Khác với tăng huyết áp thông thường, huyết áp bệnh nhân cao thường xuyên cả khi bệnh nhân đi khám bệnh và tăng huyết áp lúc ở nhà. Tăng huyết áp áo choàng trắng và tăng huyết áp ẩn giấu là hai tình trạng tăng huyết áp đặc biệt, mà nhiều người lầm tưởng bản thân mình không bị tăng huyết áp.
Tăng huyết áp áo choàng trắng là tình trạng tăng huyết áp chỉ khi đo huyết áp tại phòng khám hoặc bác sĩ đo bệnh nhân. Trong khi đó, huyết áp trong cuộc sống thường ngày của bệnh nhân lại ở mức bình thường. Điều này thường xảy ra do căng thẳng, lo lắng khi đến phòng khám hoặc sự cảm thấy bất an khi được đo huyết áp.
Tăng huyết áp ẩn giấu, như đã đề cập ở trên, là tình trạng mà huyết áp của bệnh nhân chỉ tăng cao trong cuộc sống thường ngày và không tăng cao khi đo huyết áp tại phòng khám hoặc bác sĩ đo bệnh nhân.
Cả hai tình trạng đều có nguy cơ gây ra các biến chứng như tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch, suy thận và giảm chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, tăng huyết áp ẩn giấu có nguy cơ gây ra các biến chứng cao hơn so với tăng huyết áp áo choàng trắng do người bệnh không nhận ra được tình trạng tăng huyết áp của mình. Các biến chứng dễ xảy ra một cách nghiêm trọng khi bệnh nhân có cơn tăng huyết áp tại nhà như đột quỵ xuất huyết não, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim, lóc tách động mạch chủ, có nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng.
Vì vậy, việc đo huyết áp thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ là cực kỳ quan trọng để phát hiện tình trạng tăng huyết áp và điều trị kịp thời, giảm thiểu nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm.
Để hạn chế tình huống này, mọi người cần đọc kỹ các tác dụng của vắc-xin, tác dụng phụ và hiểu đúng về nó để không dẫn đến những lo lắng quá mức khiến huyết áp tăng. Không nghe những thông tin không chính thống, lo sợ thái quá tác dụng phụ của vắc-xin. Việc tiêm vắc-xin có ý nghĩa rất quan trọng đối với bản thân và cộng đồng.
Trước ngày đi tiêm hãy nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, ăn uống đầy đủ. Buổi sáng trước khi đi tiêm, ăn uống bình thường, không uống bia rượu, chất kích thích, không bỏ bữa. Uống thuốc hạ huyết áp hằng ngày nếu đang điều trị cao huyết áp. Khi đến điểm tiêm thì ngồi nghỉ ngơi một chút, theo hướng dẫn của nhân viên y tế vào khám sàng lọc.
Tâm lý người đi tiêm rất quan trọng. Hãy nghĩ đơn giản như những lần chúng ta tiêm vắc-xin cúm, các loại vắc-xin khác, không quá lo lắng, hồi hộp. Trong trường hợp huyết áp vẫn cao dù tâm lý rất thoải mái, bác sĩ có thể tùy tình huống mà kiểm tra kỹ nguyên nhân, xử trí để huyết áp hạ theo nguyên nhân, đủ điều kiện sẽ được tiêm ngừa.
Tăng HA áo choàng trắng là tình trạng không tương đồng giữa số đo theo quy ước [ cao] và số đo ngoại trú [ bình thường]
Đo ngoại trú: bằng máy đo tự động liên tục 24 giờ hoặc bệnh nhân tự đo
Nhiều nghiên cứu đã xác định rằng: tiên lượng liên quan chặt chẽ với HA ngoại trú hơn là HA theo quy ước.
Không có một sự thống nhất chính thức nào về giá trị của HA ngoại trú bình thường. Ngưỡng 135/85 mmHg đối với HA ban ngày là hợp lý.
THA áo choàng trắng là bệnh cảnh có nguy cơ thấp
Tuy không cần thiết phải điều trị bằng thuốc, nhưng nên thực hiện chế độ vệ sinh ăn uống và theo dõi đều đặn.
Tăng huyết áp áo choàng trắng còn được gọi là “THA phòng khám đơn độc” là tình huống thường gặp trong lâm sàng. Đó là tình trạng đặc trưng bởi tăng HA khi đo theoquy ước[140/90], nhưng HA lại bình thường khi đo ngoại trú. Nhìn chung tiên lượng tốt. Trên thực tế nguy cơ chủ yếu của nó là làm đánh giá quá cao con số huyết áp thông thường kết quả là quyết định điều trị không đúng .
Một vài định nghĩa.
