinh | Học sinh cáo cáo được sản phẩm của nhóm.
Biết đánh giá và chia sẻ rút kinh nghiệm lẫn nhau Ghi nhận góp ý, nhận xét từ giáo viên. |
2.3.2.4 Thử nghiệm trên lớp thử nghiệm và so sánh với lớp đối chứng
Chọn lớp thử nghiệm
Đối tượng học sinh cũng cần được suy xét khi chọn lựa áp dụng phương pháp học mới để thử nghiệm. Vì PPHTDA đòi hỏi tính tự lực cũng như ý thức tự giác, hợp tác, kĩ năng thu thập thông tin, phân tích, tổng hợp, …. ở một mức độ nhất định.
Chọn một tập thể lớp có ý thức học tập và kết quả học tập đến giữa học kì 1 được đánh giá tốt là lớp 5A [sĩ số 31] làm lớp thử nghiệm 1.
Chọn lớp thử nghiệm 2 [5B] và lớp đối chứng [5D] là 2 lớp được tạo thành có sĩ số tương đương nhau là 34, có kết quả học tập năm học trước, ý thức học tập, kết quả học tập đến giữa học kì 1 được đánh giá là tương đương nhau.
Thử nghiệm Sáng kiến
Tiến hành thực nghiệm:
Đối với lớp đối chứng: dạy học theo PP hoạt động nhóm thông thường.
Đối với lớp thử nghiệm: Tổ chức dạy học theo PPHTDA theo quy trình gồm 3 giai đoạn.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
Hình 1. Học sinh phân công nhiệm vụ cho các bạn trong nhóm
Hình 2. Học sinh sử dụng bảng để lập kế hoạch nhiệm vụ cho Dự án
Hình 3. Học sinh sử dụng sơ đồ tư duy để xây dựng kế hoạch học tập
Hình 4. Học sinh đang thực hiện nhiệm vụ được phân công
Hình 5. Học sinh tiến hành báo cáo sản phẩm Dự án
2.3.2.5 Tổng hợp đánh giá
* Các nội dung tổng hợp đánh giá
Lập kế hoạch thực hiện Dự án
– Xác định đúng ý nghĩa thực hiện Dự án?
– Lập kế hoạch chi tiết, rõ ràng?
Quá trình thực hiện đề tài
– Tiến độ thực hiện?
– Mức độ phù hợp của phương pháp tổ chức, phương pháp thực hiện nhiệm vụ DA?
– Biết cách lựa chọn nguồn thông tin tin cậy, xử lý, tổng hợp thông tin khoa học, chính xác?
– Các kĩ năng thể hiện trong quá trình thực hiện DA như thế nào?
– Các kĩ năng sử dụng phần mềm trình chiếu như thế nào?
Báo cáo Dự án
– Biết cách lựa chọn phương pháp báo cáo phù hợp?
– Phong cách, tác phong báo cáo chuẩn mực?
– Nội dung trình bày có đáp ứng được mục tiêu Dự án đề ra? Tính thuyết phục?
– Tính thẩm mĩ, hấp dẫn của Bài trình chiếu?
* Nội dung tự nhận xét, đánh giá của học sinh
– Bao gồm các nội dung tổng hợp đánh giá như trên
– Phần Quá trình thực hiện đề tài Dự án, bổ sung thêm những nội dung sau:
+ Nhóm đã học được kiến thức gì?
+ Bản thân học sinh đã phát triển được kĩ năng gì?
+ Đã học được thái độ nào tích cực?
+ Gặp phải những khó khăn gì khi thực hiện DA? Cách giải quyết?
+ Có hài lòng với sản phẩm DA của nhóm?
Phần tổng hợp đánh giá được thực hiện vào giai đoạn cuối, giáo viên tiến hành góp ý, nhận xét sau phần tự đánh giá, góp ý, nhận xét lẫn nhau của học sinh để củng cố lại các kiến thức, kĩ năng và thái độ.
2.4. Kết quả thực hiện Ứng dụng Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học
2.4.1 Mức độ tham gia vào giờ học của học sinh
Hai yếu tố cốt lõi của định hướng đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng tích cực là: cảm giác thoải mái và sự tham gia.[1]
“Sự tham gia” là cường độ hoạt động, sự tập trung và hăng say với hoạt động, nhiệm vụ học tập, học sinh trở nên hăng hái, yêu thích khám phá và có sự cố gắng vượt lên giới hạn của bản thân.
