Sau bao lâu thì biết có thai ngoài tử cung

• Định lượng beta- hCG (beta-hCG) huyết thanh

Mang thai ngoài tử cung được nghi ngờ ở bất kỳ phụ nữ nào trong độ tuổi sinh đẻ có đau vùng chậu, chảy máu âm đạo, hoặc ngất xỉu không rõ nguyên nhân hoặc sốc mất máu, bất kể tiền sử quan hệ, tránh thai và kinh nguyệt. Kết quả khám lâm sàng (bao gồm cả vùng chậu) không rõ ràng và không đặc hiệu.

Thai ngoài tử cung bị vỡ là một trường hợp cấp cứu ngoại khoa vì nó gây ra chảy máu ở mẹ và nguy cơ tử vong; chẩn đoán kịp thời rất quan trọng.

Bước đầu tiên là làm xét nghiệm nước tiểu để thử thai, với độ nhạy khoảng 99% (lạc chỗ và các hình thái khác). Nếu beta-hCG ở nước tiểu âm tính và nếu kết quả lâm sàng không nghi ngờ rõ là có thai ngoài tử cung, đánh giá thêm là không cần thiết trừ khi các triệu chứng tái phát hoặc xấu đi. Nếu beta-hCG trong nước tiểu dương tính hoặc nếu kết quả lâm sàng gợi ý rõ là có thai ngoài tử cung, thì định lượng beta-hCG huyết thanh và siêu âm vùng chậu được chỉ định.

Nếu định lượng beta-hCG huyết thanh là < 5 mIU/mL, loại trừ thai ngoài tử cung. Nếu siêu âm phát hiện ra túi thai nằm trong buồng tử cung, thai ngoài tử cung là cực kỳ hiếm có ngoại trừ những phụ nữ đã sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (làm tăng nguy cơ mang thai lạc chỗ); tuy nhiên, thai ở góc và trong ổ bụng có thể là thai trong tử cung. Những phát hiện bằng siêu âm cho thấy thai ngoài tử cung (ghi nhận từ 16 đến 32%) bao gồm khối u hỗn hợp (thể rắn và nang lẫn nhau), đặc biệt là ở phần phụ, và dịch tự do tại cùng đồ.

Nếu beta-hCG huyết thanh ở trên một mức nhất định (được gọi là vùng phân biệt), siêu âm có thể phát hiện ra một túi thai ở bệnh nhân mang thai trong tử cung. Mức này thường là khoảng 2000 mIU/mL. Nếu mức beta-hCG cao hơn mức ngưỡng phân biệt và không phát hiện ra một túi thai trong tử cung, thì có thể là thai ngoài tử cung. Sử dụng siêu âm qua âm đạo và Doppler màu có thể tăng tỷ lệ phát hiện.

Nếu mức beta-hCG nằm dưới mức ngưỡng phân biệt và siêu âm không nghi ngờ gì, bệnh nhân có thể có thai trong tử cung sớm hoặc có thai ngoài tử cung. Nếu đánh giá lâm sàng gợi ý có thai ngoài tử cung (ví dụ như các dấu hiệu xuất huyết đáng kể hoặc kích ứng phúc mạc) thì có thể cần phải làm thủ thuật nội soi để khẳng định chẩn đoán.

Nếu thai ngoài tử cung xuất hiện không rõ ràng và bệnh nhân ổn định, beta-hCG huyết thanh có thể được đo lại trên cơ sở ngoại trú (thường là 2 ngày một lần). Thông thường, mức tăng gấp đôi sau mỗi 1,4 đến 2,1 ngày trong đến 41 ngày; trong rường hợp thai ngoài tử cung (và trong sẩy thai), mức độ tăng có thể thấp hơn dự kiến và thường không nhanh tăng gấp đôi. Nếu nồng độ beta-hCG không tăng lên như mong đợi hoặc nếu giảm, chẩn đoán sẩy thai tự nhiên và thai ngoài tử cung sẽ được xem xét lại.

