Các tác phẩm văn học lớp 9 theo thời kỳ năm 2024

Các tác phẩm văn học Việt Nam hiện đại có vị trí quan trọng trong quá trình ôn tập nhất là các tác phẩm truyện ngắn. Các tác phẩm này sẽ dế đượ lựa chọn làm nội dung chính cho các bài đọc hiểu văn bản, kèm theo là các câu hỏi nhỏ như năm sáng tác, người sáng tác, hoàn cảnh sáng tác cũng như thể loại. Bảng dưới đây sẽ giúp các em hệ thống lại các truyện ngắn hiện đại đã được học.

Tác phẩm - Tác giảThể loại và PTBĐNăm sáng tácNội dungNghệ thuậtLàng- Kim Lân- Truyện ngắn - Tự sự, miêu tả, biểu cảm- Năm 1948. Thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. - Tác phẩm được rút từ tập truyện cùng tên của Kim LânQua tâm trạng đau xót, tủi hổ của ông Hai ở nơi tản cư khi nghe tin đồn làng mình theo giặc, truyện thể hiện tình yêu làng quê sâu sắc thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của người nông dân.Xây dựng cốt truyện tâm lí, tình huống truyện đặc sắc; miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế; ngôn ngữ nhân vật sinh động, giàu tính khẩu ngữ, thể hiện cá tính của nhân vật; cách trần thuật linh hoạt, tự nhiên.Lặng lẽ Sa Pa- Nguyễn Thành Long- Truyện ngắn - Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận.- Sáng tác năm 1970, là kết quả của chuyến thực tế ở Lào Cai của tác giả, khi miền Bắc tiến lên xây dựng CNXH, xây dựng cuộc sống mới. Rút từ tập truyện “Giữa trong xanh” (1972).Cuộc gặp gỡ tình cờ của ông hoạ sĩ, cô kĩ sư mới ra trường với người thanh niên làm việc một mình tại trạm khí tượng trên núi cao Sa Pa. Qua đó, truyện ca ngợi những người lao động thầm lặng, có cách sống đẹp, cống hiến sức mình cho đất nước.Truyện xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện hợp lí, tự nhiên; miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn; ngôn ngữ chân thực giàu chất thơ và chất hoạ; có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận.Chiếc lược ngà- Nguyễn Quang Sáng- Truyện ngắn. - Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận.- Sáng tác năm 1966, khi tác giả đang hoạt động ở chiến trường Nam Bộ, tác phẩm được đưa vào tập truyện cùng tên. - Tác phẩm được rút từ truyện ngắn cùng tên của NQS.Câu chuyện éo le và cảm động về tình cảm của hai cha con: ông Sáu và bé Thu trong lần ông về thăm nhà và ở khu căn cứ. Qua đó truyện ca ngợi tình cha con thắm thiết trong hoàn cảnh chiến tranh.Nghệ thuật miêu tả tâm lí, tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật trẻ em; xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên.Những ngôi sao xa xôi Lê Minh Khuê- Truyện ngắn. - Tự sự, miêu tả, biểu cảm.- Sáng tác năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra ác liệt trên tuyến dường TS. - Tác phẩm được in trong tập truyện ngắn của Lê Minh Khuê, NXB Kim Đồng, Hà Nội 2001.Cuộc sống chiến đấu của 3 cô gái TNXP trên một cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mĩ cứu nước. Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên lạc quan của họ.Sử dụng vai kể là nhân vật chính; cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động trẻ trung; nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật sắc tinh tế, sắc sảo.Bến quê- Nguyễn Minh Châu- Truyện ngắn. - Tự sự, miêu tả, biểu cảm.- Truyện ngắn thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gầngũi của cuộc sống của quê hương. - Tác phẩm được in trong tập “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu năm 1985Qua cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ vào lúc cuối đời trên giường bệnh truyện thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gầngũi của cuộc sống của quê hương.- Tạo tình huống nghịch lí; trần thuật qua dòng nội tâm nhân vật; miêu tả tâm lí tinh tế; hình ảnh giàu tính biểu tượng; ngôn ngữ và giọng điệu giàu chất suy tư.