Để đánh giá mức độ tham gia của học sinh và các hoạt động dạy học, tôi tiến hành đánh giá theo 4 mức độ sau:
+ Rất tích cực: học sinh tập trung cao độ, nhiệt tình, hăng hái giải quyết các nhiệm vụ học tập …
+Tích cực: học sinh chủ động, miệt mài hoạt động để tham gia thực hiện các nhiệm vụ học tập.
+ Chưa tích cực: Học tham gia các hoạt động của nhóm theo phân công, nhưng chưa chủ động, nhiệt tình.
+ Không tham gia: không thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch thực hiện hoạt động của nhóm
| Đối tượng | SS | Rất tích cực | tích cực | chưa tích cực | không tham gia | ||||
| SL | % | SL | % | SL | % | SL | % | ||
| Lớp thử nghiệm 1 | 31 | 10 | 32.3 | 14 | 45.2 | 07 | 22.5 | 00 | 0.0 |
| Lớp thử nghiệm 2 | 34 | 08 | 23.5 | 11 | 32.4 | 13 | 38.2 | 02 | 5.9 |
| Lớp đối chứng | 34 | 06 | 17.6 | 08 | 23.5 | 10 | 29.4 | 08 | 23.5 |
Ở lớp thử nghiệm 1, số lượng học sinh tích cực, chủ động trong việc thực hiện nhiệm vụ học tập khá cao. Hầu hết các em đều tham gia vào việc thực hiện các hoạt động học tập theo sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên. Do vậy, việc thực hiện từng nhiệm vụ dự án diễn ra một cách suôn sẻ, giáo viên có thể quan tâm đồng đều đến từng nhóm, đảm bảo mỗi nhóm đều hoàn thành nhiệm vụ đúng tiến độ. Số lượng học sinh tham gia vào hoạt động học đều cao hơn hẳn so với lớp thử nghiệm 2 và lớp đối chứng. Sự thuận lợi này có thể là do ý thức học tập của lớp đã được củng cố và rèn luyện từ đầu năm học. Đến giữa học kì 1, lớp được đánh giá là có ý thức học tập tốt nhất trong khối.
So sánh kết quả đánh giá sự tham gia của lớp thử nghiệm 2 cho thấy, sự tham gia của học sinh ở lớp thử nghiệm 2 [94.1%] cao hơn hẳn so với lớp đối chứng dạy theo phương pháp hoạt động nhóm thông thường [76.5%]. Sự khác biệt này có thể là do trong dạy học áp dụng PPHTDA, mỗi nhóm thực hiện một dự án, kế hoạch nhiệm vụ học tập được lập chi tiết có sự phân công nhiệm vụ rõ ràng, phù hợp cho từng thành viên hoặc đôi thành viên nên toàn bộ học sinh đều được đưa vào tình huống có vấn đề bắt buộc các em phải tự giải quyết nhiệm vụ, vấn đề của mình, rất khó để các em có thể ỷ lại hay dựa dẫm vào bạn.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
Kết quả quan sát cũng cho thấy, việc áp dụng PPHTDA đã tạo sự hứng thú và hăng hái thực hiện nhiệm vụ học tập tốt hơn so với phương pháp dạy học theo kiểu truyền thống. Tỉ lệ học sinh tích cực học tập ở lớp thử nghiệm 2 là [55.9 %] so với lớp đối chứng là [41.1%].
Như vậy kết quả bảng trên cho thấy áp dụng PPHTDA vào trong hoạt động dạy học đã thúc đẩy sự tham gia của học sinh vào việc thực hiện các nhiệm vụ học tập cũng như tạo hưng thú, kích thích tính tích cực, chủ động trong học tập cao hơn ở học sinh. Đây là tiền đề cho việc nâng cao kết quả học tập cũng như rèn luyện kĩ năng cho học sinh trong quá trình dạy học.
