Hiện tượng bốc hoả là gì
Theo ThS.BS Nguyễn Thị Thanh Tâm bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM), bỗng nhiên có luồng khí nóng từ phần trên cơ thể bốc lên cổ, mặt rồi tỏa khắp người, thân nhiệt tăng, tim đập nhanh, sau đó là vã mồ hôi lạnh chính là những biểu hiện đặc trưng của một cơn bốc hỏa. Sự trồi sụt của các nội tiết tố estrogen, progesterone và testosterone tác động tới vùng dưới đồi của não – nơi chịu trách nhiệm kiểm soát thân nhiệt. Khi vùng dưới đồi rối loạn, nhìn nhận sai lệch nhiệt độ cơ thể sẽ truyền tín hiệu cho toàn thân giải phóng nhiệt làm tim bơm máu nhanh hơn, mạch máu dưới da giãn nở để lưu thông máu nhiều hơn, tuyến mồ hôi hoạt động mạnh nhằm làm mát cơ thể. Sau khi vã mồ hôi, da mất nhiệt gây ớn lạnh, người mệt lả, lo âu… Những cơn nóng bừng bất thình lình xuất hiện khiến chị em lo lắng, cảnh báo nhiều nguy cơ về sức khỏe. Cơn bốc hỏa có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, làm xáo trộn sinh hoạt, công việc của phụ nữ. Đặc biệt, bốc hỏa thường xuất hiện vào ban đêm khiến phụ nữ thức giấc giữa chừng, rất khó ngủ lại. Bác sĩ Thanh Tâm thông tin, theo một nghiên cứu, tỷ lệ xuất hiện các triệu chứng mất ngủ mãn tính tăng theo mức độ nặng của các cơn bốc hỏa. Có tới hơn 80% ở phụ nữ tiền mãn kinh và phụ nữ mãn kinh có cơn bốc hỏa. Tình trạng suy giảm nội tiết tố dẫn đến những cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi, mất ngủ giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh cũng gây hệ lụy đến sức khỏe tổng thể của người phụ nữ. Tình trạng làm gia tăng nguy cơ tim mạch, khiến tình trạng xương xấu đi nhanh chóng, đối mặt nguy cơ loãng xương, gãy xương hông, mật độ xương ở cổ, cột sống thấp hơn. Cách “hạ hỏa” hiệu quả cho phụ nữ tiền mãn kinhTheo bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Tâm, phụ nữ có thể tự kiểm soát các cơn bốc hỏa bằng cách thực hiện liệu pháp hơi thở. Mỗi nhịp thở ra, vào khoảng 10 giây, duy trì việc này 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 15 phút sẽ mang lại hiệu quả khả quan. Kết hợp với các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, sẽ làm giảm hoạt động của hệ thần kinh giao cảm vốn bị tăng hoạt hóa bởi sự tăng giảm thất thường của bộ ba nội tiết tố. Việc thực hiện các bài tập nhẹ nhàng, vừa sức sẽ giúp nâng cao hiệu quả hạn chế cơn bốc hỏa tiền mãn kinh. Có một điều ít người chú ý là việc đốt cháy thức ăn để tiêu hóa cũng tạo ra nhiệt lượng, “ngọn lửa” càng lớn khi cơ thể phải tiêu thụ cùng lúc một lượng thức ăn lớn. Để giảm thiểu điều này, cần chia nhỏ bữa ăn ra nhiều buổi thay vì tập trung vào các buổi cố định thông thường. Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý:
Trước đây, liệu pháp hormone thay thế được sử dụng phổ biến để khắc phục các biến động giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh, bao gồm chứng bốc hỏa. Tuy nhiên, bổ sung estrogen đơn lẻ kéo dài có thể làm tăng nguy cơ về huyết khối, tim mạch… Gần đây, nhiều nghiên cứu mới được thực hiện và đã tìm ra giải pháp tối ưu cho các triệu chứng tiền mãn kinh – mãn kinh nói chung và bốc hỏa nói riêng là làm cho hệ trục não bộ – tuyến yên – buồng trứng tăng cường. Các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện loại thảo dược chuyên biệt dành cho hệ trục là Lepidium Meyenii với thành phần dinh dưỡng đa dạng và nhiều sterol quý có khả năng tác động tích cực lên hệ trục, giúp khôi phục ổn định nồng độ các nội tiết tố trong cơ thể, giải quyết từ gốc chứng bốc hỏa. Đồng thời, thảo dược này còn giúp khắc phục những trục trặc thời kỳ tiền mãn kinh – mãn kinh, giúp người phụ nữ duy trì sức khỏe, sắc đẹp và đời sống sinh lý viên mãn. Nghiên cứu được Tạp chí Nội khoa Mỹ – JAMA công bố cho thấy, có đến 80% phụ nữ mãn kinh từng trải qua cơn bốc hỏa. Thông thường, thực trạng chỉ kéo dài trong vài năm nhưng vẫn có trường hợp các cơn bốc hỏa có thể tiếp tục kéo dài tới 14 năm. Cơn bốc hỏa xuất hiện ở tuổi càng trẻ thì càng có khả năng bị kéo dài lâu hơn. Chủ đề: Skip to contentNhiều chị em gặp phải tình trạng bốc hỏa ở giai đoạn tiền mãn kinh cũng có thể cả sau khi đã mãn kinh. Tuy nhiên bốc hỏa