[TBODY] [/TBODY]

- Kết hợp những yếu tố hiện thực và yếu tố kỳ ảo, hoang đường với cách kể chuyện, xây dựng nhân vật rất thành công.

2

Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

Viết khoảng đầu đời Nguyễn (đầu TK XIX)

Phạm Đình Hổ (TK 18) Đời sống xa hoa vô độ của bọn vua chúa, quan lại phogn kiến thời vua Lê, chúa Trịnh suy tàn Tuỳ bút chữ Hán, ghi chép theo cảm hứng sự việc, câu chuyện con người đương thời một cách cụ thể, chân thực, sinh động. 3

Hồi thứ 14 của Hoàng Lê nhất thống trí

Phản ánh giai đoạn lịch sử đầy biến động của XHPKVN cuối TK XVIII

Ngô Gia Văn Phái (Ngô Thì Chí, Ngô Thì Du TK 18) - Hình ảnh anh hùng dân tộc Quang Trung Nguyễn Huệ với chiến công thần tốc vĩ đại đại phá quân Thanh mùa xuân 1789.

- Sự thảm hại của quân tướng Tôn Sĩ Nghị và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước hại dân.

- Tiểu thuyết lịch sử chương hồi viết bằng chữ Hán.

- Cách kể chuyện nhanh gọn, chọn lọc sự việc, khắc hoạ nhân vật chủ yếu qua hành động và lời nói.

4

Truyện Kiều

Đầu TK XIX. Mượn cốt truyện Kim Vân Kiều của Trung Quốc

Nguyễn Du (TK 18-19) Cuộc đời và tính cách Nguyễn Du, vai trò và vị trí của ông trong lịch sử văn học Việt Nam. - Giới thiệu tác giả, tác phẩm. Truyện thơ Nôm, lục bát.

- Tóm tắt nội dung cốt chuyện, sơ lược giá trị nội dung và nghệ thuật (SGK)

a

Chị em Thuý Kiều

Nguyễn Du (TK 18-19) Trân trọng ngợi ca vẻ đẹp của chị em Thuý Kiều. Vẻ đẹp toàn bích của những thiếu nữ phong kiến. Qua đó dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh.

- Thể hiện cảm hứng nhân văn văn Nguyễn Du

Nghệ thuật ước lệ cổ điển lấy thiên nhiên làm chuẩn mực để tả vẻ đẹp con người. Khắc hoạ rõ nét chân dung chị em Thuý Kiều. b

Cảnh ngày xuân

Nguyễn Du (TK 18-19)

Bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng. Tả cảnh thiên nhiên bằng những từ ngữ, hình ảnh giàu chất tạo hình. c

Kiều ở lầu Ngưng Bích

Nguyễn Du (TK 18-19)

Cảnh ngộ cô đơn buồn tủi và tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo rất đáng thương, đáng trân trọng của Thuý Kiều - Miêu tả nội tâm nhân vật thành công nhất.

- Bút pháp tả cảnh ngụ tình tuyệt bút.

d

Mã Giám Sinh mua Kiều

Nguyễn Du (TK 18-19)

- Bóc trần bản chất con buôn xấu xa, đê tiện của Mã Giám Sinh.

- Hoàn cảnh đáng thương của Thuý Kiều trong cơn gia biến.

- Tố cáo xã hội phong kiến, chà đạp lên sắc tài, nhân phẩm của người phụ nữ.

Nghệ thuật kể chuyện kết hợp với miêu tả ngoại hình, cử chỉ và ngôn ngữ đối thoại để khắc hoạ tính cách nhân vật (Mã Giám Sinh). 5

Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Nguyễn Đình Chiểu (TK19)

- Vài nét về cuộc đời, sự nghiệp, vai trò của Nguyễn Đình Chiểu trong lịch sử văn học VN.

- Tóm tắt cốt chuyện LVT.

- Khát vọng hành đạo giúp đời sống của tác giả, khắc hoạ những phẩm chất đẹp đẽ của hai nhân vật : LVT tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa, khinh tài ; KNN hiền hậu, nết na, ân tình.