Tức Nước Vỡ Bờ là một trong những tác phẩm hay và độc đáo trong chương trình ngữ văn lớp 8. Bài học là một bức tranh nghèo đói cũng như số phận nghèo khổ bị áp bức bóc lột đến nặng nề của người nông dân trong xã hội cũ. Hãy cùng Giải Văn soạn bài học thật chi tiết và chính xác ngay hôm nay nhé!
Soạn bài Tức Nước Vỡ Bờ
Bài làm
Bố cục của văn bản chia thành 2 đoạn:
-Phần 1 [từ đầu cho đến “ăn có ngon miệng hay không?”]: Đây chính là cảnh chị Dậu chăm sóc chồng thật chu đáo.
-Phần 2 [Phần còn lại]: Miêu tả được cảnh chị Dậu phản kháng lại với lũ tay sai
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 [Sách giáo khoa trang 32 Ngữ Văn 8 tập 1]: Khi bọn tay sai xông vào nhà chị Dậu, tình thế của chị như thế nào?
Xét về tình thế của chị Dậu khi bọn tay sai xông vào:
+ Nói về gia cảnh nhà chị Dậu cùng đường: chị Dậu cũng phải bán con, bán chó, bánh gánh khoai, chị cũng đã phải chạy vạy tiền nộp sưu cho chồng và người em chồng đã chết.
+ Hình ảnh người chồng đau ốm tưởng chết, đã thế lại bị đánh đến ngất đi do thiếu sưu thuế.
+ Bọn tay sai lúc đó lại sấn sổ xông vào đòi đánh trói anh Dậu.
>>> Trước tình thế nguy khốn, cùng đường.
Câu 2 [Sách giáo khoa trang 32Ngữ Văn 8 tập 1]: Phân tích nhân vật cai lộ. Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật này và về sự miêu tả của tác giả?
– Nhân vật cai lệ: Được xem chính là cai cầm đầu đám lính lệ ở huyện đường đồng thời cũng chính là tay sai chuyên đánh người là “nghề” của hắn
– Tiếp theo đó chính là cảnh cai lệ vào nhà chị Dậu:
+ Chúng đã mạnh tay gõ đầu roi xuống đất, đồng thời như cũng đã lại quát bằng giọng khàn khàn.
+ Nhưng tên tay sai chuyên nghiệp, đánh trói người là nghề của hắn.
+ Xưng hô vô cùng xấc xược, đểu cáng đó là “ông- thằng”
– Có thể nhận thấy được chính bản chất hung bạo, dữ tợn: luôn luôn trợn ngược mắt quát, giọng hầm hè luôn luôn đùng đùng giật phắt thừng, và cũng bịch luôn vào ngực chị Dậu dường như cũng lại tát vào mặt chị đánh cái bốp.
Xem thêm: Sự kết hợp giữa lí và tình trong Chiếu dời đô-Lí Công Uẩn-Cái tình hòa quyện
– Không chỉ vậy thì ngôn ngữ của hắn thú tính, hắn chỉ biết thét, quát, hầm hè
– Tàn ác, vô cùng nhẫn tâm, bỏ ngoài tai những lời van xin khẩn thiết của chị Dậu
>>> Những tên cai lệ chỉ là tên tay sai vô danh, mạt hạng thế nhưng lại có thái độ hống hách, luôn luôn bạo tàn dám làm những chuyện bất nhân, nhân danh “nhà nước”, nhân danh “phép nước”. Đó đồng thời cũng chính là hình ảnh chân thực nhất về tầng lớp thống trị bấy giờ đó chính là một sự độc ác, hung hãn, không có tính người.
Câu 3 [Sách giáo khoa trang 33 Ngữ Văn 8 tập 1]: Phân tích diễn biến tâm lí của chị Dậu trong đoạn trích. Theo em, sự thay đổi thái độ của chị Dậu có được miêu tả chân thực, hợp lí không? Qua đoạn trích này, em có nhận xét gì về tính cách cùa chị?
– Nhân vật hị Dậu nhẫn nhịn, chịu đựng:
+ Ban đầu thì chị Dậu luôn luôn van xin tha thiết, chị còn lễ phép xưng cháu để lại gọi ông.
+ Thế rồi chính chỉ đến khi cai lệ luôn bịch luôn vào ngực chị mấy bịch, thế rồi cũng đã lại sấn đến trói anh Dậu. Lúc đó thì chị Dậu không chịu được nữa, chị mới liều mạng cự lại.
