Ví dụ 1. Cách đây 8 năm tổng tuổi của tổng của hai chị em là 24 tuổi. Hiện nay tuổi em bằng 3/5 tuổi chị. Tìm tuổi của mỗi người hiện nay.
Hướng dẫn giải:
Sau mỗi năm, mỗi người tăng lên 1 tuổi nên tổng số tuổi của hai chị em hiện nay là:
24 +8 x 2 = 40 [tuổi]
Ta có sơ đồ:
Tuổi em hiện nay là:
40 : [3+5] x 3 = 15 [tuổi]
Tuổi chị hiện nay là:
40 – 15 = 25 [tuổi]
Đáp số: Chị 25 tuổi và em 15 tuổi.
Ví dụ 2. Hai năm trước tổng số tuổi của hai cô cháu bằng 50 tuổi. Hiện nay 2 lần tuổi cô bằng 7 lần tuổi cháu. Tìm tuổi của mỗi người hiện nay.
Hướng dẫn gỉai. Sau mỗi năm, mỗi người tăng lên 1 tuổi nên tổng số tuổi của hai cô cháu hiện nay là:
50 + 2 x 2 = 54 [tuổi]
Ta có sơ đồ biểu thị tuổi cô và cháu hiện nay:
Tuổi cháu hiện nay là:
54 : [7 + 2] x 2 = 12 [tuổi]
Tuổi cô hiện nay là:
54 – 12 = 42 [tuổi]
Đáp số: Cô 42 tuổi và cháu 12 tuổi
Ví dụ 3. Hiện nay tổng số tuổi của hai chị em bằng 12 tuổi. Đến khi tuổi em bằng tuổi chị hiện nay thì tuổi chị bằng 5/3 tuổi em. Tìm tuổi của mỗi người hiện nay.
Hướng dẫn giải:
Vì hiệu số tuổi hai người không thay đổi theo thời gian nên ta có sơ đồ sau:
Tuổi em hiện nay: 12 : [3+1] = 3 [tuổi]
Tuổi chị hiện nay là: 12 – 3 = 9 [tuổi]
Đáp số: Chị 9 tuổi và em 3 tuổi.
DẠNG 2. CHO BIẾT HIỆU VÀ TỈ SỐ TUỔI CỦA HAI NGƯỜI
Loại 1. Cho biết hiệu số tuổi của hai người.
Ví dụ 4. Năm nay anh 17 tuổi và em 8 tuổi. Hỏi cách đây mấy năm thì tuổi anh gấp 4 lần tuổi em?
Hướng dẫn giải:
Hiệu số tuổi của anh và em là: 17 – 8 = 9 [tuổi]
Vì hiệu số tuổi của hai anh em không đổi theo thời gian nên theo đề bài ta có sơ đồ biểu thị tuổi anh và em khi tuổi anh gấp 4 lần tuổi em:
Tuổi em khi tuổi anh gấp 4 lần tuổi em là:
9 : [4 – 1] = 3 [tuổi]
Thời gian từ khi tuổi anh gấp 4 lần tuổi em cho đến nay là:
8 – 3 = 5 [năm]
Đáp số: 5 năm
Ví dụ 5: Cách đây 5 năm em 5 tuổi và kém chị 6 tuổi. Hỏi sau bao nhiêu năm nữa thì 3 lần tuổi chị bằng 4 lần tuổi em?
Hướng dẫn giải:
Tuổi em hiện nay là: 5 + 5 = 10 [tuổi]
Vì hiệu số tuổi của hai chị em không thay đổi theo thời gian nên theo đề bài ta có sơ đồ biểu thị tuổi của hai chị em khi. 3 lần tuổi chị bằng 4 lần tuổi em :
Tuổi em khi 3 lần tuổi chị bằng 4 lần tuổi em là:
6 : [4 – 3] x 3 = 18 [tuổi]
Thời gian từ nay cho đến khi 3 lần tuổi chị bằng 4 lần tuổi em là:
18 – 10 = 8 [năm]
Đáp số: 8 năm
Loại 2. Phải gỉai một bài toán phụ để tìm hiệu số tuổi của hai người.
Cách giải:
Trước hết, ta phải giải bài toán phụ để tìm hiệu số tuổi hai người.
Sau đó giải như loại 1.
Ví dụ 6. Cách đây 8 năm tuổi mẹ gấp 7 lần tuổi con và tổng số tuổi của hai mẹ con lúc đó bằng 32 tuổi. Hỏi sau mấy năm nữa thì tuổi mẹ gấp 2 lần tuổi con?
