Chức năng bộ xử lý trung tâm cpu là gì năm 2024

Ai cũng biết CPU là một bộ phận bên trong một chiếc máy tính nói chung và laptop nói riêng, tuy nhiên không phải ai hiểu được tầm quan trọng của bộ phận này. Và để mọi người dễ hình dung CPU là gì cũng như chức năng của nó, mời các bạn tham khảo ngay sau đây.

CPU là gì?

CPU là viết tắt của Central Processing Unit, là bộ xử lý trung tâm của máy tính, còn được gọi là bộ xử lý, bộ xử lý trung tâm, hoặc bộ vi xử lý. CPU xử lý tất cả các lệnh mà nó nhận được từ phần cứng và phần mềm chạy trên máy tính.

Chức năng của CPU

Chúng ta có thể hình dung chức năng của CPU từ khái niệm vừa nêu trên. Cụ thể, CPU được coi là não bộ, có chức năng xử lý mọi thông tin và dữ liệu nhập vào máy tính. Từ đó giúp máy tính có thể vận hành và xử lý chơn chu mọi tác vụ yêu cầu.

Có thể nói, CPU là một bộ phận không thể thiếu trên một thiết bị laptop hay máy tính.

Có thể bạn quan tâm: Cách làm mát laptop đơn giản hiệu quả

Các thông số cơ bản của CPU

Clock Speed (Tốc độ xung nhịp)

Là tốc độ mà CPU hoạt động. Tốc độ này thường được đo với đơn vị GHz (Gigahertz). Xung nhịp càng cao thì tốc độ xử lý càng nhanh chóng.

Hầu hết các bộ vi xử lý trên máy tính, laptop hiện nay đều có khả năng tự điều chỉnh xung nhịp để phù hợp với các tác vụ, các lệnh cần thực hiện và tương ứng với nhiệt độ của máy tính. Cho nên trong thông số của máy tính, laptop thường có chỉ số xung nhịp tối thiểu và tối đa của CPU.

Turbo Speed (Tốc độ xung nhịp tối đa)

Là xung nhịp CPU có thể đạt được khi ép xung. Mặc dù việc này có thể tăng tốc CPU lên gần như gấp đôi song lại có một số ảnh hưởng cho thiết bị.

Core (Số nhân)

Mỗi loại CPU đều được cấu tạo từ nhiều nhân, còn gọi là core. Trong đó mỗi nhân là một đơn vị độc lập với các chức năng xử lý các dải chỉ dẫn của hệ thống khác nhau. Các nhân trong CPU có thể tự sắp xếp và phân chia công việc, nhờ đó hệ thống có thể xử lý và chạy nhiều ứng dụng cùng lúc. Nhờ vậy, nếu CPU có càng nhiều nhân thì khả năng xử lý sẽ tốt hơn, hỗ trợ tối ưu công việc, tác vụ từ người dùng.

Thread (Số luồng)

Có chức năng chia sẻ dữ liệu với các luồng khác trong cùng một tiến trình. Luồng hỗ trợ các chương trình xử lý được nhiều công việc hơn trong cùng một thời điểm.

Socket (Chân cắm)

Đây là chỉ số đa phần ít người quan tâm, tuy nhiên nó có vai trò rất quan trọng và cần lưu ý đặc biệt. Chân cắm đóng vai trò như mối nối bộ vi xử lý với mainboard, đồng thời cố định vị trí của con chip.

Nhờ vậy, dù bạn có xê dịch PC, laptop thì con chip vẫn có thể giữ nguyên vị trí. Ngoài việc lạ mối nối, chân cắm còn là phương tiện truyền dữ liệu giữa CPU và mainboard.

iGPU: Card đồ họa tích hợp (Card Onboard)

Là bộ phận xử lý các tác vụ liên quan đến đồ họa, hình ảnh 2D, 3D có sẵn trên thiết bị, hỗ trợ tích cực nếu như máy chưa trang bị card rời. Việc dùng CPU có card đồ họa tích hợp mang đến nhiều lợi ích, nhất là trong những trường hợp máy tính gặp sự cố với card rời.

Các loại CPU phổ biến hiện nay

Itel

Intel được xem là thương hiệu CPU lớn nhất trên thế giới, với độ phủ rộng rãi, được nhiều người biết đến và sử dụng. Với việc chiếm lĩnh thị trường chip dành cho máy tính, PC, laptop, hiện tại khó có đối thủ nào có thể vượt mặt được Intel.

