Tháp rùa là gì

For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Tháp Rùa.

{{::readMoreArticle.title}}
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}

Thanks for reporting this video!

Please help us solve this error by emailing us at Let us know what you've done that caused this error, what browser you're using, and whether you have any special extensions/add-ons installed.

Thank you!

16:15 06/01/2016

Tháp Rùa giữa lòng Hồ Gươm là một trong những biểu tượng nổi tiếng của Thủ đô Hà Nội nghìn năm văn hiến. Công trình kiến trúc lịch sử này không chỉ là khởi nguồn cảm hứng cho giới nghệ sĩ mà còn gây tò mò cho nhiều người bởi những sự thật thú vị xung quanh nó.

Hồ Gươm không bao giờ cạn nước

Tháp rùa là gì
Nước Hồ Gươm tương đối ổn định dù mùa lũ hay mùa khô. Ảnh: XX/hanoiplus

Từ xưa đến nay, chưa bao giờ người ta thấy Hồ Gươm cạn nước. Nước trong hồ là nước tự nhiên, tương đối ổn định và không rõ bắt nguồn nước từ đâu. Cho đến ngày nay, các nhà khoa học cũng chưa giải thích được điều “bí ẩn” này.

Theo PGS.TS Hà Đình Đức - một nhà nghiên cứu về rùa Hồ Gươm thì một đoạn sông Hồng cổ sau khi chuyển dòng đã tạo thành hồ Hoàn Kiếm. Do đó nhiều người cho rằng mực nước ở hồ Hoàn Kiếm phụ thuộc vào nước sông Hồng, nhưng thực tế thì nước hồ cũng không lên cao khi sông Hồng vào mùa lũ. Vào những năm đại hạn, khi mực nước sông Hồng qua Hà Nội thấp kỷ lục thì nước hồ Hoàn Kiếm cũng không bị ảnh hưởng đáng kể.

Nước hồ có màu xanh lục bốn mùa

Tháp rùa là gì
Quanh năm nước Hồ Gươm có màu xanh trong quyến rũ. Ảnh: Amateur Pic

Nếu có cơ hội đến thăm Hồ Gươm vào nhiều thời điểm trong năm, du khách sẽ nhận thấy nước hồ luôn có màu xanh trong lục thủy quyến rũ. Các nhà khoa học cho biết, màu xanh của nước được tạo ra từ nhiều chủng tảo lục với hơn 30 taxon (đơn vị trong phân loại học). Trong đó có loài tảo sừng hiếm có trên thế giới.

Có đến 2 cái tháp Rùa ở Hồ Gươm ?

Tháp rùa là gì
Tháp Rùa ngày nay. Ảnh: Cyril Doussin

Nguồn gốc của tháp Rùa ngự giữa Hồ Gươm vẫn còn là bí ẩn với nhiều người và là đề tài bàn luận sôi nổi của các học giả.

Nhiều nhà nghiên cứu đã dẫn ra những tài liệu khảo cứu để chứng minh rằng, tháp Rùa là công trình do Bá hộ Kim (chính là Nguyễn Hữu Kim, người giàu có nức tiếng Hà Nội hồi cuối thế kỷ 19) xây dựng. Chuyện Bá hộ Kim xây dựng tháp Rùa trên gò đất nổi giữa Hồ Gươm cũng gắn với truyền thuyết dân gian “tai tiếng”.

Khoảng năm 1877, Bá Kim (giữ chức dịch làng Tự Tháp, làm trung gian giữa quân Pháp và người Việt) đã bỏ tiền xây tháp để làm “hậu chẩm” (cái gối đằng sau) cho chùa Báo Ân (lúc chưa bị Pháp phá) nhưng thực chất là muốn táng hài cốt cha mẹ mình vào đó. Việc an táng hài cốt vào tháp Rùa không thành công, nhưng vì trót nói dối nên Bá Kim vẫn phải xây dựng tháp Rùa. Tháp nằm ở vị trí đẹp giữa hồ và nay trở thành thắng tích của Hà Nội.

Còn theo tác giả Nguyễn Dư, ở Hồ Gươm có đến… 2 tháp Rùa. Tháp Rùa ngày nay và tháp Rùa do Bá hộ Kim xây dựng hoàn toàn là 2 tháp khác nhau từ móng đến đỉnh. Năm 1877, Bá hộ Kim xây tháp Rùa hình bát giác, 3 tầng (theo mô tả của nhà báo Pháp Bourde trong lần đến thăm Việt Nam hồi tháng 2/1884).