không chỉ xảy ra do tiền mãn kinh, mãn kinh mà còn có thể vì một số nguyên nhân khác như thừa cân, do thuốc, do thực phẩm… Cùng tìm hiểu về bốc hỏa và cách khắc phục hiệu quả tình trạng này. Bốc hỏa là một triệu chứng khá phổ biến ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh và có thể xảy ra ở thời điểm khác do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cơn bốc hỏa thường bắt đầu đột ngột bằng cảm giác nóng ở vùng mặt, phần trên ngực và sau đó nhanh chóng lan ra toàn thân. Cảm giác nóng thường kéo dài từ 2 – 4 phút và có thể đi kèm với toát mồ hôi, thỉnh thoảng đánh trống ngực và sau đó là lạnh run. Triệu chứng bốc hỏa ở mỗi người sẽ khác nhau, có người chỉ bị đỏ mặt, có người lại thấy bị bốc hỏa mạnh khiến mặt và thân thể đỏ bừng kèm theo đổ mồ hôi nhiều, có người thỉnh thoảng mới gặp một hiện tượng bốc hỏa nhưng có người lại bị liên tục và kéo dài. Do rối loạn hormone: Chị em tiền mãn kinh, mãn kinh thiếu hụt estrogen trầm trọng do buồng trứng không sản sinh nội tiết tố này và đây là nguyên nhân của các cơn bốc hỏa ở phụ nữ. Do thuốc: Một số loại thuốc chị em sử dụng như thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau opioid,…có thể tạo ra cơn bốc hỏa. Do thừa cân, béo phì: Ở giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh chị em dễ bị thừa cân, béo phì và chị em có nguy cơ bị bốc hỏa cao hơn hẳn chị em bình thường. Do tâm lý: Cảm giác lo lắng, căng thẳng, stress… cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến các cơn bốc hỏa ở chị em. Do thực phẩm: Một số thực phẩm chứa nhiều gia vị, chua cay, thực phẩm chứa cafein, chứa cồn,…có thể gây cảm giác nóng bức, khó chịu. Do bệnh lý: Một số bệnh lý có thể gây bốc hỏa như bệnh cường giáp có thể gây ra các triệu chứng như nóng bức, tim đập nhanh, hồi hộp, sụt cân, tiểu tiện liên tục,…. Các bệnh nhiễm trùng, nhiễm virus ngoài gây bốc hỏa còn khiến chị em tiêu chảy, khó chịu đường ruột. Hút thuốc lá: Theo nghiên cứu những chị em nghiện thuốc lá nặng có tỷ lệ bị bốc hỏa tăng gấp 4 lần so với chị em không bao giờ hút thuốc. Nguyên nhân là dù nồng độ estrogen tương tự nhau ở chị em nhưng ở người hút thuốc thì nồng độ androgen cao hơn làm tăng tỷ lệ androgen so với estrogen, điều này đã được chứng minh là có liên quan đến các cơn bốc hỏa. Căng thẳng, lo lắng: Khi chị em thấy căng thẳng, lo lắng thì có thể gây ra nhiều triệu chứng như tim đập nhanh, bồn chồn và kéo theo bốc hỏa. Do môi trường: Môi trường sống nóng bí, ngột ngạt cũng có thể là nguyên nhân gây bốc hỏa. Do chị em thường dễ bốc hỏa vào ban đêm khi đang ngủ, nếu không gian phòng ngủ ngột ngạt, không thoáng mát rồi kèm theo mồ hôi toát ra… đều có thể là nguyên nhân gây bốc hỏa. Cách nhận biết triệu chứng bốc hỏa ở phụ nữCác cơn bốc hỏa có thể ngắn dài khác nhau và gây tác động khác nhau nhưng đều có những triệu chứng chung mà nhờ đó chị em có thể nhận ra mình đang bốc hỏa:
Cơn bốc hỏa xuất hiện ở mỗi người với tần suất khác nhau, cường độ không cố định và thường bắt đầu từ mặt rồi lan đến các vị trí khác trên cơ thể kèm theo đổ mồ hôi. Có người thường xuyên bị nhưng cũng có người chỉ thỉnh thoảng mới bị bốc hỏa. Bốc hỏa có thể xảy ra ở giai đoạn tiền mãn kinh và kéo dài sau đó đến chục năm. Mỗi cơn bốc hỏa có thể kéo dài từ 2 – 4 phút. Nếu cơn bốc hỏa xảy ra vào buổi đêm sẽ gây mất ngủ và có thể thành khiến chị em thức giấc và ra nhiều mồ hôi gây ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt của chị em. Làm sao để khắc phục những cơn bốc hỏa hiệu quảThói quen sinh hoạt hàng ngày cũng ảnh hưởng nhiều đến các cơn bốc hỏa, chị em chú ý:
Một số thảo dược tự nhiên sẽ giúp cải thiện tình trạng bốc hỏa:
Liệu pháp thay thế hormone (HRT) có thể giải quyết tận gốc của vấn đề do thiếu hụt estrogen nhưng cần được tư vấn và chỉ định của bác sĩ. Bởi liệu pháp này có thể gây ra những rủi ro với sức khỏe. Những người sử dụng estrogen liên tục trong thời gian dài có nguy cơ cao mắc một số bệnh lý về tim mạch, đột quỵ hay sa sút trí tuệ. Những cách phòng ngừa bốc hỏa ở phụ nữ Để phòng ngừa cũng như hạn chế những cơn bốc hỏa có thể đến bất ngờ, chị em xem xét áp dụng các cách sau:
|