Thai ngoài tử cung là hiện tượng trứng đã thụ tinh không làm tổ trong tử cung như bình thường mà ở khu vực khác của hệ thống sinh sản như: cổ tử cung, ổ bụng, vòi tử cung, ổ phúc mạc,… Thai ngoài tử cung không thể phát triển khỏe mạnh cho đến khi chào đời mà sẽ vỡ vào thời điểm nào đó, nếu không xử lý sớm còn gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ. Vậy thai ngoài tử cung mấy tuần thì vỡ và cách xử trí như thế nào khi bị thai ngoài tử cung?

1. Tình trạng thai ngoài tử cung là gì?

Thai ngoài tử cung có thể gặp phải khi trứng đã thụ tinh làm tổ ở nhiều vị trí khác nhau ngoài tử cung, song đến khoảng 95% ghi nhận là tại vòi tử cung. Nguyên nhân gây ra tình trạng này rất đa dạng như: viêm nhiễm vùng chậu, tổn thương hoặc dị tật ống dẫn trứng, bệnh lây truyền qua đường tình dục,… Ngoài ra, phụ nữ mang thai khi lớn tuổi hoặc mang thai nhờ biện pháp hỗ trợ sinh sản.

Thai có thể nằm ở nhiều vị trí ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung không thể phát triển bình thường để trẻ sinh ra đời được do tử cung là môi trường duy nhất phù hợp. Vì thế cần phát hiện và xử lý sớm thai ngoài tử cung, nếu không có thể gây những biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là xuất huyết trầm trọng cho người mẹ.

2. Dấu hiệu nhận biết thai ngoài tử cung để xử lý sớm

Vì thế, phụ nữ mang thai cần lưu ý các dấu hiệu thai ngoài tử cung sau và đi khám sớm:

2.1. Chậm kinh nguyệt

Trễ kinh là dấu hiệu mang thai mà nhiều người phụ nữ đang mong ngóng, tuy nhiên tình trạng này cũng xuất hiện ở người bị thai ngoài tử cung. Vì thế các chuyên gia khuyên rằng, nếu bị chậm kinh và có khả năng mang thai, nên sớm đi kiểm tra để xác định tình trạng thai cũng như nguy cơ thai ngoài tử cung. Nếu thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ chỉ định xử lý sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.

2.2. Xuất huyết âm đạo

Nếu bạn bị xuất huyết âm đạo không phải kỳ kinh nguyệt, đặc biệt máu có màu bất thường như sẫm màu hoặc có màu nâu đen thì khả năng cao là xuất huyết do thai ngoài tử cung. Nếu vỡ khối thai ngoài tử cung, xuất huyết sẽ ồ ạt đi kèm với cảm giác đau bụng dưới dữ dội, thậm chí có thể khiến người phụ nữ ngất đi.

2.3. Đau bụng âm ỉ

Thai ngoài tử cung khi chưa vỡ thường gây đau bụng âm ỉ kéo dài, có thể là đau một bên hoặc cả vùng bụng dưới.

Triệu chứng thai ngoài tử cung có thể rất mờ nhạt, vì thế khám thai là cách xác định chính xác nhất nếu chị em bị chậm kinh, nghi ngờ mang thai.

3. Bác sĩ tư vấn: Thai ngoài tử cung mấy tuần thì vỡ?

Không thể xác định chính xác thai ngoài tử cung mấy tuần thì vỡ, thời điểm chính xác còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Bên cạnh đó, rất khó để tính chính xác thời điểm mang thai.

Kích thước thai

Thai ngoài tử cung trong thời gian đầu cũng phát triển giống như thai trong tử cung, tốc độ phát triển thai ở mỗi người là khác nhau. Không những phụ thuộc vào tuổi thai mà còn khác nhau do nơi thai ngoài tử cung hay dinh dưỡng phôi thai nhận được. Thai càng lớn thì nguy cơ vỡ càng cao, rất khó xác định thời gian vỡ chính xác.

Thai ngoài tử cung lớn có nguy cơ vỡ cao

Vị trí trứng làm tổ

Thai ngoài tử cung làm tổ ở vòi trứng, ổ bụng và buồng trứng thường vỡ nhanh hơn so với làm tổ ở các vị trí khác.

