Phụ nữ việt nam số con trung bình

Ngày 10/11, tại Hà Nội, Hội Phụ sản Việt Nam phối hợp với Cục Dân số (Bộ Y tế) tổ chức Hội thảo “Mức sinh thấp tại Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”.

Hội thảo được diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang duy trì mức sinh thay thế, song có sự chênh lệch giữa các vùng miền, đối tượng, đồng thời tỉ lệ vô sinh cao, ảnh hưởng đến quy mô và cơ cấu dân số trong tương lai.

Tại Hội thảo, ông Hà Anh Đức, Chánh Văn phòng Bộ Y tế cho biết, một nghiên cứu quốc tế công bố mới đây dự báo 23 quốc gia sẽ chứng kiến dân số giảm hơn một nửa vào năm 2100.

Các thập kỷ qua, mức giảm sinh tại Việt Nam diễn ra mạnh mẽ, từ 6,5 con/phụ nữ trong những năm 1960 xuống còn 2,05 vào năm 2020. Với mức sinh như hiện nay, dân số Việt Nam được dự báo sẽ tăng lên đỉnh điểm 107 triệu vào năm 2044, sau đó giảm dần và hạ xuống 72 triệu vào năm 2100. Mức sinh thấp đang góp phần đẩy nhanh tốc độ già hóa dân số ở nước ta.

Bên cạnh đó, Việt Nam đối mặt với vấn đề "già trước khi giàu" khiến nước ta chưa kịp chuẩn bị các mạng lưới an sinh xã hội phù hợp để đón một xã hội nhiều người già, dẫn tới hệ lụy về kinh tế xã hội khi dân số già hóa nhanh chóng cũng cao hơn.

Chia sẻ tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, Việt Nam đang duy trì mức sinh thay thế với trung bình mỗi phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi sinh đẻ (từ 15-49 tuổi) có 2,1 con. Tuy nhiên, mức sinh lại chênh lệch đáng kể giữa các vùng, đối tượng, tỉnh, thành phố, đặc biệt là xuất hiện xu hướng mức sinh ngày càng thấp, các cặp vợ chồng trẻ ngày càng "lười" có con.

Theo thống kê, mức sinh của khu vực thành thị các tỉnh, TP Đông Nam bộ (trừ Bình Phước) và vùng Đồng bằng sông Cửu Long có mức sinh thực tế đều dưới mức sinh thay thế. Một số tỉnh, thành phố có mức sinh rất thấp, chỉ ở mức 1,48 con.

Đơn cử, tại TP.Hồ Chí Minh năm 2022, số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ là 1,39 con/người. Mức sinh này tiếp tục giảm so với các năm trước đó như năm 2021 là 1,48 và năm 2020 là 1,53.

Theo các chuyên gia về dân số, mức sinh thấp tác động trực tiếp, sâu sắc tới cơ cấu dân số, suy giảm nhóm dân số trong độ tuổi lao động, tác động mạnh vào quá trình di cư, tăng nhanh quá trình già hóa dân số, suy giảm quy mô dân số. Đồng thời, tác động sâu sắc tới cấu trúc gia đình, đời sống văn hóa - xã hội, kinh tế, lao động, việc làm và an sinh xã hội.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cũng quan ngại khi Việt Nam là một trong các quốc gia tỷ lệ vô sinh cao, với tỉ lệ khoảng 7,7% dân số. Trong số này, khoảng 50% là các cặp vợ chồng ở độ tuổi dưới 30. Đặc biệt, tỉ lệ vô sinh thứ phát (vô sinh sau 1 lần có thai) đang gia tăng đến 15-20% mỗi năm và chiếm hơn 50% các cặp vợ chồng vô sinh. Do đó, Thứ trưởng cũng đề nghị hội thảo tập trung thảo luận những giải pháp can thiệp, hỗ trợ trong thời gian tới để giúp cho cá nhân, cặp vợ chồng hiếm muộn được hưởng hạnh phúc làm cha mẹ, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 nhấn mạnh mục tiêu “duy trì vững chắc mức sinh thay thế, giảm chênh lệch mức sinh giữa các vùng, đối tượng”. Đây là những định hướng chính sách về dân số rất kịp thời nhằm cải thiện mức sinh thấp tại một số vùng, tỉnh, thành phố, đặc biệt là nơi xuất hiện xu hướng mức sinh thấp. Để đạt được điều này đòi hỏi phải có chính sách, chiến lược hỗ trợ trong thời gian tới.

