Chế độ nghỉ hưu như thế nào

Hưởng trợ cấp một lần lương hưu là một trong những trường hợp đặc biệt trong hưởng chế độ bảo hiểm xã hội. Chỉ những ai đủ điều kiện mới được hưởng trợ cấp một lần lương hưu.

Đối tượng được hưởng trợ cấp một lần lương hưu.

Quy định hưởng trợ cấp 1 lần lương hưu theo luật BHXH 2014

Hiện nay, quy định về tuổi hưởng hưu trí của người lao động là 55 tuổi với nữ và 60 tuổi với nam. Khi người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và đủ số năm đóng bảo hiểm xã hội sẽ được hưởng lương hưu bằng 75% mức đóng bảo hiểm xã hội.

Tuy nhiên, có những trường hợp do thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn với thời gian quy định đóng bảo hiểm. Những trường hợp này ngoài lương hưu sẽ được hưởng thêm khoản trợ cấp một lần theo quy định của luật bảo hiểm xã hội năm 2014 tại điều 58.

Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Đối tượng nào được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

Tham gia bảo hiểm xã hội được nhiều năm khi gần đến tuổi nghỉ hưu bác Nông Hoàng An (Tây Ninh) có hỏi như sau:

“Tháng 11 năm nay tôi đến tuổi nghỉ hưu và thấy có một số người nghỉ hưu được hưởng trợ cấp một lần. Tôi muốn hỏi những đối tượng nào được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu?

Năm nay tôi 60 tuổi, đã đóng đủ 37 năm bảo hiểm xã hội thì có được nhận trợ cấp một lần khi nghỉ hưu không?”

Câu hỏi trên đây cũng là thắc mắc của rất nhiều người lao động khi chuẩn bị về hưu. Bảo hiểm xã hội điện tử eBH xin trả lời như sau:

Những đối tượng được hưởng HBXH 1 lần khi nghỉ hưu.

(1) Đối tượng nào được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

Tham gia bảo hiểm xã hội, người lao động sẽ có rất nhiều lợi ích. Một trong những lợi ích lớn đó là được nhận lương hưu. Căn cứ quy định tại Khoản 1, Điều 58, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về chế độ hưu trí như sau:

“Điều 58. Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

1. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần”.

Theo quy định trên thì người lao động có thời gian tham gia BHXH nghỉ hưu năm 2022 có thời gian đóng BHXH là:

• Đối với lao động nam: đóng BHXH trên 35 năm thì được hưởng trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu.

• Đối với lao động nữ: đóng BHXH trên 30 năm thì được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu.

Như vậy bác Nông Hoàng An khi về hưu đã có 37 năm đóng BHXH thuộc đối tượng được hưởng trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu.

(2) Cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu của người lao động 

Cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu của người lao động năm 2022 khi nghỉ hưu như sau:

• Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng đối với lao động nam: đóng đủ 20 năm BHXH thì được 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, được tính thêm 2%. Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng tối đa là 75%.

• Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng đối với lao động nữ: đóng đủ 15 năm BHXH thì được 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%. Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng tối đa là 75%.

Tuy nhiên trường hợp đặc biệt, người lao động hưởng lương hưu trước tuổi quy định do suy giảm khả năng lao động, thì tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng được tính như trên, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2% tỷ lệ hưởng lương hưu.

(3) Mức hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

Mức hưởng trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu được quy định tại Khoản 2, Điều 58, Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Cụ thể:

Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%. Theo đó, cứ mỗi năm đóng BHXH cao hơn thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Xét trường hợp của bác Nông Hoàng An có 37 năm tham gia BHXH thì mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu như sau:

Mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu = (37 năm - 35 năm) x 0,5 mức tiền lương bình quân tháng đóng BHXH 

Trên đây là giải đáp về đối tượng nào được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho người lao động. Trong trường hợp vẫn có thắc mắc hoặc cần giải đáp gì thêm có thể liên hệ trực tiếp tới cơ quan BHXH gần nhất để được giải đáp và hỗ trợ tốt nhất.

Bạn đọc quan tâm có thể tìm hiểu thêm về các cách liên hệ cơ quan bảo hiểm xã hội mới nhất được eBH tổng hợp tại bài viết sau - https://ebh.vn/tin-tuc/tong-dai-tu-van-bao-hiem-xa-hoi-uy-tin-nhat-2020

Chế độ hưu trí năm 2022 có nhiều sự thay đổi so với năm 2021 về tuổi nghỉ hưu và cách tính lương hưu. Để đảm bảo cho việc tính toán chính xác chế độ hưu trí người lao động cần lưu ý những thay đổi về tuổi nghỉ hưu và cách tính lương hưu.