Hướng dẫn giải:
Ta có sơ đồ tuổi của hai mẹ con cách đây 8 năm:
Tuổi mẹ cách đây 8 năm là: 32 : [7 + 1] = 4 [tuổi]
Mẹ hơn con số tuổi là: 4 x [7 – 1] = 24 [tuổi]
Tuổi con hiện nay là: 4 + 8 = 12 [tuổi]
Vì hiệu số tuổi của hai mẹ con không thay đổi theo thời gian nên theo đề bài ta có sơ đồ biểu thị tuổi mẹ và tuổi con khi mẹ gấp 2 lần tuổi con:
Tuổi con khi tuổi mẹ gấp 2 lần tuổi con là:
24 : [2 – 1] = 24 [tuổi]
Thời gian từ nay cho đến khi tuổi mẹ gấp 2 lần tuổi con là:
24 – 12 = 12 [năm]
Đáp số: 12 năm.
Loại 3. Cho biết tỉ số tuổi của hai người ở hai thời điểm khác nhau.
Ví dụ 7. Anh hơn em 8 tuổi. Khi tuổi anh bằng tuổi em hiện nay thì tuổi anh gấp 3 lần tuổi em. Tìm tuổi của mỗi người hiện nay.
Hướng dẫn giải:
Vì hiệu số tuổi của hai người không thay đổi theo thời gian nên ta có sơ đồ sau:
Tuổi em hiện nay là: 8 : [5 – 3] x 3 = 12 [tuổi]
Tuổi anh hiện nay là: 12 + 8 = 20 [tuổi]
Đáp số: Anh 20 tuổi, em 12 tuổi
Ví dụ 8. Năm nay tuổi cha gấp 4 lần tuổi con. Sau 20 năm nữa tuổi cha gấp đôi tuổi con. Tính tuổi của mỗi người hiện nay.
Hướng dẫn giải: Ta có sơ đồ sau:
Theo sơ đồ, ta có 20 năm gấp 2 lần tuổi con hiện nay.
Tuổi con hiện nay là: 20 : 2 = 10 [tuổi]
Tuổi cha hiện nay là: 10 x 4 = 40 [tuổi]
Đáp số: Con 10 tuổi, cha 40 tuổi.
DẠNG 3. CHO BIẾT TỔNG VÀ HIỆU SỐ TUỔI CỦA HAI NGƯỜI
Ví dụ 9. Tính tuổi cô, tuổi cháu, biết rằng 2 lần tuổi cô hơn tổng số tuổi của hai cô cháu là 18 tuổi và hiệu số tuổi của hau cô cháu hơn tuổi cháu là là 6 tuổi
Hướng dẫn giải: Ta có sơ đồ sau:
Nhìn vào sơ đồ ta thấy cô hơn cháu 18 tuổi.
Ta có sơ đồ sau:
Tuổi cháu là: 18 – 6 = 12 [tuổi]
Tuổi cô là: 12 + 18 = 30 [tuổi]
Đáp số: Cô 30 tuổi, cháu 12 tuổi.
DẠNG 4. CÁC BÀI TOÁN TÍNH TUỔI VỚI CÁC SỐ THẬP PHÂN
Cách giải: Cần dẫn dắt để đưa bài toán về tính tuổi với các số tự nhiên, sau đó ta áp dụng các phương pháp đã trình bày ở trên để giải.
Ví dụ 10. Tuổi ông năm nay gấp 4,2 lần tuổi cháu. 10 năm về trước, tuổi ông gấp 10,6 lần tuổi cháu. Tính tuổi ông, tuổi cháu hiện nay.
Gỉai: Coi tuổi cháu hiện nay là 1 phần thì tuổi ông hiện nay là 4,2 phần.
Năm nay ông hơn cháu là:
4,2 – 1 = 3,2 [lần tuổi cháu hiện nay]
Gọi tuổi cháu 10 năm trước là 1 phần thì tuổi ông là 10,6 phần
10 năm trước ông hơn cháu:
10,6 – 1 = 9,6 [lần tuổi cháu lúc đó]
Vì hiệu số tuổi của hai ông cháu không thay đổi theo thời gian nên 3,2 lần tuổi cháu hiện nay bằng 9,6 lần tuổi cháu cách đây 10 năm.
Vậy tuổi cháu hiện nay gấp:
9,6 : 3,2 = 3 [lần tuổi cháu 10 năm trước]
Ta có sơ đồ sau:
Tuổi cháu hiện nay là: 10 : [3 – 1] x 3 = 15 [tuổi]
Tuổi ông hiện nay là: 15 x 4,2 = 63 [tuổi]
Đáp số: ông 63 tuổi, cháu 15 tuổi.
BÀI TẬP TỰ LUYỆN.
Bài 1. Hiện nay tổng số tuổi của hai anh em bằng 22 tuổi. Khi tuổi anh bằng tuổi em hiện nay thì tuổi anh gấp 4 lần tuổi em. Tìm tuổi của mỗi người hiện nay
Bài 2. Tuổi cháu hiện nay gấp 3 lần tuổi cháu khi tuổi cô bằng tuổi cháu hiện nay. Đến khi tuổi cháu bằng tuổi cô hiện nay thì tổng số tuổi của hai cô cháu bằng 96 tuổi. Tìm tuổi của mỗi người hiện nay.
