Một số giải pháp giúp trẻ 3 4 tuổi biết yêu thương chia sẻ
SKKN Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (175.07 KB, 30 trang ) Show
SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Nội dung MỤC LỤC Sơ yếu lý lịch Phần thứ nhất: Đặt vấn đề Lý do chọn đề tài Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài Phần thứ hai: Những biện pháp để giải quyết vấn đề Cơ sở lý luận Cơ sở thực tiễn Thực trạng Thuận lợi Khó khăn Các số liệu điều tra Một số biện pháp dạy trẻ MG lớn biết yêu thương chia sẻ Biện pháp 1: Tự học, tự bồi dưỡng Biện pháp 2: Phối hợp với phụ huynh Biện pháp 3:Tạo môi trường học tập thân thiện thu hút trẻ Biện pháp 4: Dạy trẻ yêu thương chia sẻ qua các hoạt động ngoại khóa Dạy trẻ biết yêu thương những người thân trong gia đình Dạy trẻ biết yêu thương quan tâm đến bạn bè Dạy trẻ biết yêu thương quan tâm đến người lao động Dạy trẻ biết yêu thương quan tâm chăm sóc cây cối và con vật BP 5: Dạy trẻ yêu thương chia sẻ thông qua trò chơi tập thể BP 6: GD trẻ biết yêu thương chia sẻ trên các hoạt động học Kết quả đạt được Kết luận và khuyến nghị Kết luận Bài học kinh nghiệm Khuyến nghị Sơ Yếu Lý Lịch 1 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê Trang 1 2 3 3 5 5 5 6 6 6 7 7 8 8 8 11 14 14 16 18 19 20 21 26 27 27 27 28 SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Họ và tên : Đặng Thị Thu Trang Ngày sinh : 07- 12- 1980 Nghề nghiệp : Giáo viên Nơi công tác : Trường mầm non Cự Khê TÊN ĐỀ TÀI “Một số biện pháp dạy trẻ Mẫu giáo lớn biết yêu thương, chia sẻ” A: PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ 1: Lý do chọn đề tài: 2 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ “Là người ai cũng cần có tình yêu thương, trao yêu thương và nhận lại yêu thương đó như một nhu cầu hạnh phúc mà mọi người ai cũng tìm kiếm trên suốt hành trình sống của mình. Tình yêu thương không phải bỗng dưng mà có được, nó phải được nuôi nấng dạy dỗ từ khi còn bé thơ. Để hiểu yêu thương là gì cũng cần một chặng đường dài học hỏi, trải nghiệm mới thấy được giá trị của nó” Tình yêu thương là mặt trời, là thi ca của cuộc sống. Nó bắt nguồn từ sâu thẳm trong tâm hồn mỗi người. Yêu thương là tìm thấy hạnh phúc của mình trong hạnh phúc của người khác. Tình cảm yêu thương, lòng nhân hậu của con người dành cho con người nó được biểu hiện bằng sự cảm thông, chia sẻ, hi sinh, mà cội nguồn của nó là lòng trắc ẩn yêu thương. Trong xã hội công nghiệp hoá hiện đại hoá hiện nay, cùng với nhịp đập hối hả của cuộc sống, con người cũng bận rộn hơn, gấp gáp hơn. Trong sự bận rộn và gấp gáp ấy, đôi khi vô tình chúng ta bỏ lại phía sau sự yêu thương, chia sẻ của mình đối với những người khác trong gia đình, xã hội. Hay nói cách khác, đây chính là sự vô tâm không để ý đến những người xung quanh. Hơn lúc nào hết, chúng ta cần hiểu rằng cho dù ở thời đại nào thì yêu thương và chia sẻ vẫn là điều cần thiết để giúp con người vượt qua nỗi đau của cuộc sống là sợi dây nhân ái gắn bó người với người, nhà với nhà và quan trọng hơn nó gắn kết toàn xã hội. Thật xúc động biết bao khi tôi đọc được trên báo 24h câu chuyện về cậu bé tên Trường mới 5 tuổi đã biết chăm sóc mẹ “Đôi bàn tay bé xíu, vừa xúc cơm vừa đỡ đầu mẹ, bé Trường nhẹ nhàng đút từng thìa cho mẹ rất thuần thục. Một năm nay, mọi việc chăm sóc người mẹ bị bệnh nan y đang lay lắt những ngày cuối đời đều do cậu bé chưa tròn 5 tuổi này lo hết. Hàng ngày cậu tự tắm rửa, tự ăn, tự chơi, tự học. Nhìn chúng bạn được ba mẹ đón đưa, được chơi đủ trò trong trưa nắng, thèm lắm nhưng cu cậu không dám đi chơi xa, chỉ quẩn quanh bên mẹ, “ở nhà còn xoa dầu, bóp tay cho mẹ đỡ đau”. Còn đang ở tuổi “ăn chưa biết no nghĩ chưa tới” cậu bé lấy đâu ra sức lực để làm những việc mà ngay cả với người lớn cũng cảm thấy vô cùng vất vả? Phải chăng đó chính là sức mạnh của tình yêu thương vô bờ mà em dành cho mẹ, tình yêu thương đã cho em đôi cánh của thiên thần để em làm nên điều kì diệu trong những việc làm vô cùng giản dị ấy. Mỗi đứa trẻ được sinh ra mang theo bao ước mơ và hy vọng của cha mẹ. Một trong những ước mơ lớn nhất mà bất kỳ ông bố, bà mẹ nào cũng mong chờ ở đứa con của mình trong tương lai đó là bé sẽ trở thành một người tốt, có đạo đức, và trước hết là có tấm lòng hiếu thảo với cha mẹ, biết yêu thương mọi người như bé 3 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Trường. Tuy nhiên, không phải mọi đứa trẻ lớn lên đều tuyệt vời như mơ ước của cha mẹ. Không ít trong số đó trở thành những kẻ lệch lạc về chuẩn mực đạo đức và khi đó cha mẹ lại là những nạn nhân đầu tiên, tiếp theo là cộng đồng, xã hội. Cũng như ước mơ của các bậc phụ huynh, chúng tôi - những giáo viên mầm non cũng luôn mong muốn những học trò thân yêu của mình lớn lên sẽ trở thành một người tốt, có ích cho gia đình và xã hội. Do đó ngay từ tuổi mầm non không chỉ trau dồi cho trẻ những kiến thức cơ bản về cuộc sống xung quanh mà điều quan trọng nhất đó là giáo dục trẻ về đạo đức làm người. Vì vậy dạy cho trẻ biết cách yêu thương từ nhỏ sẽ là những bước nền tảng để trẻ trở thành người có nhân cách tốt trong tương lai. Có rất nhiều khó khăn để chúng tôi có thể hoàn thành nhiệm vụ giáo dục của mình, nếu không tìm ra các giải pháp phù hợp thì sẽ tạo ra sự phát triển không đồng đều về nhận thức và với nhiều tính cách khác nhau trẻ khó có thể hoà nhập với môi trường mới với cô giáo và các bạn ảnh hưởng đến kết quả và chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Trong thực tế ở trường mầm non việc dạy trẻ một số kỹ năng sống như biết yêu thương thực sự chưa được chú trọng phần lớn chỉ tích hợp nội dung này trong tiết học kể chuyện, thơ (với những câu chuyện bài thơ có nội dung phù hợp) hoặc xử lí một vài tình huống xảy ra khi trẻ tranh giành đồ chơi, đánh bạn. Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng này xuất phát từ nhu cầu, đòi hỏi của phụ huynh. Phụ huynh quan tâm nhiều đến việc con đến trường học được bài hát, bài thơ, chữ gì hay số mấy...chứ chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục kĩ năng cho trẻ. Người giáo viên đôi khi bị cuốn theo đòi hỏi, nhu cầu của phụ huynh, bên cạnh đó cũng có nhiều cô giáo chưa thấy được việc dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ sẽ góp phần quan trọng trong giáo dục hình thành nhân cách trẻ, hơn nữa việc dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ là một lĩnh vực rất mới không có nhiều tài liệu để tham khảo đòi hỏi giáo viên phải dành nhiều thời gian công sức để nghiên cứu tìm ra các biện pháp phù hợp và phải có sự phối hợp đồng bộ giữa phụ huynh và nhà trường. Vậy làm thế nào để có thể định hướng và giáo dục các bé biết yêu thương, chia sẻ với bạn bè và người thân? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn mày mò, ứng dụng các biện pháp, hình thức, tổ chức các hoạt động giúp trẻ trong lớp tôi có cơ hội được thể hiện sự yêu thương, chia sẻ tới cô giáo, bạn bè và mọi người xung quanh và tập hợp ‘‘Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ” tôi đã ứng dụng hiệu quả để chia sẻ cùng bạn bè đồng nghiệp. 4 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ 2.Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài 2.1 Phạm vi Đề tài này thực hiện tại lớp A2 (5 tuổi) khu a Trường mầm non Cự Khê - Huyện Thanh Oai – TP Hà Nội 2.2 Thời gian Đề tài được thực hiện trong năm học 2014-2015. B. PHẦN THỨ 2: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận Mỗi chúng ta đều biết rằng mục tiêu chung của giáo dục mầm non là phát triển tất cả khả năng của trẻ, phải hình thành cho trẻ cơ sở ban đầu về nhân cách con người đặc biệt là dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ, làm tiền đề cho sự phát triển tốt hơn trong những giai đoạn tiếp theo. Trăn trở với mục tiêu chung của giáo dục mầm non, là người giáo viên mầm non tôi nguyện góp sức một phần nhỏ bé của mình vào việc giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhằm góp phần hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ. Theo ThS. Trần Chí Vĩnh Long - Giảng viên tâm lý học, trường Đại học Tài chính – Marketing thì trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn hành vi của chúng tương đối dễ xác định. Nếu động cơ vì xã hội chiếm ưu thế thì trẻ sẽ thực hiện những hành vi mang tính đạo đức tốt đẹp. Ngược lại nếu động cơ nhằm thoả mãn quyền lợi riêng chiếm ưu thế thì trong nhiều trường hợp trẻ sẽ hành động nhằm tìm kiếm những quyền lợi cá nhân ích kỷ, dẫn đến những sai phạm nghiêm trọng về quy tắc đạo đức xã hội. Đối với những đứa trẻ này cần áp dụng những biện pháp giáo dục thích hợp, có hiệu quả nhằm thay đổi những cơ sở của nhân cách đã được hình thành một cách bất lợi này, trước hết phải cảm hoá trẻ bằng tình yêu thương, đồng thời lại đòi hỏi ở chúng sự yêu thương và quan tâm đến những người xung quanh, tạo ra những tình huống để gợi lên ở trẻ những hành vi đạo đức tốt đẹp. Tuy nhiên, mỗi một đứa trẻ ngay từ khi ra đời đã là một cá thể độc lập, có cá tính và những mong muốn độc lập của riêng mình. Bất kể là cô giáo hay bố mẹ đều không có đặc quyền chi phối và hạn chế hành vi của chúng, vì vậy việc áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với mục tiêu giảng dạy đòi hỏi phải có sự linh hoạt và mềm dẻo phù hợp với khả năng cũng như hứng thú của trẻ. Đó là cốt lõi trong giáo dục cho trẻ có được nền tảng đạo đức của nhân cách con người tương lai. II. Cơ sở thực tiễn 5 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Trường mầm non Cự khê, nơi tôi đang công tác có thể nói là một ngôi trường thân thiện với đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên nhà trường là những người có tâm huyết yêu nghề mến trẻ, chúng tôi luôn mong được cống hiến tâm huyết của mình cho sự nghiệp trồng người. Việc giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ với người thân bạn bè, những người xung quanh, con vật và cây cối đã được nhà trường chú trọng và coi đây là nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ. Song, do khả năng, nhận thức của giáo viên cũng như yêu cầu của phụ huynh và điều kiện cơ sở vật chất cũng như tài liệu tham khảo để định hướng cho giáo viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục còn ít nên kết quả thực hiện nội dung này chưa thực sự hiệu quả và không đồng đều nhất quán ở các lớp. Lớp tôi là lớp 5 tuổi chính vì vậy tôi luôn mong muốn mang lại cho các con một môi trường giáo dục tốt nhất, mong muốn dạy các con biết yêu thương chia sẻ với mọi người để hình thành cho các con nhân cách tốt đẹp trước khi các con bước vào tương lai. Để thực hiện mục tiêu đó đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng của lớp mình tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: III. Thực trạng 1. Thuận lợi Trong những năm gần đây các bậc phụ huynh học sinh đã nhận thức một cách đúng đắn về việc cho con đi học qua trường mầm non, cũng vì lẽ đó lớp mẫu giáo ngày một đông hơn, trẻ đi học cũng đều hơn. Giáo viên luôn cập nhập thông tin qua sách báo, truyền hình, internet, sử dụng công nghệ thông tin. Đa số trẻ trong lớp tôi đều đã học qua lớp mẫu giáo bé và mẫu giáo nhỡ nên có nề nếp học tập. Biết quan tâm, chia sẻ giúp đỡ cô giáo và bạn bè. Phụ huynh lớp tôi rất quan tâm đến con. Ban phụ huynh lớp tích cực phối hợp với giáo viên lớp tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tham quan dã ngoại, các hoạt động xã hội từ thiện. Bản thân tôi và 1 giáo viên nữa ở lớp đều đã được tham gia các lớp bồi dưỡng kĩ năng sống; Giá trị sống nên tích lũy được một số kiến thức cũng như kinh nghiệm dạy trẻ các kĩ năng, các giá trị sống trong đó có kĩ năng biết chia sẻ, yêu thương. 2. Khó khăn 6 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Lớp tôi có một số bé quá hiếu động như bé: Tùng dương, Tuấn Anh, Tuấn Tú, Minh ...khả năng tập trung chú ý chưa cao hay quậy phá trong lớp. Bên cạnh đó, lớp lại có một số bé khá nhút nhát, thể trạng yếu không thích tham gia các hoạt động tập thể như bé Bảo, Tuyết Nhi, Quỳnh Anh... Lên 5 tuổi ý thức về bản ngã (cái tôi) của các bé đã bắt đầu xuất hiện, trẻ biết phân biệt một cách rõ ràng giữa bản thân và những người xung quanh. Khả năng phân biệt về nhận thức, về những giới hạn của quyền sở hữu ở một số cháu của lớp tôi rất kém, trẻ chỉ biết ích lợi của bản thân mà không để ý đến quyền lợi của những người xung quanh. Các bé lớp tôi phần lớn được sinh ra trong những gia đình có điều kiện, lại là bé đầu lòng nên rất được ông bà bố mẹ nâng niu chiều chuộng, mọi ý thích của bé đều được đáp ứng nên sự chia sẻ và thể hiện tình cảm yêu thương của trẻ với mọi người mọi vật xung quanh còn hạn chế. Mặc dù rất quan tâm đến con nhưng đa số phụ huynh lớp tôi đều làm nghề miến, tương, đi chợ nên ít có thời gian dành cho con, phần lớn đều nhờ cậy ông bà và các cô bác đưa đón con, vì vậy việc thống nhất quan điểm, biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều phụ huynh còn nhầm lẫn giữa sự yêu thương và bao bọc. Đôi khi yêu con quá mà ‘‘che chắn” con quá kĩ. 3. Các số liệu điều tra Trong năm học 2014-2015 tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi ( A2) với tổng số cháu là 27 trẻ, tôi đã đánh giá trẻ với các tiêu chí sau: Các tiêu chí đánh giá Trẻ quá hiếu động, hay nghịch Số lượng - Tỷ lệ % 7/27 = 25,92% Trẻ nhút nhát, rụt rè, sợ đến lớp Trẻ quan tâm chia sẻ với cô và các bạn Trẻ yêu thương con vật và cây cối 5/27 = 18,52% 2/27 = 7,4% 3/27 = 11,11% Trẻ yêu thương những người lao động 4/27 = 14,8% IV. Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ 7 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ 1. Biện pháp 1: Tự học, tự bồi dưỡng Để có thể thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục đã đề ra thì trước tiên mỗi giáo viên phải trang bị cho mình hệ thống kiến thức phong phú chính xác, và trải nghiệm các kỹ năng giáo dục thực tế. Trẻ mẫu giáo 5 tuổi có đặc thù tâm lý tính cách riêng nên để thấu hiểu và tiếp cận với trẻ tôi đã dành nhiều thời gian đọc các tài liệu về tâm lý học trẻ em, đặc biệt là tâm lý lứa tuổi của nhà xuất bản đại học sư phạm, và tìm hiểu nhiều nguồn tư liệu trên các kênh giáo dục khác, trên mạng enternet. Qua một thời gian tự học, tự bồ dưỡng tôi cảm thấy mình đã trang bị được những kiến thức cơ bản về giáo dục kĩ năng sống cho trẻ lứa tuổi mầm non, tôi đã “hiểu” trẻ hơn và có thể thiết kế các hoạt động nhằm giúp các con biết yêu thương chia sẻ với mọi người mọi vật xung quanh. Tôi hiểu rằng: Để dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ cô giáo phải luôn luôn lắng nghe và thấu hiểu trẻ, cô cần: - Tạo cơ hội cho trẻ chia sẻ đồ chơi hay món ăn mà trẻ ưa thích với bạn bè. - Lắng nghe trẻ, giúp chúng bày tỏ thái độ - Dạy trẻ cách giải quyết vấn đề - Tôn trọng đồ đạc của trẻ - Dạy trẻ ở mọi lúc mọi lúc mọi nơi, tận dụng mọi tình huống và hoạt động có thể tích hợp 2. Biện pháp 2. Phối hợp với phụ huynh Tôi rất tâm đắc với câu nói của cô Tường Lan giáo viên dạy tâm lý “Con cái chúng ta như một thân cây, chúng hút nước hằng ngày để lớn lên. Nhưng câu hỏi đặt ra là chúng hút nước từ đâu? Chính là từ cha mẹ. Cha mẹ phải là biển hồ cho con trẻ, phải là biển yêu thương để con trẻ có thể dựa vào nó mà lớn lên từng ngày. Chúng cần phải được yêu thương, được tôn trọng, được hiểu và được an toàn trong vòng tay của mẹ cha.” Đúng vậy, yêu thương trước hết phải bắt nguồn từ gia đình. Cha mẹ có yêu thương con cái thì con cái mới khôn lớn, thành người và con cái cũng phải biết ơn, biết yêu thương cha mẹ để khi trưởng thành sẽ vững vàng hơn trong cuộc sống, trong học tập và công việc để trở thành điểm tựa của gia đình, của cha mẹ. Trẻ biết yêu thương sẽ giúp định hình nhân cách. Nhân cách của trẻ không phải ngẫu nhiên mà có, nó được hình thành trên cơ sở của giáo dục, mà trong đó giáo dục gia đình là những bước đi đầu tiên, quan trọng. Cha mẹ phải biết rằng, 8 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ trước khi trẻ theo học ở bất kỳ môi trường giáo dục ngoài xã hội nào thì môi trường giáo dục đầu tiên mà trẻ tiếp xúc đó là môi trường giáo dục gia đình. Trong môi trường đó cha mẹ là những người thầy người cô. Tuy nhiên, có không ít phụ huynh khi gửi con đến trường mầm non là yên tâm giao trọng trách giáo dục trẻ cho nhà trường mà quên rằng vai trò của cha mẹ là vô cùng quan trọng, ngay cả khi giao bé cho những cô giáo mầm non vai trò của cha mẹ cũng không hề mờ nhạt đi. Cha mẹ cần đi cùng với con suốt quãng đường đời mà những năm tháng tuổi thơ sẽ tạo một nền tảng giáo dục chắc chắn cho bé khi trưởng thành. Chính vì vậy, gia đình và nhà trường cần là người bạn đồng hành cùng chí hướng để việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả. Giáo viên cần phối hợp với phụ huynh, giúp phụ huynh nắm được phương pháp giáo dục của nhà trường, thông qua đó phụ huynh sẽ hiểu rõ những hoạt động của trẻ ở lớp và có thể tham gia đánh giá sự phát triển của trẻ. Mặt khác, phụ huynh cũng đánh giá được cách giáo dục của mình có phù hợp với nhà trường không. Và quan trọng hơn là phụ huynh có điều kiện tiếp xúc với môi trường học tập sinh hoạt của trẻ, có điều kiện gần gũi với các cô giáo từ đó tạo sợi dây liên kết giữa gia đình và nhà trường, giúp trẻ được sống trong một môi trường giáo dục tốt, qua đó còn dạy cho trẻ bài học cần phải có mối quan hệ tích cực với những người xung quanh. Xác định được tầm quan trọng của mối quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường ngay từ đầu năm học khi mới đón trẻ vào lớp chúng tôi luôn tiếp xúc phụ huynh với một thái độ tích cực thân thiện và chia sẻ, trao đổi cụ thể với phụ huynh về chế độ sinh hoạt của trẻ ở trường, nắm bắt kịp thời những thông tin về đặc điểm tâm lý tính cách của cá nhân trẻ, mời phụ huynh vào lớp làm quen với một số sinh hoạt của các con. Bên cạnh đó chúng tôi cũng liên lạc thường xuyên với gia đình trẻ (qua trao đổi trực tiếp, bảng thông báo, điện thoại) để tìm hiểu sinh hoạt của trẻ ở gia đình, thông tin cho cha mẹ biết tình hình của trẻ ở lớp, những thay đổi của trẻ để kịp thời có biện pháp giáo dục phù hợp. Và trong buổi họp đầu năm chúng tôi đã tạo cho phụ huynh một bất ngờ thú vị, đó không phải một buổi họp với những văn bản và yêu cầu như lệ thường mà là buổi tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm nuôi dạy trẻ thật sự. Phụ huynh là những người đầu tiên chia sẻ những mong muốn nguyện vọng của mình khi gửi con ở trường mầm non, còn chúng tôi chia sẻ những kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ, giải 9 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ đáp những băn khoăn thắc mắc của phụ huynh. Trong buổi tọa đàm chúng tôi đã chia sẻ với phụ huynh: có được tình yêu thương trong gia đình, khi ra ngoài xã hội trẻ cũng sẽ học được cách yêu thương những người xung quanh, biết quan tâm và chia sẻ. Một con người trưởng thành nếu biết yêu thương người thân, bạn bè thì cũng sẽ nhận lại được nhiều yêu thương, đồng cảm. Yêu thương chính là động lực để các con vững vàng hơn trên bước đường đời, có yêu thương để mọi sai lầm được sữa chữa, có yêu thương để có được điểm tựa tinh thần vững chắc. Hãy yêu thương để con cái chúng ta cũng biết yêu thương. Tôi đã đặt câu hỏi với phụ huynh: Làm thế nào để dạy con cái chúng ta biết yêu thương đúng cách? Câu hỏi này đã nhận được rất nhiều đóng góp quý báu của các bậc phụ huynh về cách ứng xử với con cái, cách dạy con biết yêu thương chia sẻ với anh chị em và cha mẹ của mình. Chúng tôi cũng chia sẻ với phụ huynh những kiến thức về tâm lí lứa tuổi trẻ lên 5: Trẻ ở độ tuổi này khá nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Chính vì thế, cha mẹ hãy cho trẻ xem những chương trình tivi hoặc đọc cho trẻ nghe những câu chuyện ca ngợi sự quan tâm và yêu thương người khác. Bên cạnh đó, cha mẹ hãy thể hiện tình yêu thương của mình bằng lời nói và cử chỉ trước mặt trẻ. Đây cũng là độ tuổi mà trẻ bắt đầu tự lập hơn và khả năng thấu cảm cũng bắt đầu phát triển. Các con đã đủ lớn để nhận biết cảm xúc của người khác và có thể rất quan tâm đến những rắc rối của mọi người xung quanh. Chính vì thế, cha mẹ cần phải giúp con hiểu được điều con cần làm. Thế giới của một đứa trẻ ở tuổi mẫu giáo khá nhỏ bé. Chính vì thế, tốt nhất là cha mẹ nên khuyến khích con giúp đỡ những người xung quanh mà con biết, ví dụ như sang thăm và tặng quà cho một người hàng xóm bị ốm hoặc giúp quét lá trong sân cho một ông, bà già sống cạnh nhà. Khi bé tập vẽ, cha mẹ có thể khuyến khích bé tặng các tác phẩm của mình cho những người xung quanh Sau thành công của buổi tọa đàm đó tôi cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt từ phía các bậc phụ huynh đó chính là sự quan tâm chia sẻ thật sự với lớp, với giáo viên. Mỗi buổi chiều một số phụ huynh lại nán lại trong lớp chơi cùng các con, giúp các cô dọn dẹp phòng nhóm. Tất cả các bậc phụ huynh thường xuyên quan tâm đến các hoạt động của lớp, ủng hộ rất nhiều nguyên vật liệu, những đồ dùng trực quan. Chỉ cần giáo viên thông báo hoặc phụ huynh quan sát thấy các cô và các con bận rộn với việc chuẩn bị cho lễ hội là nhiệt tình giúp đỡ. Trong mỗi bước 10 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ trưởng thành của các con, trong mỗi thành công của lớp đều chứa đựng tình yêu thương, sự quan tâm chia sẻ của tất cả các bậc phụ huynh. Để phụ huynh có thể phối hợp tốt với chúng tôi trong việc giáo dục trẻ tôi đã sưu tầm rất nhiều tư liệu quí về dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ để phụ huynh tham khảo (Phần phụ lục). Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo cơ thể còn non yếu và cũng rất hiếu động nên các bé thường hay ốm và có thể bị ngã dẫn đến tổn thương cơ thể. Với mỗi trường hợp trẻ bị ốm, bị chấn thương dài ngày phải đi viện chúng tôi đều cùng với ban phụ huynh lớp đến tận nhà hỏi thăm động viên tinh thần cha mẹ và các bé. Những việc làm này tuy nhỏ nhưng cũng để lại trong lòng các phụ huynh những tình cảm tốt đẹp, góp phần thắt chặt sợi dây tình cảm giữa phụ huynh và nhà trường. 3. Biện pháp 3. Tạo môi trường lớp học thân thiện cởi mở để thu hút trẻ Môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây hứng thú cho trẻ và bản thân giáo viên góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Nhận thức được điều đó tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong lớp về kế hoạch, biện pháp trang trí xắp xếp tạo môi trường, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ và tích cực đối với trẻ. Với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, chúng tôi tận dụng tối đa các sản phẩm của trẻ để trang trí lớp, trẻ được vẽ, xé, nặn các sản phẩm để trang trí các góc, trong mỗi sản phẩm đã ghi dấu lại sự trưởng thành lớn khôn hàng ngày của các bé. Để lưu giữ những thông điệp yêu thương, để nhắc nhở các bé biết thường xuyên phấn đấu tu dưỡng trở thành những em bé ngoan, những con người nhân hậu sống có ích chúng tôi cùng trẻ làm “ Cây yêu thương” của lớp. Trên đó, từng cặp rễ cây và quả sẽ mang một thông điệp: Ví dụ: Gieo lòng tốt, gặt thân thiện. Gieo khiêm tốn, gặt cao thượng. Gieo kiên nhẫn, gặt chiến thắng. Gieo chăm chỉ, gặt thành công. Gieo cởi mở, gặt thân mật. Gieo niềm tin, gặt phép mầu. 11 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Để trẻ hiểu chúng tôi đã giải thích rất cặn kẽ những thông điệp đó và thường xuyên hỏi trẻ: Hôm nay chúng mình đã gieo được gì? Chúng mình gieo chăm chỉ (khiêm tốn...) như thế nào? Trên thân cây chúng tôi gắn hình ảnh những hoạt động đi làm từ thiện, hay giao lưu...của lớp như một hình thức ghi dấu lại những việc có ích trẻ đã làm giúp trẻ cảm thấy tự hào, hứng thú hơn khi tham gia những hoạt động tiếp theo. Để kích thích những việc làm tốt của trẻ có tính liên tục bên cạnh “cây yêu thương” chúng tôi cùng trẻ tạo ra một vườn hoa với tiêu đề “những bông hoa việc tốt”, mỗi bông hoa gắn với một việc làm. Ví dụ: Thích giúp đỡ cô giáo và các bạn...cuối tuần trẻ nào đạt được tiêu chí trên bông hoa sẽ được gắn ảnh. “Cây yêu thương”, “những bông hoa việc tốt” không chỉ giúp cho các bé của lớp tôi trở nên thân thiện, tích cực, thích làm việc tốt hơn mà còn thu hút được sự quan tâm ủng hộ của các bậc phụ huynh. Không chỉ tạo môi trường thân thiện cho trẻ hoạt động, giao tiếp, âm nhạc cũng là một trợ thủ đắc lực để chúng tôi mang đến cho các bé một cảm giác bình yên thoải mái khi đến lớp, làm giảm bớt những căng thẳng bực bội và tính hiếu động nghịch ngợm của các bé . Vào buổi sáng sau giờ điểm danh hay trước giờ đi ngủ, buổi chiều trước giờ phụ huynh đón chúng tôi thường cho các bé nhắm mắt thư giãn lắng nghe nhạc không lời Song from A Secret garden cùng theo đó là những lời bình rất dịu dàng trên nền nhạc “Các con hãy nhắm mắt lại, thả lỏng cơ thể và thấy mình đang đứng giữa một khu vườn đầy hoa, những bông hoa đủ màu sắc tỏa hương thơm ngát, tiếng chim hót líu lo, phía xa xa là cô giáo và những người bạn thân thiết của con, mọi người đang nhìn con mỉm cười, đến bên con, thì thầm nói với con...tôi yêu bạn lắm, bạn là người bạn tuyệt vời...con cùng cô giáo và các bạn bước vào một khinh khí cầu, khinh khí cầu nhẹ nhàng bay lên đưa con và các bạn đi qua những cánh đồng xanh mướt, những dòng sông êm đềm ...rồi khinh khí cầu từ từ hạ xuống ...bây giờ các con hãy mở mắt ra và trở về với lớp học của mình nào”. Sau đó tôi hỏi cảm giác của trẻ sau khi thư giãn và cho trẻ tập nói lời yêu thương với người bạn bên cạnh của mình. Có thể nói những phút giây thư giãn đã mang lại những hiệu quả tích cực, các bé của lớp tôi trở nên thân thiết với nhau hơn, bớt nghịch ngợm và thật giàu cảm xúc. Đã có những giọt nước mắt của bé rơi xuống khi tôi nói và cho trẻ tưởng tượng về mẹ, về những người bạn thân của mình... Bé Văn Quyến một bé trai rất hiếu động đã nói với tôi rằng “ con ước gì 12 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ bạn Bảo Lâm đừng chuyển đi, con sẽ chơi thân với bạn ấy hơn, con sẽ nhường hết đồ chơi cho bạn”. Vì lớp tôi các bé rất hiếu động nghịch ngợm nhưng cũng rất giàu tình cảm nên ngay từ đầu năm chúng tôi đã trò chuyện với trẻ cùng trẻ đề ra các nội qui của lớp, nội qui đầu tiên là: Phải đoàn kết yêu thương bạn bè... tôi cũng qui định với các bé nếu cả tuần đều ngoan không vi phạm nội qui của lớp thì cuối tuần bé sẽ được đeo huy hiệu bé ngoan và có cơ hội được các bạn bầu làm tổ trưởng ... Những nội qui đó do trẻ tự đề ra nên trẻ cố gắng thực hiện rất nghiêm túc, bé nào cũng cố gắng để được tặng nhiều bé ngoan để được cô giáo và các bạn tôn vinh. Lớp tôi cũng có một số bé mới chuyển đến, sức khỏe yếu, hay nghỉ dài như bé: Quỳnh Anh, Tuyết Nhi, Hiếu vì vậy mỗi khi đi học đến lớp các bé rất nhút nhát, thường chơi một mình. Để giúp các bé mạnh dạn, thích đi học đến lớp, chúng tôi lôi cuốn bé vào các hoạt động tập thể, khéo léo gợi ý để những bé mạnh dạn tự tin như: Như ý, Kim Anh, Gia Ninh, đến kết bạn, tạo cho các bé nhiều cơ hội hợp tác chia sẻ như cùng vẽ tranh, nặn quả, làm đồ chơi...dần dần các bé đã quen hơn với môi trường mới và thích đi học. Bây giờ bé Hiếu, Tuyết Nhi được cô giáo và các bạn rất yêu quí vì bé rất ngoan, biết nhường nhịn bạn và hòa đồng với tập thể. Chúng tôi còn thống nhất mang đến cho trẻ một không khí lớp học thật ấm áp tràn ngập yêu thương, cô giáo cũng giống như một người bạn lớn để trẻ có thể an tâm chia sẻ những thắc mắc, băn khoăn cũng như những “bức xúc” rất trẻ con của mình. Trẻ ở lớp gọi chúng tôi là cô xưng con, các bé cũng nũng nịu vòi vĩnh thể hiện tình cảm với chúng tôi giống như mẹ của mình. Không còn khoảng cách giữa cô và trò mà như là tình cảm mẹ con thật sự, cũng có những phút giây yêu thương hờn giận...những khi trẻ mắc lỗi chỉ cần chúng tôi nói các mẹ buồn quá sắp già và xấu đi rồi là trẻ rất sợ, rối rít xin lỗi và hứa sửa chữa khuyết điểm. Chúng tôi cũng cảm thấy tình thương của mình dành cho các con nhân lên mỗi ngày. Các nhà giáo dục cho rằng, trẻ học nhanh nhất từ bắt chước, thế nên nếu muốn dạy bé thành người biết yêu thương chia sẻ thì cô giáo và bố mẹ phải là tấm gương để các bé noi theo và học tập. Chính vì vậy, trước mặt trẻ các cô giáo ở lớp tôi luôn thể hiện sự quan tâm, chia sẻ cũng như thể hiện tình cảm theo hướng tích cực với chị em đồng nghiệp, với phụ huynh. 4. Biện pháp 4. Dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ thông qua các hoạt động ngoại khóa 13 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Có thể nói các hoạt động ngoại khóa đặc biệt là việc tổ chức hiệu quả các ngày hội ngày lễ cho trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúp trẻ được trải nghiệm các cảm xúc tích cực .Thông qua đó trẻ được học và chia sẻ các kĩ năng sống với cô giáo, bạn bè và cha mẹ . Với quan điểm như vậy nên tôi thống nhất giữa hai cô giáo và ban phụ huynh lớp từ đầu năm học các kế hoạch hoạt động ngoại khóa cho các con. Tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ hội: Ngày 20/10, ngày Tết Trung Thu, Noel, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, sinh nhật tháng của trẻ, với mỗi ngày hội chúng tôi cố gắng sử dụng một hình thức tổ chức riêng nhằm lôi cuốn hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động. 4.1: Dạy trẻ biết yêu thương những người thân trong gia đình Nuôi dưỡng lòng yêu thương cho trẻ là một công việc hết sức thú vị và đòi hỏi sự kiên nhẫn, hiểu biết. Cũng tương tự như khi ta xin được một hạt giống quý nào đó rồi mang về trồng trên mảnh đất trước nhà. Mỗi ngày, ta tưới nước giữ ẩm cho chỗ đất gieo hạt, rồi một ngày nào đó hạt sẽ nảy mầm phát triển thành cây cho ta trái ngọt lành. Cùng với việc dạy trẻ trên những tiết học, tích hợp trong các hoạt động của chủ đề gia đình chúng tôi rất quan tâm đến việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa, các ngày lễ hội như tổng kết chủ đề: “Ngày hội gia đình”, tổ chức “ngày hội yêu thương 20-10” bởi thông qua các hoạt động chuẩn bị, chia sẻ trẻ sẽ hiểu sâu sắc hơn tình cảm yêu thương của cha mẹ dành cho mình, biết cách chia sẻ cảm xúc với những người thân yêu. Ví dụ 1: Ngày hội gia đình Ngày hội gia đình năm nay của lớp A2 thật ấn tượng, mặc dù rất bận rộn nhưng tất cả bố mẹ của các bé đều có mặt từ rất sớm cùng các con nặn bánh dẻo chay, bên các con trong những trò chơi bố mẹ hiểu con- con hiểu bố mẹ và các trò chơi chung sức...không gian lớp học khi thì tràn ngập tiếng cười khi thì sâu lắng dạt dào cảm xúc khi nghe bố bé Quốc Hùng nói chuyện với con gái qua lời ghi âm điện thoại “Ba xin lỗi con trai vì ba thường xuyên phải đi công tác xa không được mỗi ngày cùng mẹ đưa con đến lớp, không cho con đi chơi công viên cuối tuần, con thiệt thòi hơn các bạn.. ba biết con rất buồn, cho ba xin lỗi nhé con trai yêu, nhưng ba chắc con sẽ sẵn sàng giúp đỡ ba một việc vì con là con trai ngoan của ba mà... con hãy đi học thật ngoan, ăn cơm nhanh và chịu khó uống sữa vào buổi tối nhé, con hãy thay ba chăm sóc mẹ…cảm ơn con trai nhiều, ba sẽ sớm về bên hai mẹ 14 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ con”. Không chỉ chúng tôi và các bậc phụ huynh xúc động nghẹn ngào khi nghe lời tâm sự, các bé cũng vậy, rất nhiều bé đã chạy đến ôm lấy Quốc Hùng và thể hiện tình cảm yêu thương với bé. Sau ngày hôm đó tôi thấy bé Quốc Hùng như chững chạc hơn, chịu khó ăn thức ăn và bé cũng được các bạn quan tâm hơn, thân hơn trong các hoạt động của lớp. Ví dụ 2: Ngày 20/10- ngày phụ nữ Việt Nam Trước ngày tổ chức lễ hội chúng tôi cùng trẻ trò chuyện về ý nghĩa ngày hội, đưa ra ý định, hình thức tổ chức và thăm dò ý kiến của trẻ về món quà tặng mẹ. Các bé đã cùng nhau làm những bông hoa dán vào bưu thiếp thật đẹp để tặng mẹ và cùng tô màu dòng chữ ‘ Riêng mặt trời chỉ có một mà thôi và mẹ em chỉ có một trên đời” để tặng mẹ. Các bé còn được tập luyện những bài hát, bài thơ hay nói về bà, về mẹ. Không thể miêu tả hết cảm xúc của các bé lúc ấy, niềm vui niềm tự hào lấp lánh trên những khuôn mặt ngây thơ. Dường như các bé cũng hiểu mình đang làm một việc tốt, ý nghĩa dành tặng cho những người thân yêu. Chúng tôi cũng chọn chủ đề về mẹ với lời đề từ ấn tượng trên phông sân khấu: ‘‘Mẹ trong trái tim con”. Ngày hôm ấy, giữa ngập tràn bóng và hoa những thiên thần nhỏ của lớp tôi xếp hàng hai bên cửa lớp chào đón các mẹ. Vào chương trình từng tốp các bé lên hát múa và đọc những bài thơ thật hay và ý nghĩa về mẹ, cả lớp như nghẹn lại khi xem cô giáo Bảo Thoa cùng các con hát múa bài ‘‘Nhật kí của mẹ” và nghe các bé trai nói lời chúc mừng mẹ. Cuối chương trình các phụ huynh rất bất ngờ khi tôi yêu cầu các chị nhắm mắt lại và thư giãn trong tiếng nhạc: ‘‘Các chị hãy nhắm mắt lại, thả lỏng cơ thể, lắng nghe tiếng nhạc và thấy mình đang đứng giữa một cánh đồng đầy hoa, nắng vàng rực rỡ, tiếng chim hót líu lo, có một thiên thần đang chạy đến bên chị, mỉm cười với chị và cất tiếng gọi....” đúng lúc ấy các bé chạy đến bên mẹ và cất tiếng gọi ‘‘mẹ ơi con yêu mẹ nhất trên đời!” rồi xà vào lòng mẹ, ôm hôn mẹ tặng mẹ những bưu thiếp do chính tay bé tự làm. Cảm xúc như vỡ òa, tất cả các mẹ đều xúc động, những giọt nước mắt tràn đầy hạnh phúc cứ lăn dài trên má. Mẹ bé Văn Quyến cứ cầm tay chúng tôi nghẹn ngào mãi mới nói lên lởi ‘‘Tôi cảm ơn các cô, hôm nay là ngày mà tôi cảm thấy hạnh phúc nhất, cảm ơn các cô đã dạy các con biết yêu thương quan tâm tới mẹ, đây cũng là món quà đầu tiên mà bé Quyến làm tặng mẹ, tôi vui lắm” 15 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Còn nhiều nữa những hoạt động gắn kết yêu thương giữa cha mẹ và bé của lớp tôi như : ‘‘Ngày hội hóa trang với ông già Noel” mà trong đó các bộ trang phục hóa trang của bé do cả gia đình lên ý tưởng và hợp tác thiết kế. ‘‘Ngày hội trăng rằm” cũng vậy những giỏ quả ngon lành, những con giống ngộ nghĩnh bé mang đến lớp đều có được từ tình yêu thương sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ bé. 4.2: Dạy trẻ biết yêu thương quan tâm đến bạn bè Trong suốt những năm tháng tuổi thơ, bạn bè là một trong những người quan trọng nhất trong cuộc sống của một đứa trẻ. Nhiều tính cách trẻ em được hình thành bởi tình bạn mà trẻ có được trong suốt cuộc đời mình. Trên thực tế, trẻ em cũng có thể hình thành tình bạn cả tích cực và tiêu cực. Vì vậy, trẻ phải học hỏi không chỉ làm thế nào để có bạn bè trong suốt thời thơ ấu mà còn làm thế nào để hình thành tình bạn tích cực với các bạn đồng trang lứa của mình. Là cô giáo những người gần gũi trẻ nhất, có một số cách để chúng ta có thể giúp các bé yêu của mình có được tình bạn tích cực, biết yêu thương chia sẻ với bạn bè. Bên cạnh việc khuyến khích trẻ chơi thân ái đoàn kết với các bạn trong lớp, chúng tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động đòi hỏi trẻ phải thể hiện cảm xúc, sự quan tâm chia sẻ và hợp tác với nhau như tổ chức sinh nhật tháng, giao lưu giữa các lớp, “viết” thư thăm bạn ốm, phát động thi đua “đôi bạn tốt” để trẻ tự học hỏi những ưu điểm của bạn và phát huy thế mạnh của mình. Đặc biệt, ngày 8/3 năm nay để giúp trẻ biết yêu thương chia sẻ và thể hiện tình cảm với các bạn của mình chúng tôi đã tổ chức hoạt động giao lưu cho trẻ với chủ đề “ Hoa tình bạn” tại lớp. Ngày hôm ấy các bé gái không chỉ nhận được sự quan tâm giúp đỡ chia sẻ của các bạn trai trong lớp mà các bé còn có “một ngày trọn niềm vui” với rất nhiều bất ngờ mà các cô giáo và các bạn trai mang lại. Tại lớp A2 hôm đó các bé được các cô giáo chuẩn bị sân khấu, bàn tiệc và rất nhiều các trò chơi giao lưu vui nhộn như: di chuyển bóng bằng má, đút bim bim cho bạn…các bé đã rất tự tin múa hát và thể hiện tình cảm với các bạn nam nữ trong khối. Buổi chiều hôm ấy, trong không khí ấm áp yêu thương của lớp học, trong tiếng nhạc rộn ràng từng bé trai tự tin dắt một người bạn gái ra cúi chào khán giả. Giống như một cuộc thi sắc đẹp các bé gái cũng được các cô giới thiệu tên, sở thích và cả năng khiếu riêng nữa, rồi các bé được nghe các bạn trai hát tặng những bài hát mà cả lớp yêu thích. Hồi hộp và thích thú nhất khi từng bạn trai lên tiết lộ ‘‘bí mật” mình quí bạn gái nào nhất và tự tin dắt tay bạn lên tặng cho bạn những món 16 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ quà xinh xinh do chính mình lựa chọn, phải nói rằng các bé trai của lớp tôi rất tâm lí khi biết chọn cho các bạn của mình những chiếc nhẫn và nơ cặp tóc màu hồng đáng yêu. Tôi tin rằng các bé gái sẽ không bao giờ quên được giây phút các bạn trai lên tặng hoa, quà và nói lời chúc mừng bởi vì tôi đọc được trong ánh mắt các con niềm vui, tự hào vì được các bạn yêu thương chia sẻ, một số phụ huynh còn phản hồi lại rằng chưa có bao giờ mà bé nhà mình lại vui như thế kể chuyện ở lớp mãi không chịu ngủ, và giữ mãi chiếc nhẫn trong tay như báu vật. Lớp tôi số lượng trẻ trai đông, các bé tương đối hiếu động nghịch ngợm nhưng cũng rất giàu tình cảm nên ngay từ đầu năm chúng tôi đã trò chuyện với trẻ cùng trẻ đề ra các nội qui của lớp, nội qui đầu tiên là: Phải đoàn kết yêu thương bạn bè... tôi cũng qui định với các bé nếu cả tuần đều ngoan không vi phạm nội qui của lớp thì cuối tuần bé sẽ được đeo huy hiệu bé ngoan và có cơ hội được các bạn bầu làm tổ trưởng và được ghi tên ngoài bảng cho bố mẹ xem, được cắm cờ. Những nội qui đó do trẻ tự đề ra nên trẻ cố gắng thực hiện rất nghiêm túc, bé nào cũng cố gắng để được đeo huy hiệu để được cô giáo và các bạn tôn vinh. Lớp tôi cũng có một số bé sức khỏe yếu, hay nghỉ dài như bé: Tuyết Nhi, Quỳnh Anh... vì vậy mỗi khi đi học đến lớp các bé rất nhút nhát, thường chơi một mình. Để giúp các bé mạnh dạn, thích đi học đến lớp, chúng tôi lôi cuốn bé vào các hoạt động tập thể, khéo léo gợi ý để những bé mạnh dạn tự tin như: Kim Anh, Như Ý, Gia Ninh, đến kết bạn, tạo cho các bé nhiều cơ hội hợp tác chia sẻ như cùng vẽ tranh, nặn quả, làm đồ chơi...dần dần các bé đã quen hơn với môi trường mới và thích đi học. Bây giờ bé Tuyết Nhi, Quỳnh Anh được cô giáo và các bạn rất yêu quí vì bé rất ngoan, biết nhường nhịn bạn và hòa đồng với tập thể. Ngày qua ngày, các bé lớp tôi đã có thêm nhiều tình bạn đẹp trong sáng thánh thiện. Tình bạn đẹp làm các con tự tin hơn, đoàn kết và thân thiện với tất cả mọi người, mỗi ngày đến lớp với bé là một ngày vui. 4.3: Dạy trẻ biết yêu thương quan tâm đến những người lao động Không chỉ dạy trẻ biết yêu thương những người thân trong gia đình, cô giáo và bạn bè chúng tôi luôn dạy các con lòng biết ơn, biết yêu quí những người lao động xung quanh bé như bác bảo vệ, bác đầu bếp, bác lao công... Có một thực tế buồn là đầu năm học khi chúng tôi hỏi trẻ tên các cô bác trong trường hầu như trẻ chỉ nhớ tên các cô giáo bé đã từng học qua, khi hỏi tên các 17 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ bác lao công, bác bảo vệ trẻ không thể nói được...chúng tôi đã trò chuyện rất nhiều với các bé, cho bé thấy những việc làm thầm lặng của các bác đã đem lại cho bé một môi trường an toàn, xanh sạch đẹp để các bé vui chơi học hành...các bé dường như cũng hiểu và tỏ ra rất tò mò mong muốn được tìm hiểu nhiều hơn về các bác lao công trong trường. Sau một tuần tìm hiểu về tên tuổi, công việc, dụng cụ lao động... của các bác lao công chúng tôi đã tổ chức mời các bác đến lớp. Hai bác lao công đã rất bất ngờ khi được đón tiếp nồng hậu trong một không gian đầm ấm vui vẻ. Suốt buổi hôm ấy tên của hai bác được trẻ gọi to rất nhiều lần với tất cả lòng kính trọng, rồi các bé múa hát, đọc thơ cho các bác nghe và nói lời cảm ơn, tặng hoa cho các bác. Giây phút cảm động nhất, bất ngờ nhất là khi hai bác được mời lên đi trong “đường hầm yêu thương” của các bé, đôi mắt bịt kín để các bác có thể nghe và cảm nhận những lời nói yêu thương bằng cả trái tim mình “con yêu bác nhiều lắm; cảm ơn bác đã quét dọn sân trường sạch sẽ; bác vất vả quá con thương bác lắm; bác thật dịu hiền...” những lời nói yêu thương ấy chắc chắn sẽ đi theo các bác suốt cuộc đời làm vơi đi những nhọc nhằn vất vả lo toan, làm cho bác thấy yêu công việc hơn, tự hào vì mình đã được yêu thương kính trọng, còn với các bé của lớp tôi không chỉ là những lời nói yêu thương, các bé thật sự trân trọng những việc làm của các bác, mỗi lần chúng tôi cho các bé xuống sân trường thấy các bác là các bé reo lên chào và chạy ùa đến ríu rít chuyện trò với bác và giúp bác nhặt lá bỏ vào thùng. Thật hạnh phúc khi chứng kiến giây phút đó, trong lòng chúng tôi cũng trào lên cảm xúc yêu thương. 4.4: Dạy trẻ biết yêu thương quan tâm chăm sóc cây cối và các con vật nuôi Trẻ lớp tôi đa phần được ở nhà cao tầng, mới xây dựng không có vườn để trồng cây, trồng rau nên ít được tiếp xúc tìm hiểu khám phá thiên nhiên, chính vì vậy chúng tôi đã tạo cho các bé một góc thiên nhiên xanh với rất nhiều nguyên vật liệu mở giúp các bé được thực hành kĩ năng gieo hạt chăm sóc cây, qua đó giáo dục cho các bé tình yêu thiên nhiên, biết quan tâm bảo vệ môi trường, và đặc biệt qua hoạt động này các bé học được kỹ năng chia sẻ với bạn bè, biết trân trọng thành quả lao động của mình và của bạn. Chính vì vậy khi tham gia các hoạt động ngoài trời trẻ lớp tôi cũng rất quan tâm đến vườn rau của các lớp, những thay đổi dù nhỏ thôi của vườn rau cải trẻ cũng phát hiện ra, nhìn vườn rau cải bị sâu ăn xơ xác các bé xót xa vô cùng quên đi nỗi sợ hãi cùng nhau tìm bắt bằng hết những con sâu “hung ác”. Bé Thanh Thúy còn hỏi tôi “Cô ơi ! cây rau cải bị sâu ăn thế này có đau không ạ, nó có sống được nữa không?”