2.4.2. Đánh giá kết quả học lực của học sinh sau thử nghiệm
Thống kê kết quả làm bài kiểm tra chủ đề Thiết kế bài trình chiếu trong bài kiểm tra học kì I, được kết quả như bảng sau:
| Đối tượng | SS | Hoàn thành tốt | Hoàn thành | Chưa hoàn thành | |||
| SL | % | SL | % | SL | % | ||
| Lớp thử nghiệm 1 | 31 | 26 | 83.8 | 05 | 16.2 | 00 | 00 |
| Lớp thử nghiệm 2 | 34 | 19 | 55.8 | 16 | 47.1 | 01 | 2.9 |
| Lớp đối chứng | 34 | 20 | 58.8 | 11 | 32.4 | 03 | 8.8 |
Theo kết quả thống kê, ở lớp thử nghiệm 1, 100% học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập, không có học sinh chưa hoàn thành. Điều này có thể là do ý thức học tập của học sinh thuộc lớp thử nghiệm vốn đã tốt trước khi áp dụng phương pháp. Thời gian, tốc độ hoàn thành dự án đảm bảo quy định, giáo viên có thời gian mở rộng, nâng cao kiến thức cho các em. Nên việc áp dụng phương pháp ít có vai trò nâng cao kết quả học lực cho các em. Tuy nhiên, ý thức học tập tốt ở lớp thử nghiệm đã tạo thuận lợi rất nhiều cho việc áp dụng PPHTDA. Hiệu quả của việc dạy học theo PPHTDA thể hiện rõ nét hơn ở khía cạnh hoàn thiện về mặt kĩ năng. Điều này sẽ được trình bày cụ thể hơn ở mục 2.4.3.
Kết quả thống kê ở lớp thử nghiệm 2 và lớp đối chứng cho thấy tỉ lệ hoàn thành tốt ở lớp đối chứng có cao hơn một chút so với lớp thử nghiệm. Điều này có thể lí giải là do áp dụng phương pháp học hoạt động nhóm, giáo viên và học sinh có nhiều thời gian hơn để mở rộng, củng cố các thao tác thiết kế bài trình chiếu. Do đó, số lượng học sinh hoàn thành tốt có tỉ lệ cao hơn một chút so với lớp thử nghiệm. Lớp đối chứng, nhờ áp dụng phương pháp hoạt động nhóm, tỉ lệ học sinh hoàn thành cũng khá cao [91,2%]. Tuy nhiên, thống kê số lượng học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập thì ở lớp thử nghiệm lại đạt được tỉ lệ cao hơn nhiều [97.1%] so với lớp đối chứng. Như vậy, ở lớp thử nghiệm, dạy học theo PPHTDA đã tạo được hứng thú và sự tham gia nhiều hơn của học sinh vào các nhiệm vụ học tập. Từ đó đem lại hiệu quả học tập tốt hơn, tỉ lệ học sinh hoàn thành cao hơn.
Kết quả thống kê đã cho thấy dạy học theo PPHTDA là hướng đi đúng, mang tính tích cực cao, nâng cao kết quả học tập cho học sinh.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
2.4.3. Các kĩ năng học sinh được hướng dẫn và bồi dưỡng
Khi thực hiện dạy học theo PPHTDA, rất nhiều kĩ năng đã được hình thành và củng cố cho học sinh như:
- Kĩ năng lập kế hoạch thực hiện nhiệm vụ/công việc
+ Biết cách sử dụng sơ đồ tư duy, bảng để xây dựng hệ thống các nhiệm vụ
+ Biết cách phân công và ghi chép rõ ràng về nhiệm vụ giữa các thành viên trong nhóm để đảm bảo nhóm hoàn thành dự án đúng tiến độ.
- Kĩ năng tìm kiếm và thu thập thông tin
Giúp học sinh biết cách sử dụng từ khóa để tìm kiếm trên mạng internet, biết lựa chọn nguồn thông tin chính thống, đáng tin cậy.
Giúp học sinh biết cách thu thập thông tin qua nhiều kênh khác nhau: internet, quan sát hàng ngày, trao đổi với người lớn, giáo viên, …
Giúp học sinh mạnh dạn nhờ sự giúp đỡ từ người lớn hơn hoặc mạnh dạn trao đổi, tham vấn ý kiến của giáo viên. Tạo mối quan hệ gần gũi hơn giữa học sinh và giáo viên trong trường.
Rèn cho học sinh tính tích cực tư duy, biết tận dụng mọi nguồn kiến thức có thể có để thực hiện nhiệm vụ giải quyết vấn đề đặt ra.
- Kĩ năng phân tích và giải thích.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
Rèn kĩ năng phân tích vấn đề, biết cách giải thích ngắn gọn vấn đề, trình bày theo ý để dễ dàng thuyết phục được người xung quanh.
- Kĩ năng tổng hợp thông tin.
Quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập để hoàn thành dự án giúp các em nâng cao kĩ năng tổng hợp thông tin, biết cách lọc những thông tin cần thiết, những ý chính, hay biết lựa chọn những thông tin quan trọng, có tính thuyết phục để sử dụng.
- Kĩ năng xây dựng sản phẩm.
Hoàn thiện cho học sinh kĩ năng trình bày từng slide trong tập tin trình chiếu sao cho phù hợp như:
– Phải chú ý bố cục: vị trí hình ảnh và kênh chữ cho phù hợp.