+ Chị Dậu cũng đã dùng lí lẽ phân trần, nói lí lẽ tự nhiên đó là câu “chồng tôi đau ốm…hành hạ”. Thông qua cách xưng hô “tôi” – “ông” thể hiện một sự ngang hàng, cứng rắn, cảnh cáo kẻ ác đang đe dọa chồng
+ Thế rồi aau khi cai lệ cũng đã đùng đùng tát vào mặt chị một cái đánh bốp chị Dậu lúc đó phải nghiến rang lại và thách thức: mày trói chồng bà đi và nhanh chóng chị Dậu cũng lại chuyển xưng hô từ tôi – ông sang mày – bà.
+ Thế rồi khi đẩy tên cai lệ ngã chỏng quèo, túm tóc lẳng tên người nhà lí trưởng ngã nhào ra thềm.
>>> Có thể nhận thấy được chính sự phản kháng, luôn luôn trỗi dậy của chị Dậu do uất ức, một sự phẫn nộ, căm tức. Thế rồi cũng chính hành động của chị tự phát nhưng bản lĩnh, một sự cương quyết, phù hợp với diễn biến tâm lí. Chị Dậu được đánh giá chính là nhân vật yêu chồng, thương con và cũng thật tảo tần nhưng mạnh mẽ, bản lĩnh biết bao nhiêu.
Soạn bài Tức Nước Vỡ Bờ
Xem thêm: Kể lại một câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh mà em thấy xúc động nhất. Hãy nêu ý nghĩa và bài học rút ra – Bài văn hay lớp 8
Câu 4 [Sách giáo khoa trang 33 Ngữ Văn 8 tập 1]: Em hiểu như thế nào về nhan đề Tức nước vỡ hờ đặt cho đoạn trích? Theo em, đặt tên như vậy có thoả đáng không? Vì sao?
Có thể nhận thấy ở nhan đề tức nước vỡ bờ phản ánh quy luật đó chính là ở đâu có áp bức sẽ có đấu tranh.
– Khi nhận xét toàn bộ nội dung tác phẩm thì tác phẩm “Tức nước vỡ bờ” cũng chính là tên gọi hợp lý phù hợp với diễn biến truyện nhất.
– Chúng ta nhận thấy được tên nhan đề có ý nghĩa khi con người bị áp bức, bóc lột sẽ phản kháng mạnh mẽ. Thông qua đó ta nhận thấy được chính sức mạnh đó bắt nguồn từ ý thức nhân phẩm, cũng như tình yêu thương gia đình.
Câu 5 [Sách giáo khoa trang 33 Ngữ Văn 8 tập 1]: Hãy chứng minh nhận xét của nhà nghiên cứu phê bình văn học Vũ Ngọc Phan: “Cái đoạn chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ là một đoạn tuyệt khéo”.
– Tác giả Ngô Tất Tố thật tinh tế khi đã tạo dựng tình huống truyện gay cấn: sau khi van xin khẩn thiết, đồng thời cũng đã nói lí lẽ nhưng cai lệ vẫn sấn sổ tới đánh trói, chị Dậu phản kháng lại vô cùng quyết liệt:
– Nghệ thuật mà tác giả Ngô Tất Tố sử dụng khắc họa tính cách nhân vật:
+ Chị Dậu: luôn luôn chịu nhẫn nhục, chịu đựng nhưng vẫn có sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ vô cùng lớn.
+ Cai lệ: Là những người vô cùng hung tàn, thú tính, ngang ngược, hung hãn
– Tác giải cũng đã miêu tả ngoại hình bằng nghệ thuật đối lập có thể nhận thấy được
+ Chị Dậu: là một người phụ nữ lực điền, khỏe khoắn, quyết liệt
+ Bọn tay sai: Có sức lẻo khẻo như tên nghiện, đã lại ngã chỏng quèo…
Xem thêm: Soạn bài luyện tập tạo lập văn bản
– Ngôn ngữ kể chuyện cũng như ngôn ngữ đối thoại được tác giả chọn lựa cũng đã bộc lộ sâu sắc tính cách nhân vật, đồng thời cũng đã lại phản ánh những nét diễn biến tâm lí phức tạp nhất.
– Có thể nhận thấy được chính đoạn miêu tả cảnh phản kháng giữa chị Dậu với bọn tay sai qua ngòi bút linh hoạt, đồng thời như pha chút hóm hỉnh, độc đáo.
