1. Lý thuyết2. Soạn bài Thao tác lập luận bình luận ngắn nhất3. Soạn bài Thao tác lập luận bình luận chi tiết3.1. Mục đích, yêu cầu3.2. Luyện tập4. Soạn bài Thao tác lập luận bình luận nâng cao5. Tổng kết
Tài liệu hướng dẫn soạn bài Thao tác lập luận bình luận giúp các em hiểu biết về thao tác lập luận bình luận trong cách làm bài văn nghị luận. Từ đó, viết được một vài đoạn văn bình luận về một chủ đề gần gũi với cuộc sống và suy nghĩ của học sinh.
Bạn đang xem: Thao tác lập luận bình luận là gì
Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học này. Cùng tham khảo...
4. Vai trò của thao tác lập luận bình luậnThể hiện chính kiến của mình và thuyết phục người nghe.Khi thực hiện thao tác lập luận bình luận có 3 bước:Bước 1: Nêu hiện tượng, vấn đề cần bàn luận → Trình bày trung thực, rõ ràng, ngắn gọn vấn đề cần bình luận.Bước 2: Đánh giá hiện tượng, vấn đề cần bàn luận → Phải đề xuất và chứng tỏ được ý kiến, nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.Bước 3: Bàn về hiện tượng, vấn đề cần bình luận → Cần có những lời bàn xâu rộng về chủ đề bình luận.Gợi ý trả lời các câu hỏi soạn văn Thao tác lập luận bình luận trang 71-73 SGK Ngữ văn 11 tập 2 ngắn nhất.Câu 1 trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2Bình luận là đánh giá [xác định phải trái, đúng sai, hay dở] và bàn bạc [trao đổi ý kiến].Câu 2 trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2Đoạn trích Võ Thị Hảo về vấn đề giao thông có sử dụng kiểu lập luận bình luận. Điều này thể hiện ở:
- Chủ đề lập luận: Vấn đề giao thông và tai nạn giao thông ở nước ta.- Mục đích thuyết phục: hướng đến đề xuất “chúng ta cần một chương trình truyền thông hiệu quả hơn để “những lưới hái tử thần”, “không còn nghênh ngang trên đường phố”.- Các lập luận được triển khai chặt chẽ, có hệ thống và giàu sức thuyết phục.- Có mở rộng vấn đề bình luận: vấn đề an toàn giao thông không chỉ bó hẹp trong lĩnh vực giao thông mà là “món ăn văn minh” đem ra “đãi khách” trong thời gian giao lưu, hội nhập toàn cầu.Câu 3 trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2Muốn làm cho ý kiến bình luận có sức thuyết phục người đọc [người nghe] thì phải nắm vững kĩ năng bình luận.Câu 4 trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2Con người dám và có kĩ năng tham gia bình luận để trở thành người có ích cho xã hội. Muốn có các cuộc tranh luận có hiệu quả, bổ ích chúng ta cần thành thạo kĩ năng bình luận.Câu 1 trang 72 SGK Ngữ văn 11 tập 2a] Vì người đọc, người nghe không thế tiếp nhận và càng không thể tiếp nhận một cách hứng thú những lời bình luận về một hiện tượng [vấn đề] một khi họ còn mơ hồ chưa rõ về chính cái hiện tượng [vấn đề] được đưa ra bình luận đó.
b] Nên trình bày hiện tượng [vấn đề] cần bình luận rõ ràng, trung thực.Câu 2 trang 72 SGK Ngữ văn 11 tập 2– Tình trạng hút thuốc lá trong học sinh=> Học sinh có quyền tự do cá nhân riêng, nhưng phải phù hợp với nội quy của trường học, nếu trường học quy định không cho học sinh hút thuốc trong trường học thì các em học sinh nên tôn trọng và tuân thủ.– Lũ ở Đồng Tháp Mười có phải chỉ là tai họa?=> Lũ lớn ở Đồng Tháp Mười gây ra nhiều khó khăn trong đời sống, sinh hoạt của người dân. Tuy nhiên khi địa phương này không có lũ hoặc lũ muộn lại ảnh hưởng nhiều tới công việc sản xuất vào mùa lũ của nhiều người dân sống bằng chăn nuôi, đánh bắt thủy sản trên địa bàn.Câu 3 trang 72 SGK Ngữ văn 11 tập 2Cả 3 câu trên đều đúng khi nói về bàn về vấn đề, hiện tượng nào đó. Đọc tài liệu tổng hợp bổ sung thêm phần soạn văn lớp 11 nâng cao bài Thao tác lập luận bình luận để các em học sinh học chương trình cơ bản có thêm nhiều tài liệu tham khảo, mở rộng kiến thức.Câu 1. Đọc kĩ bài văn ngắn Thời gian nhàn rỗi