Phương pháp học tập tích cực là gì năm 2024
|
Phương pháp dạy học tích cực đang được ứng dụng rộng rãi tại nhiều trường học ở Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới. Phương pháp này mang lại hiệu quả cao trong công tác giảng dạy và học tập nhờ thúc đẩy sự sáng tạo, tính chủ động, sự tích cực… của học sinh. Show
1. Phương pháp dạy học tích cực là gì?Phương pháp dạy học tích cực là một phương pháp dạy học mà ở đó giáo viên sẽ đưa ra những gợi ý mang tính gợi mở để các em học sinh thảo luận và tự đưa ra kết luận cuối cùng. Phương pháp này giúp phát huy khả năng sáng tạo, sự chủ động và tính tích cực của người học. Phương pháp dạy học này yêu cầu giáo viên phải là người có trình độ chuyên môn cao, kiến thức đủ sâu, bản lĩnh và phải thật sự tận tâm, nhiệt thành trong công việc. \>> Tìm hiểu thêm: Giáo dục sớm là gì? Các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ Phương pháp dạy học tích cực đòi hỏi giáo viên cần phải bản lĩnh, chuyên môn tốt 2. Các phương pháp dạy học tích cực được vận dụng hiện nayHiện nay, các nhà nghiên cứu giáo dục trên thế giới đã đưa ra rất nhiều phương pháp dạy học tích cực nhằm giúp học sinh tiếp thu kiến thức và phát triển năng lực cá nhân một cách toàn diện. Dưới đây là một số phương pháp dạy học tích cực mà các thầy cô giáo có thể tham khảo để tiết học được đa dạng, thú vị và hiệu quả hơn. 2.1. Phương pháp dạy học tích cực theo nhómDạy học tích cực theo nhóm là phương pháp được các chuyên gia giáo dục đánh giá cao. Với phương pháp này, học sinh có thể phát huy được tính chủ động, sáng tạo, kỹ năng làm việc nhóm, phát triển năng lực cộng tác và năng lực giao tiếp. Cách thực hiện:
\>> Tham khảo thêm:
Phương pháp dạy học tích cực theo nhóm nhỏ thúc đẩy tính chủ động cho học sinh 2.2. Phương pháp trò chơiPhương pháp dạy học bằng trò chơi là phương pháp tổ chức cho học sinh tìm hiểu một vấn đề thông qua các trò chơi có nội dung liên quan. Cách thức tiến hành:
Phương pháp dạy học tích cực bằng cách tổ chức các trò chơi 2.3. Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hìnhNghiên cứu các trường hợp điển hình cũng là một trong các phương pháp dạy học tích cực phổ biến hiện nay. Với phương pháp này, giáo viên sẽ kể những câu chuyện có thật dựa theo các tình huống thực tế xảy ra trong cuộc sống, nhằm chứng minh cho một vấn đề được nêu ra trong bài học. Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình có thể được thực hiện bằng nhiều cách như đưa ra văn bản, ghi âm mẩu chuyện hoặc video dẫn chứng. Cách thức tiến hành:
\>> Xem thêm:
Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình phổ biến hiện nay 2.4. Phương pháp dạy học tích cực theo dự ánỞ phương pháp dạy học tích cực theo dự án, học sinh cần phải thực hiện một nhiệm vụ học tập gắn liền với thực tế cuộc sống. Cách thực hiện: Bước 1. Lập kế hoạch cho dự án
Bước 2. Tiến hành dự án
Bước 3. Đưa ra kết luận
Phương pháp dạy học tích cực theo dự án 2.5. Phương pháp đóng vaiDạy học qua phương pháp đóng vai là phương pháp mà người học sẽ tiến hành diễn thử một số cách ứng xử có liên quan đến tình huống giáo viên đưa ra. Các bước thực hiện như sau:
Phương pháp đóng vai giúp học sinh suy nghĩ sâu sắc về vấn đề đưa ra 2.6. Phương pháp giải quyết vấn đềDạy học giải quyết vấn đề là một trong số các phương án dạy học mới nhằm kích thích tính chủ động, tự giải quyết vấn đề của học sinh. Khi dạy học bằng phương pháp này, giáo viên sẽ đưa ra vấn đề về nhận thức có sự mâu thuẫn với nhau. Từ đó, hướng học sinh tự biện luận và tìm ra phương án giải quyết. Cách thức tiến hành:
Học sinh sẽ phát hiện và giải quyết vấn đề mà giáo viên đưa ra 2.7. Phương pháp dạy học theo gócVới phương pháp này, học sinh sẽ thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại một vị trí cụ thể trong phạm vi của lớp học, từ đó đa dạng được phong cách học tập. Học sinh sẽ được lựa chọn phong cách học cũng như các hoạt động như: Khám phá, thực hành… Từ đó, học sinh có thể tăng cường khả năng sáng tạo, có cơ hội để phát triển bản thân cũng như đọc hiểu được các đề xuất của giáo viên. Ví dụ về phương pháp học theo góc: Khi thầy cô giáo đưa ra một chủ đề về an toàn giao thông để học sinh bàn luận, đồng thời cũng cần đưa ra các góc học như viết, vẽ, thảo luận, đọc, xem video… 3. Cách áp dụng phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy3.1. Tập trung vào phương pháp tự họcVới phương pháp dạy học tích cực, giáo viên không còn suy nghĩ về phương pháp dạy truyền thống, ví dụ như: đọc – chép, chỉ tay… mà tập trung vào các phươnng pháp, hình thức tự học. Qua đó, học sinh tự tìm tòi để tìm ra phương pháp phù hợp nhất. 3.2. Ứng dụng phương pháp dạy học theo nhóm, tập thểVận dụng phương pháp dạy học tích cực, các thầy cô giáo cần biết cách để phân chia nhóm, các đội để có thể trao đổi và phối hợp với nhau tìm ra cách thức học tập tốt nhất. 3.3. Dạy học thông qua các hoạt động trên lớpHọc sinh chính là đối tượng chính trong các buổi học để giáo viên khai phá kiến thức. Chính vì vây, thầy cô giáo cần đưa ra những gợi ý vấn đề ở mức độ nhất định. Từ đó, học sinh phát triển tư duy hơn về tư duy, khả năng tìm tòi, thảo luận để tìm ra giải pháp giải quyết vấn đề đó. 3.4. Tóm tắt lại những kiến thức trọng điểm đã họcGiáo viên sẽ cùng học sinh tóm tắt, tổng hợp lại các kiến thức trọng tâm vào cuối mỗi buổi học. Đồng thời, thầy cô giáo sẽ giải thích những vấn đề thắc mắc và cùng trao đổi với học sinh để tổng hợp lại kiến thức trong suốt một buổi học. 4. Một số kỹ thuật dạy học tích cực hiệu quả nhấtBên cạnh các phương pháp dạy học tích cực còn có các kỹ thuật dạy học tích cực. Dưới đây là một số kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học mà các thầy cô có thể tham khảo. Kỹ thuật “chia sẻ nhóm đôi” được giới thiệu vào năm 1981 do giáo sư Frank Lyman – Đại học Maryland, là hoạt động làm việc theo nhóm đôi, qua đó phát triển năng lực tư duy của từng cá nhân trong khi giải quyết vấn đề. Với kỹ thuật này, thay vì sử dụng các dụng cụ hỗ trợ, các em học sinh sẽ được phát triển kỹ năng nghe và nói của mình.
Kỹ thuật chia sẻ nhóm đôi giúp học sinh phát triển năng lực tư duy (Nguồn: Sưu tầm) 4.2. Kỹ thuật dạy học tích cực Kipling ( 5W1H)Kỹ thuật dạy học Kipling được sử dụng trong các trường hợp cần có thêm ý tưởng mới, xem xét thêm nhiều khía cạnh của vấn đề để chọn lựa ý tưởng phát triển (what, where, when, who, why, how).
Kỹ thuật dạy học Kipling sử dụng trong các trường hợp cần ý tưởng (Nguồn: Sưu tầm) 4.3. Kỹ thuật dạy học KWL (KWLH)KWL do Donna Ogle giới thiệu và phát triển rộng rãi vào năm 1986, vốn là một hình thức tổ chức dạy học hoạt động đọc hiểu. Các em học sinh sẽ bắt đầu bằng việc suy nghĩ và thể hiện những gì đã biết về chủ đề bài đọc và thông tin này sẽ được ghi vào cột K (What we Know) của biểu đồ. Sau đó, học sinh trình bày câu hỏi về những điều các em muốn biết thêm trong chủ đề này tại cột W (What we Want to learn). Tiếp đó, học sinh sẽ tự trả lời cho tất cả câu hỏi ở cột W và trình bày vào cột L (What we Learn). Cột H (How can we learn more) được bổ sung vào biểu đồ nhằm mục đích định hướng nghiên cứu cho học sinh.