. Câu hỏi ngây thơ của bé cho thấy bé đã 18 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ biết quan tâm và yêu thiên nhiên cây cối biết nhường nào. Yêu thiên nhiên thích chăm sóc cây cối đã trở thành bản năng của các bé lớp tôi. Không chỉ dạy bé biết yêu quí chăm sóc và bảo vệ cây cối chúng tôi còn tạo cơ hội để các bé chăm sóc, chơi đùa với các con vật nuôi bé nhỏ xinh xinh như mèo con, chó con, gà và thỏ. Bởi thông qua việc chăm sóc thú cưng sẽ giúp các bé phát triển lòng yêu thương, sự chia sẻ trong cách sống với những người quanh mình. Qua những vật nuôi và quá trình chăm sóc chúng, trẻ sẽ học được lòng vị tha, sự chia sẻ và cách quan tâm đến người khác. Nhờ đó, trẻ còn thể hiện được tinh thần trách nhiệm và sự trưởng thành của mình qua từng giai đoạn. Chính vì vậy, khi thực hiện chủ đề thế giới động vật tôi đã mang một chú mèo xinh xinh mang đến lớp và giao nhiệm vụ chăm sóc cho các bé. Các bé rất sung sướng đặt tên cho chú là “em mèo Mi Mi”, mèo Mi Mi được các bé chăm sóc rất tận tình chu đáo ngày nào các bé cũng gói một ít thức ăn ở nhà mang đến lớp cho “em mèo” ăn, bất cứ khi nào rảnh rỗi các bé đều ra ôm ấp vuốt ve, tất cả những vận động, sở thích của Mi Mi các bé đều nắm được. Vào những ngày trời rét đậm sợ em mèo bị lạnh các bé còn xin tôi cho Mi Mi vào trong góc phòng đồ rồi mang vải đến làm ổ, nhờ mẹ may cho Mi Mi một cái áo len xinh xinh. Chúng tôi không cần phải dạy các bé phải biết yêu thương con vật bởi qua quá trình chăm sóc mèo ở các bé đã nảy sinh rất nhiều tình cảm vượt qua cả những mong đợi của chúng tôi. Những ngày cuối tuần không ai đến lớp để chăm sóc mèo được thế là các bé thay phiên nhau mang mèo về nhà..tình yêu của các bé đã tạo một hiệu ứng mạnh mẽ lan tỏa tới các bậc phụ huynh, cả các bé và bố mẹ đều háo hức chờ đến lượt mình được mang “em mèo” về nhà nuôi. Mi Mi đã trở thành một người bạn thật sự của các bé, các bé có thể quên một số việc nhưng không bao giờ quên cho Mi Mi ăn và uống nước đúng giờ. 5. Biện pháp 5. Dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ thông qua trò chơi tập thể Với trẻ mầm non khả năng giao tiếp tốt trong tập thể giúp trẻ thích nghi dễ dàng, nhanh chóng với môi trường mới, thầy cô, bạn bè mới, và những đòi hỏi mới của hoạt động học tập. Ý thức và tinh thần tập thể sẽ giúp trẻ tránh được những xung đột không đáng có giữa trẻ với nhau, giữa trẻ với thầy cô, làm nảy sinh ở trẻ lòng vị tha, sự quan tâm đến người khác và trên cơ sở đó phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông giữa trẻ với những người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một cách tích cực lên trẻ, làm cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, muốn giao tiếp với cô, bạn bè và muốn học. 19 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Trong quá trình dạy trẻ tôi đã thiết kế một số trò chơi giúp trẻ thân thiện, đoàn kết hơn. Ví dụ: * Trò chơi 1: Đường hầm yêu thương - Mục đích: Phát triển kĩ năng thể hiện tình cảm và nói lời yêu thương của trẻ. (Trò chơi mang lại cho người nghe rất nhiều niềm vui, hạnh phúc khi được tôn vinh, quan tâm. Trò chơi này có thể sử dụng trong các buổi giao lưu hoặc tổ chức sự kiện). - Chuẩn bị: Một khăn tay, 2 đường hầm. - Tiến hành: Cô giáo giúp trẻ bịt mắt người được mời đi trong đường hầm. Các trẻ xếp thành hai hàng dọc, một trẻ sẽ dẫn người bị bít mắt đến từng hàng, các trẻ khác lần lượt nói thầm lời khen tặng, lời yêu thương với người bị bịt mắt: “Bạn thật xinh đẹp, bạn học giỏi thế, tớ yêu bạn lắm”... * Trò chơi 2 : Tôi muốn..... như bạn - Mục đích: Phát triển sự chú ý của trẻ đến những nét đẹp hay tính cách tốt của người khác. Phát triển ý thức mang cảm xúc tích cực đến cho người khác. - Chuẩn bị: Phòng rộng. - Tiến hành: Cô giáo nói với nhóm trẻ: Bạn nào cũng có những nét dễ thương hay tính tốt riêng. Bây giờ chúng ta cùng nghĩ xem người bạn bên cạnh có nét gì đáng yêu nhé. Sau khi trẻ nghĩ xong, cô giáo yêu cầu từng trẻ nói với người bạn bên cạnh: Tôi muốn ... (tóc dài, vui vẻ, dễ thương, thông minh..) giống bạn. * Trò chơi 3: Tình bạn thân thiết - Mục đích: Trẻ thể hiện các cử chỉ thân thiết vui nhộn cùng bạn bè tạo cảm giác gần gũi thân thiện giữa trẻ với nhau. - Chuẩn bị: Ghế xếp vòng tròn trong lớp hoặc ngoài sân - Tiến hành: Cô giáo hát: Ngồi bên nhau mình nắm tay nhau.... Trẻ hát: Nắm tay nhau mới là thân nhau. (Để tạo tình huống vui nhộn, cô có thể hát: Ngồi bên nhau mình thơm má nhau...) 6. Biện pháp 6. Giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ trên hoạt động học Những nội dung tích hợp trên lớp đôi khi còn hời hợt chưa có tác dụng khơi gợi cảm xúc và kích thích mong muốn được thực hiện ở trẻ. Chính vì vậy tôi đã nghiên cứu tài liệu sưu tầm và thiết kế một số giáo án nhằm dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ. 20 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ a. Giáo án 1: Tình yêu thương đối với cây cối, thiên nhiên (Tiến hành trong 20 phút) * Mục tiêu: Học xong bài này trẻ có khả năng: - Bước đầu nhận được các biểu hiện của tình yêu thương và ý nghĩa của tình yêu thương. - Biết yêu thương những người thân trong gia đình, thầy cô giáo, bạn bè, mọi người xung quanh; biết sống gần gũi với thiên nhiên và yêu quý thiên nhiên. * Chuẩn bị: - Bài hát "Cả nhà thương nhau" nhạc và lời cùa Phan Văn Minh - Clip truyện : "Cây cũng biết đau". * Tiến hành: - Ổn định: Cho trẻ hát "Cả nhà thương nhau" Hỏi trẻ: Bài hát nói lên điều gì? - Bài hát nói về tình cảm yêu thương giữa cha mẹ và con cái trong gia đình. Song ngoài tình yêu thương với những người thân trong gia đình, con người còn cần dành tình yêu thương cho những ai? Tình yêu thương phải được biểu hiện như thế nào, Tình yêu thương có ý nghĩa như thế nào? Bài ngày hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu. - Hoạt động 1: Giáo viên kể chuyện cho trẻ nghe hoặc cho trẻ xem Clip: Truyện cây cũng biết đau Có một cái cây con, không biết ai trồng, mọc ngay ở bên đường em đến lớp. Sơn bảo đó là cây xoan. Hà bảo đó là cây táo. Cả hai đều cho là mình nói đúng. Thế là Hà đưa tay bẻ ngay một cành con mang về hỏi mẹ, mẹ kêu lên: Sao con lải bẻ cành xoan như thế? Cành là tay của cây đấy. Con bẻ thế này thì cây lớn làm sao được?Hà nhìn chiếc cành nhỏ, lá rủ xuống buồn rầu. Em chạy ra chỗ cây xoan để trả lại cành cho cây thì không được nữa rồi. Ở chỗ cành bị gẫy, có giọt nước chảy ra, như giọt nước mắt. Đúng là cây đã bị đau ... Từ buổi ấy, hễ thấy bạn nào đứng gần cái cây non, Hà lại nhắc: Đừng bẻ cánh cây nhé, nó đau đấy! Hỏi trẻ: + Câu chuyện nói đến tình yêu thương của ai với ai? + Bạn Hà thể hiện tình yêu thương với cây con như thế nào? - Hoạt động 2: - Cho trẻ thảo luận nhóm về cách thể hiện tình yêu với cây cối, thiên nhiên 21 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ - Đại diện các nhóm trình bày. Lớp trao đổi, thảo luận chung. Gửi đến trẻ thông điệp: Con người không những cần phải yêu thương người thân trong gia đình, bạn bè và mọi người xung quanh, mà còn phải yêu thương yêu thiên nhiên và cả thế giới xung quanh. Tình yêu thương đó cần phải được thể hiện ra bằng thái độ, lời nói, việc làm, hành động phù hợp trong từng trường hợp cụ thể. b. Giáo án 2 : Lời yêu thương ( Tiến hành trong 20 phút) * Mục tiêu Trẻ biết thể hiện tình yêu thương của mình với mọi người. * Chuẩn bị: - Đàn organ ghi âm bài: "lớp chúng ta kết đoàn". - Một quả bóng nhỏ làm bằng giấy hoặc cao su. - Giấy, bút vẽ. * Tiến hành: + Ổn định: Cho trẻ hát bài “lớp chúng ta kết đoàn”. + Hoạt động 1: Trò chơi "Trái bóng yêu thương". - Cô giới thiệu cách chơi. - Cho trẻ đứng thành vòng tròn. - Bắt đầu chơi, một trẻ ném quả bóng cho môt bạn gần mình và nói một câu thể hiện tình yêu thương với bạn đó. Ví dụ: " Cậu là một người bạn tốt", "Sáng mai tớ đến rủ cậu đi học nhé.", "Mình thích chơi với bạn",...Trẻ vừa nhận bóng sẽ lại ném bóng tiếp cho một bạn khác và cũng nói một câu thể hiện tình yêu thương với bạn đó. Cứ như vậy, trò chơi tiếp tục cho đến khi tất cả mọi người tham gia chơi đều đã nhận được một lới nói yêu thương từ bạn bè trong lớp, trong nhóm. - Thảo luận lớp theo các câu hỏi: + Con cảm thấy như thế nào khi nhận được những lời nói yêu thương từ bạn bè? + Con người sẽ ra sao nếu sống thiếu tình yêu thương? + Hoạt động 2: Tình yêu thương của em - Yêu cầu trẻ thể hiện tình yêu thương với mọi người và với thế giới xung quanh qua lời hát hoặc tranh vẽ của các em. - Trẻ hát hoặc vẽ tranh (theo cá nhân hoặc theo nhóm) - Cho trẻ lên giới thiệu ý tưởng tranh của mình, của nhóm mình với các bạn trong lớp. 22 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Gửi đến trẻ thông điệp: Tình yêu thương rất cần cho mỗi người, như đồ ăn, nước uống, không khí để thở, ... Không có tình yêu thương, cuộc sống con người sẽ trở nên buồn chán, không có niềm vui và sức mạnh. c. Giáo án 3 : Chia sẻ yêu thương (Tiến hành trong 20 phút) * Mục tiêu: - Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí tưởng tượng, trẻ hiểu chia sẻ là niềm vui. - Trẻ thực hành chia sẻ đồ chơi với bạn. * Chuẩn bị: - Máy tính, loa, băng ghi âm hoặc màn hình trình chiếu có hiệu ứng âm thanh sinh động. - Các hộp nhỏ làm bằng bìa, đồ chơi ở xung quanh lớp. * Tiến hành: + Ổn định: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi : Tìm bạn thân. Cô giới thiệu nội dung bài học: Chia sẻ đồ chơi với bạn bè. + Hoạt động 1: Tưởng tượng Cho trẻ nhắm mắt thư giãn trong tiếng nhạc êm dịu và tưởng tượng theo những lời cô kể đều đều’’Các con hãy nhắm mắt lại hít thở sâu và hình dung về một thế giới nhiều màu sắc mà ở đấy con có nhiều người bạn thân thiết, các bạn mỉm cười với con nắm tay con cùng bước lên một chiếc xe màu xanh, xe lăn bánh đưa các con đến một cánh đồng nhiều hoa, con cùng các bạn chơi trò đuổi bắt và chia cho nhau những viên kẹo ngọt ngào. Đã đến giờ trở về con vẫy tay chào các bạn, xuống xe mở mắt ra và mỉm cười.” + Hoạt động 2: Thảo luận - Cho trẻ chia sẻ cảm xúc về những gì mình tưởng tượng: - Con nhìn thấy gì? Con thích nhất điều gì? Con cảm thấy như thế nào? + Hoạt động 3: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi chia sẻ: Đổi đồ chơi cho bạn. Cách chơi: Mỗi trẻ có một hộp đựng nhiều đồ chơi (cùng loại do trẻ chọn). Trẻ cầm hộp ở tay và cùng các bạn hát một bài, khi có hiệu lệnh ‘đổi đồ chơi’thì mỗi trẻ sẽ tìm một bạn và để một món đồ chơi vào hộp của bạn ấy. Cứ như vậy sau 5 lần chơi bạn nào đổi được nhiều món đồ chơi nhất là người chiến thắng Chia sẻ: - Con thích có nhiều loại đồ chơi hay chỉ một loại đồ chơi? - Có nhiều đồ chơi như vậy con cảm thấy như thế nào? 23 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ Gửi đến trẻ thông điệp: Nếu con chia sẻ với bạn những món đồ chơi con yêu thích và bạn cũng vậy thì chúng ta sẽ vui hơn vì có nhiều đồ chơi mới và có thêm những người bạn chơi thân thiết. Sau đó cho trẻ cùng bạn chơi với những món đồ chơi mới d. Giáo án 4: Yêu thương chia sẻ (Tiến hành trong 20 phút) * Mục tiêu: - Phát triển ngôn ngữ, kĩ năng thể hiện cảm xúc. - Trẻ hiểu nếu biết yêu thương chia sẻ sẽ đem lại hạnh phúc cho người khác. - Thực hành: tặng quà cho bạn. * Chuẩn bị: - Máy chiếu, các slide truyện: Chú gấu mồ côi. - Gấu bông to. - Giấy A4, bút sáp màu. * Tiến hành: - Ổn định: Cho trẻ hát bài “Ta đi vào rừng xanh”. Giới thiệu nội dung bài học: yêu thương chia sẻ với những bạn có hoàn cảnh khó khăn. - Điểm suy ngẫm: Trình chiếu cho trẻ xem truyện: Chú gấu mồ côi. Chia sẻ: - Xem truyện xong con cảm thấy như thế nào? - Tại sao chú gấu lại buồn như vậy? - Bạn thỏ làm gì giúp gấu? Tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động chia sẻ: Tặng quà bạn gấu. Mỗi trẻ sẽ vẽ một món quà tặng bạn gấu, sau đó lên giới thiệu món quà của mình, tập nói lời chia sẻ: Tôi yêu bạn, tôi tặng bạn, tôi chúc bạn vui. - Gửi đến trẻ thông điệp: Mỗi một món quà của chúng mình dù nhỏ thôi nhưng cũng giúp mang lại niềm vui cho các bạn có hoàn cảnh khó khăn đ. Giáo án 5 : Hành động yêu thương ( Tiến hành trong 20 phút) * Mục tiêu: - Trẻ nhận thức được tầm quan trọng của giá trị yêu thương, biết cách yêu thương bản thân đúng cách và có kỹ năng phòng chống bị lạm dụng tình dục, lạm dụng sức lao động. * Chuẩn bị: - Phim truyện “Hoa mào gà”. - Đàn organ ghi âm bài hát: “Thiên đàng búp bê”. 24 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê SKKN: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ * Tiến hành: + Ổn định: Cho trẻ hát bài ‘ thiên đàng búp bê”. + Hoạt động 1 : Thảo luận về 2 thông điệp (ôn lại): Yêu thương là quan tâm , chia sẻ thể hiện bằng lời nói. - Hỏi lại trẻ về lời yêu thương bé nói khi tan học dành cho ông bà, bố mẹ như thế nào? - Con cảm thấy thế nào khi nói lời yêu thương với mọi người? - Mọi người khi nhận được lời yêu thương từ con cảm thấy thế nào? - Yêu thương đích thực làm mình cảm thấy an toàn. - Bố mẹ, cô giáo, những người thân trong gia đình, bạn bè yêu thương con, con cảm thấy vui vẻ và hạnh phúc, cảm thấy yên lòng. Vậy với người lạ thì con cảm thấy thế nào khi người lạ ôm con? (Bé chia sẻ cảm xúc ….). + Hoạt động 2: Hôm nay, chúng mình cùng khám phá một đặc điểm rất tuyệt vời nữa của giá trị yêu thương. Yêu thương thể hiện qua hành động. - Yêu thương không chỉ là quan tâm chia sẻ bằng lời nói mà yêu thương còn thể hiên bằng hàng động nữa. - Cho trẻ xem câu chuyện Hoa Mào Gà Hỏi trẻ : - Khi con giúp ai đó, thì chuyện gì sẽ xảy ra? - Con cảm thấy thế nào khi giúp đỡ người khác? - Cho trẻ chia sẻ những điều mà trẻ thấy mình được yêu thương theo mẫu câu: Con cảm thấy tràn ngập yêu thương khi…………… (Cô phản hồi tích cực về mọi chia sẻ của bé). V. Kết quả đạt được Sau một thời gian dạy trẻ kĩ năng "yêu thương chia sẻ" tôi thấy học sinh của lớp tôi có những thay đổi rõ rệt, giờ đây các bé đều rất vui vẻ tự tin khi đến lớp, thân thiết nhau hơn, không còn hiện tượng tranh giành đồ chơi hay đánh bạn nữa, không nói tục chửi bậy, không những thế các bé còn biết quan tâm chia sẻ với cô giáo và bạn bè, người thân, biết chia sẻ yêu thương với các cô bác trong trường, biết cảm thông chia sẻ với các bạn có hoàn cảnh khó khăn bất hạnh, biết yêu thương chăm sóc các con vật nuôi và cây cối thiên nhiên. + Kết quả cụ thể như sau: 25 Tác giả: Đặng Thị Thu Trang- Trường mầm non Cự Khê skkn một số giải pháp giúp trẻ 3,4,5 tuổi biết yêu thương, chia sẻBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (139.96 KB, 23 trang ) CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Trường mầm 3 Vàng Thị Nhỉm 14/03/1992 non Sùng Phài Tỷ lệ (%) Trình độ đóng góp Ghi chuyên vào việc chú môn tạo ra sáng kiến GV Đại học GV Cao đẳng GV Trung cấp 40% 30% 30% Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Một số giải pháp giúp trẻ 3,4,5 tuổi biết yêu thương, chia sẻ tại lớp MGN Sin Chải và lớp MGL Căn Câu Trường Mầm non Sùng Phài. - Cơ sở được yêu cầu công nhận sáng kiến: Trường mầm non Sùng Phài - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chuyên môn giảng dạy - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 01/9/2018 - Mô tả bản chất của sáng kiến: Trước đây khi chưa áp dụng sáng kiến giáo viên lên kế hoạch còn chung chung, còn mang tính chủ quan, chưa mang tính chất cụ thể, rõ ràng vào việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ mà chủ yếu mang tính chất "Hình thức". Giáo viên chưa nghiên cứu tìm hiểu kỹ nội dung các điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện nội dung giáo dục còn chưa phong phú, chưa chú ý đến hiệu quả nhiều. Đa số trẻ chưa mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp đặc biệt là trẻ 3,4 tuổi vẫn còn nhút nhát, chưa biết quan tâm, giúp đỡ cô giáo và các bạn, còn hay tranh 1 dành đồ chơi, bắt nạt bạn, còn làm nũng bố mẹ, đòi quà bố mẹ theo ý thích của trẻ. Một số phụ huynh chưa hiểu được rõ ý nghĩa của việc giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ với cô giáo, bạn bè và mọi người xung quanh là việc làm cần thiết để thể hiện tình yêu thương đối với mọi người, còn nuông chiều con. Sau khi áp dụng sáng kiến đã giúp giáo viên linh hoạt hơn trong xây dựng kế hoạch biết lựa chọn nội dung phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ .Tạo lớp học có môi trường thân thiện trang trí xắp xếp đồ dùng, đồ chơi thường xuyên trang trí sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi theo hướng mở một cách khoa học. Rèn cho trẻ có ý thức và tinh thần tập thể.. Tuyên truyền giáo dục trẻ thông qua các cuộc họp phụ huynh học sinh; Qua trao đổi trực tiếp trong giờ đón, trả trẻ; Qua việc đến thăm gia đình trẻ tôi đã chú ý trò chuyện với phụ huynh một cách vui vẻ, cởi mở, chân thành. Thường xuyên quan sát trẻ khi thấy những hành vi không tốt kịp thời uốn nắn cho trẻ vừa học và vừa chơi. Trẻ mạnh dạn tự tin hơn khi trò chuyện trao đổi với cô biết quan tâm cô, các bạn và mọi người xung quanh hơn, biết đỡ bạn dậy khi bạn ngã, biết chia sẻ đồ chơi cho bạn. Phụ huynh có nhiều kiến thức cơ bản để dậy trẻ biết yêu thương khi ở gia đình và đã phối hợp quan tâm tích cực hơn với giáo viên trong việc chăm sóc con giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ. Điểm mới của giải pháp là sau khi áp dụng sáng kiến vào thực tiễn tổ chức dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ giúp giáo viên xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động về dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ một cách cụ thể và có hiệu quả; Giúp giáo viên, có kiến thức, hiểu rõ ý nghĩa của việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ; Giúp giáo viên linh hoạt lựa chọn nội dung phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Đặc biệt giúp trẻ có những hiểu biết nhất định về kỹ năng yêu thương, chia sẻ biết quan tâm giúp đỡ cô giáo, bố mẹ, các bạn, chơi đoàn kết, biết yêu thiên nhiên, con vật. Phụ huynh thường xuyên phối kết hợp cùng cô giáo trong việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ. - Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Giáo viên nhận thức đúng về vai trò và trách nhiệm của việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ. Giáo viên và phụ huynh cần nắm được mục đích, tác dụng 2 của việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ thông qua sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Giáo viên cần chuẩn bị đủ các tài liệu, đồ dùng, đồ chơi cần thiết cho việc tổ chức dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ. - Những thông tin cần được bảo mật: Không - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã áp dụng sáng kiến và theo ý kiến của tác giả sáng kiến: Giáo viên rút ra được rất nhiều kinh nghiệm và linh hoạt, sáng tạo hơn trong quá trình tạo môi trường trong lớp học tạo được sự gần gũi với trẻ. Mang lại hiệu quả cao trong việc chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là dạy trẻ biết yêu thương chia sẻ - Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu: Không Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. NGƯỜI ĐĂNG KÝ ……..…….....Bùi Thị Tú ………………Nguyễn Thị Lan ……………….Vàng Thị Nhỉm BÁO CÁO TÓM TẮT SÁNG KIẾN 3 1. Đồng tác giả - Họ và tên: Bùi Thị Tú Trình độ văn hóa: 9/12; Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên Nhiệm vụ được phân công: Giảng dạy - Họ và tên: Nguyễn Thị Lan Trình độ văn hóa: 12/12; Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm mầm non Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên Nhiệm vụ được phân công: Giảng dạy - Họ và tên: Vàng Thị Nhỉm Trình độ văn hóa: 12/12; Trình độ chuyên môn: Trung cấp sư phạm tiểu học Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên Nhiệm vụ được phân công: Giảng dạy 2. Tên sáng kiến: Một số giải pháp giúp trẻ 3,4,5 tuổi biết yêu thương, chia sẻ tại lớp MGN Sin Chải và lớp MGL Căn Câu Trường Mầm non Sùng Phài. 3. Tính mới Các giải pháp được đúc rút từ kinh nghiệm thực tế trong công tác tổ chức các hoạt động của trẻ hàng ngày như: Giáo viên có kỹ năng tìm hiểu về tính cách tâm lý của trẻ một cách linh hoạt, khéo léo. Xây dựng kế hoạch linh hoạt theo thời gian một ngày của trẻ trên lớp, tận dụng các hoạt động diễn ra trong ngày để dạy trẻ.Tạo lớp học có môi trường thân thiện. Rèn cho trẻ có ý thức và tinh thần tập thể. Trang trí xắp xếp đồ dùng, đồ chơi thường xuyên trang trí sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi theo hướng mở một cách khoa học. Tuyên truyền giáo dục trẻ thông qua các cuộc họp phụ huynh học sinh; Qua trao đổi trực tiếp trong giờ đón, trả trẻ; Qua việc đến thăm gia đình trẻ tôi đã chú ý trò chuyện với phụ huynh một cách vui vẻ, cởi mở, chân thành. Nội dung các giải pháp cụ thể, rõ ràng, thuận lợi, dễ thực hiện giúp cho giáo viên sử dụng trong quá trình thực hiện dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ. 4. Hiệu quả sáng kiến mang lại 4.1. Hiệu quả về kinh tế Qua thời gian từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 02 năm 2019 với sự tìm tòi, 4 nghiên cứu của chúng tôi khi thực hiện SKKN “Một số giải pháp giúp trẻ 3,4,5 tuổi biết yêu thương, chia sẻ tại lớp MGN Sin Chải và lớp MGL Căn Câu Trường Mầm non Sùng Phài” Chúng tôi đã đạt hiệu quả về kinh tế như: Giảm được thời gian tuyên truyền tới các bậc phụ huynh cách nuôi dạy trẻ bằng cách thông qua 2 buổi hội nghị phụ huynh trong năm học để tiết kiệm được thời gian để dạy trẻ. Giảm bớt được kinh phí trang trí lớp, tiết kiệm kinh phí mua sắm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động. Đã huy động phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu phế thải làm đồ dùng đồ chơi tự tạo mỗi lớp là 600.000 đồng, tổng 2 lớp là 1.200.000 đồng. 4.2. Hiệu quả kỹ thuật Giúp giáo viên xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động về dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ một cách có hiệu quả. Trẻ có kĩ năng yêu thương, chia sẻ đến thời điểm hiện tại có 33/36 trẻ đạt 91% trẻ biết yêu thương chia sẻ đối với mọi người xung quanh. 4.3. Hiệu quả xã hội Phụ huynh phấn khởi khi thấy con mình ngày một ngoan hơn, các cháu về nhà ngoan, biết vâng lời và biết chia sẻ công việc cùng ông bà, bố mẹ và kết quả đạt được so với đầu năm khảo sát có tiến bộ rõ rệt cụ thể: Trẻ biết quan tâm đến người thân,cô giáo, bạn bè tăng 38%, trẻ biết động viên, chia sẻ với các bạn, người thân tăng 36%, trẻ biết giúp đỡ mọi người cha mẹ, cô giáo, bạn bè tăng 30%, trẻ biết yêu thiên nhiên cây cối, con vật nuôi tăng 31%. 5. Phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến Sáng kiến kinh nghiệm đã được thực nghiệm và tạo được sự đồng thuận của giáo viên, phụ huynh và trẻ tại lớp mẫu giáo nhỡ ghép Sin Chải , lớp mẫu giáo lớn ghép Căn Câu, của trường Mầm non Sùng Phài nói riêng và cũng có khả năng áp dụng cho các lớp cùng độ tuổi tại đơn vị trường Mầm non khác có điều kiện tương tự trong các năm học sau. NGƯỜI ĐĂNG KÝ ……..…….....Bùi Thị Tú ………………Nguyễn Thị Lan ……………….Vàng Thị Nhỉm 5 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TAM ĐƯỜNG TRƯỜNG MẦM NON SÙNG PHÀI THUYẾT MINH SÁNG KIẾN Một số giải pháp giúp trẻ 3,4,5 tuổi biết yêu thương, chia sẻ tại lớp MGN Sin Chải và lớp MGL Căn Câu trường mầm non Sùng Phài Đồng tác giả: 1. Bùi Thị Tú Trình độ chuyên môn: Đại học Sư phạm Mầm non Chức vụ: Giáo vên Nơi công tác: Trường Mầm non Sùng Phài -Tam Đường - Lai Châu 2. Nguyễn Thị Lan Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Sư phạm Mầm non I. THÔNG TIN CHUNG vụ: Giáo viên 1.Chức Tên sáng kiến:........................................................................................ tác: Trường Mầmđanon Sùng -Tam Đường - Lai Châu 2.Nơi Táccông giả/Đồng tác giả (Tối không quáPhài 03 người): 3.và Vàng Thị Nhỉm Họ tên: ................................................................................................... Năm sinh: Trình độ................................................................................................... chuyên môn: Trung cấp Sư phạm Tiểu học Nơi thường Chức vụ: trú: Giáo.......................................................................................... viên Trình chuyên môn:................................................................................. Nơi độ công tác: Trường Mầm non Sùng Phài -Tam Đường - Lai Châu Chức vụ công tác: ...................................................................................... Nơi làm việc: ............................................................................................. 6 Sùng Phài, ngày 28 tháng 2 năm 2019 THUYẾT MINH SÁNG KIẾN I. THÔNG TIN CHUNG 1. Tên sáng kiến Một số giải pháp dạy trẻ 3,4,5 tuổi lớp mẫu giáo nhỡ Sin Chải, lớp mẫu giáo lớn Căn Câu trường Mầm non Sùng Phài biết yêu thương, chia sẻ. 2. Đồng tác giả Họ và tên: Bùi Thị Tú Năm sinh: 1985 Nơi thường trú: Tổ 3 - Phường Quyết Tiến - Thành Phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu. Trình độ chuyên môn: Đại học Sư phạm mầm non. Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường Mầm non Sùng Phài - Xã Sùng Phài - Huyện Tam Đường – Tỉnh Lai Châu Điện thoại: 0359377192 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 40% Họ và tên: Nguyễn Thị Lan Năm sinh: 1985 Nơi thường trú: Tổ 14 - Phường Tân Phong - Thành Phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu. Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Sư phạm mầm non. Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường Mầm non Sùng Phài - Xã Sùng Phài - Huyện Tam Đường – Tỉnh Lai Châu Điện thoại: 0915979383 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 30% Họ và tên: Vàng Thị Nhỉm Năm sinh: 1992. 7 Nơi thường trú: Tổ 7 Phường Đoàn Kết, Thành Phố Lai Châu, Tỉnh Lai Châu. Trình độ chuyên môn: Trung cấp Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường Mầm non Sùng Phài - Xã Sùng Phài - Huyện Tam Đường – Tỉnh Lai Châu Điện thoại: 0355186760 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 30% 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến Chuyên môn giảng dạy 4. Thời gian áp dụng sáng kiến Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 02 năm 2019 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Trường Mầm Non Sùng Phài. Địa chỉ: Trường mầm non Sùng Phài, Huyện Tam Đường, Tỉnh Lai Châu. Điện thoại: 02133751768 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến 1.1. Sự cần thiết Trong xã hội hiện đại ngày nay cùng với nhịp đập hối hả của cuộc sống, con người trở nên bận rộn hơn, công việc gấp gáp hơn chúng ta vô tình bỏ lại phía sau sự yêu thương, chia sẻ đối với những người thân trong gia đình và ngoài xã hội. Là người ai cũng cần sự yêu thương, chia sẻ “ Trao yêu thương thì nhận lại yêu thương”. Tình yêu thương không bỗng dưng mà có đó là cả một quá trình dạy trẻ biết cách yêu thương ngay từ nhỏ sẽ là nền tảng để đứa trẻ trở thành người có nhân cách tốt trong tương lai. Vậy không phải đứa trẻ nào lớn lên sẽ trở thành người con có hiếu với cha mẹ mà một trong số ít khi lớn lên sẽ lệch lạc về đạo đức chính cha mẹ là người phải gánh chịu hậu quả, sau đó là cộng đồng, xã hội. 8 Chính vì vậy sự tham gia của cha mẹ trẻ là vô cùng quan trọng đối với quá trình học tập của trẻ ở trường mầm non, vì cha mẹ trẻ là người hiểu con mình nhất, nên có thể cung cấp cho giáo viên những thông tin quý giá về trẻ như: Sở thích, thói quen và tính cách. Qua đó trẻ được hình thành nhân cách sống, trẻ sẽ biết sống, biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ người khác và được nhận lại sự giúp đỡ của người khác. Về cơ sở vật chất lớp học khang trang đảm bảo diện tích cho trẻ hoạt động. Về giáo viên đã khảo sát chất lượng trẻ ngay từ đầu năm học để đánh giá kiến thức của trẻ đã đạt từ đó tìm ra những biện pháp để rèn cho trẻ các kĩ năng yêu thương, chia sẻ. Tuy nhiên, cách thực hiện còn chung chung, giáo viên, chưa thật sự nắm bắt rõ ý nghĩa, bản chất của vấn đề nhất là kỹ năng yêu thương, chia sẻ. Phụ huynh chưa thấy rõ sự cần thiết của việc dạy trẻ, chưa hiểu rõ ý nghĩa của việc giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ. Trẻ còn chưa có kỹ năng yêu thương chia sẻ với mọi người trong gia đình và mọi người xung quanh. Trẻ các lớp 100% là con em dân tộc thiểu số và lớp học ghép 3,4 độ tuổi nên khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều. Đa số trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn trong giao tiếp đặc biệt là trẻ 3 tuổi. Năm học 2018 - 2019 chúng tôi đã tiến hành khảo sát trên 36 trẻ trong đó lớp mẫu giáo nhỡ Sin Chải 27 trẻ, lớp mẫu giáo lớn căn câu 9 trẻ tại thời điểm tháng 9 năm 2018. Bảng khảo sát với tổng số 36 trẻ như sau: Nội dung Tổng số trẻ Trước khi thực hiện sáng kiến Số trẻ đạt yêu cầu Tỷ lệ % Trẻ biết quan tâm đến người thân,cô giáo, bạn bè. 18 50 Trẻ biết động viên, chia sẻ với các bạn, người thân 20 55 22 61 Trẻ biết giúp đỡ mọi người cha mẹ, cô giáo, bạn bè) 36 9 Trẻ biết yêu thiên nhiên cây cối, con vật nuôi… 23 63 Với thực trạng trên trong công tác giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ cần có những biện pháp phù hợp. Chính vì vậy chúng tôi đã thực hiện sáng kiến: “Một số giải pháp giúp trẻ 3,4,5 tuổi biết yêu thương, chia sẻ tại lớp MGN Sin Chải và lớp MGL Căn Câu Trường Mầm non Sùng Phài. ”. 2.2. Mục đích Giúp giáo viên xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động về dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ một cách cụ thể và có hiệu quả. Giúp giáo viên, phụ huynh của lớp có kiến thức, hiểu rõ ý nghĩa của việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ. Giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp trẻ có kỹ năng biết yêu thương, chia sẻ với cô giáo, gia đình, bạn bè, người xung quanh. Từ đó giúp trẻ hình thành nhân cách tốt trong tương lai. 2. Phạm vi triển khai thực hiện Phạm vi sáng kiến nghiên cứu thực hiện: 15 trẻ 5 tuổi, 16 trẻ 4 tuổi, 5 trẻ 3 tuổi tại lớp mẫu giáo nhỡ Sin Chải, lớp mẫu giáo lớn Căn Câu, của trường Mầm non Sùng Phài. 3. Mô tả sáng kiến 3.1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến Trong những năm trước khi có sáng kiến, chúng tôi đã thực hiện dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ và đạt được kết quả: Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch thực hiện * Ưu điểm Giáo viên đã xây dựng kế hoạch theo chủ đề, lựa chọn nội dung, tích hợp bài dạy phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ được học những kỹ năng cơ bản phải biết yêu thương chia sẻ với mọi người xung quanh theo kế hoạch cô đưa ra. * Nhược điểm Giáo viên lên kế hoạch còn chung chung. Kế hoạch còn mang tính chủ 10 quan, kế hoạch chưa mang tính chất cụ thể, rõ ràng vào việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ mà chủ yếu mang tính chất "Hình thức". Sáng kiến đã đưa ra giải pháp xây dựng kế hoạch một cách chi tiết, cụ thể mang tính khả thi , trẻ đã tích cực tham gia vào các hoạt động. Trẻ mới chỉ được học cách quan tâm yêu thương chia sẻ trong một số hoạt động học. Nguyên nhân do giáo viên chưa chủ động, chưa sáng tạo trong việc xây dựng kế hoạch, lựa chọn nội dung bài dạy và nội dung tích hợp còn chưa phong phú, đa dạng chưa đi sâu việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ ở mọi hoạt động trong ngày. Với những tồn tại và nguyên nhân trên chúng tôi thấy chưa phát huy hết được việc dạy cho trẻ biết quan tâm yêu thương chia sẻ vì vậy cần phải đổi mới nội dung trong xây dựng kế hoạch để dạy trẻ yêu thương chia sẻ thì hiệu quả đạt được cao hơn. Giải pháp 2: Lựa chọn nội dung giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ với cô giáo, cha mẹ với mọi người xung quanh * Ưu điểm Giáo viên đã lựa chọn nội dung giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ với cô giáo, cha mẹ, bạn bè và mọi người xung quanh tương đối phù hợp với nhận thức của trẻ. Trẻ đã có những hiểu biết cơ bản về kỹ năng yêu thương, chia sẻ với cô giáo, cha mẹ, bạn bè, với mọi người xung quanh. * Nhược điểm Giáo viên chưa nghiên cứu tìm hiểu kỹ nội dung các điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện nội dung giáo dục còn chưa phong phú, chưa chú ý đến hiệu quả nhiều. Sáng kiến đã đưa ra và thực hiện các nội dung một cách chi tiết, sáng tạo và cụ thể để dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ. Đa số trẻ chưa mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp đặc biệt là trẻ 3,4 tuổi vẫn còn nhút nhát, chưa biết quan tâm, giúp đỡ cô giáo và các bạn, khi bạn ngã chưa biết đỡ bạn đứng dậy, còn hay tranh dành đồ chơi, bắt nạt bạn, còn làm nũng bố mẹ, đòi quà bố mẹ theo ý thích của trẻ. Nguyên nhân ở đây một phần do giáo viên chưa dành nhiều thời gian trao đổi với phụ huynh về tâm sinh lý của trẻ để 11 có những biện pháp giáo dục trẻ kịp thời. Một số phụ huynh chưa hiểu được rõ ý nghĩa của việc giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ với cô giáo, bạn bè và mọi người xung quanh là việc làm cần thiết để thể hiện tình yêu thương đối với mọi người, còn nuông chiều con. Nhiều trẻ chưa biết yêu thương, chia sẻ còn thờ ơ, vô cảm, ích kỷ. Giải pháp 3: Tích hợp trong các hoạt động hàng ngày * Ưu điểm Giáo viên đã gần gũi, nhẹ nhàng, giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ tích hợp trong hoạt động hàng ngày. Trẻ có nề nếp thói quen hơn trong các hoạt động, mạnh dạn tự tin hơn, biết lễ phép khi khi trao đổi với bạn, cô giáo, biết chia sẻ đồ chơi cho bạn. * Nhược điểm Giáo viên đã quan tâm nhưng chưa chú trọng, chưa thường xuyên giáo dục mọi lúc mọi nơi bằng những việc làm cụ thể nên việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ chưa có tác động lớn đến trẻ và phụ huynh trẻ. Qua việc thực hiện những nội dung tích hợp trong các hoạt động hàng ngày như đón trả trẻ, tiết học, vui chơi… nội dung này trong sáng kiến đã chỉ ra các biện pháp cụ thể, rõ ràng. Trẻ còn chưa có nề nếp trong giờ học còn nói trống không chưa biết thưa gủi lễ phép với cô, còn tranh dành đồ chơi của bạn, xô đẩy bạn trong khi chơi. Một phần là giáo viên dạy trẻ về kiến thức, ý nghĩa và tầm quan trọng trong việc dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ mới chỉ thông qua một số hoạt động chưa lồng ghép hết vào các hoạt động trong ngày. Phần đa trẻ trẻ nhút nhát không dám trao đổi với cô về mọi hành vi xấu của bạn như trong giờ chơi, giờ bạn tranh dành đồ chơi của trẻ, xô đẩy trẻ, bắt nạt trẻ. 3.2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch thực hiện * Điểm mới Lập kế hoạch là khâu quan trọng nhất trước khi tổ chức thực hiện các nội dung, phương pháp. Việc đưa vào nội dung xây dựng kế hoạch dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ có thành công hay không quyết định ở việc lập kế hoạch tốt. Kế 12 hoạch cần được xây dựng cụ thể, sát với thực tế, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của trẻ, kế hoạch cần phải đảm bảo tính khả thi. Kế hoạch xây dựng cần linh hoạt theo thời gian một ngày của trẻ, giáo viên cần tận dụng các hoạt động diễn ra trong ngày để dạy trẻ. Để kế hoạch cụ thể, phù hợp và có tính khả thi bản thân chúng tôi đã thực hiện xây dựng kế hoạch với những điểm mới: Xác định những nội dung công việc cụ thể cần thực hiện, thời gian địa điểm thực hiện. Xác định chính xác nội dung giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ với cô giáo, cha mẹ với mọi người xung quanh sẽ thực hiện trong hoạt động học nào? trong lĩnh vực nào, hay hoạt động mọi lúc mọi nơi…dựa vào đó giáo viên xây dựng tên hoạt động giáo dục cụ thể phù hợp. Để xây dựng được một bản kế hoạch tốt, đảm bảo được mục tiêu giáo dục, phù hợp với đối tượng trẻ. * Cách thực hiện Trước hết chúng tôi khảo sát thực trạng mức độ hiểu biết của trẻ về các kỹ năng sống đặc biệt là kỹ năng yêu thương, chia sẻ và khảo sát khả năng triển khai, áp dụng của giáo viên sao cho phù hợp, thuận lợi cho giáo viên khi tổ chức các hoạt động. Ngoài ra khi xây dựng kế hoạch chúng tôi cố gắng tìm hiểu, tận dụng mọi cơ hội để đưa nội dung giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ vào trong các buổi họp phụ huynh, các buổi họp bản, hay những buổi đến thăm gia đình trẻ. Sau khi đã xây dựng được kế hoạch và đã được sự phê duyệt của ban giám hiệu, chúng tôi đưa vào triển khai thực hiện theo đúng kế hoạch đã xây dựng. Có sự điểu chỉnh, bổ sung phù hợp trong quá trình thực hiện để tạo ra hiệu quả cao nhất trong việc giáo dục, rèn kỹ năng sống cho trẻ nói chung và nội dung giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ của trẻ nói riêng. Giải pháp 2: Tìm hiểu tâm lý, tính cách của trẻ trong lớp * Điểm mới Muốn giáo dục trẻ được tốt thì trước tiên giáo viên phải nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý theo lứa tuổi. Khi trẻ 3,4,5 tuổi trẻ ý thức được sự tồn tại của mình trong gia đình, phân biệt rõ mình với người khác, mình với thế giới xung quanh, trẻ đã phân biệt rõ giới tính của bản thân, thích vui chơi, múa hát, trẻ đã 13 làm được một số việc làm cá nhân, biết giúp đỡ cô giáo, các bạn, biết đoàn kết trong khi chơi, thích bắt chước hành động của cô giáo, bố mẹ và những người xung quanh trẻ. Những tâm lý, tính cách được thể hiện như thế nào trong mỗi trẻ thì giáo viên cần tìm hiểu kỹ. * Cách thực hiện Với giải pháp tìm hiểu tâm lý, tính cách của trẻ trong lớp đã có điểm mới: Giáo viên có kỹ năng tìm hiểu về tính cách tâm lý của trẻ một cách linh hoạt, khéo léo. Tạo lớp học có môi trường thân thiện, đoàn kết. Rèn cho trẻ có ý thức và tinh thần tập thể. Qua đó giúp trẻ tránh được những mâu thuẫn giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với cô. Giúp cho trẻ biết quan tâm chia sẻ với bạn, với cô. Trẻ còn biết yêu thương, chăm sóc cây cối, con vật gần gũi quen thuộc trong gia đình trẻ, biết giúp đỡ bố mẹ khi ở nhà. Tìm hiểu hoàn cảnh, tính cách của trẻ thông qua việc trao đổi trực tiếp với phụ huynh học sinh thì thấy đa phần trẻ biết ứng xử lễ phép với mọi người, biết vâng lời ông bà bố mẹ hơn, biết lắng nghe ý kiến của mọi người, biết nhường nhịn với anh chị em, hòa đồng với mọi người xung quanh ,biết chăm sóc ông bà bố mẹ khi bị ốm và đặc biệt trẻ còn biết biết giúp ông bà bố mẹ một số việc đơn giản khi ở nhà. Ví dụ như nhặt rau, cho con vật ăn, cất đồ dùng cá nhân gọn gàng …. Tìm hiểu tâm lý, tính cách của trẻ thông qua giáo viên dạy trẻ năm học trước thì trẻ luôn gần gũi với cô, luôn đoàn kết với bạn, biết nhường đồ chơi cho các bạn bé hơn mình, khi bạn ngã biết đỡ bạn dậy, khi trẻ mắc lỗi trẻ biết xin lỗi, biết giúp cô giáo những công việc đơn giản như chia cơm cho bạn, lau đồ dùng đồ chơi, cất đồ chơi gọn gàng sau khi chơi…. Thường xuyên gần gũi quan tâm theo dõi tâm lý, tính cách của trẻ thông qua các hoạt động ở trường, ở lớp. Đối với trẻ mầm non thời gian trẻ ở lớp còn nhiều hơn ở nhà, cô giáo là người quan tâm chăm sóc, yêu thương trẻ, luôn gần gũi, bên cạnh trẻ trong tất cả các hoạt động. Cô cần theo dõi sát sao những diễn biến tâm lý, những biểu hiện tích cự hay tiêu cực của trẻ để kịp thời nắm bắt thông tin, kịp thời tìm ra các giải pháp phù hợp nhất để uốn nắn trẻ, giáo dục cho trẻ thấy rõ ý nghĩa của việc yêu thương, chăm sóc chia sẻ từ đó có những biểu hiện, hành động tích 14 cực hơn trong việc yêu thương, chăm sóc, chia sẻ với những người xung quanh. Giải pháp 3: Giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ thông qua giờ chơi, giờ học, các hành động tốt * Điểm mới Thông qua giờ học, giờ chơi, qua các việc làm tốt, giáo viên cần làm tốt công tác giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ đối với cô giáo, cha mẹ, bạn bè và người thân. Giáo viên cần phân tích cho trẻ hiểu rõ về bản chất, cách thức thể hiện tình yêu thương con người thông qua những hành động cụ thể sau: Biết kính trọng người lớn tuổi, biết nhường nhịn, biết giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn, biết quan tâm hỏi han người khác khi ốm, đau, mệt, biết chăm sóc cỏ cây hoa lá, yêu quý các con vật. Nếu như chúng ta suốt ngày giáo dục cho trẻ tình yêu thương, chia sẻ với mọi người xung quanh là phải thế này, thế khác mà không chỉ ra cho trẻ những việc làm cụ thể trẻ cần làm gì để thể hiện tình yêu thương, chia sẻ với mọi người xung quanh. Những điểm mới của giải pháp giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ thông qua giờ chơi, giờ học, các hành động tốt là: Trang trí xắp xếp đồ dùng, đồ chơi thường xuyên trang trí sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi theo hướng mở một cách khoa học để lớp học luôn gọn gàng, ngăn nắp phục vụ cho các hoạt động của trẻ, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ và phát huy được tính tích cực đối với trẻ để trẻ nhận biết được như thế nào là yêu thương, chia sẻ với mọi người, thông qua đó trẻ sẽ được hoạt động cùng cô giáo và các bạn trong lớp tạo mối thân thiện giữa cô với các bạn. * Cách thực hiện Lựa chọn nội dung giáo dục trong từng giờ học, giờ chơi, qua hành động của trẻ phù hợp với trẻ nhẹ nhàng, linh hoạt, nội dung gần gũi thực tế với trẻ như: * Thông qua các giờ học: Qua các giờ học tôi tích cực tạo một môi trường lớp học bằng những hình ảnh có liên quan tới yêu thương, chia sẻ rất sinh động, phong phú thông qua các, 15 câu truyện cổ tích, những bài hát câu thơ về tình yêu thương con người, từ đó truyền đạt cho trẻ những hiểu biết cơ bản về tình yêu thương, chia sẻ với mọi người. Ví dụ: Trong câu truyện “Củ cải trắng” Cô kể chuyện cho trẻ nghe kết hợp bằng hình ảnh trực quan để trẻ nhìn thấy hình ảnh dễ bắt chước, giảng nội dung cho trẻ hiểu. Thông qua câu truyện giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ nhường nhịn bạn đoàn kết giúp đỡ những người xung quanh. Tình yêu thương chia sẻ không chỉ được thể hiện trong các câu truyện mà nó còn được thể hiện trong các bài thơ: Như bài thơ “Chiếc quạt nan” cô đọc và cho trẻ đọc. Thông qua bài thơ này nói lên tình cảm của các bé dành cho bà của mình là một tình cảm thiêng liêng cao quý khi đọc thì các bé thể hiện sự diễn cảm lưu loát. Có rất là nhiều các bài hát cũng nói lên tình cảm gia đình tình yêu thương mà gia đình dành cho nhau. Qua bài hát cô giáo dục trẻ phải cần hiểu rằng mỗi người trong gia đình đều gắn bó với nhau yêu thương nhau, cần phải sống hòa thuận và quan tâm chăm sóc lẫn nhau. Được thể hiện qua bài hát “Cả nhà thương nhau” Khi hát thì trẻ vui tươi nhí nhánh thể hiện tình cảm của mình, bài hát nói về sự yêu thương mà các thành viên trong gia đình dành cho nhau. * Thông qua hoạt động vui chơi Ở tuổi mầm non, hoạt động chủ đạo của trẻ là vui chơi, trẻ thích thể hiện mình, thích mọi thứ đều là của mình nên hay tranh giành đồ chơi với bạn. Lúc này giáo viên sẽ gần gũi nhẹ nhàng nói với trẻ “chơi một mình sẽ không vui, bây giờ mình cùng để đồ chơi và chơi cùng nhau xem có vui không nhé”. Lúc này trẻ sẽ có phản ứng là sẽ không đồng ý hoặc khóc thét lên, cô sẽ nói nếu con giành đồ chơi hết bạn sẽ không có đồ chơi để chơi, sẽ rất tội nghiệp bạn, bây giờ cô sẽ lấy hết đồ chơi lại cho bạn chơi thì con có buồn không?” Giáo viên không nên la mắng vì trẻ không ngoan mà cô từ từ nhẹ nhàng giáo dục trẻ biết chia sẽ đồ chơi, để chơi cùng nhau Ví dụ: Trong giờ hoạt động vui chơi, cả lớp đang chơi vui vẻ, bỗng có 02 bé trai tranh giành nhau 1 chiếc ô tô đồ chơi không ai chịu nhường ai, cô sẽ sử lý tình huống này như thế nào ? 