Bộ xử lý trung tâm Intel có lẽ đã nhận được nhiều sự ưu chuộng của người dùng với các sản phẩm ở nhiều phân khúc: Intel Core i3, Intel Core i5, Intel Core i7, Intel Core i9, Intel Xeon.

AMD

Luôn bám sát theo Intel, AMD là thương hiệu CPU máy tính đứng vị trí thứ 2. Bên cạnh các dòng chip xử lý, các dòng card đồ họa của AMD cũng có chỗ đứng vững chắc, cạnh tranh khá gay gắt với loại card đồ họa NVIDIA.

Tương tự như CPU của Intel thì AMD cũng phân sản phẩm ra thành từng phân khúc khác biệt như: AMD Ryzen 5, AMD Ryzen 7, AMD Ryzen threadripper.

Và trên đây là một vài thông tin về CPU laptop, hy vọng bài viết này có thể cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Cùng theo dõi các bài viết khác của HD Computer để có thể nhiều kiến thức về laptop nhé.

CPU viết tắt của chữ Central Processing Unit dịch là Bộ xử lý trung tâm hay còn được gọi với nhiều cái tên như bộ xử lý, bộ xử lý trung tâm, bộ vi xử lý. Là mạch điện tử thực hiện các câu lệnh của chương trình máy tính bằng cách thực hiện các phép tính số học, logic, so sánh và các hoạt động nhập/xuất dữ liệu (Input/Output) cơ bản từ mã lệnh được định sẵn trong một máy tính. Thuật ngữ này đã được sử dụng trong ngành công nghiệp máy tính kể từ đầu những năm 1960. Theo truyền thống, thuật ngữ "CPU" chỉ một bộ xử lý, cụ thể là bộ phận xử lý và điều khiển (Control Unit) của nó, phân biệt với những yếu tố cốt lõi khác của một máy tính nằm bên ngoài như bộ nhớ và mạch điều khiển xuất/nhập dữ liệu.

Hình thức, thiết kế và thực hiện của CPU đã thay đổi theo tiến trình lịch sử, nhưng hoạt động cơ bản của nó vẫn còn gần như không thay đổi. Thành phần chủ yếu của CPU bao gồm các bộ phận số học logic (ALU) thực hiện phép tính số học và logic, các thanh ghi lưu các tham số để ALU tính toán và lưu trữ các kết quả trả về, và một bộ phận kiểm soát với nhiệm vụ nạp mã lệnh từ bộ nhớ và "thực hiện" chúng bằng cách chỉ đạo các hoạt động phối hợp của ALU, các thanh ghi và các thành phần khác.

Hầu hết các CPU hiện đại đều là các vi xử lý và được chứa trên vi mạch (IC) đơn. Một vi mạch có chứa một CPU cũng có thể chứa bộ nhớ, giao diện cho các thiết bị ngoại vi, và các thành phần khác của một máy tính; việc các thiết bị tích hợp như vậy được gọi theo nhiều cách khác nhau: vi điều khiển hoặc hệ thống trên một vi mạch (SoC). Một số máy tính sử dụng một CPU đa nhân là một con chip duy nhất có chứa hai hoặc nhiều CPU được gọi là "lõi"- core; Trong đó, các chip đơn đôi khi được gọi là"khe cắm"- socket. Mảng vi xử lý và bộ xử lý vector có nhiều bộ xử lý hoạt động song song, không có bộ xử lý nào được coi là trung tâm.

Thành phần thuộc khối xử lý trung tâm​ CPU

Bộ xử lý là một thiết bị rất phức tạp, nó được cấu tạo từ nhiều bộ phận:

1. Khối điều khiển (CU - Control Unit)

Là một thành phần trong CPU thực hiện nhiệm vụ thông dịch các lệnh của chương trình và điều khiển các hoạt động xử lý, được điều tiết chính xác bởi các xung nhịp đồng hồ hệ thống. Đây chính là cốt lõi của một bộ xử lý được cấu thành từ các mạch logic so sánh với các linh kiện bán dẫn như transistor tạo thành. Chúng được điều tiết chính xác bởi xung nhịp đồng hồ hệ thống. Nếu CPU là "bộ não" của máy tính thì khối này chính là "bộ não" của CPU

2. Khối tính toán ALU (Arithmetic Logic Unit)

Chức năng của bộ phận này chính là thực hiện các phép toán số học và logic. Sau đó được trả lại kết quả cho các thanh ghi hoặc bộ nhớ.