– Bố trí từng nhóm hình ảnh sao cho cân đối trong slide.
– Hình ảnh sắc nét, kích thước phù hợp.
– Cỡ chữ phù hợp, màu chữ và màu nền phù hợp sao cho người đọc có thể đọc được khi trình chiếu.
– Sử dụng hiệu ứng sinh động, phù hợp để tạo tính hấp dẫn cho bài thuyết trình
– Trình bày slide phải bắt mắt, hấp dẫn.
– Cài đặt thông số chung cho các slide để dễ theo dõi, lắng nghe.
- Kĩ năng báo cáo sản phẩm, thuyết trình.
– Biết cách trình bày sản phẩm hợp lý.
– Học sinh được rèn kĩ năng thuyết trình trước đám đông.
+ Tập nói lưu loát.
+ Tác phong chỉnh tề trước khi lên trình bày.
+ Hướng đứng sao cho hướng âm thanh xuống dưới [đứng chếch một góc với bảng] để tập thể có thể nghe rõ phần trình bày.
+ Chú ý ngắt chủ ngữ, vị ngữ trong câu để người nghe tiếp thu một cách dễ dàng.
- Năng lực đánh giá.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
+ Biết cách nhìn nhận đánh giá toàn diện về: thẩm mĩ, nội dung, phong cách, quá trình thực hiện.
Các kĩ năng trên được củng cố, rèn luyện, và được hoàn chỉnh tốt hơn ở lớp thử nghiệm 1 và lớp thử nghiệm 2 do tính đa dạng về hoạt động. Đặc biệt ở lớp thử nghiệm 1, do ý thức học tập tốt, các em hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn , nên có thời gian để nâng cao kĩ năng cho các em. Đối với lớp thử nghiệm 1, lớp được đánh giá là có năng lực tốt hơn, rèn được cho các em thêm kĩ năng tự tổ chức góp ý, đánh giá lẫn nhau. Giáo dục cho các em tinh thần cầu thị, biết “mời bạn” khi xin ý kiến góp ý, biết nói lời “cảm ơn bạn đã góp ý”, biết bảo vệ chính kiến của mình một cách hòa nhã. Và biết tham vấn góp ý, nhận xét của giáo viên.
Ở lớp thử nghiệm 2, do các em còn bỡ ngỡ và chưa thành thục với PPHTDA này nên chủ yếu chỉ dừng lại ở mức độ góp ý, chỉ dẫn để các em tự hoàn thiện kĩ năng cho bản thân. Các kĩ năng này không được rèn đầy đủ ở lớp đối chứng, vì các em có ít hoạt động hơn.
Như vậy, dạy học theo PPHTDA giúp các em trải nghiệm nhiều dạng hoạt động từ đó hoàn thiện được nhiều kĩ năng tốt hơn so với dạy học theo phương pháp hoạt động nhóm thông thường. Hiệu quả khi dạy học theo PPHTDA cho thấy áp dụng phương pháp này vào trong dạy học tin học tiểu học là hướng đi đúng đắn, phù hợp.
2.4.4. Một số lưu ý khi áp dụng Phương pháp Học theo dự án
Về lựa chọn chủ đề
Trong khâu chọn chủ đề, giáo viên cần lưu ý:
+ Lựa chọn các chủ đề gắn liền với thực tiễn, phù hợp với lứa tuổi để kích thích sự hứng thú, hào hứng tham gia của học sinh.
+ Có thể tham khảo sự tư vấn, trao đổi kinh nghiệm, kiến thức từ giáo viên chủ nhiệm cũng như giáo viên bộ môn khác trong việc lựa chọn chủ đề.
+ Có thể lựa chọn chủ đề mang tính chất liên môn giúp tạo hứng thú học tập, củng cố kiến thức các môn học khác
Về lập kế hoạch dự án
+ Cần có sự chuẩn bị chu đáo về kế hoạch dạy học, cũng tính toán thời gian, phân phối chương trình giảng dạy hợp lí.
+ Giáo viên cần hướng dẫn sử dụng sơ đồ tư duy, bảng, … để lập kế hoạch nhiệm vụ học tập ở tiết giới thiệu.
+ Cần phân phối thời gian trong tiết học đầu tiên cho việc hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ học sinh lập được kế hoạch thực hiện nhiệm vụ sao cho phù hợp.