Khoảng cuối tháng 5/1884, người ta phá tháp Rùa của Bá hộ Kim và xây dựng một tháp khác hình chữ nhật, 4 tầng trên nền tháp cũ. Cuối tháng 6/1884, tháp Rùa này được xây dựng xong và tồn tại từ đó đến nay.

Trong bài báo “Hà Nội kỳ nhân, kỳ sự - Ai xây tháp Rùa” đang ngày 27/8/2012 trên báo Thanh Niên có chi tiết: “Ngày 17.6.2012, anh Đàm Quang Minh, hiện sống cùng gia đình ở Pháp cho biết, nhà anh nhiều đời sống tại Hà Nội. Bên Pháp gia đình anh quen thân một gia đình trước 1954 sống ở Hà Nội, ông bà này năm nay ngót nghét 90 tuổi. Trong những lần chuyện trò về Hà Nội, bà kể đi kể lại chuyện tổ phụ nhà bà đã xây tháp Rùa và không liên quan đến Bá Hộ Kim”.

Mọi chuyện vẫn chưa có lời kết luận cuối cùng, nhưng ta có thể tin tưởng tháp Rùa giữa Hồ Gươm trong xanh và thơ mộng ngày nay không phải (hoặc chưa từng) là một ngôi mộ như lời đồn.

Kiến trúc độc đáo

Tháp rùa là gì
Kiến trúc tháp Rùa có sự hòa trộn giữa phương Đông và phương Tây. Ảnh: vnphoto

Kiến trúc tháp Rùa có sự kết hợp giữa phương Đông và phương Tây, thể hiện ở vòm cửa theo phong cách kiến trúc Gothic tại 2 tầng dưới và nóc tháp với phần mái cong truyền thống Việt Nam, gần giống nóc phương đình trước tượng đài vua Lê (Hà Nội) hoặc nóc lăng Hùng Vương ở Phú Thọ.

Kiến trúc lạ mắt của tháp Rùa từng bị nhà báo Pháp - Bourde, Trần Hàm Tấn và Hoàng Đạo Thúy chê là “kiến trúc không ra lối gì”. Tuy nhiên, ngày nay không ai có thể phủ nhận chính sự kết hợp lạ lùng giữa đông – tây đã mang đến vẻ độc đáo và duy nhất cho tháp Rùa Hồ Gươm.

Phân tích tháp Rùa theo tỷ lệ vàng cho ra kết quả bất ngờ là toàn bộ tháp nằm gọn trong vòng tròn, thể hiện hình ngôi sao 5 cánh. Tháp Rùa gồm 4 tầng, xây trên gò đất rộng khoảng 350m2, càng lên cao các tầng tháp càng nhỏ dần. Họa sĩ Bùi Xuân Phái đã phát hiện ra tháp được xây theo mặt bằng hình chữ nhật chứ không phải hình vuông như nhiều người tưởng.

Tầng 1 tháp Rùa dài 6,28m, rộng 1,54m. Tầng 2 dài 4,8m, rộng 3,64m. Tầng 1 và tầng 2, mỗi tầng có 14 cửa chỉ khác nhau về kích cỡ (chiều dài mở 3 cửa, chiều ngang mở 2 cửa, 4 cửa bên trong ngăn các gian với nhau), các vòm cửa nhọn như nhà thờ Thiên chúa giáo.

Kích cỡ tầng 3 là 2,97x1,9m. Ở mặt phía đông chỉ trổ một cửa hình tròn, đường kính 0,68m. Cuối cùng là tầng đỉnh được xây theo hình vuông cạnh 2m như một vọng lâu. Trên mặt tường phía đông ở tầng đỉnh có chữ Quy Sơn Tháp, nghĩa là “Tháp Núi Rùa”.

Thu Thủy

Không có bất cứ một người dân Việt nam nào khi nhắc đến Hà Nội lại không liên tưởng ngay đến hình ảnh Tháp Rùa cổ kính giữa lòng Hồ Gươm. Cùng Hà Nội trải qua bao nhiều thăng trầm lịch sử, từ bao giờ Tháp Rùa như một linh hồn của thủ đô, trở thành biểu tượng của thành phố văn hiến và là điểm đến du lịch thu hút khách du lịch trong và ngoài nước mỗi khi du lịch Hà Nội.

Hình ảnh Tháp Rùa soi bóng xuống mặt Hồ Gươm đã trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho các thi nhạc sĩ sáng tạo nên những giai điệu vần thơ để đời dành tặng cho ngọn tháp này.

