Trào ngược dạ dày – thực quản còn được gọi là trào ngược axit dạ dày, là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản. Đây là một căn bệnh rất thường gặp, tỷ lệ phát hiện bệnh ngày càng nhiều, nếu không chữa trị dứt điểm làm cho bệnh diễn tiến nhanh, kéo dài, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
1.Viêm loét, chảy máu thực quản
Dịch dạ dày trào ngược lên thực quản thường xuyên làm tổn thương niêm mạc thực quản, gây viêm loét. Có thể làm người bệnh gặp các triệu chứng như: khó nuốt, nuốt đau, đau ngực. Đặc biệt, đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, mất cảm giác thèm ăn.
2.Hẹp thực quản
Xơ hóa thực quản do viêm sẽ làm co rút thực quản, hẹp thực quản.
3.Viêm đường hô hấp
Khi các thành phẩm trong dạ dày trào ngược lên thực quản vào đường hô hấp gây ra tình trạng viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản, viêm phổi, ho kéo dài dẫn đến hen mãn tính và các bệnh lý đường hô hấp khác. Người bệnh bị ho, khò khè kéo dài nhưng không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với các phương pháp điều trị thông thường. Một số bị khàn tiếng do dây thanh quản trong cổ họng bị dày lên. Ngoài ra, người bị bệnh trào ngược có thể bị mòn răng, viêm tai, viêm tuyến giáp…
4.Barett thực quản [tiền ung thư thực quản]
Đây là tình trạng các tế bào lót ở vùng thấp thực quản bị biến đổi màu sắc, do sự tiếp xúc lặp đi lặp lại với axit dạ dày. Chỉ có một tỷ lệ phần trăm nhỏ những người bị trào ngược dạ dày thực quản sẽ phát triển thành Barett thực quản.
5.Ung thư thực quản
Trào ngược dạ dày dẫn đến Barett thực quản và gây ra ung thư thực quản là biến chứng hiếm gặp, nghiêm trọng. Các triệu chứng thường gặp như: nuốt nghẹn, trớ, đau sau xương ức, cảm giác đau dai dẳng, khàn tiếng, ho khạc liên miên, đau ngực, hội chứng nhiễm trùng nổi bật. Đôi khi sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả 2 bên. Sau một thời gian mắc bệnh, toàn thân bệnh nhân gầy sút, trong vòng 1 tháng có thể sút hơn 5kg do nuốt nghẹn, suy dinh dưỡng, da sạm, khô, các nếp nhăn nổi rõ, mặt và hai bàn tay có nhiều nếp nhăn nổi rõ và dễ nhận thấy nhất.
Trào ngược dạ dày – thực quản sẽ gây nên những biến chứng nguy hiểm nên cần nội soi thực quản dạ dày định kỳ, hoặc soi dạ dày thực quản khi có một trong các dấu hiệu nêu trên. Khi phát hiện ra bệnh cần điều trị sớm và triệt để, điều trị càng sớm, hiệu quả càng cao và người bệnh càng ít bị biến chứng.
Để điều trị bệnh lý trào ngược dạ dày – thực quản cần thay đổi lối sống, điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa và các thủ thuật khác.
Trong cuộc sống hàng ngày cần:
– Lựa chọn thực phẩm có tính kiềm, có khả năng trung hòa axit: thực phẩm từ tinh bột như bánh mì hay bột yến mạch, hay đạm dễ tiêu… vì các thực phẩm này giúp tránh sự bào mòn lớp nhầy trong dạ dày của axit, hạn chế các nhịp cơ thắt thực quản có axit trào lên.
– Hạn chế thực phẩm kích thích tăng tiết axit hay kích thích cơ thắt dưới thực quản: hoa quả, hàm lượng axit cao [chanh, cam, dứa…], nước có ga, thức ăn cay, nóng, chocolate…
– Cần kiêng rượu bia, cà phê, thuốc lá. Không mặc quần áo quá chật, không ăn quá no, không ăn muộn vào buổi tối, không cúi quá lâu, không nằm trong 2 giờ sau khi ăn, không uống quá nhiều nước trong khi ăn. Ngủ nằm đầu cao 15cm so với chân.
Hiện trạng trào ngược dạ dày là một bệnh lý khá phổ biến vì thói quen ăn uống cũng như đời sống sinh hoạt không được lành mạnh. Có rất nhiều phương pháp để có thể giảm tình trạng này. Tuy nhiên không phải phương pháp nào cũng sẽ hiệu quả. Nếu như tình trạng kéo dài không dứt thì nên đến các trung tâm y tế để thăm khám. Hiện này để chẩn đoán trào ngược dạ dày thì có các loại xét nghiệm. Song song đó mỗi loại xét nghiệm sẽ có ưu điểm và nhược điểm riêng. Bài viết sau đây sẽ giúp mọi người So sánh các loại xét nghiệm trào ngược dạ dày hiện nay.