Để xác định được thai ngoài tử cung vỡ thì cần thăm khám trực tiếp bằng siêu âm và các dấu hiệu đi kèm. Song không thể đưa ra chính xác thời điểm thai ngoài tử cung vỡ khi nào.

4. Xử trí như thế nào với tình trạng thai ngoài tử cung?

Thai ngoài tử cung bắt buộc phải điều trị, nếu không sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe của người mẹ. Đặc biệt là tình trạng xuất huyết ồ ạt vào ổ bụng sẽ gây tử vong nhanh chóng nếu không được cầm máu. Ngoài ra, thai ngoài tử cung sẽ gây tổn thương tại vị trí làm tổ, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và lần mang thai sau.

Vì thế khi phát hiện thai ngoài tử cung, hầu hết bác sĩ sẽ đề nghị xử lý ngay để ngừa biến chứng.

4.1. Điều trị thai ngoài tử cung

Hiện nay có 2 phương pháp điều trị chính cho trường hợp thai ngoài tử cung gồm:

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc cần thực hiện trước khi thai ngoài tử cung vỡ, kích thước thai còn nhỏ. Thuốc sẽ tác dụng khiến tế bào thai phát triển ngoài tử cung ngừng lại, dần tiêu đi và bị đẩy ra ngoài. Triệu chứng sẽ gặp phải trong quá trình này là rụng tóc, chóng mặt, đau đầu, tiêu chảy, loét miệng, tăng men gan,…

Thai ngoài tử cung nhỏ có thể điều trị bằng thuốc

Tuy nhiên triệu chứng sau khi dùng thuốc điều trị thai ngoài tử cung không kéo dài mà biến mất sau một vài ngày. Nếu không hiệu quả hoặc xảy ra biến chứng, cần can thiệp phẫu thuật để xử lý.

Điều trị bằng phẫu thuật

Đối với thai ngoài tử cung không điều trị được bằng nội khoa, nguy cơ vỡ hoặc đã vỡ thì cần phẫu thuật khẩn cấp để xử lý lấy thai, khắc phục tổn thương ngăn ngừa chảy máu.

4.2. Chăm sóc sau điều trị thai ngoài tử cung

Điều trị thai ngoài tử cung ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người mẹ, cần thời gian để phục hồi sức khỏe trước khi mang thai trở lại cũng như giúp người bệnh sinh hoạt bình thường. Cần lưu ý những vấn đề sau:

Dinh dưỡng sau điều trị thai ngoài tử cung

Người phụ nữ đặc biệt cần bổ sung nhiều sắt và vitamin trong giai đoạn này, có nhiều trong thịt gà, thịt lợn, cá thu, cá hồi,… Ngoài ra, nên ăn nhiều rau tươi, các loại hoa quả trái cây để có thêm nhiều Vitamin giúp phục hồi sức khỏe.

Sau điều trị thai ngoài tử cung, cũng cần lưu ý bổ sung thêm Protein, Vitamin C để tái tạo collagen, phục hồi mô mềm.

Hạn chế làm việc nặng và đi lại nhanh

Sau phẫu thuật thai ngoài tử cung, cơ thể người phụ nữ còn yếu nên hạn chế làm việc nặng, đi lại nhanh có thể gây xuất huyết. Việc này cần duy trì 2 tuần sau điều trị, chỉ nên vận động nhẹ nhàng mà thôi.

Kiêng quan hệ tình dục

Sau điều trị thai ngoài tử cung nên kiêng quan hệ tình dục

Thai ngoài tử cung và điều trị sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe phần phụ, vì thế cần kiêng quan hệ tình dục cho đến khi hồi phục. Ngoài ra, nên dùng biện pháp tránh thai khi quan hệ trong khoảng 1 năm sau điều trị.

Tốt nhất nên đi khám để xác định vị trí, kích thước thai, được bác sĩ tư vấn thai ngoài tử cung mấy tuần thì vỡ, tránh thai gây biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.