Đánh giá screen trong y học gia đình

Nội dung Text: Bài giảng Một số công cụ đánh giá gia đình - PGS.TS. Trần Khánh Toàn

1. Mét sè c«ng cô ®¸nh gi¸ gia ®×nh PGS.TS.Trần Khánh Toàn Bộ môn YHGĐ – Trường Đại học Y Hà Nội [email protected]
2. MỤC TIÊU 1. Trình bày được khái niệm và ý nghĩa của một số công cụ đánh giá gia đình trong thực hành chăm sóc sức khỏe. 2. Phân tích việc sử dụng các công cụ đánh giá gia đình trong thực hành lâm sàng 3. Thực hành sử dụng được các công cụ đánh giá gia đình, tập trung vào vẽ và phân tích cây phả hệ
3. NỘI DUNG 1. Đại cương về các công cụ đánh giá gia đình 2. Giới thiệu một số loại công cụ đánh giá gia đình thông dụng 3. Thực hành vẽ và phân tích cây phả hệ.
4. ĐẠI CƯƠNG
5. Tại sao cần các công cụ đánh giá gia đình? v Trong YHGĐ cần xem xét bệnh nhân trong bối cảnh gia đình v Đánh giá gia đình giúp đưa ra kế hoạch chăm sóc phù hợp nhất với bệnh nhân và gia đình v Để việc đánh giá thống nhất, khách quan cần có các công cụ chuẩn Tran Khanh Toan 5
6. Mục đích đánh giá gia đình v Đưa ra bức tranh toàn cảnh bao gồm các các trạng thái về tâm thần và sức khỏe của các thế hệ trong gia đình. v Xác định được các bệnh lý, vấn đề sức khỏe hay gặp trong từng giai đoạn của sự phát triển. v Cung cấp các chỉ dẫn và chăm sóc hợp lý, kịp thời. Tran Khanh Toan 6
7. Các nội dung cần đánh giá gia đình v Đánh giá cấu trúc của gia đình v Đánh giá chức năng của gia đình v Đánh giá các vấn đề xảy ra trong gia đình v Đánh giá các nguồn lực của gia đình Tran Khanh Toan 7
8. Các công cụ đánh giá gia đình hay gặp v Cây phả hệ v Sơ đồ gia đình v Chỉ số APGAR v Đánh giá SCREEM v Sự kiện gia đình (Family Lifeline) Tran Khanh Toan 8
9. GIỚI THIỆU CÁC CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ GIA ĐÌNH HAY GẶP
10. Cây phả hệ v Cây phả hệ là một sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các thành viên và giữa các thế hệ trong một gia đình v Được tổ chức dưới dạng cấu trúc của một cây, được phát triển từ gia phả v Được sử dụng rộng rãi trong y học, trong phổ hệ, xã hội học và tâm lý học v Là một công cụ trong thực hành lâm sàng của thầy thuốc gia đình giúp thu thập thông tin về tiền sử y học, tâm lý, xã hội của gia đình Tran Khanh Toan 10
11. Các thông tin chính trong cây phả hệ v Cấu trúc gia đình v Các thành viên trong gia đình v Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình v Các mốc thời gian quan trọng của mỗi thành viên v Các tình trạng bệnh tật, ốm đau diễn ra trong gia đình v Thông tin tổng quát nhất về một gia đình và các thành viên: Ngày tháng năm sinh, kết hôn, ly thân, ly hôn, qua đời, ốm đau và những sự kiện khác trong cuộc sống v Thông tin của ít nhất 3 thế hệ Tran Khanh Toan 11
12. Hình ảnh cây phả hệ Tran Khanh Toan 12
13. Hình ảnh cây phả hệ (2) Tran Khanh Toan 13
14. Hình ảnh cây phả hệ (3) Tran Khanh Toan 14
15. Sử dụng cây phả hệ trong Y học v Thông tin tổng quát nhất về một gia đình và mối liên hệ giữa các thành viên cả về mặt tình cảm, xã hội cũng như bệnh tật v Cung cấp thông tin bệnh tật của mỗi cá nhân trong gia đình, đặc tính di truyền, yếu tố tâm lý, mối quan hệ gia đình v Có thể sử dụng cho tất cả các đối tượng bệnh nhân, có thể thay thế cho tiền sử xã hội và tiền sử bản thân của bệnh nhân. Tran Khanh Toan 15
16. Lợi ích của cây phả hệ trong Y học v Giúp định hướng và xác định mô hình bệnh tật diễn ra trong gia đình v Giúp đánh giá nhanh các yếu tố nguy cơ sức khỏe của các cá nhân. v Giúp ích cho việc chẩn đoán chính xác, kịp thời v Giúp có phương thức tư vấn tâm lý phù hợp, lựa chọn phương pháp chăm sóc thích hợp v Giúp các thành viên của hộ gia đình có các biện pháp dự phòng bệnh tật hiệu quả. Tran Khanh Toan 16
17. Ví dụ về cây phả hệ trong Y học Trắc Liên Hải Nụ 59 55 60 57 Hiển Thủy 2000 Hiệp Trang Trường Loan 39 29 34 25 27 31 Anh Tùng 4 1,5 Đức Hạnh 9 4 Tự kỷ Tiểu đường Cao huyết áp Đẻ khó, có can thiệp forcep Thừa cân Tran Khanh Toan 17
18. Một số ký hiệu, quy ước cơ bản Một số ký hiệu, quy ước cơ bản Nam Nữ Chết hay Kết hôn: Chồng bên trái, vợ bên phải Con: Xếp theo thứ tự từ lớn tới nhỏ, từ trái sang phải Ví dụ: Con đầu (con gái) Con thứ 2 (con trai) Tran Khanh Toan 18
19. Một số ký hiệu sử dụng trong cây phả hệ Tran Khanh Toan 19
20. Một số ký hiệu sử dụng trong cây phả hệ Tran Khanh Toan 20