16 Cô lại gần 2 bé và dỗ dành các con đang chơi trò gì vậy? Cô có thể chơi chung với các con không và hướng dẫn các bé một trò chơi đơn giản như đố về màu sắc của xe và các bộ phận của xe nhưng 2 bé sẽ oản tù tì trước để ai thắng sẽ được cầm ô tô chỉ và hỏi bạn và nếu bạn đoán đúng sẽ đổi chỗ cho nhau và cô sẽ là trọng tài. Khi các con đã có thể vui vẻ trở lại thì hai bé sẽ tự chơi. Ví dụ: Qua góc phân vai nấu ăn, mẹ con. Khi chơi trẻ biết thể hiện vai chơi trẻ biết phản ánh thông qua những hành động việc làm của mẹ như mẹ âu yếm, yêu thương con, còn con thì ngoan ngoãn biết vâng lời, biết giúp đỡ mẹ khi mẹ nấu ăn.. Từ đó trẻ sẽ hiểu về tình cảm gia đình, tình cảm mà mẹ dành cho con như thế nào. Thông qua trò chơi trẻ học được cách thể hiện tình cảm với mẹ. Ví dụ: Qua góc xây dựng giúp trẻ biết đoàn kết thể hiện sự chia sẻ đồ chơi với bạn, biết giúp đỡ nhau hoàn thành công việc. Ví dụ: Cho trẻ chăm sóc góc thiên nhiên Trẻ lớp tôi đa phần ở nhà trẻ ít được tiếp xúc tìm hiểu khám phá thiên nhiên, chính vì vậy tôi đã tạo cho các bé một góc thiên nhiên xanh với rất nhiều nguyên vật liệu mở giúp các bé được thực hành kĩ năng gieo hạt chăm sóc cây, qua đó giáo dục cho các bé tình yêu thiên nhiên, biết quan tâm bảo vệ môi trường, và đặc biệt qua hoạt động này các bé học được kỹ năng chia sẻ với bạn bè, biết trân trọng thành quả lao động của mình và của bạn. Tình cảm bạn bè còn được thể hiện qua rất nhiều trò chơi, để nói lên tình cảm của mình bạn bè dành cho nhau sự yêu thương quan tâm tới bạn. Ví dụ: Trò chơi “Vì sao bé buồn” Cô đưa ra bức tranh vẽ em bé có khuôn mặt buồn và hỏi trẻ vì sao em bé lại buồn. Cô gợi ý để trẻ giải thích trẻ hiểu vì sao mà em lại buồn, khi thấy em bé buồn các bạn có thái độ như thế nào? Các bạn sẽ làm gì? Qua trò chơi vì sao bé buồn giáo dục trẻ biết yêu thương sẻ chia cùng bạn bè và giúp đỡ bạn. Hay cho trẻ chơi trò chơi “Chuẩn bị bữa ăn” khi chơi trẻ sẽ hiểu được chuẩn bị bữa ăn cho gia đình 4 người mỗi người 1 đĩa, 1 thìa, 1 cốc, 1 bát. Khi chơi thì trẻ hứng thú biết sắp xếp đồ ăn cho người mới, thái độ chơi thì đoàn kết 17 cùng nhau làm, thông qua trò chơi dạy trẻ biết những công việc trong gia đình để cùng nhau sẻ chia và cùng nhau làm. * Thông qua hành động tốt Hàng ngày giáo viên có thể tận dụng những cơ hội để dạy kỹ năng yêu thương, chia sẻ trẻ qua một số tình huống sau. Ví dụ: Con thấy bạn vứt rác ngoài sân trường có được không? Nếu là con thì con sẽ làm gì? - Khi nhìn thấy bạn ngã con sẽ làm gì? - Khi bố mẹ bị ốm con sẽ làm gì để chăm sóc bố mẹ? - Khi người lớn cho quà thì con phải làm gì? - Con sẽ làm gì để góc thiên nhiên xanh tốt? - Khi dạy trẻ chủ đề động vật cô giáo cho trẻ xem tranh 1 bạn nhỏ đang chăm sóc con vật cô sẽ đặt câu hỏi: Bạn nhỏ trong bức tranh đang làm gì? Ở nhà con có hay chăm sóc con vật không? Vì sao phải chăm sóc chúng? Từ những tình huống cô giáo đặt ra trẻ sẽ phải suy nghĩ và trả lời để hiểu được những việc làm tuy nhỏ nhưng là một việc tốt. Qua đó cô giáo dục trẻ biết học tập những tấm gương tốt biết yêu thương, chia sẻ với bạn bè, người thân, biết chăm sóc các con vật gần gũi với trẻ. Cô giáo tuyên dương, khen thưởng kịp thời những trẻ có những hành động tốt. Giải pháp 4: Quan tâm, gần gũi, theo dõi giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ thông qua mọi lúc mọi nơi. * Điểm mới Không chỉ giáo dục trẻ thông qua giờ học, giờ chơi, các hành động tốt mà tôi còn luôn quan tâm, gần gũi, theo dõi giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ thông qua mọi lúc mọi nơi. * Cách thực hiện Khi thấy bạn ngã cô giáo yêu cầu trẻ biết đỡ bạn dậy, khi thấy bạn khóc thì cùng cô giáo biết dỗ bạn, khi chơi một đồ chơi mà 2 trẻ cùng thích thì biết chia sẻ đồ chơi với bạn. 18 Những điểm mới của giải pháp là cô giáo linh hoạt lồng ghép vào tất cả các hoạt động trong ngày để giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ như đón trẻ, vệ sinh ăn trưa, ngủ trưa, nêu gương, trả trẻ từ đó giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, có thói quen kỹ năng sống tốt. Thường xuyên quan sát trẻ khi thấy những hành vi không tốt kịp thời uốn nắn cho trẻ vừa học và vừa chơi. Trong giờ đón trẻ tôi thường xuyên giao tiếp với trẻ nhắc nhở trẻ biết chào cha mẹ và cô giáo, bản thân trò chuyện gần gũi với trẻ. Ví dụ: Khi trẻ đến lớp tôi hỏi trẻ hôm nay ai đưa con đi học, sáng nay con được bố mẹ cho ăn quà gì? Con đến lớp có vui không. Hàng ngày con giúp bố mẹ những công việc gì? Con có thích làm những công việc đó không? Vì sao con thích? Khi làm những công việc đó con thấy bố mẹ có vui không? Con cảm thấy thế nào khi được bố mẹ khen? Trong giờ vệ sinh, ăn trưa tôi giáo dục biết xếp hàng ngay ngắn chờ đến lượt để rửa tay sau đó nhẹ nhàng kê ghế ngồi vào bàn ăn, khi ăn thì biết mời cô giáo, mời các bạn, không nói chuyện, biết nhặt cơm rơi, ăn xong giúp cô giáo kê dọn bàn ghế.. Trong giờ ngủ chúng tôi giáo dục trẻ biết lấy gối xếp ngay ngắn, giữ trật tự để các bạn cùng ngủ, khi ngủ xong cất đồ dùng đúng nơi quy định. Giờ hoạt động chiều chúng tôi cho trẻ xem băng đĩa, video câu chuyện, tranh ảnh rèn kỹ năng sống để trẻ học và bắt trước. Đến trước giờ trả trẻ tôi cùng trò truyện với trẻ về những việc làm của trẻ trên lớp và cho trẻ nêu tiêu chuẩn bé ngoan và cho trẻ nhận xét nêu gương cắm cờ vì thế bé nào cũng cố gắng để được cuối tuần cô thưởng bé ngoan và được bạn bè, bố mẹ, cô giáo yêu quý. Giải pháp 5: Tuyên truyền tới phụ huynh giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ. * Điểm mới Như phần thực trạng đã nêu, việc hiểu ý nghĩa, tầm quan trọng của một số bậc phụ huynh còn hạn chế về việc dạy kỹ năng sống cho trẻ nên giáo viên cần làm 19 tốt các vấn đề sau: Tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về kiến thức nuôi dạy con khoa học; về quan điểm giáo dục trẻ đúng cách; về tầm quan trọng giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ với mọi người xung quanh đặc biệt là tại môi trường gia đình. Từ đó phụ huynh sẽ kết hợp với nhà trường để cùng chăm sóc giáo dục trẻ theo khoa học hình thành kỹ năng biết yêu thương chia sẻ và cha mẹ luôn là những tấm gương cho trẻ noi theo. Chính vì vậy cha mẹ phải hiểu rằng khi trẻ theo học môi truờng xã hội nào thì môi trường đầu tiên mà trẻ học chính là môi trường giáo dục gia đình trong đó cha mẹ chính là người thầy, người cô dìu dắt trẻ để trở thành con người có nhân cách. Vì vậy hơn ai hết, cha mẹ, các thành viên trong gia đình phải là tấm gương tốt về sự yêu thương, chia sẻ với mọi nguời trong gia đình và mọi người xung quanh để cho trẻ nhìn thấy và học tập. * Cách thực hiện Điểm mới của biện pháp tuyên truyền tới phụ huynh giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ. Khi tuyên truyền thông qua các cuộc họp phụ huynh học sinh; Qua trao đổi trực tiếp trong giờ đón, trẻ trẻ; Qua việc đến thăm gia đình trẻ tôi đã chú ý trò chuyện với phụ huynh một cách vui vẻ, cởi mở, chân thành, tuyên truyền đến các bậc phụ huynh các quan điểm đúng và chưa đúng trong cách giáo dục. Tuyên truyền và phối kết hợp với phụ huynh dạy trẻ các kỹ năng sống, kỹ năng tự phục vụ, hay kỹ năng tự giác học tập sẽ giúp ích rất nhiều cho trẻ trong cuộc sống hàng ngày. Thường xuyên chúng tôi trao đổi trò chuyện với phụ huynh về về những hành vi thể hiện sự quan tâm chia sẻ của trẻ khi ở lớp, đồng thời nắm bắt được sự chuyển biến của trẻ khi ở nhà. Từ đó chúng tôi có những biểu dương, khích lệ trẻ khi thấy trẻ tiến bộ, đồng thời tìm ra những giải pháp thực hiện trong thời gian tiếp theo để sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường thực sự có hiệu quả. 4. Hiệu quả của sáng kiến a. Hiệu quả về kinh tế Qua thời gian từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 02 năm 2019 với sự tìm tòi, nghiên cứu của chúng tôi khi thực hiện SKKN “Một số giải pháp dạy trẻ 3,4,5 tuổi 20 lớp mẫu giáo nhỡ Sin Chải, lớp mẫu giáo lớn Căn Câu trường Mầm non Sùng Phài biết yêu thương, chia sẻ” Chúng tôi nhận thấy đã đạt hiệu quả về kinh tế như: Thay bằng việc dành thời gian tuyên truyền cho từng phụ huynh cách nuôi dạy trẻ theo khoa học thì thông qua 2 buổi hội nghị phụ huynh trong năm học chúng tôi đã tranh thủ thời gian để tuyên truyền tới phụ huynh cách nuôi dạy trẻ theo khoa học, dạy trẻ kỹ năng sống bằng các video…từ đó chúng tôi tiết kiệm được thời gian để dạy trẻ. Giảm bớt được kinh phí trong quá trình trang trí tạo môi trường in phun các mảng, các góc, tiết kiệm kinh phí mua sắm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động. Đã huy động phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu phế thải làm đồ dùng đồ chơi tự tạo cho trẻ trải nghiệm trong các hoạt động đã tiết kiệm được mỗi lớp là 600.000 đồng, tổng 2 lớp là 1.200.000 đồng. b. Hiệu quả kỹ thuật Giúp giáo viên xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động về dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ một cách cụ thể và có hiệu quả; Giáo viên có kiến thức, kỹ năng giáo dục trẻ từ đó linh hoạt lựa chọn nội dung phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Phụ huynh có nhiều kiến thức cơ bản để dậy trẻ biết yêu thương, chia sẻ với mọi người trong gia đình và mọi người xung quanh trẻ, giúp trẻ phát triển hài hòa theo 5 lĩnh vực phát triển. Trẻ có kĩ năng yêu thương, chia sẻ cơ bản như đến thời điểm hiện tại có 33/36 trẻ đạt 91% trẻ tự tin khi đến lớp, thân thiết đoàn kết, nhường nhịn bạn không tranh giành đồ dùng đồ chơi hay đánh bạn, biết chơi theo nhóm, chia sẻ đồ chơi với bạn khi chơi xong biết cất đồ dùng đồ chơi đúng quy định, biết yêu thương chăm sóc các con vật nuôi và cây cối thiên nhiên, biết yêu thương chia sẻ đối với mọi người xung quanh. c. Hiệu quả xã hội Giáo viên nhận thức đúng tầm quan trọng trong việc giáo dục trẻ biết yêu thương, chia sẻ từ đó phối hợp với giáo viên cùng nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ. 21 Phụ huynh phấn khởi khi thấy con mình ngày một ngoan hơn, các cháu về nhà ngoan, biết vâng lời và biết chia sẻ công việc cùng ông bà, bố mẹ như: Khi đi học về các cháu đều biết chào ông bà, bố mẹ những người xung quanh, trẻ còn biết giúp mẹ trông em biết nhặt rau cùng mẹ, trong nhà có ai ốm trẻ cũng biết hỏi han và lấy thuốc, nước… Trẻ nói rõ ràng, mạch lạc, mạnh dạn tự tin trong các hoạt động, có kỹ năng lao động tự phục vụ, trực nhật, sắp xếp bàn ăn, tự xếp đồ dùng cá nhân của mình gọn gàng, ngăn nắp ….trong các giờ ăn, trẻ biết tự ăn cơm biết lấy bát cơm cho bạn và cất đồ giúp bạn. Kết quả thực hiện so với đầu năm khảo sát có tiến bộ rõ rệt cụ thể như bảng số liệu sau: Kết quả kiểm tra sau khi thực hiện sáng kiến. Nội dung Trẻ biết quan tâm đến người thân,cô giáo, bạn bè. Trẻ biết động viên, chia sẻ với các bạn, người thân Trẻ biết giúp đỡ mọi người cha mẹ, cô giáo, bạn bè Trẻ biết yêu thiên nhiên cây cối, con vật nuôi… Tổng số trẻ 36 Trước khi thực hiện sáng kiến Tháng 9 /2018 Sau khi thực hiện sáng kiến Tháng 3/2019 Số trẻ đạt yêu cầu Tỷ lệ % So sánh kết quả (%) Số trẻ đạt yêu cầu Tỷ lệ % tăng 18 50 32 88 + 38 20 55 33 91 + 36 22 61 33 91 + 30 23 63 34 94 + 31 ( +), giảm ( -) Nhìn vào bảng so sánh đầu năm với thời gian áp dụng sáng kiến tôi thực sự thấy được sự tiến bộ rõ rệt của trẻ ở trong lớp. Đầu năm trẻ còn chưa có kỹ năng về tình thương, chia sẻ với cô giáo, bạn bè, gia đình, người thân và con vật 22 nuôi, cây trồng. Đến thời điểm áp dụng sáng kiến trẻ đã thể hiện được tình yêu thương, chia sẻ bằng những việc làm hàng ngày của trẻ. 5. Đánh giá về phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến Sáng kiến kinh nghiệm đã được thực nghiệm và tạo được sự đồng thuận của giáo viên, phụ huynh và trẻ tại lớp mẫu giáo nhỡ Sin Chải, lớp mẫu giáo lớn Căn Câu, của trường Mầm non Sùng Phài nói riêng và cũng có khả năng áp dụng cho các lớp cùng độ tuổi tại đơn vị trường Mầm non khác có điều kiện tương tự như trường MN Sùng Phài. 6. Các thông tin cần được bảo mật: Không 7. Kiến nghị, đề xuất 7.1. Về danh sách cá nhân được công nhận đồng tác giả sáng kiến Kiến nghị với Hội đồng sáng kiến cấp huyện công nhận Sáng kiến đồng tác giả: Bùi Thị Tú, Nguyễn Thị Lan, Vàng Thị Nhỉm 7.2. Kiến nghị khác: Không 8. Tài liệu đính kèm: Không Trên đây là nội dung, hiệu quả của tác giả do chính chúng tôi thực hiện không sao chép hoặc vi phạm bản quyền./. XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ ĐỒNG TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN ……..…….....Bùi Thị Tú ………………Nguyễn Thị Lan ……………….Vàng Thị Nhỉm 23 SKKN: một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo bé 3 4 tuổi biết quan tâm chia sẽ với mọi người xung quanh
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN THANH TRÌ TRƯỜNG MẦM NON XÃ VĨNH QUỲNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP DẠY TRẺ MẪU GIÁO BÉ 3 - 4 TUỔI TRƯỜNG MẦM NON XÃ VĨNH QUỲNH BIẾT QUAN TÂM CHIA SẺ VỚI MỌI NGƯỜI XUNG QUANH Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Tác giả: Nguyễn Thị Nhung Chức vụ: Giáo viên NĂM HỌC: 2012-2013 1 A. ĐẶT VẤN ĐỀ Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng nói : “Một năm bắt đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của đất nước”. Đúng như thế, tất cả chúng ta ai cũng phải trải qua một tuổi thơ yêu dấu, những ngày tháng không thể nào quên trong cuộc đời. Những tháng ngày không thể nào quên. Sinh thời Bác Hồ luôn quan tâm đến các em, đến thế hệ tương lai của nước nhà, “ Vì lợi ích 10 năm trồng cây, vì lợi ích 100 năm trồng người”. Trẻ em được sinh ra ở thế giới này với tâm hồn của những thiên thần, nhưng chính cuộc sống đầy phức tạp đã gieo những suy nghĩ và hành động xấu vào những tâm hồn non nớt đó. Sự phát triển của công nghệ hiện đại, chủ nghĩa vật chất có thể biến các bé thành những người ích kỉ chỉ biết đến mình. Những giá trị đạo đức như sự quan tâm chia sẻ đến mọi người cần được khắc sâu vào tâm trí trẻ ngay từ khi còn nhỏ để giúp chúng trở thành những người có ích cho xã hội và biết quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh. Chia sẻ là sự thể hiện tình cảm, cảm xúc của con ng ười trước mỗi sự vật hiện tượng xung quanh cuộc sống. Nó là sự cho đi, quan tâm hay giúp dỡ người khác về cả vật chất hay tinh thần bằng khả năng của mình giúp họ vượt khó khăn hoạn nạn. Chia sẻ cũng là một hành động đơn giản bắt nguồn từ những việc nhỏ bất cứ ai cũng có thể làm được. Đừng nghĩ rằng chỉ có những việc to tác mới đáng chia sẻ, nếu nghĩ nhưi vậy thì chẳng bao giờ bạn chia sẻ cho ai được cái gì. Thực tế trẻ 3 tuổi đã biết chia sẻ nhưng không phải lúc nào chúng cũng thể hiện sự cảm thông và nhường nhịn. Do đặc điểm tâm sinh lý ở lứa tuổi này trẻ bắt đầu ý thức được mình, ý thức được khả năng của mình. Đồng thời xuất hiện một thái độ mới đó là trẻ bắt đầu so sánh mình với người lớn và mơ ước được làm những điều giống như người lớn, đặc biệt trẻ thích được độc lập và tự chủ trong hành động. Mọi hành vi thói quen đã được hình thành trước đó nay bị phá vỡ, trẻ biểu hiện thái độ nghịch ngợm, không đồng ý hoặc phản kháng ngược lại những điều bố mẹ và những người xung quanh mong muốn. Lúc này ở trẻ xuất hiện tính bướng bỉnh, nhõng nhẽo không ngoan như trước nữa. Trong khi chơi với bạn hay giao tiếp với những người xung quanh trẻ xuất hiện tính ích kỷ, trẻ chỉ thích hành động với những gì có lợi cho trẻ. Ở lứa tuổi này trẻ hành động, bắt chước những hành vi xấu thì rất nhanh còn những hành vi tích cực thì khó như khi anh chị, bố mẹ nói tục, chửi bậy thì trẻ nói lại hoặc bắt chước được ngay. Tổ ấm gia đình, đó là môi trường xã hội đầu tiên của trẻ, là môi trường văn hóa được tạo dựng trên cơ sở tình yêu thương ruột thịt của ông bà, bố mẹ và anh chị ruột trong gia đình. Đặc trưng của văn hóa gia đình là môi trường an toàn và phong phú: Chỉ có trong gia đình trẻ mới được hưởng đầy đủ tình yêu thương có những phút vui đùa thích thú bên mẹ, trò chuyện thủ thỉ với người thân, trẻ được giao lưu trực tiếp và thường xuyên, trẻ được học cách làm người một cách tự nhiên. Những truyền thống, nếp sống thói quen của các thành viên trong gia đình đều ảnh hưởng tuyệt đối đến sự phát triển của đứa trẻ. Đứa trẻ 2 học được những điều hay, lẽ phải hay không chủ yếu trong môi trường gia đình. Trẻ ở lứa tuổi này nhập tâm bắt chước rất nhanh. Bên cạnh đó một số đồ vật dễ hư hỏng, gây nguy hiểm cho trẻ như dao, phích nước...bị người lớn cấm đoán dẫn đến ở trẻ xuất hiện mâu thuẫn giữa tính tích cực hành động của trẻ , với sự cấm đoán bảo vệ của người lớn. Bên cạnh đó vì mục tiêu của giảm tỉ lệ sinh con nên số người trong mỗi gia đình ngày một ít đi. Trong mội gia đình chỉ có một hoặc hai con nên trẻ được gia đình nuông chiều một cách thái quá ,đòi gì được nấy dẫn đến trẻ ngày càng ích kỷ, không biết yêu quý , nhường nhịn. các bé tranh giành đồ chơi, đánh bạn vẫn thường xuyên xảy ra và rất nhiều bậc phụ huynh phải than phiền vì bé nhà mình hư quá, ích kỉ quá lúc nào cũng bắt mọi người phải làm theo ý mình. Cũng có một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của việc dạy trẻ biết quan tâm đến mọi người xung quanh. Là một giáo viên nhiều năm liền dạy lớp mẫu giáo bé 3-4 tuổi, tôi luôn băn khoăn làm thế nào để có thể định hướng và giáo dục các bé biết yêu thương, đoàn kết, quan tâm, chia sẻ với bạn bè, người thân và mọi người xung quanh? Để trả lời câu hỏi này, tôi luôn học hỏi, nghiên cứu ứng dụng lồng ghép nội dung giáo dục trẻ biết quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh. Vì thế năm học 2012-2013 tôi mạnh dạn chọn đề tài " Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi trường mầm non xã Vĩnh Quỳnh biết quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh"làm sáng kiến kinh nghiệm của mình. 3 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận: Chia sẻ là những tình cảm của con người thể hiện trước sự vật hiện tượng nào đấy và con người có những hành vi phản ánh lại sự vật hiện tượng đó. Như trẻ cảm thấy vui sướng, hãnh diện, tự hào khi ai đó khen mình xinh, đẹp, học giỏi và cảm thấy buồn, chán khi không có ai chịu chơi hay quát mắng mình. Trẻ em ở lứa tuổi mầm non có những đặc điểm: Dễ uốn nắn và nhịp độ phát triển nhanh, trẻ có những đặc điểm phát triển độc đáo, không giống bất cứ giai đoạn phát triển nào sau này. Đặc biệt trẻ 3-4 tuổi tư duy gắn với cảm xúc và ý muốn chủ quan của trẻ, trẻ tư duy theo lối trực quan toàn bộ. Bên cạnh đó xúc cảm- tình cảm chi phối toàn bộ sinh hoạt của trẻ, trẻ dễ đồng cảm với mọi người xung quanh. Trẻ mẫu giáo bé xuất hiện các động cơ hành vi muốn làm người lớn, động cơ hành vi được hình thành trong quá trình vui chơi, động cơ trò chơi - bạn chơi là động lực thúc đẩy trẻ. Trong khi chơi trẻ muốn cho người lớn hài lòng do vậy phải cố gắng nỗ lực hết mình để hoàn thành vai chơi một cách tốt nhất. Cuối tuổi mẫu giáo bé tính xã hội, tính đạo đức được hình thành và phát triển. Hoạt động với đồ vật là hoạt động giao tiếp với những người xung quanh, tư duy trực quan hành động và tư duy trực quan hình tượng cùng phát triến song song. Đó là những yếu tố tâm lý có ảnh hưởng thuận lợi hoạt động học tập của trẻ. Có thể nói mỗi một đứa trẻ ngay từ khi ra đời đã là một cá thể độc lập, có cá tính và những mong muốn độc lập của riêng mình. Bất kể là cô giáo hay bố mẹ đều không có đặc quyền chi phối và hạn chế hành vi của chúng, vì vậy việc áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với mục tiêu giảng dạy đòi hỏi phải có sự linh hoạt và mềm dẻo phù hợp với khả năng cũng như hứng thú của trẻ. Dưới góc nhìn của nhà tâm lý học trẻ em thì trẻ tuổi lên 3 bắt đầu hình thành một loại động cơ của hành vi mang tính đạo đức xã hội, thể hiện ở sự quan tâm của trẻ đối với bạn bè,gia đình và với những người xung quanh.Trong điều kiện có sự giáo dục đúng đắn thì loại động cơ này sẽ được phát triển mạnh ở các giai đoạn sau. Đó là cốt lõi trong nền tảng đạo đức của nhân cách con người tương lai. II. Cơ sở thực tiễn 1 Đặc điểm tình hình - Trường mầm non Vĩnh Quỳnh được xây dựng trên địa bàn xã Vĩnh Quỳnh huyện Thanh Trì- Hà Nội. Trường có 4 cơ sở nằm trên 3 thôn: Vĩnh Ninh, Quỳnh Đô và Ích vịnh. - Năm học 2012- 2013 tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công phụ trách lớp C4 tại khu Vĩnh Ninh với tổng số là 52 trẻ. Trong đó có 35 trẻ nam và 17 trẻ nữ. - Lớp do 3 cô phụ trách, 2 cô có trình độ đại học phạm mầm non và 1 cô có trình độ trung cấp sư phạm mầm non. - Trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ chúng tôi gặp những thuận lợi khó khăn sau: 4 2 Thuận lợi: - Nhà trường đầu tư đầy đủ đồ dùng cơ sở vật chất phục vụ cho việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ. - Ban giám hiệu thường xuyên chỉ đạo sát xao việc tổ chức chăm sóc, thực hiện quy chế chuyên môn. - Lớp rộng rãi, thoáng mát có đủ đồ dùng phục vụ cho trẻ. Bán thân tôi là giáo viên trẻ , nhiệt tình năng động, yêu nghề, mến trẻ, có nhiều kinh nghiệm chăm sóc và giáo dục trẻ. - 100% trẻ ăn bán trú tại trường thuận tiện cho công việc chăm sóc gáo dục trẻ. 3 Khó khăn: - 2/3 số trẻ chưa qua lớp nhà trẻ nên chưa có nề nếp, thói quen trong mọi hoạt động của lớp. - Khả năng nhận thức của trẻ trong lớp không đồng đều cho nên việc dạy trẻ “ Biết quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh “ còn gặp nhiều khó khăn. - Lớp có 12 trẻ thì nghịch ngợm, hiếu động, 6 trẻ rụt rè nhút nhát không thích tham gia các hoạt động nên ảnh hưởng lớn đến việc giáo dục trẻ. - Trẻ sống trong môi trường gia đình nên bị ảnh hưởng một số văn hóa xấu từ gia đình, bố mẹ còn mải lo kiếm tiền, một số phụ huynh cho rằng lo cho con ăn ngon, mặc đẹp là đủ nên bố mẹ vẫn giao việc dạy dỗ trẻ cho ông bà, anh chị, trẻ thường chơi tự do không có sự giám sát của người lớn. - 90% phụ huynh làm nông nghiệp, chợ búa chưa hiểu tầm quan trọng việc nuôi dạy con theo khoa học. - Đa số các gia đình có từ một đến hai con, bố mẹ chiều con quá mức nên trẻ có lối sống ích kỷ chỉ biết ” nhận” mà không biết ” mình phải làm gì”. - Nhận thức của phụ huynh về việc dạy trẻ biết quan tâm đến mọi người xung quanh còn hạn chế. Một số phụ huynh cho rằng trẻ còn quá nhỏ để dạy trẻ quan tâm đến mọi người xung quanh. Xuất phát từ thực rạng trên, một lần nữa tôi khẳng định rằng việc dạy trẻ biết quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh là rất cần thiết. II MỘT SỐ BIỆN PHÁP 1. Biện pháp 1: Khảo sát 1.1 Khảo sát trẻ tại nhà thông qua phiếu điều tra - Đây là cách làm rất nhanh gọn và mang lại kết quả cao vì như chúng ta đều biết thời gian trẻ ở nhà bằng 2/3 thời gian trẻ ở lớp. - Môi trường sống ở nhà là nơi trẻ dễ bộc lộ những tính cách, tình cảm, sự quan tâm, chia sẻ của mình, trẻ bộc lộ những tình cảm đó một cách tự nhiên, trung thực nhất như: Khi chơi trẻ có nhanh dành đồ chơi vơi các anh chị em không?. Trẻ đã biết làm gì để giúp đỡ bố mẹ?. Trẻ có biết quan tâm đến mọi người xung quanh không?. - Để biết trẻ có quan tâm chia sẻ với người thân hay không, tôi đã xây dựng phiếu điều tra với những nội dung như sau: 5 Phiếu điều tra( Phụ lục 1) 1.2 Khảo sát trẻ trên lớp học: - Để nắm được khả năng, mức độ, ý thức của trẻ khi chơi đồ chơi hoặc làm một công việc cô giao vừa sức với trẻ hay sự thể hiện tình cảm của trẻ với người thân trong gia đình, ban bè và mọi người xung quanh. Từ đó đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp tôi tiến hành khảo sát trẻ như sau: - Tôi cho trẻ xem một đoạn băng có