Hướng dẫn bạn cách pha sữa rửa tay

Do bận rộn hay chủ quan, một hoặc vài công đoạn quan trọng trong đó thường bị bỏ qua, điều này có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Trên lý thuyết, dù Tổ chức Y tế Thế giới WHO hướng dẫn 8 bước pha sữa chuẩn an toàn giúp bé hấp thu đầy đủ dưỡng chất nhưng không phải bố mẹ nào cũng tuân thủ đủ những quy tắc này. Các bước được khuyến nghị để chuẩn bị một bình sữa công thức an toàn như sau:

Bước 1: Làm sạch và khử trùng tất cả các bề mặt mà bạn sẽ sử dụng và rửa tay đúng cách

Điều quan trọng là phải khử trùng bề mặt bạn sẽ sử dụng và rửa tay bằng xà phòng thật kỹ. Tuy nhiên, bước này rất nhiều bố mẹ không chú ý. Trên thực tế, dù bạn có tiệt trùng các dụng cụ nhưng khu vực để bình sữa hay bàn tay hay khu vực bỏ bình sữa, núm ti… đầy vi khuẩn có hại cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ. Bạn cũng có thể dùng kẹp để lấy các bộ phận như núm vú, nắp bình sữa… và đặt lên một bề mặt sạch sẽ.

Các dụng cụ pha sữa cho trẻ bao gồm bình sữa và núm vú cần được rửa sạch sẽ, tiệt trùng và phơi cho khô ráo trước khi sử dụng. Không để bình sữa đã khử trùng ở ngoài quá lâu.

Hướng dẫn bạn cách pha sữa rửa tay
Ngoài tiệt trùng dụng cụ, đừng quên rửa tay và khử trùng bề mặt tiếp xúc.

Bước 2: Đun sôi nước, ngay cả khi đó là nước đóng chai

Đun sôi nước khi pha sữa cho trẻ em là rất quan trọng ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển không có nguồn cung cấp nước an toàn.

Bước 3: Để nước nguội (không quá 30 phút) và đổ vào chai đã được làm sạch và tiệt trùng

Đun sôi nước và để nguội không quá 30 phút sẽ cho mẹ bình nước có nhiệt độ 70 độ C để pha sữa cho con. Tuy nhiên theo hướng dẫn từ WHO trong tài liệu Chuẩn bị, bảo quản và xử lý an toàn sữa bột trẻ em, bố mẹ hoàn toàn có thể pha sữa cho con bằng cách dùng nước sạch đã đun sôi để nguội ở nhiệt độ phòng (37 – 45 độ C).

Sữa pha với nước có nhiệt độ dưới 70 độ C thì nên được dùng liền và không nên trữ để cho bé dùng sau đó. Bỏ ngay phần sữa bé dùng còn thừa sau 2 giờ.

Hướng dẫn bạn cách pha sữa rửa tay
Đối với nhiều loại sữa yêu cầu nhiệt độ trên 45oC mẹ vẫn có thể pha với nước ấm mà không nhất thiết phải đảm bảo đủ 70 độ C.

Trên thực tế, tất cả các loại sữa công thức DÙ PHA VỚI NHIỆT ĐỘ NÀO cũng được khuyến cáo chỉ nên để được tối đa 2 giờ. Không để trẻ dùng lại sữa để thừa sau 2 giờ nhằm tránh cho trẻ nhiễm khuẩn, nhất là vi khuẩn Crono.

Như vậy, đối với nhiều loại sữa yêu cầu nhiệt độ trên 45 độ C mẹ vẫn có thể pha với nước ấm mà không nhất thiết phải đảm bảo đủ 70 độ C, miễn làm đúng theo những khuyến cáo đi kèm từ Tổ chức Y tế Thế giới.

Bước 4: Thêm lượng sữa bột được khuyến nghị chính xác vào nước

Luôn làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất một cách cẩn thận vì mỗi loại sữa công thức sẽ khác nhau về lượng nước và bột để sử dụng.

Bước 5: Ráp bình sữa và trộn đều sữa bột

Cầm mép núm vú đặt lên miệng bình, sau đó vặn vòng giữ thật chặt. Đậy nắp núm vú và xoay nhẹ bình cho đến khi tất cả bột sữa công thức hòa tan.