=> Chúng ta nhận thấy được đoạn “tuyệt khéo” trong văn bản này cũng đã thể hiện việc tác giả Ngô Tất Tố như xây dựng các tuyến nhân vật đối lập và cũng thật đặc biệt làm hiện hữu hình ảnh của một người phụ nữ nông dân mạnh mẽ, bản lĩnh – Chị Dậu cũng đã lại dám đương đầu với bè lũ hung tàn đòi quyền sống trong xã hội bất công, áp bức đó.
Câu 6 [Sách giáo khoa trang 31 Ngữ Văn 8 tập 1]: Nhà văn Nguyễn Tuồn cho rằng, với tác phẩm Tắt đèn, Ngô Tất Tố đã “xui người nông dân nổi loạn”. Em hiểu thế nào vẻ nhận xét đó? Qua đoạn trích Tức nước vỡ bờ, hãy làm sáng rõ ý kiến của Nguyễn Tuân.
– Cũng đã phản ánh đúng quy luật: có sự áp bức có bóc lột tất yếu sẽ có đấu tranh.
– Ngô Tất Tố cũng thật tinh tế khi ông cũng đã nhìn thấy sức mạnh đấu tranh tiềm tàng của người nông dân được thể hiện.
– Thêm vào đó cũng chính là một hành động phản kháng là tự phát, dường như cũng đã khơi màn cho những sự trỗi dậy đấu tranh sau đó mạnh mẽ và quyết liệt.
– Người đọc cũng có thể nhận thấy được cũng chỉ bằng bạo lực, đấu tranh mới giải quyết được sự đàn áp, giải quyết được một sự gông cùm của chế độ nửa phong kiến thực dân.
Hi vọng bài soạn Tức nước vỡ bờ hôm nay mà Giải Văn mang đến cho các bạn cũng sẽ giúp cho các em có được một bài học ý nghĩa, hiểu được thân phận của những người nông dân trong xã hội cũ.
Chúc các em học tốt!
Minh Nguyệt
Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về nhân vật chị Dậ
Trả lời: Đoạn trích Tức nước vỡ bờ đã thể hiện được khá sinh động vẻ đẹp của nhân vật chị Dậu. Chị Dậu là nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình, là hình tượng đẹp đẽ của người nông dân Việt Nam. Chị là một đốm sáng đặc biệt trong cái xã hội đầy bóng tối. Hình tượng chị Dậu với những...
Chi tiết
Thái độ của nhà văn với nhân vật như thế nào ?
Trả lời: Nhà văn Ngô Tất Tố đã khắc họa hình tượng nhân vật chị Dậu với tất cả lòng kính trọng, thương cảm và xót xa. Người phụ nữ nông dân hiện lên với hoàn cảnh nghèo khổ nhưng hết mực thương yêu chồng con. Chị sống trong xã hội đầy bất công ấy, một người phụ nữ bị áp bức, bóc lột quá nhiều vừa...
Chi tiết
Trả lời: Nhân vật tên cai lệ được khắc họa:Bản chất hung bạo, dữ tợn: trợn ngược mắt quát, giọng hầm hè, đùng đùng giật phắt thừng, bịch luôn vào ngực chị Dậu, tát vào mặt chị đánh cái bốp.Gõ đầu roi xuống đất, Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn Cai lệ không để cho chị được nói hết câu, trợn ngược...
Chi tiết
Tóm tắt các sự việc chính trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ
Trả lời: Gia đình chị Dậu đã dứt ruột bán con mà chưa đủ tiền nộp sưu.Anh Dậu đang ốm cũng bị bọn tay sai lôi ra đình, đánh cho dở sống dở chết.Được bà hàng xóm cho bát gạo, chị Dậu vừa nấu xong nồi cháo thì cai lệ và người nhà lí trưởng ập đến.Mặc dầu chị Dậu hết lời van xin, cai lệ vẫn toan hành hạ anh...
Chi tiết
Nêu suy nghĩ về nhan đề Tức nước vỡ bờ.
Trả lời: Nhan đề: Tức nước vỡ bờ: Nghĩa đen của thành ngữ này là nước lớn, nhiều thì ắt sẽ vỡ bờ.Trong đoạn trích này kinh nghiệm dân gian được thể hiện trong thành ngữ bắt gặp sự khám phá đời sống của cây bút hiện thực Ngô Tất Tố. Đoạn trích chẳng những làm toát lên cái lô-gic hiện thực: tức nước vỡ bờ, có...
Chi tiết