hình ảnh các trẻ đang chơi có đoạn hai bạn đang tranh giành đồ chơi và đặt ra câu hỏi đàm thoại với trẻ: Con thấy các bạn trong đoạn băng đang làm gì? Điều gì xảy ra khi hai bạn tranh giành đồ chơi? Nếu là con con sẽ làm gì? - Thông qua hoạt động vui chơi , chơi ở các góc, tôi bao quát, quan sát trẻ chơi sau đó ghi chép lại một cách cẩn thận xem trong khi chơi trẻ tranh giành, không biết nhường bạn hay trẻ đã biết chơi đoàn kết chưa, trẻ có biết phối hợp cùng bạn trong lúc chơi không. - Thông giờ đón trả trẻ, các giờ hoạt động trong ngày trẻ chơi cùng bạn, tôi quan sát trẻ sau đó ghi chép lại những thái độ, cảm xúc của trẻ với bố mẹ, cô giáo và các bạn. - Trong giờ đón trẻ tôi trò chuyện cùng trẻ: Hàng ngày con giúp bố mẹ những công việc gì? Con có thích làm những công việc đó không? Vì sao con thích? Khi làm những công việc đó con thấy bố mẹ có vui không? Con cảm thấy thế nào khi được bố mẹ khen? - Ngoài ra tôi yêu cầu trẻ giúp đỡ cô một số công việc vừa sức như: Chia thìa, đĩa, xếp ghế về bàn hay phơi khăn cùng cô.... Qua quá trình trẻ làm tôi quan sát kết quả, mức độ hoàn thành công việc của trẻ. - Qua quá trình khảo sát tôi thu được kết quả như sau: + 15 trẻ hiếu động, nghịch ngợm + 12 trẻ nút nhát, rụt rè + 30 trẻ không phải làm việc gì + 34 trẻ không biết nhường nhịn, chia sẻ đồ chơi đồ chơi với bạn. + 27 trẻ không hoàn thành công việc được giao. + 12 trẻ khi cô đứng kèm cặp mới hoàn thành công việc. + 38 trẻ không biết quan tâm, giúp đỡ bố mẹ. 6 - Là một giáo viên chủ nhiệm tôi rất băn khoăn khi thấy đa số trẻ lớp mình không biết quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh. Tôi phải làm thế nào để trẻ lớp mình đạt kết quả tốt về phát triển thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ và tình cảm xã hội trong chương trình của bộ giáo dục đề ra . Bên cạnh đó tôi mong muốn trẻ lớp tôi phát triển toàn diện về các mặt để sau này trở thành con người con ngoan, trò giỏi. Một người có đức, trí, thể, mỹ, một người có ích cho xã hội. 2. Biện pháp 2: Tạo môi trường lớp học thân thiện cởi mở để trẻ được chia sẻ. Môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây hứng thú cho trẻ và bản thân giáo viên góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Nhận thức được điều đó tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong lớp về kế hoạch, biện pháp trang trí sắp xếp tạo môi trường, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ và tích cực đối với trẻ. Bên cạnh đó chúng tôi cũng xây dựng qui ước với trẻ về những nội quy, qui định trong lớp học và nội quy giao tiếp giữa trẻ với trẻ trong lớp như không nói to, không tranh giành đồ chơi, biết nhường nhau, chia sẻ, động viên, giúp đỡ bạn khi cần. Việc rèn nền nếp được thực hiện ngay khi đón trẻ vào năm học mới. Chúng tôi qui ước với trẻ cách lấy đồ dùng đồ chơi đúng nơi qui định, hay qui định với trẻ về cách chơi, không la hét quá to, không chạy nhảy xô đẩy nhau, có sự giao tiếp thân mật trong các vai chơi, các bạn trai nhường nhịn các bạn gái, cùng tham gia vào các vai chơi vui vẻ. Cô cho trẻ cùng cô tham gia xây dựng nội quy lớp học. Nếu trẻ biết mình nên làm gì, chúng sẽ cư sử tốt hơn và ngoan ngoãn chấp hành . Cô có thể để trẻ thảo luận, giúp bạn vài quy tắc đơn giản trong lúc chơi. Với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, chúng tôi tận dụng tối đa các sản phẩm của trẻ để trang trí lớp, trẻ được vẽ, xé nặn các sản phẩm để trang trí các góc, các buổi chơi trẻ được hoạt động với chính sản phẩm của mình đã làm nên trẻ rất thích thú. Những hoạt động giao tiếp qua vai chơi người mua người bán dạy trẻ biết thể hiện thái độ ân cần niềm nở với khách hàng thông qua đó tạo được mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ khi chơi. Chúng tôi đã tạo cho các bé một góc thiên nhiên xanh với rất nhiều nguyên vật liệu mở giúp các bé được thực hành kĩ năng gieo hạt chăm sóc cây, qua đó giáo dục cho các bé tình yêu thiên nhiên, biết quan tâm bảo vệ môi trường, và đặc biệt qua hoạt động này các bé học được kỹ năng chia sẻ với bạn bè, biết trân trọng thành quả lao động của mình và của bạn. Các nhà giáo dục cho rằng, trẻ học nhanh nhất từ bắt chước, thế nên nếu muốn dạy bé thành người biết quan tâm chia sẻ thì cô giáo và bố mẹ phải là tấm gương để các bé noi theo và học tập. Chính vì vậy, trước mặt trẻ các cô giáo ở lớp tôi luôn thể hiện sự quan tâm: Khi trẻ đến lớp khóc thì các cô ôm trẻ dỗ dành, bế trẻ vào lớp, chơi các đồ chơi trẻ thích hay nói trẻ khác nhường đồ chơi cho trẻ để trẻ nín và không khóc nữa mỗi khi đến lớp , bên cạnh đó tôi cũng trò chuyện cùng 7 trẻ như: Các con đi học phải ngoan để bố mẹ yên tâm đi làm, chiều bố mẹ về sớm đón con Tôi cũng trao đổi với hai cô và phụ huynh thể hiện tình cảm của mình theo hướng tích cực: Như khi đến lớp trẻ khóc thì mẹ bế trẻ vào lớp, mẹ trò chuyện cùng trẻ xem trong lớp có những gì, các bạn đang chơi trò chơi gì? Các bạn chơi như thế nào?. Mẹ trò chuyện cùng cô để tạo sự tin tưởng của trẻ và trẻ dễ gần gũi với cô. Để dạy trẻ biết quan tâm chia sẻ trước tiên tôi giúp trẻ hiểu quan tâm chia sẻ giúp mang lại niềm vui cho người khác và cho chính mình. 3. Biện pháp 3. Sưu tầm các trò chơi, bài thơ, có nội dung dạy trẻ biết chia sẻ. Như chúng ta đã biết thơ ca có tầm ảnh hưởng rất lớn đến tâm hồn trẻ, ngay từ khi sinh ra trẻ đã được bà, mẹ hát ru cho nghe. Lớn thêm một chút khi đến lớp trẻ được các cô kể truyện, đọc thơ và chơi các trò chơi trẻ càng hiểu thêm về những vấn đề xung quanh trẻ hơn. Hiểu được điều đó tôi và các cô giáo trong lớp đã sưu tầm thêm các bài thơ, trò chơi để trẻ có cơ hội được chia sẻ với những người xung quanh. Thông qua các trò chơi, bài thơ, câu truyện hay phù hợp với tâm sinh lý trẻ làm nảy sinh ở trẻ lòng vị tha, sự quan tâm đến người khác và trên cơ sở đó phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông giữa trẻ với những người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một cách tích cực lên trẻ, làm cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, muốn giao tiếp với cô, bạn bè và muốn học. Vì thế tôi sưu tầm các trò chơi, bài thơ có nội dung dễ hiểu giúp trẻ dễ tiếp thu về vấn đề giáo dục trẻ biết quan tâm đến những người xung quanh. 3.1 Những trò chơi: Vì sao bé buồn, bé vui * Mục đích: Giúp trẻ có khả năng nhận biết và bộc lộ những cảm xúc( buồn, vui, phấn khởi...) đúng với tâm trạng ciuar mình. * Chuẩn bị: Bức tranh vẽ em bé có khuôn mặt buồn, vui * Cách chơi: Cô đưa bức tranh ra và đàm thoại cùng trẻ - Tranh 1: Ảnh em bé đang buồn Tranh vẽ ai? Ai có nhận xét gì về bức tranh này? Vì sao em bé lại buồn? ( Cô gợi ý để trẻ đưa ra lời giải thích hợp lý: Bé không có đồ chơi, em không có ai chơi cùng, Mẹ đi vắng.....). Vậy lớp mình phải làm gì để em bé khỏi buồn? (Tặng đồ chơi cho em, chơi cùng em). - Tranh 2: Ảnh em bé đang cười Ai có nhận xét gì về bức tranh này? Vì sao em bé lại cười? ( Cô gợi ý để trẻ đưa ra câu trả lời hợp lý: Em được bố mẹ mua quà cho, em được bố mẹ khen...). Nếu thấy bạn vui con sẽ làm gì? 8 Khi nào các con vui? Lúc nào con cảm thấy buồn? Tôi cho trẻ thể hiện khuôn mặt với những tâm trạng khác nhau. => Qua đó giáo dục trẻ biết quan tâm, chia sẻ vui buồn cùng bạn bè, người thân và những người xung quanh. Gia đình vui vẻ * Mục đích: - Trẻ kể được với các ban về người thân trong gia đình. - Thể hiện tình cảm quan tâm, chia sẻ, sự yêu thương, kính trọng những người thân trong gia đình. * Chuẩn bị: Mỗi trẻ một bức ảnh về gia đình mình: Sinh nhật của trẻ, anh chị em, bố mẹ,các hoạt động trong gia đình: Ăn, ngủ, vui chơi, dã ngoại... * Cách chơi: Cô trẻ kể về những người thân trong gia đình có trong bức ảnh. Kể lại những cảm xúc, ấn tượng của mình về bức ảnh đó. Cô mời trẻ lên nói về bức ảnh của mình: Trong ảnh có những ai? Ảnh chụp ở đâu? Những cảm xúc, ấn tượng của con về bức ảnh? => Sau khi chơi trò chơi tôi giáo dục trẻ yêu quý những người thân trong gia đình. 3.2 Những bài thơ sưu tầm, sáng tác Chiếc quạt nan Bà cho cháu chiếc quạt Viền nan đỏ, nan xanh Chiếc quạt nhỏ xinh xinh Em quạt gọi gió đến Ước gì em mau lớn Ngày đêm quạtcho bà Bà ngon giấc ngủ say Bàn tay em gọi gió. Sưu tầm Chơi bán hàng Bé hương và bé thảo Rủ nhau chơi bán hàng Hương có củ khoai lang Nào thảo mua đi nhé. Thảo cười như nắc nẻ Nhặt một chiếc lá rơi Tớ trả đủ tiền rồi Được mang về nhà chưa? Rồi Thảo bẻ hai nửa Mời người bán ăn chung Vị bùi khoai đất bãi Thơm ngọt ngào chiều đông. Sưu tầm 9 Em hỏi mẹ Mẹ ơi, tăm bé tí Sao mẹ cầm hai tay Còn xô nước rõ đầy Mẹ lại một tay xách? Xô nước mẹ đổ bể Cái tăm mẹ mời bà Giảng điều này khó nhỉ? Cô giáo chắc giảng ra! Sưu tầm Biết vâng lời cô Bé ơi bé nhớ lời cô Đến lớp thì phải yêuthương bạn bè Về nhà cung phải thật ngoan Giúp đỡ cha mẹ kính yêu ông bà Ông bà cha mẹ tuổi già Biết xoa biết bóp những ngày ốm đau Lúc này cho đến mai sau Mãi mãi chia sẻ mới là trò ngoan Sáng tác: Nguyễn Thị Nhung. Bé ngoan Bé ngoan tới lớp Không cướp đồ chơi Cùng chia cho bạn Có bánh có kẹo Cùng mời bạn ăn Tay mà không sạch Bảo bạn rửa ngay Nghe lời cô dạy Yêu thương bạn bè Chia sẻ buồn vui Phải hỏi thăm bạn mới là bé ngoan. Sáng tác: Nguyễn Thị Nhung Cô dạy Đến lớp em chào cô Quay đầu em chào mẹ Cô mỉm cười nhỏ nhẹ Nhắc chúng em lắng nghe Phải yêu thương cha mẹ Quan tâm các em bé Và phải biết chia sẻ Giúp đỡ nhau bạn nhé Để ngày mai khôn lớn Sẽ thành người tốt thôi Sáng tác:Nguyễn Thị Nhung 10 4. Biện pháp 4. Dạy trẻ biết quan tâm chia sẻ thông qua các hoạt động: 4.1 Thông qua hoạt động học: Hoạt động học là hình thức dạy học đóng vai trò chủ chốt, ở đó trẻ có thể tìm hiểu cuộc sống xung quanh, tìm hiểu thế giới vạn vật một cách có tổ chức nhất là tiếp thu các tri thức, kỹ năng sống và các kỹ xảo theo một chương trình có tính hệ thống. Ngoài ra, hoạt động học còn phát triển tình cảm thẩm mỹ của trẻ như là: Biết quan tâm mọi người xung quanh, biết chia sẻ tình cảm với bạn và trở thành người tốt. Hoạt động: Khám khá xã hội: Đề tài: Trò chuyện về những thành viên trong gia đình. Chủ đề: Những người bé yêu mến. Đầu tiên tôi cho trẻ kể về các thành viên trong gia đình - Bố con tên là gì? - Mẹ con tên là gì? - Trong nhà con thương ai nhất? Vì sao? - Khi bố mẹ bị ốm các con sẽ làm gì? - Trò chơi: Gia đình giỏi - Cách chơi, luật chơi: Các gia đình lên chọn những đồ dùng( ăn, uống...) theo yêu cầu của cô, những đồ dùng nào sai mục đích thì không được tính. - Cô tổ chức cho trẻ chơi 2-3 lần =>Qua tiết học tôi giáo dục trẻ có tình yêu thương ông bà, bố mẹ, anh chị em trong gia đình, biết quan tâm, chia sẻ công việc với mọi người trong gia đình, kính trọng, vâng lời những người trên mình ( Ông bà, bố mẹ ....), biết chào hỏi xưng hô lễ phép với mọi người. Qua trò chơi tôi giáo dục trẻ tinh thần đoàn kết, động viên nhau để đạt kết quả tốt. Hình ảnh cô và trẻ trong giờ học 11 Hoạt động: Giáo dục âm nhạc Hoạt động âm nhạc: Là một hình thức hoạt động có tính nghệ thuật sáng tạo, được trẻ yêu thích và thích hợp với trẻ ở lứa tuổi mầm non. Hoạt động âm nhạc sẽ khuyến khích và tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thử nghiệm những cảm xúc qua các giai điệu lời ca và những vận động của bài hát. Âm nhạc cũng giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Đề tài: Dạy hát: Cả nhà thương nhau Nghe hát: Ru con Trò chơi: Tai ai tinh Chủ đề: Gia đình Sau khi hát cho trẻ nghe xong bài hát” Cả nhà thương nhau” tôi đàm thoại hỏi trẻ - Cô vừa hát xong bài hát gì? - Do ai sáng tác? - Bài hát nói về ai? - Mọi người trong gia đình sống với nhau như thế nào? - Con có yêu gia đình mình không? Vì sao? => Qua tiết học, tôi giáo dục trẻ tình yêu thương gia đình, lòng biết ơn những người đã sinh ra, nuôi dưỡng và dạy dỗ chúng ta nên người. Vì vậy các con phải ngoan ngoãn, biết vâng lời bố mẹ, biết giúp đỡ những người thân trong gia đình và học giỏi để bố mẹ vui. Hoạt động: Làm quen văn học Đề tài: Kể truyện”Quà tặng mẹ” Chủ đề: Gia đình Khi kể xong lần hai, tôi đặt ra những câu hỏi đàm thoại sau: - Bé nhi định tặng mẹ món quà sinh nhật gì? - Nhi đã đi xin ông hạt giống để làm gì? - Đến ngày sinh nhật mẹ, những hạt giống của nhi đã nở hoa chưa? - Điều gì đã xẩy ra? - Mẹ đã nói gì với Nhi? => Tôi giáo dục trẻ lớp tôi biết quan tâm đến những người thân trong gia đình mình như; Biết làm quà nhân ngày sinh nhật, những ngày lễ của bà, mẹ, biết xin phép người lớn nếu muốn làm một điều gì đó, biết xin lỗi khi mình làm sai và vui sướng khi được ông bà, bố mẹ động viên. Biết làm nhưng điều tốt để ông bà,bố mẹ vui. Đề tài: Thơ: Giúp bạn Chủ đề: Trường mầm non Sau khi đọc xong lần hai, tôi đàm hoại cùng trẻ: - Đến giờ chơi các bạn được chơi những trò chơi gì? - Đang chơi thì điều gì đã xảy ra - Em bé trong bài thơ đã làm gì? - Nếu là con, con sẽ làm gì? => Tôi giáo dục trẻ biết quan tâm đến các bạn, khi chơi không được xô đẩy nhau, chen lấn nhau, khi thấy bạn bị ngã thì ra đỡ bạn dậy. 12 Hoạt động: Tạo hình Đề tài: Tô màu bức tranh cho đẹp Chủ đề: Trường mầm non Với tiết học này, tôi đưa ra các câu hỏi đàm thoại sau: - Các con có nhận xét gì về bức tranh này? - Trong tranh có những ai? - Các bạn đang làm gì? - Các bạn chơi như thế nào? - Ở trường các con được chơi những trò chơi gì? - Khi chơi các con chơi như thế nào? => Tôi giáo dục trẻ khi đến trường các con được chơi những trò chơi thêm nhiều trò chơi ở trong lớp cũng như ở ngoài sân trường, được học thêm nhiều kiến thức mới về thế giới xung quanh trẻ, có thêm những bạn mới, biết thêm nhiều điều bổ ích mà trẻ chưa được biết .... Thông qua tiết tạo hình tôi cũng giáo dục trẻ biết yêu thương, đoàn kết, chia sẻ và giúp đỡ các bạn như: Các con nhắc bạn giữ gìn vở sạch sẽ, không tô chờm ra ngoài, không làm gãy bút, không vẽ bậy ra bàn, không vứt giấy lung tung. Tô xong giúp cô cất đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp, gọn gàng đúng nơi quy định. 4.2 Thông qua các hoạt động khác * Hoạt động đón trẻ: Trò chuyện cùng trẻ trong chủ điểm trường mầm non, tôi đưa ra các câu hỏi về các bạn trong lớp: Như bạn tên là gì? Bạn là con trai hay con gái?. Hôm nay lớp mình có bạn đi học khóc nhè không? Vì sao bạn khóc? Bạn khóc chúng mình phải làm gì để bạn nín? Ngoài các bạn trong lớp còn có ai? Các cô tên là gì? Hàng ngày các cô làm những công việc gì? Các con làm gì để giúp đỡ cô?. Với chủ đề”Gia đình”, tôi đàm thoại cùng trẻ những câu hỏi như: Trong nhà con có những ai? Ai hay đưa đón con đi học? Khi đến cửa lớp các con chào ai? Bố mẹ rất vất vả để cho chúng mình có quần áo đẹp để mặc, cho chúng mình ăn những đồ ăn ngon. Vậy các con làm gì để biết ơn và giúp đỡ những người thân trong gia đình. Các con phải biết vâng lời ông bà, bố mẹ, không được khóc nhè, biết giúp đỡ mọi người trong gia đình như: Lấy nước cho ông bà, bố mẹ, lấy rổ cho mẹ nhặt rau, biết chơi với em, dỗ em khi em khóc, ăn xong thì lấy tăm mời mọi người..... Khi đến trường các con phải ngoan vâng lời cô giáo, không tranh dành đồ chơi của bạn, không xô đẩy bạn, đoàn kết trong khi chơi và biết thực hiện một số nội quy của trường, lớp như: Cất đồ chơi đúng nơi quy định, không làm hỏng đồ chơi, chơi gọn gàng, ngăn nắp.... Hoạt đông vui chơi đã giải quyết được nhu cầu bức thiết mong muốn được làm người lớn, hành động như người lớn. Qua chơi trẻ học được cách hợp tác và thoả thuận với nhau, trẻ có thể học và thực hành các kỹ năng phát triển các mối quan hệ. Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ chơi gây ra những biến đổi về chất có ảnh hưởng đến sự hình thành nhân cách trẻ MG và chơi làm tiền đề cho hoạt động học tập ở lứa tuổi tiếp theo. 13 Hoạt động vui chơi là những phương tiện giáo dục và phát triển cho trẻ, trong khi chơi trẻ được phát triển trí tuệ, được giáo dục đạo đức, giáo dục thể lực và phát triển thẩm mỹ. Ngoài ra, chơi còn là hình thức tổ chức đời sống của trẻ, trong khi chơi hình thành " xã hội trẻ em " và các biểu hiện tình cảm thân ái cảm thông lẫn nhau. Hình ảnh cô nhắc cháu Kiên chào mẹ trước khi vào lớp * Hoạt động ngoài trời Hoạt động có mục đích:Quan sát cầu trượt Trò chơi vận động: Ô tô và chim sẻ Chơi tự do: Trẻ chơi với vòng, phấn, đá sỏi... Tôi cho trẻ xung quanh cầu trượt quan sát: - Đây là cái gì? - Dùng để làm gì? - Khi chơi, các con chơi như thế nào? Sau đó, Tôi giới thiệu với trẻ những trò chơi hôm nay trẻ được chơi ( chơi cầu trượt, chơi với vòng, chơi vẽ tự do). Tôi trò chuyện cùng trẻ xem trẻ thích chơi gì, Khi chơi cầu trượt các con chơi như thế nào? Xếp hàng lên lần lượt, không xô đẩy, chen lấn nhau, nhường các bạn gái chơi trước. Các bạn ở nhóm vẽ thì vẽ gì? Con vẽ tặng ai? Con cảm thấy thế nào nếu bạn cũng vẽ tặng con một bức tranh?. Sau những câu hỏi đàm thoại đó tôi giáo dục lớp tôi biết nhường nhịn, chia sẻ động viên các bạn trong lớp cùng chơi với mình. 14 Hình ảnh cô nhắc trẻ xếp hàng trước khi lên chơi Hình ảnh bạn An Ly rủ bạn Mạnh, Trường An lên chơi cùng 15 * Hoạt động góc Chơi hoạt động góc giúp trẻ thể hiện tình cảm, giáo dục nhân cách cho trẻ, tình cảm đó được trẻ hình thành giữa trẻ những người xung quanh và giữa trẻ với gia đình. Tình cảm đó được thể hiện một cách chân thành qua các trò chơi như: Bán hàng, gia đình, xây dựng.... Chơi hoạt động góc còn giúp trẻ phát triển tình cảm tập thể, thể hiện sự đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong tập thể. Góc xây dựng: - Ở góc xây dựng: Những sáng kiến của trẻ sẽ được bộc lộ rõ nét tùy theo khả năng tưởng tượng của mỗi trẻ, nó được biểu hiện trong công trình của mình. Qua trò chơi trẻ thỏa mãn nhu cầu chơi của trẻ, rèn luyện khả năng chắp ghép xây dựng , đồng thời phát triển trí tưởng tượng, ý thức, tình cảm, tính tò mò, sự chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau.... Đó là những phẩm chất cần thiết của con người trong thời đại phát triển. Tôi đàm thoại cùng trẻ: - Cô đố các con biết chúng mình đang ở chủ điểm gì? - Chủ điểm này con xây gì? - Con xây như thế nào? Góc phân vai: Trẻ ba tuổi rất thích bắt chước nhưng vốn kinh nghiệm sống và vốn từ của trẻ còn hạn chế nên có những việc hàng ngày trẻ vẫn thấy những người thân trong gia đình làm trẻ rất muốn được làm mà không ai cho trẻ làm. Những việc đó trẻ lại được thỏa sức làm trong góc phân vai, trẻ được thỏa sức mình làm bố mẹ, nấu cháo cho em ăn, đi chợ nấu ăn, cho em bé đi khám bệnh..... Tôi cũng đặt ra cho trẻ những câu hỏi: - Muốn cho em bé ăn bột thì đầu tiên con phải làm gì? - Khi em bé bị ốm con làm như thế nào? - Con cho em uống thuốc như thế nào? - Con đi chợ mua gì? - Con nấu món gì? - Những bạn ở nhóm bán hàng thì niềm nở, nhiệt tình giới thiệu các mặt hàng có trong cửa hàng ( Như hôm nay cửa hàng tôi có rất nhiều mặt hàng : Các loại rau, củ, bánh sữa, trà....) khi có khách đến mua hàng. 16 Hình ảnh trẻ thể hiện hành động mời khách mua hàng - Bên cạnh đó tôi nhắc trẻ cần giữ gìn đồ chơi sạch sẽ, chơi xong pải cất gọn gàng vào nơi quy định. * Hoạt động giao lưu: - Tôi tổ chức cho trẻ giao lưu theo tổ, nhóm bằng cách mời tổ, nhóm thi đọc thơ, hát, trả lời câu hỏi của cô, cho trẻ chơi kéo co.... * Hoạt động lao động: Tôi cho trẻ đi nhặt lá vàng, tưới nước và chăm sóc cây. Hình ảnh cô và cháu lớp C4 đang cùng nhau lao động 17 => Qua các hoạt động chơi tôi giáo dục trẻ biết nhường nhịn, không xô đẩy, tranh giành, không nói tục chửi bậy trong khi chơi. Trẻ tự phân vai cho các bạn trong nhóm mỗi người đóng một vai (Đóng vai bố thì làm những công việc gì, vai mẹ làm những việc gì...) chia sẻ công việc với các bạn. Ngoài ra trẻ biết công việc hàng ngày mà các bà, các mẹ phải làm ở nhà, trẻ biết giúp đỡ những người thân trong gia đình, biết khi trong nhà có người ốm thì trẻ biết lấy nước, thuốc, chơi nhẹ nhàng không gây tiếng ồn để người bệnh được nghỉ ngơi * Giờ ăn Trong giờ ăn tôi yêu cầu trẻ giúp đỡ cô một số công việc vừa sức như kê ghế vào bàn ăn, bê thìa về bàn… * Giờ ngủ - Trước khi cho trẻ đi ngủ tôi cho trẻ lần lượt đi vệ sinh, nhắc nhở trẻ xếp hàng không xô đẩy, chen lấn nhau, không tranh giành dép, đi đúng nơi quy định, nhường chỗ cho các bạn mới ốm dậy, những bạn yếu, chậm trong lớp. Khi vào chiếu ngồi ngay ngắn, không nô đùa, chen lấn các bạn đang ngồi ở chiếu, chạy nhảy làm xô chiếu của cô. Khi ngủ không kéo chăn của bạn. * Hoạt động chiều Như thứ hai rèn kỹ năng vệ sinh, thứ ba làm vở trò chơi học tập, thứ tư hướng dẫn trò chơi mới, thứ năm rèn kỹ năng tạo hình, thứ sáu biểu diễn văn nghệ. Tôi hướng dẫn trẻ thực hiện đúng chương trình nhà trường đề ra. Tiếp theo tôi nêu gương bé ngoan mỗi ngày: Tôi mời từng tổ lên nhận xét, mời các bạn trong tổ, cả lớp nhận xét bạn. Các con thấy hôm nay tổ Sơn ca, Vàng anh, Hoạ mi những bạn nào ngoan, những bạn nào xứng đáng được cắm cờ. Ngày thứ sáu thì tôi mời các bạn lên đêm cờ và phát bé ngoan. Sau giờ học đó tôi cho trẻ được chơi ở những góc trẻ thích. Trước khi chơi tôi đầm thoại cùng trẻ: Các con chơi ở góc nào?, Khi chơi các con chơi như thế nào? 18 => Qua đó tôi giáo dục trẻ, khi đến lớp ngoan ngoãn, vâng lời cô giáo, khi chơi không tranh giành đồ chơi của bạn, không đánh bạn, không xô đẩy, chen lấn nhau, chơi đoàn kết và biết giúp đỡ, nhường nhịn bạn trong lúc chơi để thứ sáu được khen thưởng trước lớp và được phát bé ngoan. * Thông qua các tình huống xảy ra trong ngày Khi trẻ có một hành động đúng lời khen của bố mẹ, cô giáo cổ vũ động viên kịp thời thì hiệu suất việc làm ấy sẽ tăng lên rất nhiều. Ví dụ: Khi thấy một bạn tronng lớp chia bánh cho bạn khác, cô ra ân cần hỏi trẻ - Con chia bánh cho bạn hoa phải không? - Cô thấy bạn ấy cười rất tươi, chắc bạn vui lắm đấy - Khi chia sẻ niềm vui với người khác con cảm thấy như thế nào? => Qua những tình huống xảy ra hàng ngày tôi giáo dục trẻ biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ những người thân xung quanh. 