Bước 6: Làm nguội nhanh bình sữa

Làm nguội bình sữa bằng cách giữ bình dưới vòi nước chảy hoặc đặt bình vào thùng chứa nước lạnh hoặc nước đá.

Bước 7: Lau khô bên ngoài bình bằng vải sạch

Hoặc bạn có thể tráng chúng bằng nước đun sôi để nguội từ ấm đun nước (không phải nước máy).

Bước 8: Kiểm tra nhiệt độ của sữa công thức

Hướng dẫn bạn cách pha sữa rửa tay
Luôn luôn kiểm tra nhiệt độ của sữa công thức ở bên trong cổ tay của bạn trước khi cho bé bú.

Luôn luôn kiểm tra nhiệt độ của sữa công thức ở bên trong cổ tay của bạn trước khi cho bé bú. Nó phải là nhiệt độ cơ thể, có nghĩa là đủ ấm áp mà không quá nóng làm bỏng miệng bé.

Một số lưu ý quan trọng khi pha sữa cho trẻ:

Điều tối quan trọng là nguồn nước dùng để pha sữa cho trẻ cần được lọc sạch và loại bỏ hoàn toàn cặn bẩn, một số chất hữu cơ, kim loại và đã qua khử clo…

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, bạn không bao giờ được pha sữa công thức cho trẻ bằng nước nóng từ vòi.

Bạn cũng không nên thêm bất cứ thứ gì khác vào bình như đường hoặc ngũ cốc.

Không bao giờ hâm nóng sữa công thức trong lò vi sóng, vì nó có thể làm nóng thức ăn không đều và làm bỏng miệng bé.

Trừ khi bạn để sữa công thức đã chuẩn bị vào tủ lạnh, hãy cho bé bú trong vòng hai giờ vì vi khuẩn sinh sôi rất nhanh ở nhiệt độ phòng. Sữa trong tủ lạnh cũng phải đảm bảo sử dụng nó trong vòng 24 giờ.

Nếu còn lại sữa công thức pha sẵn sau khi con bạn bú xong, hãy luôn vứt chúng đi. Bột sữa sau khi mở ra nên sử dụng trong vòng 1 tháng.

Những ngày qua, nhiều người than thở vì không thể mua được cồn rửa tay/dung dịch rửa tay sát khuẩn để phòng ngừa virus corona. Để hỗ trợ bạn đọc, Tuổi Trẻ Online đã mời các chuyên gia hướng dẫn cụ thể cách pha chế dung dịch cồn rửa tay tại nhà cũng như cách sử dụng nó hiệu quả, hợp lý.

Nội dung tư vấn này do hai dược sĩ Phạm Phương Hạnh và Phạm Trần Thu Trang (hiện đang công tác tại Canada) chia sẻ và đã được bác sĩ, tiến sĩ Phạm Nguyên Quý (tổng biên tập trang web Y học cộng đồng, hiện đang công tác tại bệnh viện trung ương Kyoto Miniren, Nhật Bản) thẩm định.

Theo đó, về mặt công thức, dung dịch thường được pha chế từ cồn Ethanol, nước oxy già, glyxerin và nước cất hoặc nước sôi để nguội, để ra nồng độ cuối cùng như sau:

• Ethanol 80% (tỉ lệ theo thể tích)

• Nước oxy già 1,45% (tỉ lệ theo thể tích)

• Glyxerin 0,125%

Về cách pha chế dung dịch rửa tay tại nhà, độc giả có thể xem video dưới đây. Trong đó hai dược sĩ Thu Trang và Phương Hạnh giải thích dễ hiểu cách pha chế 270ml với dụng cụ tiện dụng hơn.

Hai dược sĩ Phạm Phương Hạnh (phải) và Phạm Trần Thu Trang hiện đang công tác tại Canada chia sẻ cách pha chế dung dịch cồn tại nhà - Video: YouTube Y Học Cộng Đồng

Ngoài ra còn có một công thức khác sử dụng cồn Isopropyl thay cho ethanol nhưng không thông dụng ở Việt Nam nên xin không nói tới trong bài này.

Lưu ý gì để đảm bảo an toàn, hiệu quả khi pha chế?