Nội dung bài viết
Tầm quan trọng của việc chẩn đoán chính xác trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày thực quản [GERD] là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, xảy ra khi axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Điều này có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ chua, đầy bụng, khó tiêu, ho, đau họng,…
Tầm quan trọng của việc chẩn đoán chính xác trào ngược dạ dày là:
- Để xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh: GERD có thể được chia thành 4 cấp độ, từ nhẹ đến nặng. Việc chẩn đoán chính xác mức độ bệnh sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
- Để phát hiện các biến chứng: GERD có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như loét thực quản, Barrett thực quản, ung thư thực quản. Việc chẩn đoán chính xác bệnh sớm sẽ giúp ngăn ngừa hoặc giảm thiểu nguy cơ mắc các biến chứng này.
- Để điều trị hiệu quả: Việc điều trị GERD sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Việc chẩn đoán chính xác bệnh sẽ giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, mang lại hiệu quả cao.
Có nhiều phương pháp chẩn đoán trào ngược dạ dày, bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng và các yếu tố nguy cơ của bệnh.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các dấu hiệu của viêm hoặc nhiễm trùng.
- Xét nghiệm hơi thở: Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện axit dạ dày trong thực quản.
- Nội soi dạ dày: Nội soi dạ dày là một thủ thuật sử dụng ống soi mềm có gắn camera để quan sát bên trong thực quản và dạ dày. Nội soi dạ dày là phương pháp chẩn đoán GERD chính xác nhất.
Nếu bạn có các triệu chứng của trào ngược dạ dày, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
1. Chụp X-quang đường tiêu hóa
Chụp X-quang đường tiêu hóa là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh của đường tiêu hóa. Phương pháp này được sử dụng để đánh giá cấu trúc giải phẫu của đường tiêu hóa, phát hiện các bất thường như khối u, hẹp, viêm,…
Có hai loại chụp X-quang đường tiêu hóa chính, bao gồm:
Chụp X-quang đường tiêu hóa trênChụp X-quang đường tiêu hóa dướiMục đíchChụp X-quang đường tiêu hóa trên là phương pháp chẩn đoán phổ biến nhất sử dụng chất cản quang tạo hình ảnh để đánh giá cấu trúc của thực quản, dạ dày và tá tràng. Chụp X-quang đường tiêu hóa dưới là phương pháp chẩn đoán sử dụng chất cản quang tạo hình ảnh để đánh giá cấu trúc của đại tràng.Chẩn đoán các bệnh lý– Trào ngược dạ dày thực quản – Viêm loét dạ dày – tá tràng – Khối u đường tiêu hóa – Hẹp đường tiêu hóa – Bệnh Crohn – Viêm đại tràng– Ung thư đại trực tràng – Viêm loét đại trực tràng – Bệnh Crohn – Viêm đại tràng – Polyp đại trực tràngƯu điểm– Có thể đánh giá toàn bộ cấu trúc của thực quản, dạ dày và tá tràng. – Có thể phát hiện nhiều bệnh lý đường tiêu hóa, bao gồm trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày – tá tràng, khối u, hẹp,…– Có thể đánh giá toàn bộ cấu trúc của đại tràng. – Có thể phát hiện nhiều bệnh lý đường tiêu hóa, bao gồm ung thư đại trực tràng, viêm loét đại trực tràng, bệnh Crohn, viêm đại tràng,…Nhược điểmBệnh nhân có thể gặp các tác dụng phụ của chất cản quang, như buồn nôn, nôn, đầy hơi,…Bệnh nhân có thể gặp các tác dụng phụ của chất cản quang, như buồn nôn, nôn, đầy hơi,…
Chuẩn bị trước khi chụp X-quang đường tiêu hóa
Trước khi chụp X-quang đường tiêu hóa, bạn cần chuẩn bị theo hướng dẫn của bác sĩ. Thông thường, bạn sẽ được yêu cầu uống chất cản quang để làm nổi rõ hình ảnh của đường tiêu hóa trên hoặc đại tràng. Chất cản quang có thể được uống dưới dạng dung dịch hoặc bơm qua ống thông vào đại tràng. Bạn cũng có thể được yêu cầu nhịn ăn hoặc uống ít nhất 6 giờ trước khi chụp.