Cập nhật chế độ hưu trí năm 2022.

1. Tổng quan về chế độ hưu trí năm 2022

Chế độ hưu trí là một trong những lợi ích đặc biệt khi người lao động (NLĐ) tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) được quy định trong Luật bảo hiểm xã hội. Theo chế độ này thì người lao động đủ điều kiện về độ tuổi và thời gian tham gia BHXH sẽ được nhận lương hưu khi về già.

Năm 2022, chế độ hưu trí sẽ có sự thay đổi so với năm 2021 ảnh hưởng đến mức hưởng lương hưu của NLĐ. Cụ thể chế độ hưu trí thay đổi về độ tuổi nghỉ hưu và cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam. 

2. Tuổi nghỉ hưu của người lao động tăng so với năm 2021

Căn cứ theo quy định tại Điều 169, Bộ luật Lao động năm 2019, tuổi nghỉ hưu của NLĐ sẽ được điều chỉnh tăng theo lộ trình như sau: 

• Tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

• Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.

Theo như lộ trình thì năm 2022, tuổi nghỉ hưu của người lao động sẽ có sự thay đổi. Cụ thể như sau:

ĐỐI TƯỢNG

TUỔI NGHỈ HƯU

Năm 2021

Năm 2022

Làm việc trong điều kiện bình thường

Lao động nam

Từ đủ 60 tuổi 03 tháng

Từ đủ 60 tuổi 06 tháng

Lao động nữ

Từ đủ 55 tuổi 04 tháng 

Từ đủ 55 tuổi 08 tháng

Làm việc trong môi trường làm việc nặng nhọc, độc hại, tại nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7

Lao động nam

Từ đủ 55 tuổi 03 tháng

Từ đủ 55 tuổi 06 tháng

Lao động nữ

Từ đủ 50 tuổi 04 tháng

Từ đủ 50 tuổi 08 tháng

Làm việc trong môi trường khai thác hầm lò từ 15 năm

Lao động nam

Từ đủ 50 tuổi 03 tháng

Từ đủ 50 tuổi 06 tháng 

Lao động nữ

Từ đủ 45 tuổi 04 tháng

Từ đủ 45 tuổi 08 tháng

Tuổi nghỉ hưu của người lao động năm 2022 so với năm 2021.

Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định tuổi nghỉ hưu cho các trường hợp đặc biệt theo Khoản 3 và 4, Điều 169, Bộ luật lao động 2019. Theo đó, độ tuổi nghỉ hưu có thể được thay đổi như sau:

• NLĐ bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn từ 05 - 10 tuổi so với độ tuổi nghỉ hưu thực tế khi làm việc trong môi trường làm việc bình thường. 

• NLĐ có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 05 tuổi so với quy định tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

2. Thay đổi cách tính mức hưởng lương hưu năm 2022

Mức hưởng lương hưu hằng tháng của người lao động được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Cụ thể, cách tính lương hưu bảo hiểm xã hội năm 2022 như sau:

Mức hưởng lương hưu = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH

Năm 2022, NLĐ đóng bảo hiểm xã hội bao lâu thì được hưởng lương hưu?

Căn cứ Điều 56 và Điều 74 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2021 và năm 2022 có sự thay đổi đối với lao động nam như sau:

• Năm 2021, chỉ cần đóng 19 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức hưởng tối đa là 75%.

• Năm 2022, phải đóng đủ 20 năm BHXH thì tỷ lệ hưởng lương hưu mới là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%, mức hưởng tối đa là 75%.

Như vậy để trả lời cho câu hỏi "Đóng bảo hiểm xã hội bao lâu thì được hưởng lương hưu?" Từ năm 2022 trở đi người lao động phải đóng BHXH đủ 20 năm thì mới đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí theo quy định.

Có thể thấy, với cùng mức đóng BHXH là 20 năm thì lao động nam nghỉ hưu năm 2021 được tính tỷ lệ hưởng lương hưu là 47%, trong khi nghỉ hưu năm 2022 chỉ được tính hưởng 45%. 

Trường hợp đối với lao động nữ cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2022 không đổi so với năm 2021. Cụ thể lao động nữ đóng đủ 15 năm BHXH sẽ được tính 45%. Sau đó cứ thêm mỗi năm tính thêm 2% và tỷ lệ hưởng tối đa là 75%.

Căn cứ theo cách tính trên có thể thấy lao động nam nghỉ hưu vào năm 2022 sẽ được hưởng mức lương hưu thấp hơn so với những người nghỉ hưu năm 2021 mà có cùng thời gian đóng BHXH.