Đảm bảo đúng tỉ lệ cồn và các nguyên liệu khác. Nồng độ cồn thấp sẽ không đảm bảo hiệu quả, nồng độ cao quá dễ bay hơi, khô da và dễ cháy.

Nồng độ cồn cần đạt là 80% (cho phép sai số ±5%, tức 75-85%) và không nên tự ý thay đổi nguyên liệu nếu không có kiến thức bào chế. Chẳng hạn, có nơi đề xuất dùng vitamin E thay glycerine để dưỡng da nhưng đây lại là chất tan trong dầu và vì thế không nên dùng.

Nếu cần thay thế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo nên chọn nguyên liệu giữ ẩm thỏa tiêu chí: không độc hại, không kích ứng, không ảnh hưởng hiệu quả sát khuẩn, dễ kiếm, rẻ tiền. Gel lô hội hoặc mật ong là hai chất giữ ẩm phổ biến thỏa mãn các tiêu chí trên.

Pha chế nơi thoáng mát, tránh nguồn nhiệt và tĩnh điện dễ bắt cháy, nổ. Nên pha chế nhanh và đậy kín ngay để tránh bay hơi làm giảm nồng độ cồn.

Sau 72 giờ mới sử dụng để đảm bảo các mầm vi khuẩn (nếu có) trong dung dịch được tiêu diệt hết.

Về dụng cụ đong, mọi người có thể dùng ống xilanh 10ml tiện lợi. Với glycerine, có thể mua loại ống bơm glycerine nguyên chất vốn dùng trong đặt hậu môn điều trị táo bón, với giá tầm 3.000-5.000 đồng/ống ở hầu hết các nhà thuốc.

Nếu không có cồn, có thể dùng dung dịch rửa tay khác?

Trên thị trường đang có một số sản phẩm nước rửa tay không cồn được cho là thân thiện hơn với da tay. Tuy nhiên, hiệu quả khử trùng không được bảo đảm và các tổ chức chính thống về phòng chống bệnh truyền nhiễm như WHO, CDC không khuyến khích sử dụng.

Nếu tay bị dính bẩn không thể rửa sạch ngay, chúng ta không nên hoảng hốt mà trước tiên cần lưu ý không dùng tay quẹt lên mắt/mũi/miệng và không chạm tay vào người khác.

Còn tùy vào loại bẩn dính trên tay, nhưng tốt nhất là không sử dụng tay để chạm tiếp các vật khác nếu bạn nghĩ có thể dính virus corona (như vừa chạm vào dịch mũi của người bệnh). Cách tốt nhất là tìm ngay nguồn nước gần đó để đi rửa.

* Cồn rửa tay, xịt sát khuẩn có tác dụng khử trùng trong khoảng bao lâu, bao lâu sau thì phải xịt lại?

Thật ra không có con số cố định, chính xác về thời gian khử trùng của dung dịch rửa tay vì còn tùy thuộc nhiều yếu tố như tay bẩn nhiều hay ít, tay dính mầm bệnh loại nào, kèm theo những chất bám dính nào khác và tay… bị dơ lại sau bao lâu.

Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng dưới vòi nước vẫn là cách tốt nhất. Việc dùng dung dịch rửa tay có cồn chỉ là cách "chữa cháy", trong những tình huống khó tiếp cận với nguồn nước/xà phòng.

Vì thế, hãy rửa tay bằng dung dịch này SAU mỗi lần đụng vào những vật dụng/người có khả năng dính mầm bệnh, TRƯỚC khi chạm vào người khác nếu bạn nghĩ tay mình có thể mang mầm bệnh và RỬA TAY NGAY khi có thể.

Cần lưu ý rằng rửa tay bằng dung dịch chứa cồn này KHÔNG LOẠI TRỪ hết tất cả các tác nhân gây bệnh trên tay. Khi tay dính dầu hoặc có những vết bẩn nhìn thấy như đất, nước dãi, máu… chúng ta nên rửa bằng xà phòng với nước.

Vì sao nên rửa tay thường xuyên?

Rửa tay hay vệ sinh tay thường xuyên có thể giúp hạn chế lây nhiễm rất nhiều bệnh hô hấp và đường ruột, không chỉ bệnh do virus corona.