Clịp tập luyện cho gà nòi
TTO - Giải điền kinh thế giới cuối cùng cũng ghi nhận một huy chương đến từ Đông Nam Á. Đó là John Obiena, VĐV Philippines vừa giành HCĐ nhảy sào nam ở Giải vô địch thế giới 2022 tại Mỹ.
 Obiena thực hiện cú nhảy để đời ở Giải vô địch điền kinh thế giới 2022 - Ảnh: AFP Obiena không phải là cái tên xa lạ với điền kinh Đông Nam Á. VĐV nhảy sào 26 tuổi này từng đoạt 2 HCV ở SEA Games và 1 HCV ở Giải vô địch điền kinh châu Á năm 2019. Không chỉ vậy, thành tích 5,71m của Obien ở Doha 2019 còn trở thành kỷ lục nhảy sào châu Á. Nếu Asiad 2022 không bị Trung Quốc hoãn, Obiena hoàn toàn có thể bổ sung 1 HCV Asiad vào bảng thành tích của mình. Nhưng anh không cần phải quá nuối tiếc, vì chiếc HCĐ đoạt được tại giải thế giới quá đủ để biến anh trở thành huyền thoại của điền kinh khu vực. Nhiều nền thể thao hùng mạnh như Iran, Saudi Arabia cũng chỉ có thành tích tương đương với những gì Obien làm được xuyên suốt lịch sử Giải vô địch điền kinh thế giới. Đáng nói, Obiena sinh trưởng hoàn toàn tại Philippines. Thành công của Obiena không phải là một cú ăn may. Đó là kết quả đến từ sự đầu tư có chiều sâu của PSC (Ủy ban Thể thao Philippines). 8 năm trước, Obiena đã được tạo cơ hội đi tập huấn tại Ý. Và từ đó, Obiena luôn được cử đi tham dự những giải đấu quốc tế. Từ năm 2016 - thời điểm Obiena vẫn chưa giành được HCV SEA Games, anh đã được tạo điều kiện để tham gia khoảng 7-8 giải đấu quốc tế mỗi năm. SEA Games nhanh chóng trở thành một cái ao quá chật so với tài năng của Obiena. Không giống như các VĐV Việt Nam, luôn bùng nổ thành tích tại SEA Games rồi lại "èo uột" ở giải thế giới, Obiena dường như chỉ xem SEA Games là nơi để tập luyện. Ở SEA Games 31 tháng 5 rồi, dù chỉ đạt thành tích 5,46m, Obiena vẫn giành HCV. Đến 2 giải đấu tiếp theo tại Ý và Thụy Điển, Obiena lần lượt nâng thành tích của mình lên 5,85m rồi 5,92m, trước khi thực hiện cú nhảy xuất thần 5,94m trên đất Mỹ. Chris Nilsen - người đoạt HCB - cũng chỉ nhảy ngang mức của Obiena và hơn chỉ số phụ. Việc Obiena giành huy chương điền kinh thế giới cho Philippines là một sự kiện đáng ghi nhận của thể thao Đông Nam Á. Đáng nói, Philippines không phải là lá cờ đầu của điền kinh khu vực. Ở SEA Games 31, Philippines chỉ giành được 5 HCV điền kinh, kém xa so với con số 22 của Việt Nam và 12 của Thái Lan. Ở đất nước 110 triệu dân này, những môn thể thao phổ biến là boxing, bóng rổ, bóng chuyền, billiards... Tuy không phải là một nền thể thao hàng đầu khu vực, và còn kém xa đẳng cấp châu lục, nhưng Philippines lại có không ít VĐV đẳng cấp thế giới ở các môn Olympic. Trước Obiena, Carlos Yulo từng khiến thể dục dụng cụ Philippines nở mày nở mặt khi giành đến 2 HCV thế giới. Ở môn cử tạ, họ có Hidilyn Diaz - nhà vô địch Olympic hạng cân 55kg nữ. Philippines có lẽ là trường hợp đối nghịch với thể thao Việt Nam. Một bên tung hoành ở SEA Games nhưng "mất tích" ở các giải đẳng cấp thế giới, còn một bên là sự đầu tư mũi nhọn. TTO - Tối 17-7, đội tuyển nữ Philippines đã vượt qua Thái Lan để lần đầu tiên vô địch Giải nữ AFF Cup 2022. Bình Định được ví là đất võ cũng là nơi sản sinh những "sư kê" với biệt tài luyện những chiến kê "bách chiến, bách thắng". Gà chọi Bình Định nổi tiếng đến nỗi các tay chơi gà Trung Quốc ráo riết săn tìm. Bình Định là nơi còn bảo tồn những giống gà chọi thuần chủng. Ảnh minh họa Gà hay phải có giống tốt Những "sư kê" lão luyện đều có trong tau những giống gà chọi thuần chủng. Kinh nghiệm nuôi gà nòi và nhân giống có chọn lọc trong dân gian là hết sức phong phú. Nó giống như một mạch ngầm, lưu giữ những nguồn gen quý, không cho bị lai tạp. Đến ngày hôm nay, nuôi gà chọi trở thành phong trào rộng khắp, từ quy mô trang trại đến phân tán, nhỏ lẻ. Tuy vậy, để thành danh, xếp hạng "sư kê" chỉ trên dưới 30 người. Tuyển chọn được con mái nòi có đủ các tướng tốt sẽ quyết định thành công. Ảnh minh họa Một tay nuôi gà chọi muốn trở thành một sư kê có tên tuổi thì phải biết tạo ra dòng gà của riêng