Đề xuất bãi bỏ quy định về mục tiêu giảm sinh con thứ 3

Bộ Y tế cho biết Việt Nam đạt mức sinh thay thế nhưng giữa các vùng có sự chênh lệch đáng kể. Trong đó có 9 tỉnh, TP đạt mức sinh thay thế (chiếm 19% dân số); 33 tỉnh, TP có mức sinh cao (chiếm 42% dân số) và 21 tỉnh TP có mức sinh thấp (chiếm 39% dân số).

Các tỉnh có mức sinh cao và mức sinh thay thế và mức sinh cao bao gồm các tỉnh ở Trung du và miền núi phía Bắc (2,43 con/phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ), Đồng bằng sông Hồng (2,35 con), Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung (2,32 con); Tây Nguyên (2,43 con), Đông Nam Bộ (1,56 con), Đồng Bằng sông Cửu Long (1,8 con).

GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và Các vấn đề xã hội (Đại học Kinh tế quốc dân), cho rằng phải có giải pháp để "kích sinh" ngay từ bây giờ, nhất là tại các tỉnh Đông Nam Bộ. Đồng thời, sớm sửa đổi, bãi bỏ các quy định liên quan đến mục tiêu giảm sinh, tiêu chí giảm sinh con thứ 3 trở lên, cũng như bãi bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh từ con thứ 3.

Theo ông Trung, tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên của TP.HCM đến cuối năm 2022 là 0,72%, tỷ lệ tăng dân số cơ học là 0,72%. Nhìn chung, quy mô dân số thành phố tăng chậm, hiện toàn thành phố có 9.389.717 người.

Riêng mức sinh của TP.HCM hiện ở mức rất thấp. Năm 2022 số con trung bình của một người phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ là 1.39 con/người. Số liệu này cho thấy mức sinh của TP.HCM tiếp tục suy giảm. So với năm trước đó, năm 2021 là 1,48 và năm 2020 là 1,53.

Những năm qua, thành phố luôn nằm trong nhóm những tỉnh thành có mức sinh thấp nhất cả nước. Đặc biệt, hơn 20 năm qua, tỷ suất sinh của thành phố đều thấp hơn mức sinh thay thế mà Việt Nam đang duy trì (2-2,1 con trên một mẹ).

Mức sinh con của phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ ở TP.HCM ở mức 1.39

Theo ông Trung, mức sinh thấp kéo theo nhiều hệ lụy, tạo ra những bất lợi do sự thay đổi nhanh chóng về cơ cấu dân số, tốc độ già hóa dân số sẽ diễn ra rất nhanh.

Vấn đề mức sinh thấp và già hóa dân số tác động trực tiếp đến "số lượng dân số", làm suy giảm nguồn nhân lực đặc biệt là lao động trẻ, làm ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Để giải quyết tình trạng mức sinh thấp của thành phố, thông qua Chiến dịch này, ngành y tế kêu gọi người dân cùng chung tay, đồng tình ủng hộ thực hiện thông điệp "Mỗi gia đình, mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con". Việc sinh đủ hai con sẽ góp phần cải thiện mức sinh của Thành phố, kéo dài được thời kỳ cơ cấu dân số vàng, làm chậm lại quá trình già hóa dân số.

Trong khi đó, tỷ lệ người cao tuổi ở TP.HCM đang ngày càng tăng. Theo cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, năm 2022, số người cao tuổi (trên 60 tuổi) của thành phố là 1.033.355 người, chiếm tỉ lệ 11,03%. Những số liệu này cho thấy TP.HCM đã bước nhanh vào tiến trình già hóa dân số.

Nhiều người trẻ thực hiện khám tiền hôn nhân để kiểm tra sức khỏe của mình.

Cũng tại chiến dịch, BSCKII Nguyễn Hữu Hưng, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM cũng cho rằng trong bối cảnh mức sinh thấp và đang giảm ở mức cảnh báo, ngành dân số cần xem xét và điều chỉnh lại các hoạt động thích ứng với hiện tại, nỗ lực giải quyết tình trạng này.

Nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của việc khám sức khỏe trước khi kết hôn, sàng lọc trước sinh, tăng cường chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Mỗi gia đình, mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ hai con, góp phần cải thiện mức sinh của thành phố, kéo dài được thời kỳ cơ cấu dân số vàng, làm chậm lại quá trình già hóa dân số.

Chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ nâng cao chất lượng dân số tại vùng mức sinh thấp triển khai tại 159 phường xã, kéo dài đến ngày 7/9. Mục tiêu là giúp người dân tiếp cận các dịch vụ nâng cao chất lượng dân số có chất lượng, an toàn và hiệu quả.

Chương trình cung cấp gói dịch vụ khám sức khỏe trước khi kết hôn, tầm soát chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh, tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM và các bệnh viện Từ Dũ, Hùng Vương, Bình Dân, dành cho mọi người dân có nhu cầu.