5. Biện pháp 5 : Tổ chức các ngày hội, ngày lễ. Việc tổ chức các ngày hội, ngày lễ cho trẻ là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúp trẻ được trải nghiệm các cảm xúc tích cực .Thông qua đó trẻ được học và chia sẻ các kĩ năng sống với cô giáo, bạn bè và cha mẹ . Với quan điểm như vậy nên tôi thống nhất với hai cô giáo và ban phụ huynh lớp từ đầu năm học các kế hoạch hoạt động ngoại khóa cho các con. Tôi đặc biệt chú ý đến các ngày lễ hội: Ngày 20/10, ngày Tết Trung Thu, Noel, Tết Nguyên Đán, ngày 8/3, với mỗi ngày hội chúng tôi cố gắng sử dụng một hình thức tổ chức riêng nhằm lôi cuốn hấp dẫn trẻ tích cực tham gia hoạt động. Ví dụ: Ngày 20/10- ngày phụ nữ Việt Nam Trước ngày tổ chức lễ hội chúng tôi cùng trẻ trò chuyện về ý nghĩa ngày hội, đưa ra ý định, hình thức tổ chức và thăm dò ý kiến của trẻ về món quà tặng bà và mẹ. Sau đó dạy trẻ vẽ tranh chân dung bà và mẹ của mình làm bưu thiếp chúc mừng, giúp trẻ ghi lại cảm xúc, lời chúc của trẻ dành cho bà và mẹ. Cùng trẻ trang trí giấy mời bà và mẹ với lời đề từ ấn tượng: ‘‘Để được quan tâm chia sẻ, để được yêu thương và có thể hiểu các con nhiều hơn kính mời bà và mẹ bé tới dự ngày hội 20/10 do lớp C4 tổ chức”. Các bé được ‘‘bí mật” tập luyện những bài hát, bài thơ hay về bà và mẹ. Không thể miêu tả hết cảm xúc của các bé lúc ấy, niềm vui niềm tự hào lấp lánh trên những khuôn mặt ngây thơ. Dường như các bé cũng hiểu mình đang làm một việc tốt, ý nghĩa dành tặng cho những người thân yêu. Cũng là ngày hội lớn dành cho phụ nữ, nhưng ngày 8/3 ở lớp C4 lại thật đặc biệt vì đó là ngày mà các bé gái tuy mới ba tuổi nhưng cũng cảm nhận được sự tôn vinh, chia sẻ từ các bạn trai cùng lớp.Các bạn trai làm thiếp tặng các bạn gái, cả lớp làm thiếp, hoa về tặng bà, mẹ. Các bé gái ở lớp cũng hát những bài hát để tặng bà, mẹ. 19 Với chủ đề ‘Gia đình” trong tiếng nhạc rộn ràng từng bé trai tự tin dắt một người bạn gái ra cúi chào khán giả. Giống như một cuộc thi ” Chúng tôi là chiến sĩ”các bé gái cũng được các cô giới thiệu tên, sở thích và cả năng khiếu riêng nữa, rồi các bé được nghe các bạn trai hát tặng những bài hát mà cả lớp yêu thích. Hồi hộp và thích thú nhất khi từng bạn trai lên tiết lộ ‘‘bí mật” mình quí bạn gái nào nhất. Tôi tin rằng các bé gái sẽ không bao giờ quên được giây phút các bạn trai lên tặng hoa, quà và nói lời chúc mừng bởi vì tôi đọc được trong ánh mắt các con niềm vui, tự hào vì được các bạn quan tâm chia sẻ, một số phụ huynh còn phản hồi lại rằng chưa có bao giờ mà bé nhà mình lại vui như thế kể chuyện ở lớp mãi không chịu ngủ, và ôm chặt em búp bê món quà được các bạn tặng nói rằng con yêu em búp bê này nhất trên đời. Và còn rất nhiều các hoạt động ngoại khóa chúng tôi đã tổ chức cho các con như: Tổ chức ngày Tết Trung thu, ngày khai giảng, Noel.. mỗi hoạt động một hình thức phong phú khác nhau nhưng đều hướng tới một mục đích chung đó là giáo dục trẻ biết quan tâm chia sẻ tới người thân và bạn bè. Qua mỗi lần tổ chức tôi thấy các bé của lớp mình dường như lớn hơn, chững chạc hơn trong suy nghĩ và cách thể hiện tình cảm, các con có nhiều bạn thân hơn, biết nhường nhịn và quan tâm đến bạn bè. Những bạn nghỉ học lâu ngày khi đến lớp được các bạn quấn quýt hỏi thăm và giới thiệu các góc chơi mới, đồ chơi đẹp mà các cô và cả lớp mới làm. 6. Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh: Có không ít phụ huynh khi gửi con đến trường mầm non là yên tâm giao trọng trách giáo dục trẻ cho nhà trường mà quên rằng vai trò của cha mẹ là vô cùng quan trọng trong việc phối hợp với nhà trường giáo dục con bởi ‘ cha mẹ là 20 Tải về bản full Một số biện pháp giáo dục trẻ 3-4 tuổi biết yêu thương quan tâm chí sẻ với mọi người xung quanh tại lớp mẫu giáo 3 tuổi A trường mầm non Cù VânNgày đăng:25/04/2021 - 12:39 biện pháp giáo dục trẻ biết yêu thương quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh * Biện pháp 1: Nghiên cứu tham khảo, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nắm bắt tình hình thực tế về đặc điểm tâm sinh lí của trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi và tiến hành phân nhóm cho phù hợp tại lớp 3 tuổi A Trường Mầm non Cù Vân. Muốn đưa chất lượng việc dạy trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi biết yêu thương, quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh đạt hiệu quả cao xuất phát từ tình hình thực tế, dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ tôi đã đi sâu nghiên cứu, tìm tòi, tham khảo những tài liệu có nội dung về đề tài, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp, của bản thân, nhận thức đúng đắn, hiểu được tầm quan trọng của vấn đề, nắm vững tình hình cụ thể của lớp. Xác định rõ những khó khăn và thuận lợi của nhà trường, của lớp, của bản thân, ngoài ra còn tham gia các lớp tập huấn chuyên môn, tự học hỏi, nghiên cứu tài liệu. Từ đó tìm ra biện pháp thực hiện hữu hiệu nhất cho việc dạy trẻ biết yêu thương, quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh cho trẻ 3 - 4 tuổi. Trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày tôi luôn để ý quan sát tìm hiểu và phân tích đặc điểm tình hình tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi, nghiên cứu qua tài liệu và áp dụng, phân tích tình hình tâm lý của trẻ tại lớp. Trước tiên tôi tiến hành phân tích đặc điểm tâm lý chung của trẻ trong độ tuổi, sau đó gần gũi tiếp xúc với từng cá nhân trẻ để có thể phân tích tình hình đặc điểm tâm lý riêng của từng cá nhân trẻ, ghi chép thật chi tiết ở nhật kí cuối ngày, sổ tay để từ đó có thể đưa ra những phương pháp rèn luyện cụ thể đạt hiệu quả cao. Sau khi tiến hành phân tích đặc điểm tâm lý của từng cá nhân trẻ tôi bắt đầu tiến hành phân ra các nhóm như sau: + Nhóm những trẻ nhút nhát gồm các cháu: Nguyễn Hà Phương, Phạm Gia Hân, Phạm Thanh Duy, Nguyễn Khánh Chi, Nguyễn Quỳnh Chi, Đỗ Anh Đại, Dương Hoàng Lâm, Nguyễn Anh Thư, Hoàng Bảo Long, Nguyễn Thái An , Bùi Anh Tú, Trần Lâm Phong, Nguyễn Phương Vy, Phạm Duy Bảo An. + Nhóm những trẻ hiếu động gồm các cháu: Nguyễn Minh Quân, Hoàng Khánh Thăng, Nguyễn Gia Bảo, Phan Thái Bảo, Nguyễn Quang Trung, Nguyễn Long Thành, Đinh Quang Thái, Đỗ Việt Hoàng, Nguyễn Minh Khôi, Nguyễn Lê Bảo Châm, Nguyễn Thanh Hải. + Nhóm những trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn hoạt bát gồm các cháu: Trần Thanh Tâm, Trương Cát Tường Vy, Trần Khánh Huyền, Đàm An Nhiên, Nguyễn Thu Phương, Nguyễn Thảo Linh, Phạm Đức Huy, Phạm Trần Tuấn Anh, Nguyễn Gia Hưng. Sau khi phân nhóm, tôi sẽ dựa vào đó để sắp xếp trẻ ngồi theo 3 tổ sao cho mỗi tổ đều có trẻ nhanh nhẹn, hoạt bát, có trẻ nhút nhát để trẻ giúp đỡ nhau trong các hoạt động hàng ngày. + Trẻ nhút nhát ngồi cạnh trẻ nhanh nhẹn, mạnh dạn. + Trẻ hiếu động, cá biệt hay nói chuyện ngồi cạnh trẻ ngoan, ngồi gần cô giáo, để dễ quan sát và tiện cho việc quản lý trẻ tốt hơn. Ví dụ: Trong hoạt động học toán, khi cho trẻ đi lấy đồ dùng, nhiều bạn nhanh nhẹn, hoạt bát đã lấy đồ dùng và về chỗ ngồi. Nhưng có bạn nhút nhát không dám lấy đồ dùng, lúc này tôi đã cho trẻ quan sát xem các bạn trong tổ của mình còn ai chưa lấy được đồ dùng, tôi đã hướng trẻ “Ai có thể giúp bạn lấy đồ dùng?” và nhiều bạn trong lớp đã xung phong lên lấy giúp bạn. Sau khi trẻ lấy đồ dùng cho bạn, tôi đã khen ngợi và tuyên dương trẻ, mặt khác tôi động viên bạn nhút nhát lần sau con cố gắng lấy đồ dùng nhanh như các bạn và có thể giúp các bạn lấy đồ dùng để được cô giáo khen. * Biện pháp 2: Tạo môi trường lớp học thân thiện cởi mở để trẻ được chia sẻ. Môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây hứng thú cho trẻ và giáo viên để góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Nhận thức được điều đó tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên cùng lớp về kế hoạch, cách trang trí sắp xếp nhóm hoạt động cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp, có tính thẩm mĩ phát huy được tính tích cực của trẻ. Hiện nay, nếu cô tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ phát triển, hứng thú tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất cao. Vì thế ngay từ đầu năm học tôi đã đi sâu vào tạo môi trường bằng cách đưa hình ảnh minh họa tình cảm yêu thương, chia sẻ giữa cô và trẻ, bố mẹ và con cái, giữa các bạn trong lớp với nhau vào một số góc trong và ngoài lớp học thể hiện trên các mảng tường. Vẽ và sưu tầm một số tranh ảnh ngoài chương trình để đưa vào giảng dạy, vận động phụ huynh đóng góp các loại tranh, ảnh như: Gia đình tổ chức sinh nhật, đi du lịch và cô giáo sẽ lựa chọn để đưa vào các góc cho trẻ hoạt động thường ngày. Những hình ảnh được thể hiện trên các mảng tường trong không gian to đã giúp trẻ dễ tri giác, trẻ được thảo luận, bàn bạc về nội dung các hình ảnh đó. Từ đó trẻ biết vận dụng những kiến thức đó vào trong các hoạt động một cách dễ dàng. Thực tế tôi nhận thấy việc cho trẻ sử dụng các đồ dùng trực quan giúp trẻ hứng thú hơn rất nhiều. Ví dụ: Giáo dục tình cảm yêu thương quan tâm chia sẻ qua bài thơ : “Bạn mới” tôi vẽ các hình ảnh minh họa theo lời bài thơ, trẻ hằng ngày được xem và qua đó trẻ có thể khắc sâu được nội dung giáo dục của bài thơ. Bên cạnh đó trong giờ hoạt động ngoài trời tôi còn tận dụng những bức tranh trên các mảng tường ở trong trường bằng cách gợi mở cho trẻ cùng nhau tìm hiểu về những nội dung những bức tranh đó từ đó hướng trẻ đến nội dung giáo dục, hình thức này đã giúp trẻ có nhiều ý tưởng sáng tạo hay và có ý thức thi đua để đạt kết quả tốt. Tạo môi trường cho trẻ hoạt động là một việc làm vô cùng quan trọng bởi nó là chỗ dựa, là cơ sở vững chắc cho trẻ tích cực tham gia hoạt động. Đòi hỏi cô giáo phải biết tạo cảm xúc cho trẻ bằng các hình ảnh ngộ nghĩnh, đáng yêu, đồng thời cũng phải biết hướng lái, gợi mở cho trẻ có cảm xúc tích cực khi tham gia hoạt động giáo dục tình cảm yêu thương quan tâm chia sẻ đến mọi người. Qua nội dung các bức tranh, các nhân vật trẻ được xem và nói lên nhận xét của mình về các bức tranh đó. Như vậy ngôn ngữ, tư duy, nhận thức của trẻ cũng được phát triển một cách phong phú. Việc tạo môi trường hoạt động phong phú cho trẻ là việc vô cùng quan trọng bởi việc sử dụng đồ dùng trực quan sẽ giúp trẻ ghi nhớ rất lâu, và những đồ dùng trực quan sẽ giúp gây ấn tượng mạnh mẽ, tạo được hứng thú cho trẻ vào trong giờ học. Sử dụng những phương tiện dạy học này đã giúp trẻ nhớ nhanh hơn, hiểu rõ hơn và hứng thú tham gia vào các hoạt động hơn. * Biện pháp 3: Tích cực sưu tầm các trò chơi, bài thơ, câu chuyện có nội dung dạy trẻ biết yêu thương, chia sẻ. Những bài thơ, câu chuyện, bài hát là một phần không thể thiếu đối với mỗi người đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Thơ ca có tầm ảnh hưởng rất lớn đến tâm hồn trẻ, ngay từ khi sinh ra trẻ đã được bà, mẹ hát ru cho nghe, kể cho nghe những câu chuyện cổ tích, đọc cho nghe những bài thơ, ca dao, đồng dao, cùng các bạn chơi những trò chơi dân gian vô cùng giản dị. Tất cả những điều đó đã giúp tạo nên một tâm hồn phong phú của trẻ thơ với bao điều tốt đẹp. Hiểu được điều đó tôi đã tích cực sưu tầm các bài hát, bài thơ, câu chuyện trò chơi có nội dung giáo dục tình cảm yêu thương, quan tâm chia sẻ để dưa vào giáo dục trẻ. Thông qua các trò chơi, bài thơ câu chuyện, bài hát có nội dung giáo dục phù hợp với tâm sinh lý trẻ làm nảy sinh ở trẻ lòng vị tha, sự quan tâm đến người khác và trên cơ sở đó phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông giữa trẻ với những người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một cách tích cực lên trẻ, làm cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, lớp, muốn giao tiếp với cô, bạn bè. Một số trò chơi như: Gia đình vui vẻ; Vì sao con buồn, vui. Những câu chuyện: Tích chu; Anh em nhà thỏ; Đôi bạn tốt; Ba cô gái; Chú bé tí hon. Bài thơ sưu tầm như: Giữa vòng gió thơm; Yêu mẹ; Lấy tăm cho bà; Cô và mẹ; Thương ông; Tình bạn; Bạn mới. Sau khi chơi các trò chơi, đọc các bài thơ, câu chuyện tôi giáo dục trẻ yêu quý bạn bè, mọi người xung quanh và những người thân trong gia đình. * Biện pháp 4: Dạy trẻ biết yêu thương, quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh thông qua các hoạt động trong ngày. Hàng ngày trẻ đến lớp với rất nhiều nội dung hoạt động như: Đón trẻ, hoạt động học, chơi, vệ sinh, ăn, ngủ, hoạt động chiều, trả trẻ. Mọi sinh hoạt đều là những hoạt động để trẻ được học tập, rèn luyện, vui chơi cùng cô và các bạn. Đối với độ tuổi này giáo dục các bé biết quan tâm chia sẻ không phải là chuyện dễ và đơn giản. Thực tế các cháu còn rất bé, chưa có ý thức trong việc thực hiện các hành vi đúng, sai, tốt, xấu, trẻ thích làm theo ý mình, chưa biết lắng nghe. Điều này cũng là một thử thách cho cô giáo. Để giáo dục tình cảm yêu thương, chia sẻ cho trẻ thì tôi luôn nhẹ nhàng gần gũi và tình cảm với trẻ để uốn nắn trẻ hoặc thông qua bài hát, bài thơ, câu chuyện, trò chơi có nội dung nói về tình cảm gia đình, tình bạn. Nhờ việc giáo dục tình cảm, sự quan tâm chia sẻ một cách thường xuyên, liên tục trong các hoạt động, ở mọi lúc, mọi nơi mang lại hiệu quả cao hơn. Thông qua giờ đón, trả trẻ: Giáo dục trẻ biết quan tâm đến bạn khi thấy bạn đến lớp còn khóc và không muốn vào lớp thì cô đã hướng những bạn ngoan hơn cùng với cô giáo mang đồ chơi ra và rủ bạn vào lớp cùng chơi để bạn không còn khóc và cảm thấy vui và phấn khởi khi đến lớp. Tôi thường xuyên trò chuyện cùng trẻ để nắm bắt tâm tư tình cảm của từng trẻ để từ đó có phương pháp giáo dục cho phù hợp. Qua các hoạt động học giáo dục trẻ tình yêu thương gia đình, yêu thương đoàn kết với bạn qua việc lồng ghép vào các hoạt động, qua các bài thơ, có nội dung giáo dục tình cảm yêu thương gia đình như bài hát: Cháu yêu bà; Cả nhà thương nhau; Mẹ yêu không nào. Các bài thơ: Yêu mẹ; Thương ông; Thăm nhà bà; Lấy tăm cho bà. Với các bài thơ, bài hát giáo dục trẻ biết yêu thương chia sẻ đoàn kết với bạn bè, cô giáo như: Bài thơ: Bạn mới; Nặn đồ chơi; Tình bạn; Cô dạy. Bài hát: Múa với bạn Tây Nguyên; Trường chúng cháu là trường mầm non. Ví dụ: Qua hoạt động học dạy trẻ đọc thơ “Thăm nhà bà” tôi giáo dục trẻ biết yêu thương, giúp đỡ người thân trong gia đình. Thông qua hoạt động khám phá khoa học trò chuyện về người thân trong gia đình tôi giáo dục trẻ phải biết quan tâm chia sẻ, chăm sóc những người thân trong gia đình. Qua giờ chơi giáo dục trẻ biết chơi đoàn kết chia sẻ giúp đỡ bạn. Trong khi tổ chức cho trẻ chơi góc tôi quan sát thấy có bạn chơi ở góc bác sĩ khi nhập vai chơi chưa biết cách mặc áo bác sĩ và cài cúc tôi quan sát và thấy bạn cùng chơi đã mặc áo và cài cúc áo giúp bạn . Thông qua giờ ăn: Trước khi vào giờ ăn tôi yêu cầu trẻ giúp đỡ cô một số công việc vừa sức như chia đĩa đựng cơm rơi và khăn lau tay cho các bàn và sau khi các bạn ăn song thì có thể thu lại giúp cô từ đó giáo dục trẻ biết chia sẻ giúp đỡ mọi người xung quanh. Qua giờ ngủ: Trước khi cho trẻ đi ngủ tôi cho trẻ lần lượt đi vệ sinh, nhắc nhở trẻ xếp hàng không xô đẩy, chen lấn nhau đi đúng nơi quy định. Khi vào chiếu ngồi ngay ngắn, không nô đùa, chen lấn các bạn đang ngồi ở chiếu, không chạy nhảy làm xô chiếu, khi ngủ không kéo chăn của bạn. Từ đó giáo dục trẻ ý thức tự giác, đoàn kết lẫn nhau. Thông qua hoạt động chiều: Tôi rèn kỹ năng vệ sinh, dạy đọc các bài thơ, bài hát trong chủ đề, hướng dẫn trò chơi mới, rèn kỹ năng tạo hình, biểu diễn văn nghệ. Tôi hướng dẫn trẻ thực hiện đúng chương trình nhà trường đề ra. Tiếp theo tôi nêu gương bé ngoan mỗi ngày. Tôi mời từng tổ lên nhận xét, mời các bạn trong tổ, cả lớp nhận xét bạn. Các con thấy hôm nay tổ Hoa cúc, Hoa hông, Hoa sen có những bạn nào ngoan, những bạn nào xứng đáng được cắm cờ. Ngày thứ sáu thì tôi mời các bạn lên đếm cờ và phát bé ngoan. Sau giờ học đó tôi cho trẻ được chơi ở những góc trẻ thích. Trước khi chơi tôi đàm thoại cùng trẻ: Các con chơi ở góc nào? Khi chơi các con chơi như thế nào? Qua đó tôi giáo dục trẻ đến lớp phải ngoan, vâng lời cô giáo, khi chơi không tranh giành đồ chơi của bạn, không đánh bạn, không xô đẩy, chen lấn nhau, chơi đoàn kết và biết giúp đỡ, nhường nhịn bạn trong lúc chơi để thứ sáu được khen trước lớp và được tặng bé ngoan. Thông qua các tình huống xảy ra trong ngày. Khi trẻ có một hành động đúng lời khen của bố mẹ, cô giáo cổ vũ động viên kịp thời thì hiệu quả của việc làm ấy sẽ tăng lên rất nhiều. Ví dụ: Khi thấy một bạn trong lớp chia bánh cho bạn khác, cô nhẹ nhàng gần gũi và hỏi trẻ: Ai đã cho bạn Linh bánh? Cô thấy bạn Linh rất vui khi được cho bánh! Khi chia sẻ niềm vui với người khác các con cảm thấy như thế nào? Qua những tình huống xảy ra hàng ngày tôi giáo dục trẻ biết quan tâm,chia sẻ, giúp đỡ những người xung quanh. * Biện pháp 5: Nêu gương tốt thông qua các hoạt động trong ngày. Trẻ 3 - 4 tuổi với đặc điểm tâm lý của trẻ phát triển mạnh, trẻ còn bé hay tò mò thích bắt chước, tôi luôn tôn trọng trẻ và hết sức công bằng, sử dụng khen, chê đúng mực. Khen và chê có tác dụng mạnh đến hành vi vâng lời của trẻ, không nên khen trẻ quá nhưng cũng đặc biệt là không nên chê trách trẻ quá mà chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở, chỉ bảo để không ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Vì nếu khen quá sẽ làm cho trẻ tự kiêu, còn nếu chê trẻ trực tiếp sẽ làm cho trẻ buồn, tự ti không dám mạnh dạn biểu lộ bản thân, nên tôi thường khen những gương tốt để trẻ bắt chước. Ví dụ: Cô khen những trẻ đi học ngoan, đến lớp biết quan tâm chia sẻ, giúp đỡ bạn, biết chào cô khi đến lớp, không khóc nhè. Ngoài ra tôi còn giáo dục trẻ thông qua các bài hát, bài thơ, câu chuyện về gương tốt ở mọi lúc mọi nơi. Ví dụ: Thông qua bài thơ “Bạn mới” có thể giáo dục trẻ thói quen giúp đỡ lẫn nhau, hay thông qua câu chuyện “Đôi bạn tốt” giáo dục trẻ biết giúp đỡ bạn khi bạn gặp nguy hiểm; qua truyện “Thỏ ngoan” giáo dục trẻ biết giúp đỡ mọi người khi gặp hoàn cảnh khó khăn. Với bài hát “Cả nhà thương nhau” giáo dục trẻ biết yêu thương những người thân trong gia đình. Từ đó, có thể giúp trẻ biết yêu thương, quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh tốt hơn. Cô không nên chê trẻ trước tập thể lớp mà nên gần gũi để góp ý nhỏ với trẻ về một số việc làm chưa tốt . Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động chơi ở các góc còn một vài cháu hay tranh giành đồ chơi của bạn tôi đến gần trẻ nhắc nhở nhẹ, động viên, tạo tình huống cho trẻ chơi chung nhau. Kết thúc hoạt động tôi tuyên dương các bạn trước tập thể lớp từ đó kích thích trẻ biết chia sẻ hơn với bạn bè. Trong quá trình thực hiện các hoạt động trong ngày, tôi dựa vào lúc có điều kiện, trong giờ hoạt động nào đó có thể lồng ghép kể những câu chuyện về những tấm gương tốt, những việc làm tốt để trẻ có thể học tập, bắt chước làm theo, tôi đã tranh thủ cơ hội đó để thay đổi trẻ bằng mọi hình thức. Ví dụ: Từ câu chuyện “Đôi bạn tốt”; Bài thơ “Bạn mới”; “Tình bạn”. Hay bạn trong lớp biết giúp bạn. Từ sự giúp đỡ của cô giáo mà tính ích kỉ của trẻ dần được cải thiện. Bên cạnh đó được cô tạo điều kiện giúp đỡ và được rèn luyện mà trẻ đã thực sự hoà nhập cùng các bạn và những quy định của lớp một cách thoải mái, dễ dàng và tự tin. * Biện pháp 6: Tích cực tuyên truyền kết hợp với phụ huynh dạy trẻ biết yêu thương, quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh. Như chúng ta đã biết tình cảm yêu thương trước hết phải bắt nguồn từ gia đình. Chính vì vậy, gia đình và nhà trường cần là người bạn đồng hành cùng chí hướng để việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả cao. Cô giáo cần phối hợp với phụ huynh, giúp phụ huynh nắm được phương pháp giáo dục của nhà trường, thông qua đó phụ huynh sẽ hiểu rõ những hoạt động của trẻ ở lớp và có thể tham gia đánh giá sự phát triển của trẻ. Mặt khác, phụ huynh cũng đánh giá được cách giáo dục của mình có phù hợp không. Quan trọng hơn là phụ huynh có điều kiện tiếp xúc với môi trường học tập và sinh hoạt của trẻ ở lớp từ đó tạo sợi dây liên kết giữa gia đình và nhà trường, giúp trẻ được sống trong một môi trường giáo dục tốt. Xác định được tầm quan trọng trong mối quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường ngay từ đầu năm học khi mới đón trẻ vào lớp tôi luôn tiếp xúc trực tiếp với phụ huynh với thái độ tích cực, thân thiện, cởi mở, chia sẻ và trao đổi cụ thể chế độ sinh hoạt, tình hình sức khỏe, học tập của trẻ khi ở lớp, qua đó tôi cũng nắm bắt được tình hình sức khỏe, đặc điểm tâm lý, tính cách của từng cá nhân trẻ. Bên cạnh đó tôi luôn liên lạc thường xuyên với gia đình trẻ qua trao đổi trực tiếp, góc tuyên truyền, qua điện thoại, qua các buổi họp phụ huynh để tìm hiểu cách sinh hoạt của trẻ ở gia đình, thông tin cho cha mẹ biết tình hình của trẻ ở lớp, những thay đổi của trẻ để kịp thời có biện pháp giáo dục trẻ cho phù hợp. Ví dụ: Trong buổi họp phụ huynh đầu năm tôi tổ chức với hình thức là buổi tọa đàm, chia sẻ kinh nghiệm. Phụ huynh là những người đầu tiên chia sẻ những mong muốn của mình khi gửi con đến lớp, cô giáo chia sẻ những kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ, giải đáp những băn khoăn, thắc mắc của phụ huynh khi trẻ đến lớp. Hơn nữa việc trao đổi với phụ huynh cho trẻ đi học đều đặn sẽ giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách có hiệu quả và sẽ mạnh dạn tự tin hơn trong quá trình tham gia vào các hoạt động từ đó sẽ dễ dàng hơn trong việc giáo dục tình cảm cho trẻ.
