Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị copd 2023 năm 2024

Ngày 04/07/2023, Quyết định 2767/QĐ-BYT năm 2023 về tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính” do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.

Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành và thay thế Quyết định 3874/QĐ-BYT năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính”.

Đã có tài liệu hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính do Bộ Y tế ban hành?

Theo đó Hướng dẫn ban hành kèm Quyết định 2767/QĐ-BYT năm 2023 quy định gồm có 05 Chương, 09 Phụ lục tài liệu tham khảo, cụ thể:

- Chương I hướng dẫn chẩn đoán và đánh giá bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

+ Đại cương

+ Chẩn đoán

+ Đánh giá bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

+ Chỉ định chuyển khám chuyên khoa

- Chương II quản lý và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn ổn định

+ Biện pháp điều trị chung

+ Các thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

+ Hướng dẫn lựa chọn thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

+ Thở oxy dài hạn tại nhà

+ Thở máy không xâm nhập

+ Nội soi can thiệp và phẫu thuật

+ Theo dõi bệnh nhân

- Chương III hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

+ Đại cương

+ Nguyên nhân

+ Chẩn đoán

+ Hướng dẫn điều trị đợt cấp BPTNMT

- Chương IV Bệnh đồng mắc với bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

+ Bệnh tim mạch

+ Bệnh hô hấp

+ Trào ngược dạ dày - thực quản

+ Hội chứng chuyển hóa và tiểu đường

+ Loãng xương

+ Lo âu và trầm cảm

+ Suy giảm nhận thức

+ BPTNMT như một thể đa bệnh

- Chương IV bệnh đồng mắc với bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

+ Đại cương

+ Các thành phần của chương trình PHCN hô hấp

+ Xây dựng chương trình PHCN hô hấp

+ Chăm sóc giảm nhẹ ở bệnh nhân BPTNMT giai đoạn cuối đời

- Chương V phục hồi chức năng hô hấp và chăm sóc giảm nhẹ bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị copd 2023 năm 2024

Đã có tài liệu hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính do Bộ Y tế ban hành? (Hình internet)

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là gì?

Tại Chương I Hướng dẫn ban hành kèm Quyết định 2767/QĐ-BYT năm 2023 đã quy định khái niệm:

- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) là bệnh hô hấp phổ biến có thể phòng và điều trị được.

+ Đây là bệnh lý không đồng nhất, đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp mạn tính (khó thở, ho, khạc đờm) và các đợt cấp do tình trạng bất thường của đường thở (viêm phế quản, viêm tiểu phế quản) và/hoặc phế nang (khí phế thũng) gây ra tắc nghẽn đường thở dai dẳng và tiến triển.

+ Nguyên nhân gây BPTNMT liên quan đến sự phơi nhiễm với các hạt hoặc khí độc hại và các yếu tố chủ thể bao gồm phổi kém phát triển khi còn nhỏ, đột biến gen SERPINA1 gây ra thiếu hụt alpha 1 antitrysin.

+ Khói thuốc lá, thuốc lào là yếu tố nguy cơ chính, ô nhiễm không khí và khói chất đốt sinh hoạt cũng là yếu tố nguy cơ quan trọng gây BPTNMT. Các bệnh đồng mắc và đợt kịch phát làm nặng thêm tình trạng bệnh và tăng tử vong.

- Theo đó, chẩn đoán BPTNMT nên được xem xét ở các bệnh nhân có các triệu chứng ho và khó thở mạn tính, xác định bệnh dựa vào đo chức năng hô hấp.

Điều trị BPTNMT cần chú trọng đến cá thể hóa điều trị, điều trị các bệnh đồng mắc, điều trị dự phòng để tránh các đợt cấp và làm chậm quá trình tiến triển bệnh. Bên cạnh đó, các biện pháp khác như hỗ trợ cai nghiện thuốc lá, phục hồi chức năng hô hấp, giáo dục bệnh nhân cũng có vai trò quan trọng trong việc điều trị và quản lý bệnh nhân BPTNMT.

09 phụ lục tài liệu tham khảo chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính gồm những tài liệu nào?

- 09 phụ lục tài liệu tham khảo chẩn đoán và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính như sau:

+ Phụ lục 1. danh mục thuốc cần thiết cho tuyến y tế cơ sở

Tuyến y tế cơ sở (Quận/huyện và trạm y tế xã, phường): sẽ thực hiện cấp phát thuốc và quản lý cho những bệnh nhân đã được tuyến trên chẩn đoán và chỉ định.

Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị copd 2023 năm 2024

+ Phụ lục 2. đánh giá bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính với bảng điểm cat (copd assessment test)

Thang điểm CAT gồm 8 câu hỏi, cho bệnh nhân tự đánh giá mức độ từ nhẹ tới nặng, mỗi câu đánh giá có 6 mức độ, từ 0 -5, tổng điểm từ 0 -> 40.

Bác sỹ hướng dẫn bệnh nhân tự điền điểm phù hợp vào ô tương ứng. Bệnh nhân bị ảnh hưởng bởi bệnh tương ứng với mức độ điểm như sau: 40-31 điểm: ảnh hưởng rất nặng; 30-21 điểm: ảnh hưởng nặng; 20-11 điểm: ảnh hưởng trung bình; ≤ 10 điểm: ít ảnh hưởng.

Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị copd 2023 năm 2024

+ Phụ lục 3. đánh giá bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính với bảng điểm mmrc (modified medical research council)

Bảng điểm đánh giá khó thở mMRC

Điểm

Khó thở khi gắng sức mạnh

0

Khó thở khi đi vội trên đường bằng hay đi lên dốc nhẹ

1

Đi bộ chậm hơn người cùng tuổi vì khó thở hoặc phải dừng lại để thở khi đi cùng tốc độ với người cùng tuổi trên đường bằng