Tháp Rùa nằm ở đâu?

Tháp Rùa là một ngọn tháp nhỏ được xây dựng trên một gò đất giữa lòng Hồ Hoàn Kiếm, rộng khoảng 350 mét vuông. Nằm ngay vị trí trung tâm của thành phố Hà Nội, sở hữu vị trí vàng như thế bất cứ ai muốn tìm đến nhìn ngắm hình ảnh Tháp Rùa cổ kính cũng đều vô cùng dễ dàng.

Tháp rùa là gì
Cận cảnh Tháp Rùa giữa lòng Hồ Gươm xanh biếc

Tháp Rùa có từ khi nào?

Vào thời nhà Lý – Trần, Hồ Gươm được biết đến như một nơi vui chơi của đế vương, và đảo rùa là nơi xây dựng đình Tả Vọng để vua chúa thưởng ngoạn câu cá thư giãn, nhưng đến thời Nguyễn thì không còn nữa. Vào thời kì Pháp thuộc những năm 1883, có người nhà Bá Hộ Kim được cử làm trung gian Việt Pháp, thấy vị trí vô cùng đắc địa của đảo rùa nên ông có ý định xây tháp để chôn cất cha mẹ. Tháp Rùa được hoàn thành nhưng ý định chôn cất phụ thân ở đó không được thực hiện. Và Tháp Rùa tồn tại từ ngày đó đến nay và trở thành địa điểm nổi bật thu hút của Hà Nội.

Kiến trúc độc đáo của Tháp Rùa

Được xây dựng vào thời Pháp thuộc nên nét đẹp Tháp Rùa có kiến trúc là sự giao thoa giữa phong cách kiến trúc gothic Châu Âu, kết hợp với phần mái cong giữ quy thức kiến trúc Việt Nam. Mỗi mặt tháp đều có những ô cửa hình vòm, mặt chiều dài có 3 cửa, mặt chiểu rộng có 2 cửa, tổng cộng bên ngoài có 10 cửa. Bên trong tháp tầng 1 còn được phân ra làm ba gian và có 4 cửa thông với nhau. Vậy tổng cộng tầng một có 14 cửa. Tháp được xây dựng nhỏ dần lên trên, tại tầng 3 của tháp có khắc chữ “Quy Sơn Tháp” nghĩa là tháp núi rùa. Mái tháp được làm theo kiểu đầu đao uốn cong và rồng chầu mặt nguyệt đậm nét kiến trúc xưa Việt nam và trên đỉnh còn có hình ngôi sao 5 cánh.

Tháp rùa là gì
Tháp Rùa đẹp thơ mộng bên những tán cây rũ xuống mặt hồ

Tháp Rùa – địa điểm nhất định phải check in khi đến Hà Nội

Nếu ví Hồ Gươm như một đóa hoa tươi rực rỡ giữa lòng thủ đô thì Tháp Rùa chính là bông hoa tươi đẹp và ngát hương nhất của đóa hoa này. Hình ảnh Tháp Rùa Hồ Gươm luôn đi đôi với nhau như hình với bóng, mặt hồ yên ả soi bóng Tháp Rùa bên dưới tạo nên một khung cảnh nên thơ yên bình.

Đến với Hồ Gươm Tháp Rùa, du khách sẽ cảm nhận được sự thanh bình yên tĩnh của không gian nơi đây, Tháp Rùa cổ kính nhuốm màu thời gian lững lỡ giữa mặt hồ nhẹ nhàng trong xanh, những tán lá cây như tô vẽ thêm cho bức tranh thêm sinh động. Bức họa phong cảnh Tháp Rùa luôn khiến người ta phải thẫn thơ trước vẻ đẹp lãng mạn của nó.

Tháp rùa là gì
Khung cảnh Tháp Rùa rực sáng khi về đêm

Và nhất định một điều rằng bạn phải check in Tháp Rùa Hà Nội vì nhiều người cho rằng nếu đến Hà Nội mà chưa ghé Tháp Rùa là coi như chưa đặt chân đến thủ đô. Với phong cảnh hữu tình như vậy chắc chắn sẽ là một background tuyệt vời dành cho bộ sưu tập hình ảnh của bạn.

Không mang nhiều ý nghĩa lịch sử, cùng không chắc chắn tồn tại ngàn đời nhưng hình ảnh Tháp Rùa cổ kính nhuốm màu thời gian vẫn ở đó, gắn liền với đời sống người dân Hà Nội trăm năm qua và trở thành biểu tượng, niềm tự hào của người dân thủ đô.