3. Các thanh ghi (Registers)

Là các bộ nhớ nằm ngay bên trong CPU có dung lượng lưu trữ nhỏ nhưng có tốc độ truy cập cao. Chúng được đặt ngay trong bộ vi xử lý dùng để lưu trữ tạm thời các toán hạng, kết quả tính toán, địa chỉ các thành ô nhớ hoặc thông tin điều khiển. Với mỗi thanh sẽ có chức năng cụ thể, trong đó quan trọng nhất là bộ đếm chương trình (PC - Program Counter) chỉ đến lệnh sẽ thi hành tiếp theo.

4. Opcode

Đây là phần bộ nhớ mã máy (không bắt buộc) để có thể thực các lệnh trong file thực thi.

5. Phần điều khiển

Có tác dụng thực hiện việc điều khiển các khối và tần số xung nhịp. Mạch xung nhịp hệ thống có vai trò đồng bộ các thao tác xử lý trong và ngoài CPU dựa các khoảng thời gian không đổi. Và khoảng thời gian chờ giữa hai xung được gọi là chu kỳ xung nhịp. Tốc độ theo đó xung nhịp hệ thống tạo ra các xung tín hiệu chuẩn thời gian gọi là tốc độ xung nhịp. Được tính bằng triệu đơn vị mỗi giây (MHz).

Các thành phần trong bộ xử lý trung tâm

Thiết kế hình dạng của bộ vi xử lý CPU

Bộ vi xử lý được thiết kế dạng hình vuông hoặc hình chữ nhật, có một góc chữ để đặt chip đúng vào CPU socket. Ở dưới cùng là các chân cắm nối với từng lỗ tương ứng trong ổ cắm. Hiện nay hầu như các bộ xử lý đều có cấu tạo giống như hình dưới đây.

Thương hiệu Intel và AMD đã từng nghiên cứu và thử nghiệm với các bộ xử lý có khe cắm lớn và trượt vào mỗi khe bo mạch chủ. Bên cạnh đó, trong những năm, đã có rất nhiều ổ cắm mới được phát triển trên bo mạch chủ. Mỗi socket chỉ hỗ trợ loại bộ xử lý thích hợp với pin layout khác nhau.

Thiết kế hình dạng của bộ vi xử lý

Làm sao để biết CPU có tốc độ xử lý nhanh?

Tốc độ của bộ vi xử lý hay tốc độ xung nhịp CPU được đo bằng đơn vị Gigahertz hay GHz sẽ cho thấy số chu kỳ xử lý mỗi giây mà nó có thể thực hiện được. Do đó nếu như tốc độ xung nhịp cao hơn, điều này đồng nghĩa với bộ vi xử lý nhanh hơn. Nhưng bên cạnh đó có rất nhiều yếu tố tác động đến tốc độ của bộ phận này, cụ thể:

• Số nhân xử lý (2,4,10,22 nhân,...), càng nhiều nhân càng mạnh với các tác vụ cần nhiều nhân, chia nhỏ công việc để xử lí song song giúp hoàn thành nhanh hơn.
• Xung nhịp (1 GHz, 4GHz,...) chỉ tốc độ đóng mở cổng của bóng bán dẫn, số GHz càng cao, CPU càng mạnh, đồng thời cũng tốn điện, tỏa nhiều nhiệt hơn
• Bộ nhớ đệm: Có tác dụng để lưu trữ các lệnh/dữ liệu thường dùng hay có khả năng sẽ được dùng trong tương lai gần, giúp rút ngắn thời gian chờ đợi của CPU.
• IPC (instructions per clock/cycles): Do IPC nên CPU đời mới lại mạnh hơn CPU đời cũ cùng số nhân với số luồng, cùng xung nhịp. IPC càng cao thì CPU càng mạnh.
• Tiến trình bóng bán dẫn của CPU (14 nm, 10 nm, 7 nm,...), càng nhỏ càng tiết kiệm điện do tiết kiệm thời gian khoảng cách năng lượng để electron di chuyển qua bóng bán dẫn, càng nhồi được nhiều bóng bán dẫn hiệu năng cao hơn.
• Công nghệ làm tăng tốc độ xử lý của CPU (pipeline, turbo boost, siêu phân luồng, v.v.),
• Đồ họa tích hợp (vd: Radeon Vega 8 Graphics mạnh hơn VGA Inno3D GT 730 1 GB (tham khảo)
• TDP (công suất thoát nhiệt), lượng nhiệt chip xử lý tỏa ra mà hệ thống làm mát cần phải giải tỏa. TDP thường cho biết mức tiêu thụ điện của con chip, con số này càng cao thì càng tốn điện, càng thấp thì càng mát (còn tùy vào thế hệ CPU), nhiệt độ cao lõi silicon CPU có thể hoạt động kém.