2.1 Hưởng mức lương hưu cao khi đóng BHXH mức cao với thời gian dài

Theo như cách tính mức hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng tỉ lệ hưởng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Như vậy, mức hưởng lương hưu đang tỉ lệ thuận với mức đóng BHXH và thời gian đóng BHXH.

Do đó, người lao động có mức đóng BHXH càng cao và thời gian đóng BHXH càng dài thì mức hưởng lương hưu sẽ càng cao.

3. Lợi ích hưởng lương hưu khi tham gia BHXH

Chế độ hưu trí là chính sách cốt lõi của bảo hiểm xã hội giúp đảm bảo an sinh xã hội về lâu về dài cho người lao động khi về hưu. Lương hưu sẽ là khoản thu đáng kể giúp người lao động khi về già có thêm chi phí để chi trả cho những nhu cầu sống cơ bản, chăm sóc sức khỏe, góp phần vượt qua những lúc khó khăn, ốm đau bệnh tật. Những lợi ích khi hưởng lương hưu hàng tháng gồm:

3.1 - Về tài chính

Người lao động về hưu có thêm nguồn thu nhập ổn định để trang trải cuộc sống, giảm bớt sự phụ thuộc vào con cái.

Mức hưởng lương hưu trung bình năm 2022 khoảng 5,4 triệu đồng/tháng cao hơn mức thu nhập bình quân của người dân năm 2021 là 4,2 triệu đồng/tháng.

Những lợi ích khi người lao động lĩnh lương hưu hàng tháng.

Bên cạnh đó, mức lương hưu trí sẽ không cố định tại thời điểm người lao động nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo chỉ số lạm phát và tăng trưởng kinh tế để đảm bảo chất lượng đời sống của người hưởng.

Cụ thể, từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện tổng cộng 22 lần điều chỉnh mức hưởng lương hưu ngay cả khi cả nước bị ảnh hưởng bởi dịch Covid với mức điều chỉnh chung là 7,4% từ ngày 1/1/2022.

Chế độ hưu trí của BHXH Việt Nam luôn quan tâm đến thu nhập của người được hưởng chế độ, theo đó đối với người nghỉ hưu từ trước 1/1/1995 nếu sau khi điều chỉnh tăng mà lương hưu vẫn thuộc các trường hợp thấp. Cụ thể:

• Người hưởng mức lương hưu thấp hơn 2,3 triệu đồng/ tháng thì mức hưởng lương hưu tăng thêm 200 nghìn đồng.

• Người có mức hưởng từ 2,3 triệu đồng đến dưới 2,5 triệu đồng/tháng được hưởng mức lương hưu là 2,5 triệu đồng.

Không những thế trong thời gian hưởng lương hưu, người hưởng không may qua đời thì thân nhân người hưởng chế độ được nhận trợ cấp tuất hàng tháng (bằng 10 tháng lương cơ sở) hoặc trợ cấp tuất 1 lần.

3. 2 - Được chăm sóc y tế

Người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí còn được cấp thẻ BHYT miễn phí, được hưởng các quyền lợi khám chữa bệnh trọn đời do Quỹ BHYT hỗ trợ chi trả lên tới 95% chi phí khám và điều trị. 

3.3 - Về mặt tinh thần

Ngươi hưởng lương hưu được ghi nhận quá trình cống hiến lao động cho gia đình xã hội, góp phần giúp cuộc sống an nhàn vui vẻ bên con cháu sau khi về hưu.

4. Đề xuất sửa đổi luật BHXH liên quan đến lương hưu

Theo như quy định hiện nay, thời gian tham gia BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu phải đủ 20 năm dẫn tới tình trạng là nhiều người lao động chưa đủ năm đóng BHXH nhưng đã đến tuổi nghỉ hưu. 

Trước thực trạng này, Bộ LĐ-TB&XH đang đề xuất sửa đổi Luật BHXH năm 2014 theo hướng:

1 - Giảm số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15 năm để nhiều người lao động tham gia BHXH muộn, thời gian đóng BHXH có thể được hưởng chế độ hưu trí.

2 - Tăng mức hỗ trợ từ ngân sách, bổ sung thêm chế độ trợ cấp thai sản vào BHXH tự nguyện để tạo sự thu hút, hấp dẫn người dân tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Với những đề xuất sửa đổi luật BHXH lần này đang nhằm cụ thể hóa các mục tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách thủ tục hành chính BHXH của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đề xuất cũng chính là những nguyện vọng của nhiều người lao động mong muốn hưởng chế độ hưu trí để tự chăm lo đời sống và chăm sóc sức khỏe khi về già.

Bảo hiểm xã hội eBH mong rằng với những chia sẻ trong bài viết trên đây có thể mang đến cho độc giả những thông tin hữu ích nhất.