Sáng kiến kinh nghiệm đề tài: Một số biện pháp dạy trẻ Mẫu giáo lớn biết yêu thương, chia sẻSáng kiến kinh nghiệm đề tài "Một số biện pháp dạy trẻ Mẫu giáo lớn biết yêu thương, chia sẻ" giúp bé hiểu được tình yêu thương, quan tâm và giúp đỡ mọi người xung quanh. Hình thành và phát triển nhân cách tốt cho bé, giúp bé phát triển hoàn thiện về thể chất, trí tuệ và tâm hồn. » Xem thêm Tóm tắt nội dung tài liệu
3.1. Tạo môi trường gần gũi, an toàn để trẻ phát huy tính tự lập của bản thân trẻ.Một trong những bí quyết dạy trẻ tính tự lập chính là tạo môi trường gần gũi, an toàn giúp trẻphát huy tính tự lập của bản thân. Bởi bất cứ đứa trẻ nào cũng có năng lực tự lập, chỉ cần cô giáo, người lớn chúng ta biết khuyến khích và cho trẻ có cơ hội được thực hiện những điều con có thể. Và việc tạo môi trường gần gũi, an toàn cho trẻ chính là một trong những điều kiện giúp trẻ phát huy tính tự lập của mình. - Vào đầu năm học tôi tiến hành thiết kế các khu vực của lớp học ngăn nắp, trật tự, phù hợp, thuận tiện để phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày của trẻ, phù hợp với khả năng của trẻ theo độ tuổi, phù hợp với chủ đề trong năm. - Tôi đã tận dụng các đồ dùng đơn giản dễ kiếm, lành tính, hạn chế tối đa sự nguy hiểm cho trẻ khi va chạm để tạo ra nhiều đồ dùng đồ chơi hấp dẫn. Cụ thể: đồ dùng, dụng cụ để trẻ tự phục vụ cá nhân (Ca, bàn chải, khăn mặt, chậu, xô... có hình dạng gần gũi với sở thích của trẻ như hình mặt cười, hình quả táo, quả cam...) Dán các ký hiệu cho từng cá nhân cho từng trẻ đảm bảo ký hiệu đó phải được trẻ yêu thích, dễ nhớ, gần gũi với trẻ để trẻ dễ nhận ra đồng thời thu hút sự chú ý, kích thích trẻ thích thú tham gia vào thực hiện lao động tự phục vụ trong sinh hoạt hàng ngày. - Lựa chọn đồ dùng, đồ chơi dễ làm, dễ thực hiện để khuyến khích trẻ tự làm trong các hoạt động, mặt khác để giúp trẻ dễ dàng tự thực hiện được mong muốn, nhu cầu tự hoạt động của mình. Chẳng hạn, muốn trẻ lao động tự phục vụ như tự cất, lấy đồ dùng đúng nơi qui định, tự đi giày dép, tự mặc quần áo... thì tủ đựng đồ đùng cá nhân, giá treo mũ, giá để giày dép có chiều cao phù hợp với trẻ để trẻ tự cất, tự lấy… - Mọi sự quy định luôn đi cùng các nguyên tắc có kế hoạch và có tổ chức nhất. Và cô giáo chính là người làm gương cho trẻ về vấn đề thực hiện nguyên tắc đó. Ví dụ Túi, ba lô sẽ cất ở đâu, giày dép phải đặt ở đâu, Khăn mặt phơi khô phải gấp gọn gàng hoặc treo lên như thế nào…, cô giáo nên nói cho trẻ biết và hiểu. Qua đó, bản thân trẻ sẽ ý thức được những công việc, hoạt động mà chúng có thể làm khi không có cô ở bên. - Xây dựng môi trường tinh thần cho trẻ để mang lại xúc cảm, tình cảm và sự tự tin, cảm giác an toàn, thôi thúc trẻ tự hoạt động. Cho trẻ thấy được gần gũi như ở nhà của mình Cụ thể: + Quan tâm đến biểu hiện của trẻ để kịp thời phát hiện những biểu hiện vui, buồn, những biểu hiện khác lạ, kịp thời động viên, khích lệ trẻ trong khi trẻ hoạt động. + Cho trẻ tự chọn hoạt động để làm, tự chọn trò chơi để chơi. Cô làm cùng trẻ, chơi cùng trẻ, nghĩ cách nghĩ của trẻ, chơi kiểu chơi của trẻ... tạo cho trẻ cảm giác cô thực sự là một “người bạn nhỏ” của chúng. + Khuyến khích trẻ nói lên những cảm xúc, suy nghĩ của mình trong các hoạt động. Chẳng hạn, “con tự làm việc giúp cô con thấy thế nào?”, “con được tự chơi theo ý mình con thấy thế nào?”, “con có khó khăn gì khi tự làm không?”... qua đó GV nắm được nhu cầu, nguyện vọng, khả năng của trẻ để có tác động phù hợp. + Cùng trẻ lưu lại những kết quả trong các hoạt động thông qua sản phẩm, những hình ảnh đáng yêu của cô và trẻ trong các hoạt động. Cuối ngày cô cùng trẻ xem lại, trẻ tự xem, tự nói lên cảm xúc, nhận xét của mình về bức ảnh, về các sản phẩm của mình. Cô khen ngợi để tạo động cơ, thúc đẩy nhu cầu hoạt động của trẻ. + Cuối chủ đề, cuối giai đoạn kết hợp với các lớp, với phụ huynh tổ chức sự kiện của lớp để trưng bày, chia sẻ sản phẩm của mình. 3.2Tổ chức lồng ghép giáo dục tính tự lập cho trẻ vào các hoạt động: * Hoạt động đón trả trẻ: Như chúng ta đã biết đặc điểm tâm lí của trẻ 3-4 tuổi là “ Mau nhớ nhưng cũng chóng quên”.Vì vậy việc rèn luyện tính tự lập cho trẻ cần phải thường xuyên liên tục. Khi trẻ đến lớp tôi nhắc trẻ chào cô, chào bố mẹ, trẻ tự cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, tự đổi cất dép lên giá, lấy ghế ngồi cho mình, nếu có sữa tự lấy và bỏ vào chỗ quy định. Đến giờ về tôi cho các trẻ ở từng tổ vào lấy đồ dùng cá nhân của mình vào chỗ ngồi và tự kiểm tra trẻ xem có thiếu gì không, ngày nào tôi cũng nhắc nhở trẻ và cho trẻ thực hiện các thao tác đó nên bây giờ trẻ biết cất và lấy đồ dùng cá nhân của mình rất chủ động, thành thạo, không còn bị nhầm đồ dùng cá nhân của bạn nữa.Cô giáo cũng đỡ vất vả trong việc phân phát đồ cho cho các cháu. Phụ huynh rất vui, đồng tình và rất ủng hộ cô.Ví dụ: Giờ đón trẻ, tôi có thể thiết kế trò chơi “Tìm chỗ cho đồ dùng của bạn”, hay “Đồ dùng của bạn để ở đâu”… để hình thành cho trẻ thói quen tự phục vụ; trò chơi “kể nhanh những công việc con có thể làm khi đến lớp hay trước khi ra về”… Hình ảnh: Trẻ tự cất đồ dùng cá nhân * Hoạt động học Để giáo dục tính tự lập cho trẻ trong các giờ hoạt động học trên lớp tôi thường cho trẻ tự lấy và cất đồ dùng học tập của mình qua đó tôi thấy trẻ rất vui vẻ, hứng thú và luôn muốn học hỏi khám phá xem hôm nay được học những gì từ các đồ dùng mà cô giáo đã chuẩn bị cho mình.Tôi thiết kế nội dung học gần gũi với trẻ như: Bé làm gì để cơ thể luôn sạch sẽ, Bé sắp xếp đồ dùng cá nhân như thế nào… dưới hình thức các trò chơi, khuyến khích trẻ học qua chơi. Ví dụ: Giờ Khám phá khoa học về môi trường tự nhiên, thay vì yêu cầu trẻ chọn những loại đồ dùng gia đình để ăn và để uống, tôi cho trẻ đóng vai những đầu bếp đi siêu thị mua sắm những đồ dùng để ăn, những đồ dùng để uống … trẻ sẽ rất thích thú và tự giác tham gia vào hoạt động học. * Hoạt động chơi ngoài trời: Thông qua hoạt động ngoài trời, GV cho trẻ được trở thành những nhân vật mà bé rất thích được làm như “Nhà khoa học tí hon” để khám phá thông qua các trò chơi như “Vật chìm, vật nổi”, “Chất tan, chất không tan”, “Vật lăn được, vật không lăn được”… hay “Nhà thám hiểm tí hon” để tìm hiểu về sự thay đổi của sự vật xung quanh (cây nẩy mầm, lớn lên, nở hoa…) để trẻ được tự tìm hiểu, chủ động tham gia và tự khám phá trong hoạt động. - Tổ chức các hoạt động cho trẻ được trải nghiệm với những công việc ngoài thực tiễn như “làm bác nông dân”; “làm bác chăm vườn” để tự nhổ cỏ, lau lá, tưới cây... Thông qua hoạt động, trẻ tự lựa chọn đồ dùng, phương tiện phù hợp để hoàn thành nhiệm vụ..Tổ chức cho trẻ tham gia một số hoạt động như: Nhặt lá rụng sân trường, nhặt rác bỏ vào thùng rác…tôi chia trẻ ra thành các nhóm nhỏ cho trẻ tự chọn công việc mà mình thích mỗi nhóm 5-6 trẻ, nếu trong quá trình trẻ thực hiện tôi quan sát thấy trẻ nào còn lúng túng thì tôi lại gần hướng dẫn và cùng làm với trẻ trò chuyện với trẻ về mục đích, ý nghĩa và công việc trẻ đang làm …từ đó trẻ them hiểu và yêu quý cây xanh, yêu thiên nhiên, biết giữ gìn bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp hơn…khi trẻ làm tốt công việc được giao cô tuyên dương, khen ngợi, trẻ cảm thấy hứng thú, tự tin hơn và từ đó thích tham gia vào các hoạt động tập thể của lớp hơn. * Lồng ghép trong hoạt động chơi ở các góc, hoạt động chiều Với trẻ mầm non hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo qua đó“ trẻ học mà chơi, chơi mà học”.Vì vậy trong giờ hoạt động chơi ở các góc tôi gợi ý để trẻ tự chọn góc chơi vai chơi mà trẻ thích hướng dẫn trẻ cách sử dụng đồ chơi, tôi quan sát có lúc tôi tạo ra các tình huống để trẻ tự giải quyết, tôi chơi cùng trẻ giúp trẻ khám phá những điều mới lạ, hấp dẫn…khi hết giờ chơi tôi cho trẻ tự cất đồ chơi ở các góc mà trẻ chơi, ngăn nắp, gọn gàng động viên, khuyến khích trẻ để giờ sau trẻ chơi tốt hơn. - Ở hoạt động rèn các kỹ năng buổi chiều tôi cho trẻ được thực hành các kỹ năng như: Tự đi dày dép, tự mặc, xếp quần áo, đội mũ, đi tất…Đặc biệt là kỹ năng biết tự đi vệ sinh khi có nhu cầu…Cho trẻ xem các, tranh ảnh, video về rèn kỹ năng tự phục vụ bản thân, tự lập được trong một số hoạt động mà không cần sự giúp đỡ của người lớn như: Bạn Mimi tự xếp quần áo trước khi đến lớp, Thỏ con biết tự đi vệ sinh, Bạn Gấu biết tự mặc quần áo và đi dày dép. Hình ảnh: Dạy trẻ kỹ năng tự gấp quần áo * Lồng ghép trong hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh các nhân + Giờ ăn: Hướng dẫn trẻ xếp, kê bàn ăn cùng cô,tự rửa tay thật sạch,theo hình minh họa “Các bước rửa tay sạch” treo ngay gần bồn rửa, kèm theo đó là sự quan sát và hướng dẫn của giáo viên. Rửa tay xong, trẻ sẽ tự biết dùng khăn khô lau tay và trở về bàn ăn.Khi trẻ đã ổn định chỗ ngồi tôi giới thiệu các món ăn (tên món ăn, thành phần chính, lợi ích dinh dưỡng,…) cho trẻ nhận biết, đồng thời kích thích cho trẻ về sự hấp dẫn của món ăn để trẻ tự xúc cơm ăn. Hình ảnh: Trẻ tự xúc ăn - Khuyến khích trẻ gúp cô bỏ thìa vào bát, bưng bát cơm cho bạn cùng với cô. Trong khi ăn không nói chuyện riêng, biết ngồi ngay ngắn, ngồi sát vào bàn để không làm đổ bát cơm. Khi ăn xong cho trẻ tự bỏ thìa, bát vào đúng chỗ quy định, lau bàn và xếp bàn cùng cô + Giờ ngủ cho trẻ tự lấy, cất gối , chăncủa mình. Cùng cô thu dọn sạp ngủ Hình ảnh: Trẻ tự cất gối sau khi ngủ + Vệ sinh : Trẻ tự đi vệ sinh đúng nơi quy định, biết tự xả nước khi đi vệ sinh xong Sau một thời gian được cô rèn luyện tính tự lập trẻ lớp tôi nhanh nhẹn hẳn lên trẻ đã biết giúp cô chia cơm, tự xúc ăn hết xuất, khi ăn xong trẻ biết tự cất bát, thìa, ghế đúng nơi quy định…khi trẻ thực hiện tất cả các thao tác tôi đều có mặt quan sát động viên nhưng chỉ giúp đỡ khi thực sự cần thiết mà thôi từ đó trẻ lớp tôi có tính tự lập cao và chủ động, nhanh nhẹn trong các công việc của mình, dần dần những việc đó trở thành thói quen, trẻ trở nên tự lập, không còn sợ hãi khi không có người lớn giúp đỡ đồng thời trẻ cũng có những kĩ năng tự phục vụ bản thân rất tốt. 3.3. Giảm nhẹ yêu cầu, luôn kiên nhẫn động viên trẻ, nêu gương khen ngợi trẻ kịp thời: Trẻ 3-4 tuổivốn là giai đoạn “cực kỳ” nhạy cảm ở trẻ. Những đứa trẻ non nớt và rất dễ tổn thương.Vì vậy, cô giáo nên hạn chế tối đa sự áp đặt và yêu cầu của bản thân đối với công việc trẻ làm. Đôi khi, dù vô tình nhưng những lời chê bai, những thái độ cau mày, nhăn mặt của ba mẹ khi con làm sai cũng đủ để khiến trẻ cảm thấy buồn rầu và chán nản.Thay vào đó, hãy khích lệ con bằng những lời động viênvà ghi nhận thành quả chúng đạt được.Việc tạo động lực cho trẻ trong suốt quá trình làm việc không chỉ giúp trẻ hình thành những thói quen tốt, luôn biết cố gắng, nỗ lực để đạt được thành tựu mà còn hạn chế tối đa những suy nghĩ tiêu cực, tổn thương ở trẻ. Đối với một số trẻ cá biệt việc giáo dục tính từ lập lại đồi hỏi tôi càng phải kiên trì, kiên nhẫn hơn. Cháu Hải Anh, Gia Bảo là 2 cháu học sinh cá biệt trên tổng số lớp 29 cháu. Trẻ nói không rõ nên không thể hiện được nhu cầu, mong muốn của mình, tay chân hoạt động liên tục không nghỉ , mọi việc tự phục vụ cho bản thân không hề làm được khi nào cũng dựa vào ông bà, bố, mẹ ,cô giáo…Mặc dù rất khó khăn khi giáo dục các cháu nhưng tôi đã kiên nhẫn chỉ bảo cho trẻ bằng hành động, bằng cách làm mẫu, động viên khuyến khích trẻ bằng tình yêu thương dần dần các cháu cũng đã có tính tự lập rất tốt có thể tự đi vệ sinh, tự cất giữ đồ dùng cá nhân của mình, tự xúc cơm ăn, ăn gọn gàng, biết lấy gối và đi ngủ đúng chỗ của mình, biết tự lấy đồ chơi, đồ dùng học tập… Tùy vào năng lực của từng trẻ, nhanh hay chậm không quan trọng mà quan trọng là trẻ học được những gì.Nên mọi hoạt động cần cho trẻ làm thường xuyên liên tục từ đó trở thành kĩ năng của trẻ, đem đến cho trẻ sự tự lập, tự tin và luôn nghĩ rằng trẻ cũng giỏi như các bạn. VD: Trong tiết “ Tô màu trang phục của bé” lúc đầu trẻ tô chưa đẹp, tôi chấp nhận trẻ tô nghuệc ngoạc, chờm ra ngoài…tôi bình tĩnh quan sát, để biết trẻ yếu ở điểm nào rồi uốn nắn chỉnh sửa cho trẻ ở điểm đó và từ đó trẻ tự tin tiến bộ từng ngày. Tôi thường xuyên quan sát động viên khen ngợi trẻ kịp thời mỗi khi trẻ làm tốt công việc được giao, nêu gương trẻ trước cả lớp cho các ban học tập, trẻ rất hứng khởi và luôn cố gắng phấn đấu để được cô khen, tính tự lập của trẻ từ đó cũng ngày càng phát triển tốt hơn. VD: Trong giờ ăn cơm bạn Như Quỳnh ăn cơm xong trước được tôi khen: Bạn Như Quỳnh giỏi quá bạn tự xúc ăn hết suất, ăn rất từ tốn, gọn gàng cuối tuần cô sẽ thưởng bé ngoan cho bạn Như Quỳnh nhé. Vậy là các bạn khác trong lớp cũng cố gắng tự xúc ăn nhanh hết xuất để được cô giáo khen giống bạn…Hoặc khi ở giờ học: Dạy trẻ kĩ năng tự mặc và cởi áo khoác bạn Minh thực hiện rất tốt nên được cô giáo tuyên dương trước lớp…cháu tỏ ra rất vui vẻ và ham học hỏi hơn nữa. Có thể đôi khi trẻ trẻ chưa làm tốt nhiệm vụ được như mong đợi nhưng thay vì trách mắng trẻ tôi thường xuyên động viên khuyến khích trẻ để trẻ thêm tự tin, tự lập và làm tốt hơn vào lần sau. 3. 5Tuyên truyền với phụ huynh để giáo dục tính tự lập cho trẻ Trong giáo dục mầm non thì sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường là vô cùng quan trọng, bởi không phải phụ huynh nào cũng hiểu được giáo dục tính tự lập cho trẻ là rất cần thiết, vì vậy tôi thường xuyên chia sẻ các nội dung về giáo dục tính tự lập cho trẻ với phụ huynh qua giờ đón, trả trẻ, qua các buổi họp phụ huynh,…
- Thông qua buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi thông qua chương trình giáo dục trẻ nói chung và giáo dụctính tự lập cho trẻ nói riêng với phụ huynh, giúp họ nắm bắt và góp ý để thống nhất về nội dung, phương pháp, biện pháp giáo dục cho trẻ. - Tạo các trang liên kết giữa GV với các bậc phụ huynh qua Zalo, Facebook. Theo từng chủ đề, ngoài việc tuyên truyền nội dung giáo dục thông qua các góc trao đổi, GV tạo các nhóm liên kết qua Zalo, Facebook để phụ huynh nắm bắt thông tin về giáo dục trẻ ở nhà trường và lớp. Hàng ngày, GV ghi hình về việc trẻ tham gia trong các hoạt động ở lớp, ở trường đưa lên các trang liên kết để trẻ có dịp xem lại, phụ huynh kịp thời nắm bắt và ủng hộ việc làm của GV, kết hợp hỗ trợ giáo dục trẻ tại gia đình. Đối với gia đình, GV khuyến khích phụ huynh ghi lại những việc trẻ làm được và đăng trên nhóm để trẻ, phụ huynh trong lớp được biết, khuyến khích tính thi đua trong trẻ, sự đồng bộ trong phụ huynh. Cuối chủ đề, GV tạo thành những video về những hoạt động tự lập của trẻ ở nhà cũng như ở trường theo mức độ tự lập của trẻ trong tất cả các hoạt động trong ngày và mở cho cả lớp cùng xem, liên kết với các gia đình qua các trang Zalo, Facebook để khích lệ tinh thần trẻ. Đồng thời, tạo sân chơi lôi cuốn sự tham gia của các bậc phụ huynh trong lớp để cùng kết hợp trong giáo dục trẻ nói chung và giáo dục TTL cho trẻ nói riêng. - Đối với những trẻ biểu hiện tự lập chưa tốt, tôi trao đổi trực tiếp với phụ huynh để họ nắm bắt về khả năng của trẻ. Đồng thời, bản thân tôi nắm bắt được quan điểm giáo dục con của trẻ để có biện pháp trao đổi phù hợp và cùng thống nhất về việc giáo dục TTL cho trẻ. Sau mỗi chủ đề, tôi đánh giá trẻ, rút kinh nghiệm từ bản thân, tổng hợp ý kiến từ phụ huynh và rút kinh nghiệm cho chủ đề sau trong quá trình sử dụng biện pháp tác động tới trẻ. - Tổ chức các buổi trải nghiệm có quy mô trường, lớp để lôi cuốn sự tham gia của phụ huynh để gắn kết quá trình giáo dục trẻ một cách đồng bộ. Ví dụ : Ngày 20/10 tổ chức buổi trải nghiệm cho trẻ quy mô nhóm lớp với chủ đề: “Bé giúp cô và mẹ những gì”, Ngày 20/11: Bé làm gì để cô giáo vui? - Trao đổi qua sổ nhật kí của từng trẻ. Những kết quả trên trẻ hàng ngày, trong chủ đề, tôi lưu lại sổ nhật kí để cùng phụ huynh nắm bắt được biểu hiện tự lập của trẻ cũng như sự tiến bộ trong quá trình giáo dục để kịp thời điều chỉnh biện pháp phù hợp. 4. Kết quả: Từ các biện pháp ở trên trẻ ở lớp tôi được thực hành, trải nghiệm …được tự mình làm các công việc mà trẻ thích ít khi cần có sự hỗ trợ của người lớn tôi thấy kết quả đạt được là rất hài lòng, trẻ ngày càng hứng thú, chủ động hơn với các hoạt động trên lớp và trẻ cũng mạnh dạn tự tin hơn trong mọi hoạt động: ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân… trở nên năng động, tự lập, tự tìm hiểu khám phá, giải quyết công việc một cách một cách hiệu quả hơn.Các bậc phụ huynh cũng hiểu được tầm quan trọng, đã phối hợp tốt với cô giáo trong việc giáo dục tính tự lập cho trẻ. BẢNG SO SÁNH KẾT QUẢTRƯỚC VÀ SAU KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
5. Kết luận Đối với trẻ MỘT SỐ BIỆN PHÁP “GIÁO DỤC TÍNH TỰ LẬP CHO TRẺ MẪU GIÁO 3 - 4 TUỔI” 1. Lý do chọn đề tài Như chúng ta củng biết, tính tự lập là những suy nghĩ, hoạt động do chính bản thân thực hiện, không phụ thuộc, không chờ giúp đỡ. Đó là những cách nghĩ độc lập luôn cố gắng để đạt mục đích đề ra. Tự lập không phân biệt lớn nhỏ, không phải chờ đến tuổi trưởng thành mới cần tự lập. Đặc biệt hơn tự lập không phải ai sinh ra củng đã có mà nó có được thông qua rèn luyện. Và chúng ta cũng có thể khẳng định rằng tính tự lập sẽ là chìa khóa cho sự thành công, nhân cách, bản lĩnh sống của mỗi con người. Chính vì vậy chúng ta cần tìm ra phương pháp giáo dục trẻ một cách khoa học nhất. Với trẻ 3-4 tuổi, tính tự lập đã xuất hiện tuy biểu hiện tự lập của trẻ chưa được như ở người trưởng thành nhưng việc trẻ muốn được mọi người thừa nhận khả năng của mình, muốn được tự khẳng định mình, tự mình tìm cách giải quyết nhiệm vụ, hay ngay cả khi trẻ biết chủ động nhờ sự giúp đỡ của người khác trong lúc khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ cũng chính là biểu hiện của tự lập, điều đó thể hiện trẻ có sự nỗ lực trong ý chí để hoàn thành nhiệm vụ của trẻ. Trong thực tế tính tự lập của trẻ 3 tuổi còn ở mức thấp, trẻ chưa tự tin tham gia vào hoạt động, chưa thể hiện khả năng tự lập của mình, chưa quyết tâm thực hiện các nhiệm vụ được giao, khả năng hợp tác khi trẻ chơi theo nhóm còn yếu, trẻ chỉ chơi cạnh nhau nhưng chưa biết hợp tác cùng nhau. Khi các điều kiện thay đổi hoặc khi gặp tình huống xẩy ra khả năng thích nghi của trẻ chưa cao, trẻ thường chán nản, bỏ lửng hoạt động của mình vì chưa tìm được cách giải quyết và trẻcũng không nhờ vào sự giúp đỡ của cô giáo hay bạn bè điều này do kinh nghiệm thực tiễn của trẻ chưa nhiều, chưa phong phú. Chính sự cần thiết về tính tự lập của trẻ nên tôi đã tìm tòi ra một vài biện pháp nhỏ giúp giáo dục tính tự lập cho trẻ lớp tôi. 2. Thực trạng: . 2.1: Thuận lợi: - Một số trẻ củng có những biểu hiện khá tốt về tính tự lập; tự phục vụ bản thân tốt; - Bản thân tôi đã nhận thức rõ về khái niệm và biểu hiện tính tự lập của trẻ, hiểu được vai trò của người giáo viên trong việc tạo môi trường củng như tổ chức các hoạt động phát triển tính tự lập cho trẻ;. - Cơ sở vật chất trang thiết bị, đồ dùng dạy học, đồ dùng bán trú, vệ sinh cá nhân tương đối đầy đủ tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ phát triển tính tự lập. - Lớp học được lắp đặt hệ thống mạng Internet nên thuận lợi cho việc khai thác một số thông tin, tài liệu, các bộ phim, video… giáo dục tính tự lập cho trẻ. 2.2: Khó khăn - Trẻ không học qua các lớp nhà trẻ, bố mẹ đi làm ăn xa trẻ ở nhà với ông bà. Đa số trẻ tính tự lập chưa cao, giáo viên phải mất rất nhiều thời gian để hướng dẫn trẻ. - Nhà trường đã phối hợp với các bậc phụ huynh tổ chức các chương trình tham quan dã ngoại cho các cháu ở trường mầm non . Song trẻ 3 tuổi vì độ tuổi còn nhỏ nên chưa được tham gia nhiều .Đây cũng là yếu tố phần nào ảnh hưởng đến rèn lyện kỹ năng tự tin tự lập cho trẻ. - Một số trẻ nói chưa rõ, nói ngọng: Hải Anh, Thảo Nhi, Gia bảo, Minh Quân nên khó thể hiện được mong muốn hoặc ý định của mình. - Thời gian đầu trẻ đến lớp một số trẻ rất ít nói và rụt rè, tính tự lập của trẻ còn hạn chế như: không biết tự cởi áo, cởi dày dép, xúc cơm ăn, lấy nước uống, thậm chí một số trẻ không biết cắm vòi vào ống sữa để uống… tính tự lập của trẻ còn rất yếu - Đôi lúc giáo viên ít quan tâm đến những hoạt động sinh hoạt hàng ngày mà chỉ quan tâm đến môi trường học và chơi cho trẻ. - Các đồ dùng đồ chơi chuẩn bị cho các hoạt động cho trẻ thường là một khung có sẵn cho cả một năm, một vài chủ điểm, đôi khi có thay mới đồ dùng đồ chơi cho trẻ nhưng số lượng chưa được nhiều, chưa thật đầy đủ, đồ chơi chưa mang tính chất mở. - Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục tính tự lập cho con từ nhỏ mà có tư tưởng lớn lên trẻ sẽ tự biết. Phụ huynh đa số nuông chiều con cái, tình trạng làm thay, làm hộ rất nhiều nên chưa phối hợp tốt với cô trong quá trình giáo dục tính tự lập cho trẻ vẫn có tình trạng : “Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” - Chính từ những thực trạng khó khăn trêntôi luôn suy nghĩ để tìm ra các biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ 3-4 tuổi như sau: 3. Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ Dạy con biết yêu thương3 122 0 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số kinh nghiệm dạy trẻ biết giá trị yêu thương và chia sẻ tại trường mầm non21 82 2 Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương, quan tâm và chia sẻ19 690 21 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn biết dành tình yêu thương chia sẻ của bản thân với mọi người và thế giới xung quanh25 99 3 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp dạy trẻ 24-36 tháng biết quan tâm và yêu thương mọi người xung quanh32 137 8 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục trẻ mẫu giáo lớn biết yêu thương chia sẻ30 106 3 Sáng kiến kinh nghiệm đề tài: Một số biện pháp dạy trẻ Mẫu giáo lớn biết yêu thương, chia sẻ23 132 10 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Sưu tầm và thiết kế một số trò chơi, tình huống dạy trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) biết yêu thương - chia sẻ32 90 3 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Biện pháp dạy trẻ mẫu giáo 5 tuổi biết yêu thương chia sẻ32 59 1 |