Quy trình chụp X-quang đường tiêu hóa
Quy trình chụp X-quang đường tiêu hóa sẽ được thực hiện bởi kỹ thuật viên X-quang. Bạn sẽ được nằm trên bàn X-quang và bác sĩ sẽ chụp hình ảnh của đường tiêu hóa. Bạn có thể được yêu cầu di chuyển hoặc đổi tư thế để bác sĩ có thể chụp được hình ảnh rõ ràng nhất.
Bác sĩ sẽ cho bệnh nhân uống một loại thuốc cản quang, sau đó chụp X-quang. Nếu có trào ngược dạ dày, thuốc cản quang sẽ xuất hiện ở thực quản.
Kết quả chụp X-quang đường tiêu hóa
Kết quả chụp X-quang đường tiêu hóa sẽ được bác sĩ đọc và giải thích. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về kết quả, hãy hỏi bác sĩ.
Tác dụng phụ của chụp X-quang đường tiêu hóa
Chụp X-quang đường tiêu hóa là một thủ thuật an toàn, tuy nhiên có thể gây ra một số tác dụng phụ như:
- Buồn nôn
- Đầy hơi
- Táo bón
- Sưng bụng
Các tác dụng phụ này thường tự hết trong vài ngày. Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào nghiêm trọng, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
2. Theo dõi pH thực quản để chẩn đoán trào ngược dạ dày
Theo dõi pH thực quản là một phương pháp chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày thực quản [GERD] bằng cách đo độ pH trong thực quản trong vòng 24 giờ. Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để xác định xem trào ngược axit có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bệnh nhân hay không.
Cách thực hiện
Một ống đo pH nhỏ được đặt qua mũi và đưa xuống thực quản. Ống này có một đầu dò nhỏ ở cuối, sẽ đo độ pH của thực quản trong suốt 24 giờ. Bệnh nhân được phép sinh hoạt bình thường trong thời gian này và ghi lại nhật ký về các triệu chứng của họ.
Kết quả
Kết quả xét nghiệm sẽ được ghi lại trên một máy ghi nhỏ được mang theo bên người bệnh nhân. Bác sĩ sẽ đánh giá kết quả xét nghiệm để xác định xem bệnh nhân có bị trào ngược axit hay không.
Bình thường
Độ pH trong thực quản thường là 7,4. Nếu độ pH trong thực quản giảm xuống dưới 4, thì có nghĩa là có axit trào ngược từ dạ dày lên thực quản.
Bất thường
Nếu bệnh nhân có các triệu chứng của GERD, chẳng hạn như ợ nóng, khó nuốt, ho khan, hoặc đau ngực, và kết quả xét nghiệm cho thấy có trào ngược axit, thì bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh nhân bị GERD.
Ưu điểm
- Theo dõi pH thực quản là phương pháp chẩn đoán GERD chính xác nhất.
- Phương pháp này có thể phát hiện trào ngược axit ngay cả khi bệnh nhân không có triệu chứng.
Nhược điểm
- Xét nghiệm này có thể gây khó chịu cho bệnh nhân.
- Xét nghiệm này có thể tốn kém.
Tóm lại
Theo dõi pH thực quản là một phương pháp chẩn đoán GERD chính xác và hiệu quả. Phương pháp này có thể giúp bác sĩ xác định xem trào ngược axit có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bệnh nhân hay không.
3. Nội soi để chẩn đoán trào ngược dạ dày
Nội soi là một thủ thuật chẩn đoán cho phép bác sĩ nhìn vào bên trong thực quản, dạ dày và tá tràng. Nội soi được sử dụng để chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản [GERD] bằng cách xác định các dấu hiệu tổn thương do axit, chẳng hạn như viêm thực quản, loét thực quản, hoặc Barrett thực quản.
Cách thực hiện
Nội soi được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa nội soi. Bác sĩ sẽ đưa một ống dài, mỏng, có camera vào miệng bệnh nhân. Ống này sẽ được đưa qua thực quản, dạ dày và tá tràng. Bác sĩ sẽ sử dụng camera để nhìn vào các cơ quan này và ghi lại hình ảnh.
Kết quả
Bác sĩ sẽ xem xét hình ảnh nội soi để xác định xem có bất kỳ dấu hiệu tổn thương nào do axit hay không. Nếu có, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh nhân bị GERD.
Ưu điểm
- Nội soi là phương pháp chẩn đoán GERD chính xác nhất.
- Phương pháp này có thể phát hiện tổn thương do axit ngay cả khi bệnh nhân không có triệu chứng.
Nhược điểm
- Xét nghiệm này có thể gây khó chịu cho bệnh nhân.
- Xét nghiệm này có thể tốn kém.
