Khi nào nên cho trẻ uống kháng sinh năm 2024

Hiện nay, nhiều bậc phụ huynh có thói quen dùng kháng sinh cho trẻ khi có những triệu chứng trên. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của trẻ. Bởi với trẻ nhỏ, ho có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau và không phải lúc nào cũng cần dùng đến kháng sinh.

Không tùy tiện sử dụng kháng sinh khi trẻ bị ho

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị ho, có thể là biểu hiện của một bệnh lý nhiễm trùng hay do dị ứng với những tác nhân lạ từ môi trường không khí như khói, bụi, phấn hoa...

Đối với trẻ em, do khả năng bảo vệ và miễn dịch của trẻ kém hơn so với người lớn nên nguyên nhân chính khiến trẻ bị ho, sổ mũi thường là do nhiễm những siêu vi gây bệnh ở đường hô hấp lây lan trong không khí. Những siêu vi này không bị ảnh hưởng bởi kháng sinh. Vì vậy việc uống kháng sinh không thể cải thiện bệnh mà chỉ làm trẻ mệt thêm, làm cho vi khuẩn dễ nhờn thuốc, kháng thuốc và gây ra nhiều tác dụng phụ như dị ứng, tiêu chảy,...

Cha mẹ chỉ nên cho trẻ uống kháng sinh khi nào thật sự cần thiết, chẳng hạn khi có những dấu hiệu nhiễm trùng như: sốt cao, họng có mủ, sưng đỏ, thở mệt, khó thở, xét nghiệm máu có bạch cầu tăng, X-quang phổi có tổn thương, tiền căn có bệnh lý thấp khớp… và khi dùng kháng sinh nhất thiết phải được sự chỉ định của bác sĩ.

Chăm sóc và theo dõi trẻ khi mắc các bệnh lý về hô hấp

Dù có sử dụng kháng sinh hay không, đối với những trẻ đang mắc bệnh lý đường hô hấp, chúng ta cần biết cách chăm sóc trẻ như sau:

- Khi bị bệnh, trẻ thường biếng ăn, biếng bú. Phụ huynh nên chia nhỏ bữa ăn và khuyến khích trẻ ăn, bú nhiều lần trong ngày. Nếu trẻ bỏ bú vì bị nghẹt mũi, cần làm thông thoáng mũi trước khi cho bú.

- Cho trẻ uống đủ nước, vì uống đủ nước giúp trẻ mau hạ sốt, làm loãng đàm nhớt và việc hấp thụ các thuốc, cũng như thức ăn tốt hơn.

- Thường xuyên làm thông thoáng mũi cho trẻ:

+ Đối với trẻ lớn: hướng dẫn trẻ hỉ mũi đúng cách. Hỉ mũi từng bên. Dùng ngón tay đè một bên mũi, hỉ mạnh bên kia và làm ngược lại. Lưu ý: không được bịt hai mũi cùng một lúc.

+ Đối với trẻ nhỏ: phụ huynh dùng giấy mềm xếp góc nhọn (bấc sâu kèn), đưa vừa đủ vào mũi trẻ. Làm vài lần đến khi sạch nước mũi. Trong trường hợp nước mũi đặc gây nghẹt mũi nhiều, phụ huynh nên dùng dung dịch nước muối sinh lý NaCl 0,9% nhỏ 2 - 3 giọt mỗi bên mũi, sau đó dùng giấy mềm làm sạch mũi như trên.

Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cần phải thường theo dõi trẻ để sớm phát hiện các dấu hiệu nặng cần đưa trẻ đến bệnh viện khám ngay sau đây:

- Trẻ không uống được hoặc bỏ bú: nghĩa là khi đút từng thìa (muỗng cà phê) nước hay sữa cho trẻ uống nhưng trẻ không nuốt được, hoặc trẻ không thể tự mút khi đưa vú mẹ vào miệng trẻ.

- Trẻ nôn tất cả mọi thứ: khi đút từng thìa nước hoặc sữa, trẻ uống được nhưng ngay lập tức trẻ nôn ra ngay. Cho trẻ ngưng vài phút, lặp lại như trên nếu trẻ vẫn nôn ngay nghĩa là trẻ có dấu hiệu "nôn tất cả mọi thứ".

- Trẻ bị co giật.

- Trẻ li bì: trẻ ngủ nhiều hơn bình thường và khó lay gọi hoặc khi lay gọi trẻ mở mắt nhưng sau đó lại thiếp đi.