để trả lời bốn câu hỏi :a] Văn bản bình luận về thời gian nhàn rỗi đối với đời sống con người, trong đó khẳng định thời gian nhàn rỗi cực kì quan trọng.b] Trước khi tìm hiểu cách nêu vấn đề bình luận như thế nào, cần hiểu rõ yêu cầu của hai chữ “bình luận”. Bình luận là bàn bạc và đánh giá về sự đúng sai, hay dở, lợi hại của một hiện tượng đời sống. Ở đây là bàn bạc, đánh giá về thời gian nhàn rỗi.Vì vậy nêu vấn đề bình luận là khẳng định giá trị của thời gian nhàn rỗi.Có thể có nhiều cách bình luận về vấn đề này, nhưng bài viết tập trung vào một khía cạnh: thời gian nhàn rỗi gắn với đời sống riêng của mỗi người, với nhu cầu tu dưỡng, giao tiếp, hoạt động văn nghệ, thể thao, tự học,… giúp con người phát triển năng lực, cá tính, văn hoá,…c] Bài viết khẳng định ý nghĩa của thời gian nhàn rỗi. Hãy cho biết cách sử dụng thời gian đó đối với mỗi người.d] Kết luận, bài viết liên hệ thực tế, đề ra yêu cầu mọi người và xã hội hãy quan tâm tới thời gian nhàn rỗi.Câu 2. Lập dàn ý bình luận ý kiến: “Đời người quý nhất là sự sống”. Yêu cầu của bình luận là bàn bạc, đánh giá ý kiến về mặt đúng sai, tốt xấu, lợi hại. Vậy muốn bình luận trước hết phải tìm hiểu ý kiến ấy có nội dung gì, thế nào là “sự sống”, thế nào là “quý”, cách “quý” của mỗi người lại khác nhau thì đánh giá như thế nào. Từ cách hiểu đó mà tiến hành bình luận.“Đời người quý nhất là sự sống” là một chân lí hiển nhiên: ai cũng chỉ sống có một lần, sống hơn chết, sinh ra ở đời không ai muốn chết, vậy đó là một chân lí ai cũng biết.Tuy nhiên, đi sâu vào nội dung mới thấy có nhiều vấn đề nảy sinh. Có phải mọi sự sống, cách sống đều quý như nhau hay không? Ví dụ sống mà ốm đau, bệnh tật, sống mà tầm thường, thậm chí làm hại người khác, phạm tội ác thì thế nào. Sống thế nào cho có hạnh phúc, có ý nghĩa ở trên đời là vấn đề đặt ra bức thiết cho mỗi người. Đó đều là những vấn đề cần bàn bạc để thấy rõ “đời người quý nhất là sự sống”.Theo gợi ý này, học sinh có thể suy nghĩ thêm và lập dàn ý bình luận.Câu 3. Bình luận câu thơ Hồ Xuân Hương− Câu thơ của nữ sĩ cho thấy thái độ coi thường “sự anh hùng” của tướng Sầm Nghi Đống. Cần tìm hiểu để biết Sầm Nghi Đống là ai, tại sao có đền thờ để hiểu cái “sự anh hùng” của ông ta.− Câu thơ tỏ chí không thua “phận làm trai” của một phụ nữ dưới xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ.Câu 4. Bình luận ý kiến của nhà triết học Anh Ph. Bê-cơn về đọc sách. Có thể nhận định, đánh giá ý kiến đó theo các phương diện sau :− Một ý kiến sâu sắc [sâu sắc như thế nào ?].− Một ý kiến thú vị [lí luận mà đọc thấy thú vị thì nó phải như thế nào ?].− Một ý kiến bổ ích [bổ ích đối với ai, như thế nào ?].
Xem thêm: Đa Phương Tiện Là Gì Tin Hoc 9, Sgk Tin Học 9
Bình luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc [người nghe] tán đồng với nhận xét, đánh giá, bàn luận của mình về một hiện tượng [vấn đề] trong đời sống hoặc trong văn học.Có nhiều cách bình luận. Nhưng dù theo cách nào thì người bình luận cũng phải:- Trình bày rõ ràng, trung thực hiện tượng [vấn đề] được bình luận.- Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.- Có những lời bàn sâu rộng về chủ đề bình luận.-/-Trên đây là những gợi ý trả lời câu hỏi soạn văn 11 bài Thao tác lập luận bình luận với đầy đủ các yêu cầu của các em học sinh. Hi vọng các em có thể tự soạn bài Thao tác lập luận bình luận của bản thân thật đúng và hữu ích khi làm văn nghị luận sau này.
Video hướng dẫn giải
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Phần I
Video hướng dẫn giải
Câu 1 [trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
- Bình luận trong các trường hợp trên nhằm đưa ra những ý kiến nhận xét, đánh giá, bàn luận về sự đúng/sai, hay/dở, lợi/hại của vấn đề.