Nội soi gây mê
Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể được nội soi gây mê. Nội soi gây mê là thủ thuật được thực hiện với thuốc gây mê, khiến bệnh nhân ngủ trong suốt quá trình nội soi. Nội soi gây mê có thể giúp giảm bớt sự khó chịu cho bệnh nhân.
Xem thêm: Nội soi dạ dày có đau không? Giải pháp hoàn hảo cho người sợ đau
Nội soi không gây mê
Nội soi không gây mê là thủ thuật được thực hiện mà không cần thuốc gây mê. Nội soi không gây mê thường được thực hiện với thuốc tê tại chỗ để giảm bớt cảm giác khó chịu.
Có thể bạn quan tâm: Giá nội soi dạ dày chi tiết từng loại và cách tiết kiệm
Lời khuyên của các bác sĩ về lưu ý dành cho bệnh nhân đi xét nghiệm trào ngược dạ dày
Các bác sĩ thường đưa ra một số lưu ý dành cho bệnh nhân đi xét nghiệm trào ngược dạ dày, bao gồm:
- Nhịn ăn và uống trước khi xét nghiệm: Tùy thuộc vào loại xét nghiệm, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn và uống trong một khoảng thời gian nhất định trước khi xét nghiệm. Ví dụ, đối với xét nghiệm theo dõi pH thực quản, bệnh nhân cần nhịn ăn và uống trong vòng 12 giờ trước khi xét nghiệm.
- Chuẩn bị các loại thuốc đang sử dụng: Nếu bệnh nhân đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, hãy thông báo cho bác sĩ để họ có thể đưa ra hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng thuốc trước khi xét nghiệm.
- Thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh: Hãy thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh của bạn, bao gồm các bệnh lý khác mà bạn đang mắc phải, các thủ thuật y tế đã thực hiện, và các phản ứng dị ứng với thuốc.
- Chuẩn bị quần áo thoải mái: Bệnh nhân nên mặc quần áo thoải mái, dễ dàng cởi ra khi cần thiết.
- Đưa theo người thân hoặc bạn bè: Có người thân hoặc bạn bè đi cùng có thể giúp bạn cảm thấy thoải mái và an tâm hơn.
Dưới đây là một số lưu ý cụ thể dành cho từng loại xét nghiệm trào ngược dạ dày:
- Xét nghiệm theo dõi pH thực quản:
- Bệnh nhân cần nhịn ăn và uống trong vòng 12 giờ trước khi xét nghiệm.Bệnh nhân sẽ được đặt một ống nhỏ qua mũi xuống thực quản. Ống này có một đầu dò nhỏ ở cuối, sẽ đo độ pH của thực quản trong suốt 24 giờ.
- Bệnh nhân được phép sinh hoạt bình thường trong thời gian này và ghi lại nhật ký về các triệu chứng của họ.
- Nội soi:
- Bệnh nhân cần nhịn ăn và uống trong vòng 6-8 giờ trước khi xét nghiệm. Bệnh nhân sẽ được tiêm thuốc an thần hoặc gây mê nhẹ để giảm bớt cảm giác khó chịu.
- Một ống dài, mỏng, có camera sẽ được đưa qua miệng bệnh nhân vào thực quản, dạ dày và tá tràng. Bác sĩ sẽ sử dụng camera để nhìn vào các cơ quan này và ghi lại hình ảnh.
Xem thêm: Chuẩn bị trước khi nội soi dạ dày những gì?
Tuân thủ các lưu ý của bác sĩ sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt nhất cho xét nghiệm trào ngược dạ dày và nhận được kết quả chính xác.
Nên khám trào ngược dạ dày ở đâu uy tín?
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu là một trong những phòng khám uy tín về các bệnh dạ dày hiện nay.
Về cơ sở vật chất:
- Máy nội soi dạ dày – tá tràng thế hệ mới, cho hình ảnh sắc nét, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác các bệnh lý về dạ dày.
- Máy siêu âm bụng, siêu âm tim, siêu âm ổ bụng,… giúp bác sĩ đánh giá tổng quát tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
- Máy X-quang kỹ thuật số, giúp bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý về xương khớp, phổi,…
- Máy xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm phân,… giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Về đội ngũ bác sĩ:
Ngoài ra, phòng khám còn có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi, nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám chữa bệnh về dạ dày.
Các bác sĩ tại phòng khám Đa khoa Quốc tế Nhân Hậu đều được đào tạo bài bản, chuyên sâu về lĩnh vực khám chữa bệnh về dạ dày. Các bác sĩ luôn tận tình, chu đáo, giải thích rõ ràng về tình trạng bệnh cho bệnh nhân, giúp bệnh nhân yên tâm và tin tưởng trong quá trình điều trị.