mình. “Cho nên phải sống trên vùng đất có truyền thống, kế thừa được kinh nghiệm, học hỏi được bí kíp mới tạo được danh tiếng”, anh Nguyễn Thừa, người có thâm niên 30 năm chơi gà đá ở phường 9, TP Tuy Hòa phân tích. Là người có tiềm lực, nhưng anh cũng chỉ gầy dựng một trang trại khiêm tốn với vốn đầu tư khoảng 100 triệu đồng, nuôi chừng 60 con trở lại. Thế nhưng đó là những con chiến kê thật sự. Sư kê lộ bí kíp Theo anh Nguyễn Thừa tiết lộ, bí kíp nuôi gà chọi chính là chọn được con mái nòi có đủ các tướng tốt cho phối hợp với trống nòi thắng độ, đúc ra bầy con giống. Từ bầy giống đó tiếp tục chọn lựa tạo ra con giống mới, qua vài ba thế hệ ghi chép “kê phả” đầy đủ, nhiều khi mất cả chục năm mới đúc kết được một con mái gốc. Chỉ những người có mắt tinh đời, lão luyện mới thấy hết đặc tính của một con mái gốc tạo ra các trường phái riêng lừng lẫy như: tiều phu đốn củi, nhơn đầu hổ, thiết diện vô tình… Xám Thần, một trong những "chiến kê" lừng danh ở miền Bắc. Ảnh minh họa Mỗi trường phái có đòn độc, đòn hiểm riêng như đá sỏ ngang, đá mé, đá chém, hồi mã thương… Đòn thế hay do chính con mái nòi truyền cho đàn con, nên mới có câu: chó giống cha, gà giống mẹ. Một con mái tốt chỉ đẻ mỗi lứa chừng 7 trứng, con nào đẻ trên 10 trứng coi như gà lai, đều bị loại bỏ. Trứng phải do chính gà mẹ ấp, không cho ấp trứng nhân tạo. Dòng gà mái này chỉ được nuôi trong gia đình, dòng tộc, coi như “gia bảo”, tuyệt đối không bán, không cho lưu truyền ra ngoài. Gặp con gà có các thế hiểm như đâm lườn, xỏ dĩa (chui từ bụng lên cánh, giắt ót đá), điệu hổ ly sơn (chạy kiệu), đóng trụ cầu (trên lưng đá dập xuống)… có thể ngay trong một, hai hiệp đầu làm cho gà đối phương mù mắt, gãy cổ, bể lườn, rớt mỏ; con gà đó lập tức được định giá bán tăng cả chục lần. Công phu luyện gà Theo ông Lê Văn Đấu- chủ một cơ sở nuôi, bảo tồn giống gen gà chọi, cho rằng: ông Trần Đình Văn (tức Bảy Quéo, ở Thị trấn Bình Định), duy trì tuyển chọn gà chọi có một không hai ở Bình Định. Hiện ông Đấu nuôi giống gà chọi sinh sản cũng do Bảy Quéo chuyển giao. Giống ở trại gà của ông được Viện Chăn nuôi quốc gia chọn làm nơi bảo tồn giống gen gà chọi quốc gia. Ông Đấu cho rằng: Nuôi gà chọi giống cũng rất công phu. Sau khi chọn mái tốt cho phối với cồ đá hay. Trong quá trình đẻ trứng cho ăn đủ chất. Khi nở, gà con nuôi thả bình thường, ngoài cho ăn tấm, bột bắp, cám gạo, lúa…hàng tuần cho ăn thêm bột đậu xanh, rau xà lách, lươn con, trứng vịt lộn, lòng đỏ trứng gà, thịt bò…để tránh trường hợp “đói con”- (suy dinh dưỡng lúc còn nhỏ). Như vậy mới đủ dinh dưỡng, để khi lớn lên đủ tiêu chuẩn trở thành "chiến kê" thực thụ, bền bỉ dẻo dai, có sức mạnh vô địch như một võ sĩ. Khi gà chọi 6 tháng tuổi chỉ cho ăn lúa rửa sạch và nuôi nhốt. Đến 8 tháng tuổi- khi đã tròn tiếng gáy thì cắt tai, cắt tích, cắt lông già. Lúc này bắt đầu huấn luyện gà bằng cách cho đá xổ. Lần đầu 10 phút, lần 2, lần 3 khoảng 10-15 phút, rồi trọn “hồ” (20 phút). Ngoài ra còn tập “chạy lồng” để chân gà khoẻ, dẻo dai. Lúc này có thể đánh giá được gà đá hay, đá dở, có sanh thế hay không. Ở giai đoạn này nhiều con có thế đá rất độc đáo: đá hầu (đá vào cổ họng, có khi làm đứt thực quản đối phương), đá mồng, mặt (làm đuôi mắt, tím đầu đối phương), đá xỏ ngang (làm đối phương dễ gãy cần (cổ). Có con đá ngang bảng lưng (làm tổn thương phổi đối phương). Gà có sanh thế thì quý hơn nhiều lần gà thuần thế. Một chiến kê nổi tiếng của 9X Hà Thành được chọn từ giống thuần chủng tại Bình Định. Ảnh minh họa Người mua tùy theo thương hiệu trường phái và chiến tích từng con mà có thể trả giá từ chục triệu đến vài chục triệu đồng, có con từng được bán với giá hàng trăm triệu đồng. Những con chiến kê có giá cao ngất ngưởng đó thường được các tay chơi gà Trung Quốc mua. Những người săn "chiến kê" thường xuyên có mặt tại các trại gà, trường gà ở Phú Yên, sẵn sàng vung tiền mua những con gà độc, đem về tung hoành tại các trường gà lớn ở Quảng Đông, Quảng Tây, kể cả Hồng Kông và Ma Cao. |