- Trẻ thở nhanh: cần đếm nhịp thở khi trẻ nằm yên trong một phút. Nhịp thở từ 60 lần trở lên (đối với trẻ dưới 2 tháng tuổi), 50 lần (đối với trẻ từ 2 – 12 tháng tuổi) và 40 lần (đối với trẻ từ 12 tháng đến 5 tuổi) thì trẻ có thở nhanh.

- Trẻ thở co lõm ngực: quan sát lồng ngực khi trẻ nằm yên. Bình thường khi hít vào, lồng ngực hai bên nở ra. Nếu khi hít vào, hai bên lồng ngực lõm vào, trẻ bị thở co lõm ngực.

- Trẻ thở rít: để tai ở vùng mũi miệng trẻ, mắt quan sát vùng ngực - bụng. Bình thường khi trẻ hít vào, tai ta nghe được tiếng thở của bé có âm sắc nhẹ nhàng. Nếu tai ta nghe một âm sắc thô ráp khi trẻ hít vào, trẻ có dấu hiệu thở rít.

Có rất nhiều người lạm dụng thuốc kháng sinh trong những trường hợp không cần thiết. Đặc biệt với trẻ nhỏ, nếu sử dụng kháng sinh không qua chỉ định bác sĩ có thể dẫn đến nhiều nguy cơ sức khỏe.

/https://cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/khi_nao_can_dung_khang_sinh_cho_tre_nho_1_d31c990c56.jpg)Kháng sinh được sử dụng trong trường hợp nào?

Thuốc kháng sinh được sử dụng trong trường hợp nào?

Không phải bệnh nào chúng ta cũng có thể dùng kháng sinh. Thuốc kháng sinh được sử dụng trong trường hợp điều trị các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng. Kháng sinh hoạt động bằng cách tiêu diệt hoặc làm giảm sự phát triển của vi khuẩn, vi sinh, virus,...

Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách hoặc sử dụng quá liều sẽ dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh, tức là cơ thể khi mắc bệnh sẽ không phản hồi tích cực với thuốc. Như vậy sẽ kéo dài thời gian điều trị và tốn thêm chi phí. Thêm vào đó, trẻ uống nhiều kháng sinh cũng đồng nghĩa với tăng nguy cơ mắc tác dụng phụ do kháng sinh, như đau bụng và tiêu chảy hoặc dị ứng.

Khi nào cần dùng kháng sinh cho trẻ?

Khi nào cho trẻ dùng kháng sinh và dùng loại kháng sinh nào thì còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như: bệnh lý trẻ đang mắc phải, độ tuổi, tình trạng sức khỏe,...

Dưới đây là một số triệu chứng do nhiễm trùng. Phụ huynh có thể dựa vào để cân nhắc việc có nên cho trẻ uống kháng sinh hay không.

Viêm họng

Viêm họng thường là biểu hiện đầu tiên của nhiễm virus gây cảm lạnh. Nếu con bạn bị viêm họng, chúng sẽ thường kèm theo:

  • Sốt;
  • Viêm amidan;
  • Những chấm nhỏ đỏ ở miệng;
  • Sưng mạch bạch huyết.

Đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ có thể do vi khuẩn, virus, các chất dị ứng hay kích thích. Nếu phần tròng trắng ở mắt trẻ chuyển sang đỏ và bị sưng lên, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ điều trị.

Viêm tai

Có hai loại viêm tai thường gặp: Viêm tai giữa có chảy dịch (khi tai giữa bị bít lại do dịch từ chất dị ứng hay kích thích) và viêm tai giữa cấp tính. Khi mắc bệnh, trẻ thường khó ngủ và mệt mỏi.

/https://cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/khi_nao_can_dung_khang_sinh_cho_tre_nho_2_9583b27198.jpg)Khi nào cần dùng kháng sinh cho trẻ cần phải thông qua chỉ định của bác sĩ.

Làm sao để không dùng kháng sinh quá liều?

Phụ huynh nếu không có chuyên môn y tế thì khó tránh khỏi việc khi dùng kháng sinh cho trẻ bị quá liều. Một số lưu ý sau đây sẽ giúp bạn điều chỉnh lượng kháng sinh dùng cho trẻ.

Kháng sinh không phải lúc nào cũng tốt cho cơ thể trẻ

Khi con bạn bị bệnh, đừng vì nôn nóng mà bỏ qua những chỉ định và yêu cầu của bác sĩ khi cho trẻ uống kháng sinh. Bác sĩ là người biết rõ liều lượng và cách dùng chính xác phù hợp với sức khỏe của con bạn.