THA áo choàng trắng là một tình huống thường gặp trong thực hành lâm sàng. Nó tương ứng với sự đánh giá quá cao mức HA trung bình theo số đo quy ước. Hậu quả tim mạch do nó gây ra là ít. Và trên nguyên tắc đơn giản là chỉ cần theo dõi, đánh giá HA là đủ, không cần phải điều trị bằng thuốc. Nhận biết được THA áo choàng trắng cho phép tránh được sai lầm là chẩn đoán THA nặng hoặc kháng với điều trị . Lời khuyên này nhấn mạnh lợi ích của việc đo HA ngoài phòng khám nghĩa là đo HA ngoại trú hoặc tự đo. Các ngưỡng “ bình thường” đối với cách đo này đương nhiên là điều kiện quyết định nguy cơ tác động cơ quan đích. Phần lớn các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu như chọn ngưỡng thấp thì nguy cơ thấp.
Tăng huyết áp áo choàng trắng có thể xảy ra ở bất cứ đối tượng nào, dù là trẻ nhỏ hay người lớn. Khi mắc phải hội chứng này, quá trình thăm khám sẽ có thể bị gián đoạn và gặp phải những khó khăn nhất định, thậm chí còn ảnh hưởng đến kết quả chẩn đoán bệnh. Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hội chứng này và gợi ý về cách khắc phục hiệu quả.
1. Những triệu chứng của tăng huyết áp áo choàng trắng
Hội chứng này chính là tình trạng căng thẳng, hồi hộp, tăng huyết áp đột ngột, xảy ra khi bệnh nhân gặp bác sĩ. Tuy nhiên, khi trở về nhà, huyết áp của họ lại hạ về mức bình thường và không gây nguy hiểm đối với sức khỏe.
Nhiều người bị tăng huyết áp khi gặp bác sĩ
Cụ thể là khi đo huyết áp tại bệnh viện, huyết áp của bệnh nhân có thể lớn hơn 140/90mmHg và khi đo huyết áp tại nhà thì chỉ số này lại trở về mức bình thường. Như vậy, chỉ số huyết áp tại bệnh viện và tại nhà không có sự tương đồng.
Nguy cơ của hội chứng này chính là cho kết quả huyết áp của bệnh nhân cao hơn mức bình thường, không đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe của người bệnh và từ đó dẫn đến những phác đồ điều trị không phù hợp.
Nếu mắc phải hội chứng này, người bệnh cũng không nên chủ quan vì rất có thể nó chính là một triệu chứng cảnh báo những bệnh lý về huyết áp và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch trong tương lai.
Khi đo huyết áp tại bệnh viện, huyết áp của bệnh nhân có thể lớn hơn 140/90mmHg
Khi mắc phải hội chứng tăng huyết áp áo choàng trắng, người bệnh cũng không có triệu chứng gì đặc biệt, kể cả khi huyết áp của họ đang tăng rất cao. Bên cạnh đó, cũng có một số bệnh nhân xuất hiện một số triệu chứng như sau:
- Mặt đỏ.
- Đau đầu, chóng mặt.
- Hồi hộp.
- Khó thở.
- Mờ mắt.
- Một số trường hợp có thể bị chảy máu cam.
2. Tăng huyết áp áo choàng trắng do những nguyên nhân nào gây ra?
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng huyết áp áo choàng trắng là do tâm lý của người bệnh. Một số trường hợp cảm thấy vô cùng lo lắng trước khi đi khám bệnh và đến khi đến bệnh viện, gặp bác sĩ, họ lại càng cảm thấy lo lắng nhiều hơn, thậm chí cảm thấy sợ hãi.
Nỗi sợ lớn nhất của những bệnh nhân này là sợ rằng sức khỏe của mình đang có vấn đề, sợ phát hiện ra bệnh và sợ đau trong quá trình thăm khám, chẳng hạn như sợ lấy máu xét nghiệm, sợ phải nội soi, sinh thiết,…
Chính vì tâm lý hồi hộp và lo lắng của bệnh nhân đã khiến tăng nhịp tim và khiến mạch máu co thắt, áp lực máu lên các thành mạch cũng tăng lên, cuối cùng dẫn đến tăng huyết áp.
Nhưng cần lưu ý rằng, những người mắc hội chứng tăng huyết áp mỗi khi gặp bác sĩ cũng chính là những trường hợp có tiềm ẩn nguy cơ tăng huyết áp. Vì thế, huyết áp của họ mới tăng lên đột ngột và dễ dàng như vậy. Những đối tượng dưới đây cần phải cẩn thận với hội chứng tăng huyết áp áo choàng trắng:
- Người thừa cân béo phì, người lười vận động và ít tập thể dục
- Các trường hợp thường xuyên sử dụng chất kích thích chẳng hạn như có thói quen hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu, uống quá nhiều cà phê,…
- Người thường xuyên bị căng thẳng vì những áp lực trong công việc hay trong cuộc sống.