Theo như một nghiên cứu, tốc độ di chuyển của bộ xử lý trung tâm gần như với tốc độ ánh sáng là 299.792.458 m/s. Tuy nhiên việc đạt được như tốc độ ánh sáng sẽ phụ thuộc vào môi trường (loại kim loại trong dây) mà tín hiệu đó đang di chuyển. Vậy nên hầu hết các tín hiệu điện di chuyển với tốc độ bằng khoảng 75 đến 90% tốc độ ánh sáng.

Cách thức hoạt động của CPU?

Bên cạnh nội dung CPU là gì, chúng ta cùng đi sâu hơn để nghiên bộ xử lý trung tâm hoạt động như thế nào? Chúng sẽ trải qua 3 bước:

1. Tìm nạp

Tại bước đầu tiên sẽ liên quan đến việc nhận được một lệnh. Lệch sẽ biểu diễn dưới dạng một chuỗi các số và được chuyển tới bộ vi xử lý từ RAM. Các lệnh sẽ chỉ là một phần rất nhỏ của bất kỳ thao tác nào, do đó CPU cần phải biết lệnh nào sẽ đến tiếp theo.

Địa chỉ lệnh hiện tại được giữ bởi một Program Counter - bộ đếm chương trình (PC). Trong đó PC và các lệnh sau đó sẽ được đặt vào một Instruction Register- thanh ghi lệnh (IR). Độ dài của PC sau đó sẽ được nâng lên để tham chiếu đến địa chỉ của lệnh tiếp theo.

2. Giải mã

Bước tiếp theo là giải mã, khi một lệnh được tìm nạp và được lưu trữ trong IR, bộ xử lý trung tâm sẽ truyền lệnh tới một mạch được gọi là bộ giải mã lệnh. Điều này sẽ chuyển đổi lệnh thành các tín hiệu, sau đó được chuyển qua các phần khác của CPU để thực hiện hành động.

3. Thực thi

Khi đến bước cuối cùng, các lệnh sẽ được mã hóa, sau đó gửi đến các bộ phận liên quan của bộ xử lý để được thực hiện. Các kết quả thường được ghi vào một CPU register, nơi chúng có thể tham chiếu bằng các lệnh sau đó. Nó giống như chức năng của bộ nhớ trên máy tính.

Cách thức hoạt động của bộ xử lý trung tâm

Bộ xử lý trung tâm có bao nhiêu lõi?

Khi mới được phát triển, bộ xử lý chỉ có một lõi đơn. Do đó nó bị giới hạn ở một tập hợp các thao tác vụ đơn lẻ. Điều này khiến cho việc tính toán tương đối chậm và mất nhiều thời gian, nhưng cũng là bước tiến lớn trong thời kỳ đó. Khi CPU đơn lõi được đẩy đến giới hạn của nó, các nhà sản xuất đã bắt tay vào nghiên cứu để tìm kiếm cách thức mới, nhằm cải thiện hiệu suất. Sau đó các bộ xử lý đa lõi được ra đời. Nó có thể là lõi kép, lõi tứ hay đa nhân.

Ví dụ như, một bộ xử lý lõi kép thực sự chỉ bao gồm hai CPU riêng biết trên một chip đơn. Nhưng với cách tăng số lượng lõi, bộ xử lý có thể thực hiện nhiều tiến trình. Điều này sẽ giúp làm tăng hiệu suất và rút ngắn thời gian xử lý. Ngày nay chúng ta thường thấy các bộ xử lý lõi tứ, đa lõi 8 CPU. Đặc biệt với công nghệ phân luồng, máy tính của bạn có thể thực hiện thêm các tác vụ như thể nó có đến 16 lõi.

Bộ xử lý trung tâm có bao nhiêu lõi

Các nhà sản xuất CPU phổ biến trên thị trường

Hai nhà sản xuất CPU lớn nhất hiện nay là Intel và AMD, cả hai hãng đều luôn có sự phát triển để người dùng có nhiều lựa chọn.

1. CPU Intel

Một số bộ xử lý đến từ thương hiệu Intel phải kể đến Intel Core i3, i5, i7, i9 và Intel Xeon. Trong đó các sản phẩm được ưa chuộng nhất phải kể đến như: CPU Intel Core i9 9900k, CPU Intel Core i7 8700k, CPU Intel Core i5 9400F.