Đợi mầm bệnh biến mất

Nếu con bạn bị nhiễm virus, dù đã dùng kháng sinh nhưng vẫn cần thời gian để thuốc phát huy tác dụng. Bạn hãy kiên nhẫn đợi mầm bệnh bị đánh đuổi. Thời gian chính là liều thuốc điều trị tốt nhất trong trường hợp này. Tuy nhiên, nếu thấy con cảm thấy khó chịu do triệu chứng của bệnh gây ra, bạn có thể hỏi bác sĩ xem thuốc giảm đau có thể làm bớt triệu chứng hay không.

Đề nghị

Nếu bác sĩ kê đơn thuốc có kháng sinh cho con bạn, bạn đừng ngần ngại hỏi xem thử chúng có cần thiết không, có thể loại bỏ kháng sinh nếu không cần thiết;

Làm theo hướng dẫn

Nếu bệnh của con thật sự phải cần uống kháng sinh thì bạn nên tuân thủ theo đúng yêu cầu mà bác sĩ đưa ra để triệt tiêu vi khuẩn càng nhanh càng tốt.

Không nên vì thấy con đã đỡ bệnh mà tự ý ngưng thuốc sớm vì sẽ khiến vi khuẩn kháng kháng sinh, phát triển mạnh hơn và sẽ khiến trẻ bệnh trở lại. Lúc này lại cần tìm một liều kháng sinh mới mạnh hơn.

/https://cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/khi_nao_can_dung_khang_sinh_cho_tre_nho_3_6daa64fc32.jpg)Bạn nên làm theo chỉ định của bác sĩ khi dùng kháng sinh cho trẻ.

Sử dụng đơn thuốc mới mỗi lần bệnh

Dù đơn thuốc cũ đã đem lại hiệu quả tích cực đối với sức khỏe của con nhưng nếu con lại bị bệnh, phụ huynh không nên dùng đơn những thuốc kháng sinh cũ để mua thuốc. Bạn sẽ không biết rằng sức khỏe của con hiện tại như thế nào, bệnh con mắc phải có giống với trước đó hay không và nó tiến triển thế nào. Chưa hẳn đơn thuốc cũ sẽ thích hợp với những đợt bệnh mới. Mỗi loại nhiễm khuẩn đều cần một đơn thuốc đặc hiệu.

Bạn nên lưu ý thuốc kháng sinh chỉ nên được sử dụng trong những trường hợp thật sự cần thiết. Nếu cảm thấy khi nào cần dùng kháng sinh cho trẻ, phụ huynh nên đến cơ sở y tế để tham khảo ý kiến bác sĩ.

Tại sao không nên cho trẻ dùng kháng sinh?

Trẻ lạm dụng kháng sinh có nguy cơ gặp tác dụng phụ rất lớn. Tùy cơ địa, trẻ có thể bị tiêu chảy, dị ứng hay nghiêm trọng nhất là sốc phản vệ. Một số loại kháng sinh còn gây tổn thương gan, nếu chỉ định cho bệnh nhân gan thì phải điều chỉnh liều lượng, kiểm soát chức năng gan trước và sau khi dùng thuốc.

Khi nào thì nên dùng thuốc kháng sinh?

Vậy khi nào bạn cần dùng thuốc kháng sinh? Thuốc kháng sinh chỉ dành cho nhiễm trùng do vi khuẩn, bao gồm các bệnh nhiễm trùng như nhiễm trùng máu, viêm màng não, áp xe da/ chốc lở, viêm phổi do vi khuẩn, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm họng do liên cầu và một số bệnh nhiễm trùng tai giữa, đường tiêu hóa…

Nên bổ sung gì cho trẻ sau khi dùng kháng sinh?

Khi uống kháng sinh, trẻ sẽ biếng ăn dẫn đến dinh dưỡng nạp vào sẽ ít hơn. Do đó, bổ sung prebiotics là giải pháp hữu ích giúp lợi khuẩn được sản sinh nhanh hơn. Bố mẹ nên cho bé ăn các sản phẩm được lên men như pho mát chín, sữa chua hoặc chế phẩm dạng sữa như đậu nành, gạo, các loại đậu…

Dùng kháng sinh cho trẻ trọng bao lâu?

Thông thường kháng sinh được dùng từ 7 đến 10 ngày. Một số loại kháng sinh có thể được chỉ định dùng trong 5 ngày; cá biệt chỉ có loại dùng trong 3 ngày như thuốc azithromycin chỉ dùng trong 3 ngày là đủ liều.