4.4. Kỹ thuật dạy học bằng sơ đồ tư duy (Mindmap)Trong số các phương pháp dạy học tích cực, kỹ thuật mindmap còn được gọi là kỹ thuật sơ đồ tư duy được đánh giá rất cao. Vì với cách học bằng sơ đồ, các em học sinh sẽ dùng đến màu sắc và hình ảnh để mở rộng cũng như đào sâu các kiến thức, ý tưởng để ghi chép lại bài học.
Kỹ thuật dạy học bằng sơ đồ tư duy được áp dụng rộng rãi (Nguồn: Sưu tầm) 5. Điều kiện vận dụng các phương pháp dạy học tích cực thành công5.1. Đối với giáo viênThầy cô giáo phải được đào tạo bài bản để tăng khả năng thích ứng. Đồng thời, giáo viên phải có kiến thức chuyên môn sâu rộng, có chứng chỉ sư phạm đúng chuyên ngành, sử dụng tốt các sản phẩm công nghệ vào giảng dạy. 5.2. Đối với học sinhDưới sự chỉ đạo và dẫn dắt của thầy cô giáo, các em học sinh cần có được những phẩm chất và năng lực thích nghi với những phương pháp dạy học tích cực như: chủ động, tự giác trong học tập, có ý thức trách nhiệm, biết tự học và tranh thủ học ở mọi nơi, mọi lúc. 5.3. Giảm tải khối lượng kiến thức của các môn học tróng sách giáo khoaNhà trường có thể giảm bớt khối lượng kiến thức nhồi nhét, tạo điều kiện cho thầy và trò tổ chức những hoạt động học tập tích cực, giảm thiểu những thông báo ghi nhớ máy móc, tăng cường các bài toán về nhận thức. 5.4. Đổi mới trang thiết bị dạy học cho học sinh
5.5. Đánh giá kết quả của học sinhTheo phương pháp dạy học tích cực, người giảng dạy sẽ là người chịu trách nhiệm đánh giá kết quả, năng lực của học sinh một cách công bằng và công khai. Có thể đánh giá thông qua hình thức bài tập trắc nghiệm hoặc các câu hỏi. Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần đánh giá học sinh trong suốt quá trình học tập bao gồm tính chủ động, tự giác qua các bài học cả về lý thuyết và thực hành. Bài viết trên đây là những chia sẻ về một số phương pháp dạy học tích cực đang được nhiều giáo viên và nhà trường áp dụng. Các bậc phụ huynh có thể tham khảo thêm nhiều chương trình và phương pháp giáo dục hữu ích cho bé tại iSchool cũng như liên hệ với đội ngũ tư vấn tuyển sinh qua form dưới đây để cập nhật thông tin mới nhất và lựa chọn chương trình học phù hợp cho các con. \>> Có thể bố mẹ quan tâm:
Tags: phương pháp Steiner, phương pháp giáo dục STEM cho trẻ mầm non, phương pháp Shichida, phương pháp Reggio Emilia, phương pháp STEAM, phương pháp dạy học trực quan, phương pháp học tập hiệu quả Phương pháp dạy và học tích cực là gì?1. Phương pháp dạy học tích cực là gì? Phương pháp dạy học tích cực là một phương pháp dạy học mà ở đó giáo viên sẽ đưa ra những gợi ý mang tính gợi mở để các em học sinh thảo luận và tự đưa ra kết luận cuối cùng. Phương pháp này giúp phát huy khả năng sáng tạo, sự chủ động và tính tích cực của người học. Tích cực trong việc học tập là gì?Tính tích cực trong học tập là yếu tố ảnh hướng trực tiếp đến kết quả học tập của học viên, cũng như giảng dạy của giảng viên. Tính tích cực của học viên là ý thức tự giác, là sự kiên trì vượt qua khó khăn trong học tập, là sự xác định đúng đắn mục đích, động cơ, thái độ trong học tập. Phương pháp học tập tích cực có tác dụng như thế nào?Phương pháp học tập tích cực có nhiều ưu điểm đáng kể như sau: Khuyến khích các em học sinh tham gia tích cực trong quá trình học tập, giúp tăng cường sự tập trung và chú ý, đồng thời giúp cho các em học tập một cách hiệu quả hơn. Thế nào là một lớp học tích cực?Là những học sinh luôn chủ động, sáng tạo trong học tập; xây dựng và nâng cao dần thói quen tự học, ý thức tìm tòi, tự đề xuất và giải quyết vấn đề nhằm đạt được kết quả học tập cao nhất. |