Câu 2 [trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
a. Phân tích ngữ liệu “Xin lập khoa luật” của Nguyễn Trường Tộ [Ngữ văn 11, tập 1]
- Tác giả có ý thức tranh luận với quan niệm cho rằng việc lập khoa luật là không cần thiết
- Tác giả đã nêu ra vấn đề đúng, sai của đời sống và bàn bạc rất sâu. Theo đó vua chúa thống trị đất nước đều phải dựa vào luật, và thực hiện theo luật.
- Nhằm mục đích thuyết phục triều đình cho mở khoa luật.
b. Nguyễn Trường Tộ có lý do để đề nghị lập khoa luật bởi lúc bấy giờ, ai nấy đều đã thống nhất rõ ràng muốn trị nước thì phải dựa vào luật chứ không phải vào những lời nói suông trên giấy về trung hiếu hay lễ nghĩa, rằng luật pháp là công bằng và cũng là đạo đức.
c. Đoạn trích Xin lập khoa luật của Nguyễn Trường Tộ là một đoạn lập luận bình luận
- Vì nó thể hiện rõ tính chất đề xuất vấn đề đồng thời nhận xét đánh giá giúp người đọc, người nghe hiểu, tán đồng với đề xuất của tác giả.
Câu 3 [trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
* Giải thích:
- Như vậy mới nắm vững được cách tổ chức luận cứ, luận điểm ⇒đạt tới mục đích đặt ra.
- Để vận dụng trong quá trình trình bày ⇒ tạo sự lôi cuốn, thuyết phục.
Câu 4 [trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
- Con người cần thiết bình luận, dám bình luận: để thể hiện chính kiến, quan điểm của mình và thuyết phục được người nghe về những vấn đề đó.
- Phải nắm kĩ năng bình luận thì bình luận hấp dẫn, lôi cuốn, thuyết phục khách quan.
Phần II
Video hướng dẫn giải
Có nhiều cách bình luận. Nhưng dù theo cách nào thì người bình luận cũng phải:
- Trình bày rõ ràng, trung thực hiện tượng [vấn đề] được bình luận.
- Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.
- Có những lời bàn sâu rộng về chủ đề bình luận.
Luyện tập
Video hướng dẫn giải
Câu 1 [trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
Nhận xét như vậy là sai vì
- Về mục đích bình luận hoàn toàn khác giải thích và chứng minh
+ Giải thích giúp người đọc hiểu về một vấn đề nào đó chưa biết
+ Chứng minh giúp người đọc tin về một vấn đề được nêu ra
+ Bình luận là bày tỏ quan điểm, thuyết phục mọi người đồng ý trước ý kiến của bản thân
- Bình luận cũng không phải giải thích, chứng minh cộng lại. Có chăng người ta chỉ sử dụng giải thích, chứng minh trong qúa trình thực hiện bình luận. Ta coi đó là thao tác hỗ trợ.
Câu 2 [trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
Đoạn trích có dùng thao tác bình luận, vì có nêu ra:
* Vấn đề bình luận: nguyên nhân và hậu quả của tai nạn gian thông.
* Giải quyết vấn đề:
- Dùng lí lẽ:
+ “Thần chết đã … đường phố”
+ “Những kẻ … giao thông”
+ “Những kẻ đầu …. khoái cảm”.
- Chỉ ra nguyên nhân:
+ Hạn chế khách quan.
+ Hạn chế chủ quan: ý thức tham gia giao thông còn non kém.
- Dẫn chứng:
+ “Theo thống kê của UNICEF…. Xe máy”
+ Họ là lực lượng lao động lớn của đất nước. Lực lượng ấy phải gánh lấy trách nhiệm công dân và gia đình.
=> Đánh giá vấn đề.
* Tác giả đã đưa ra lời bàn:
- Vấn đề an toàn giao thông là hạnh phúc, là cơ hội gặt hái thành công để hội nhập, là thể hiện thái độ mến khách.
- Hành động cần có:
+ Tự điều chỉnh mình.
+ Tự cứu mình và cứu người.
+ Cần một chương trình truyền thông hiệu quả để lưỡi hái tử thần không còn nghênh ngang trên đường phố.
=> Bàn bạc, mở rộng vấn đề.
Câu 3 [trang 74 SGK Ngữ văn 11 tập 2]
Bài “xin lập khoa luật” chúng ta còn có thể bình luận thêm
- Nêu vai trò của pháp luật đối với xã hội ta hiện nay.
+ Làm cho mọi người hiểu được pháp luật và làm theo pháp luật
+ Để xây dựng xã hội thực sự văn minh, công bằng
- Làm thế nào để có luật nghiêm và làm tốt việc giáo dục pháp luật trong xã hội
+ Đặt ra luật pháp và hoàn chỉnh bộ luật. Luật pháp phải xuất phát từ hiện thực và nguyện vọng của nhân dân
+ Mọi người phải có ý thức sống và làm theo pháp luật. Đặc biệt nêu cao tinh thàn gương mẫu của mọi người, mọi ngành, mọi tổ chức trong việc chấp hành pháp luật.
Loigiaihay.com