+ Nhắc nhở học sinh giữ tinh thần hỗ trợ, trao đổi, lắng nghe thiện chí trong suốt quả trình thảo luận học tập, cao nhất vẫn là tuân thủ theo sự điều hành của nhóm trưởng.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
Về hướng dẫn học sinh thực hiện dự án
Trong quá trình học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập theo kế hoạch:
+ Giáo viên phải luôn bám sát, hỗ trợ để giúp đỡ các em đạt được kết quả tốt nhất.
+ Động viên các em tham khảo ý kiến từ nhiều nguồn khác nhau, từ giáo viên bộ môn khác, giáo viên chủ nhiệm, cũng như cha mẹ, anh chị, internet …để có cái nhìn đầy [ đủ, toàn diện vấn đề.
+ Luôn đề cao ý thức tự giác, động viên, khuyến khích các em nhiều hơn là áp đặt, yêu cầu, …
Về hướng dẫn học sinh tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng giữa các nhóm
Đối với phần tự nhận xét, đánh giá góp ý lẫn nhau, tùy theo mức độ năng lực, ý thức học tập giáo viên có thể cho tổ chức giờ học theo một trong hai kiểu sau:
+ Học sinh tự tổ chức báo cáo, góp ý nhận xét dưới sự giám sát của giáo viên, giáo viên góp ý, nhận xét sau cùng.
+ Giáo viên tổ chức, hướng dẫn các em góp ý, nhận xét lẫn nhau và cuối cùng đưa ra góp ý, nhận xét, đánh giá của giáo viên.
Ở lớp thử nghiệm 1, tổ chức đánh giá theo phương pháp thứ nhất giúp các em hoàn thiện kĩ năng giao tiếp, biết cách cư xử hòa nhã với bạn bè mà vẫn hoàn thiện về mặt kiến thức. Ở lớp thử nghiệm 2, cần rèn luyện qua thời gian dài hơn thì mới có thể hoàn thiện cho các em được kĩ năng này, giúp các em mạnh dạn tự tổ chức.
Nhìn chung, cần hoàn thiện kĩ năng cho học sinh dần dần theo hướng cho các em tự tổ chức đánh giá, góp ý nhận xét dưới sự theo dõi, giám sát, định hướng của giáo viên.
Về giáo viên áp dụng PPHTDA
+ Bản thân giáo viên cũng cần hoàn thiện các kĩ năng để có thể hướng dẫn, chỉ dẫn cho học sinh.
+ Cần thường xuyên cập nhật tin tức thời sự, khoa học, tìm hiểu mở rộng năng lực chuyên môn, liên môn, kiến thức xã hội để có thể hỗ trợ tốt cho các hoạt động của học sinh.
+ Chỉ nên áp dụng PPHTDA ở một số nội dung nhất định để không tạo sự nhàm chán cũng như không tạo áp lực liên tục lên học sinh để các em có sự phân phối thời gian phù hợp với các bộ môn khác.[Tiểu luận: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học]
PPHTDA đòi hỏi giáo viên sử dụng phải có kĩ năng tốt, năng lực chuyên môn vững vàng, có kiến thức sâu rộng trên nhiều lĩnh vực. Đặc biệt phái có tính tích cực, yêu nghề, chịu khó đầu tư cho chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm.
Về đối tượng học sinh
Tất nhiên, đối với các học sinh có ý thức học tập tốt, việc áp dụng PPHTDA vào trong dạy học mang lại hiệu quả giáo dục cao, phát triển toàn diện năng lực học sinh. Đối với học sinh chưa tích cực, áp dụng PPHTDA cũng thúc đẩy tinh thần học tập ở các em, tạo động lực, hứng thú hơn cho các em học tập hơn là sử dụng phương pháp dạy học truyền thống. Dần dần sẽ tạo thói quen tự giác, tích cực học tập ở các em. Nhờ đó, nâng cao chất lượng giáo dục.
Trên đây là tiểu luận môn Sáng kiến kinh nghiệm đề tài: Ứng dụng hiệu quả Phương pháp dạy học theo dự án vào môn Tin học tiểu học, dành cho các bạn đang làm tiểu luận môn học Sáng kiến kinh nghiệm: còn nhiều bài mẫu tiểu luận môn học các bạn tìm kiếm trên chuyên mục nhé.
Lưu ý: Có thể trên website không có tài liệu đúng như các bạn mong muốn để hoàn thiện bài làm hoàn toàn mới và chất lượng tốt các bạn có thể cần tới sự hỗ trợ của dịch vụ viết tiểu luận để kham khảo bảng giá và quy trình làm việc các bạn có thể trao đổi với mình qua SDT/Zalo: //zalo.me/0932091562
DOWNLOAD FILE