CPU Intel

2. CPU AMD

Các loại bộ xử lý do AMD sản xuất phải kể đến như: AMD Ryzen 5, AMD Ryzen 7 và AMD Ryzen threadripper. Trong đó các sản phẩm được ưa chuộng sử dụng như: AMD Ryzen 7 2700X, AMD Ryzen 7 2700, AMD Ryzen 7 3700X.

CPU AMD

Cách chọn lựa bộ xử lý trung tâm phù hợp với nhu cầu

Sau khi đã hiểu CPU là gì, trong nội dung tiếp theo HanoiMobile sẽ giúp bạn chọn lựa thiết bị có bộ xử lý phù hợp:

• Nếu bạn là người làm các công việc văn phòng, có nhu cầu giải trí các game có đồ họa ở mức trung bình và sử dụng phần mềm ofice cơ bản.
• Nên ưu tiên chọn các loại bộ xử lý đơn giản như core i3, core i5, Intel Pentium, AMD Ryzen 5, AMD Ryzen 3 AMD, ATHLON là có thể đáp ứng nhu cầu, mà giá thành lại rất hợp lý.

Còn nếu bạn là người làm các công việc liên quan đến sáng tạo, chơi các tựa game có đồ họa cao hoặc quản lý các severe lớn thì nên sử dụng các con chip core i9, core i7,AMD RYZEN THREADRIPPER, AMD Ryzen 9, AMD Ryzen 7,...Tuy những thiết bị này có mức giá cao hơn nhưng hiệu năng của chúng cực kỳ tuyệt vời.

Chọn lựa bộ vi xử lý phù hợp với nhu cầu sử dụng

Tầm quan trọng của CPU

Được gọi với cái tên bộ xử lý trung tâm, CPU là một bộ não của máy tính. Nó đảm nhận hết các nhiệm vụ mà người dùng thường kết hợp với máy tính. Các thành phần khác của máy tính đều được hỗ trợ bởi bộ phận. Do đó nếu như bộ vi xử lý chạy càng nhanh thì các ứng dụng chạy càng nhanh.

Nhưng không nghĩa là các ứng dụng chạy nhanh là phụ thuộc vào bộ nhớ trung tâm. Đó là các thành phần khác như card đồ họa, bộ nhớ,... Tuy nhiên nó vẫn đóng vai trò rất quan trọng trong một máy tính.

Như vậy qua bài viết chúng tôi đã chia sẻ đến bạn những thông tin quan trọng xoay quanh chủ đề bộ xử lý trung tâm CPU là gì mà chúng tôi muốn cung cấp đến bạn. Theo dõi HanoiMobile để đọc thêm các nội dung khác hữu ích hơn mỗi ngày nhé!

Xem thêm các chia sẻ khác của chúng tôi có chi tiết tại:

• eSIM là gì? Ưu nhược điểm + lợi ích khi sử dụng e Sim
• LTE là gì? Tổng quan - Cách bật mạng LTE [CHI TIẾT]

  Tham khảo dịch vụ sửa chữa thay kính lưng iPhone mà HanoiMobile đang thực hiện trên toàn bộ hệ thống hiện nay:

Bộ xử lý trung tâm CPU gồm những gì?

Bộ xử lý trung tâm CPU gồm 5 thành phần chính là khối điều khiển, khối tính toán, các thanh ghi, Opcode và thanh điều khiển.

Bộ xử lý trung tâm có chức năng gì?

Bộ xử lý trung tâm CPU (viết tắt của chữ Central Processing Unit) được xem là não bộ của máy tính với nhiệm vụ chính là xử lý các chương trình vi tính, dữ kiện đầu vào của máy tính và xử lý tất cả các lệnh mà CPU nhận được từ phần cứng và phần mềm chạy trên laptop hay máy tính.

Chức năng của CPU là gì trắc nghiệm?

CPU là bộ xử lý trung tâm của máy tính. Do đó, CPU được coi là “đầu não” của một chiếc laptop, PC… CPU sẽ tiến hành xử lý, tính toán các thông tin, dữ liệu, thao tác và đưa ra lệnh điều khiển các hoạt động của máy tính. Đây chính là chức năng của CPU máy tính.

Cụ trọng máy tính là gì?

Khối điều khiển - CU (Control Unit) Khối điều khiển CU đọc lệnh từ bộ nhớ, có khả năng giải mã và điều phối các tín hiệu điều khiển để thực hiện các phép toán cần thiết.