- Người có thói quen ăn quá mặn.
- Trong gia đình, có người từng bị bệnh cao huyết áp hoặc bị ngưng thở khi ngủ hoặc một số bệnh lý về tuyến giáp, suy giảm chức năng thận,…
3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh tăng huyết áp áo choàng trắng
3.1. Phương pháp chẩn đoán bệnh
Để biết chính xác bệnh nhân có mắc phải hội chứng này hay không, cần đo huyết áp cho bệnh nhân nhiều lần ở nhiều thời điểm khác nhau trong ngày, đo tại nhà và đo tại các cơ sở y tế, khám chữa bệnh.
Tuy nhiên, để có kết quả đo chính xác, bệnh nhân cũng cần lưu ý những điều sau:
- Trước khi đo huyết áp, bệnh nhân không sử dụng các loại chất kích thích như bia rượu, thuốc lá, cà phê,…
- Không đo huyết áp khi đói, sau khi chạy bộ hoặc đang trong quá trình lao động, làm việc nặng,…
- Tốt nhất nên nghỉ ngơi khoảng 15 phút trước khi đo huyết áp và không nên thay đổi mà hãy giữ nguyên một tư thế trong mỗi lần đo.
3.2. Phương pháp khắc phục tình trạng tăng huyết áp áo choàng trắng
Cần phải xác định chính xác bệnh nhân có mắc phải hội chứng này hay không, để đưa ra phương pháp xử trí phù hợp. Đặc biệt, cần cân nhắc kỹ lưỡng về vấn đề cho bệnh nhân sử dụng thuốc hay không, nếu sử dụng sai cách có thể gây hạ huyết áp.
Phần lớn các trường hợp bệnh nhân đều được hướng dẫn theo dõi tại nhà trong một thời gian. Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên thay đổi lối sống, áp dụng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh chẳng hạn như ăn uống điều độ, không ăn quá mặn, tăng cường tập luyện, loại bỏ rượu bia và thuốc lá,… để cải thiện sức khỏe tim mạch.
Một số hướng dẫn giúp người bệnh giảm nguy cơ tăng huyết áp khi gặp bác sĩ dành:
- Làm chủ tâm lý để tránh cảm giác sợ hãi, lo lắng khi đi khám bệnh.
- Duy trì lối sống lành mạnh, khoa học để bảo vệ sức khỏe của mình một cách tốt nhất.
- Nên áp dụng một số phương pháp tập luyện giúp bạn khỏe mạnh về thể chất và thư giãn về tinh thần, chẳng hạn như các bài tập yoga, thiền,…
- Có thể đi khám cùng gia đình, bạn bè thân thiết để có cảm giác yên tâm hơn.
Bài viết trên đã cung cấp một số thông tin về hội chứng tăng huyết áp áo choàng trắng và những mẹo nhỏ giúp bạn gạt bỏ tâm lý lo lắng, sợ hãi khi đi khám. Qua những thông tin này, bạn cũng đã có những hiểu biết cơ bản về bệnh và không nên chủ quan nếu mắc phải. Hãy thay đổi lối sống, chăm chỉ rèn luyện để bảo vệ sức khỏe của chính mình.
Mọi thắc mắc, mời bạn liên hệ đến đường dây nóng 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được giải đáp.
Tăng huyết áp ăn giàu là gì?
Tăng huyết áp ẩn giấu, như đã đề cập ở trên, là tình trạng mà huyết áp của bệnh nhân chỉ tăng cao trong cuộc sống thường ngày và không tăng cao khi đo huyết áp tại phòng khám hoặc bác sĩ đo bệnh nhân.
Tại sao khi hồi hộp huyết áp lại tăng?
Nguyên nhân là vì khi lo lắng và sợ hãi quá mức, nồng độ các hormone cortisol và adrenaline trong cơ thể tăng lên rất mạnh. Nếu không kiểm soát chứng lo âu sớm, nồng độ các hormone này có thể tăng lên trong thời gian dài, dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe.
Tăng huyết áp áo choàng trắng là gì?
Tăng huyết áp áo choàng trắng là tình trạng không tương đồng giữa số đo huyết áp tại phòng khám [HA >140/90mmHg] và số đo ngoại trú tại nhà [bình thường]. Nhìn chung tình trạng này tiên lượng tốt.
Tăng huyết áp ác tính như thế nào?
Tăng huyết áp ác tính chính là tình trạng tăng huyết áp cấp cứu và có tổn thương cơ quan đích , chiếm 1% số người tăng huyết áp; thường gặp ở người trẻ, người Châu Phi, người có tiền căn suy thận hoặc hẹp động mạch thận... Bệnh sẽ tác động lên các cơ quan nhạy cảm với huyết áp cao như: não, tim mạch, thận, mắt.