Bài 3. Hiện nay tuổi mẹ hơn 5 lần tuổi con là 3 tuổi. Đến khi tuổi con bằng tuổi mẹ hiện nay thì tổng số tuổi của hai mẹ con bằng 79 tuổi. Tìm tuổi của mỗi người hiện nay.
Bài 4. Cách đây 2 năm con 5 tuổi và kém cha 30 tuổi. Hỏi sau bao nhiêu năm nữa thì tuổi cha gấp 3 lần tuổi con?
Bài 5. Mẹ sinh con năm 28 tuổi. Tổng số tuổi của hai mẹ con năm nay bằng 38 tuổi. Hỏi sau mấy nữa thì tuổi con bằng 5/12 tuổi mẹ?
Bài 6. Chị năm nay 27 tuổi. Trước đây, khi tuổi chị bằng tuổi em hiện nay thì tuổi chị gấp 2 lần tuổi em. Tìm tuổi em hiện nay.
Bài 7. Trước đây 5 năm tuổi ba mẹ con cộng lại bằng 58 tuổi. Sau đây 5 năm mẹ hơn chị 25 tuổi và hơn em 31 tuổi. Tính tuổi của mỗi người hiện nay.
Bài 8. Cháu hỏi bà: “Bà ơi, năm nay bà bao nhiêu tuổi ạ?”. Bà trả lời: “Năm nay, tuổi bà gấp 4,2 lần tuổi cháu. 10 năm trước tuổi bà gấp 10,6 lần tuổi bà. Bà ước gì sống đến 100 tuổi để thấy cháu bà thành đạt !”. Bạn hãy tính tuổi cháu hiện nay [biết rằng tuổi của bà và cháu đều là số tự nhiên]
MỘT SỐ BÀI TOÁN
Bài 1. Hiện nay anh hơn em 5 tuổi. Hỏi sau vài năm nữa khi em 10 tuổi thì anh bao nhiêu tuổi?
Giải:
Mỗi năm Anh tăng 1 tuổi, em cũng tăng 1 tuổi. Hiện nay anh hơn em 5 tuổi thì đến khi em 10 tuổi thì anh vẫn hơn em 5 tuổi.
Lúc đó tuổi anh là: 10 + 5 = 15 [tuổi]
Đáp số: 15 tuổi
Bài 2. Năm nay con 8 tuổi, mẹ 32 tuổi. Hỏi trước đây 2 năm tuổi mẹ cộng với tuổi con là bao nhiêu?
Giải:
Trước đây 2 năm tuổi con là: 8 – 2 = 6 [tuổi]
Trước đây 2 năm tuổi mẹ là: 32 – 2 = 30 [tuổi]
Trước đây 2 năm tuổi mẹ cộng với tuổi con là:
6 + 30 = 36 [tuổi]
Đáp số: 36 tuổi
Bài 3. Hiện nay tuổi ông và tuổi cháu cộng lại là 76 tuổi. Hỏi sau 3 năm nữa, tuổi ông và tuổi cháu cộng lại là bao nhiêu tuổi?
Giải: Sau 3 năm nữa ông thêm 3 tuổi và cháu cũng thêm 3 tuổi. Do đó sau 3 năm nữa tổng số tuổi của ông và cháu là:
76 + 3 + 3 = 82 [tuổi]
Đáp số: 82 tuổi
Bài 4. Trước đây 3 năm, Tùng 7 tuổi. Hỏi sau đây 3 năm, Tùng bao nhiêu tuổi?
Giải:
Trước đây 3 năm, Tùng 7 tuổi, vậy tuổi Tùng hiện nay là:
7 + 3 = 10 [tuổi]
Tuổi Tùng sau đây 3 năm là:
10 + 3 = 13 [tuổi]
Đáp số: 13 tuổi.
Bài 5. Hiện nay Mai 7 tuổi, Hoa 10 tuổi, Hồng 9 tuổi. Đến khi bạn Mai bằng tuổi Hồng hiện nay thì tổng số tuổi của ba bạn là bao nhiêu?
Giải:
Hiện nay tổng số tuổi ba bạn là:
7 + 10 + 9 = 26 [tuổi]
Hiện nay Mai 7 tuổi, Hồng 9 tuổi vậy khi Mai bằng tuổi Hồng thì mỗi bạn thêm số tuổi là:
9 – 7 = 2 [tuổi]
Vậy sau hai năm nữa tổng số tuổi của ba bạn là:
26 + 2 + 2 + 2 = 32 [tuổi]
Đáp số: 32 tuổi.
Bài 6. Lúc ông 60 tuổi thì mẹ 30 tuổi và tuấn mới có 5 tuổi. Năm nay mẹ 35 tuổi. Hỏi năm nay ông bao nhiêu tuổi, Tuấn bao nhiêu tuổi?
Giải:
Từ lúc mẹ ba mươi tuổi đến bây giờ 35 tuổi, mẹ đã tăng thêm một số tuổi là:
35 – 30 = 5 [tuổi]
Khi đó ông và Tuấn mỗi người cũng tăng thêm 5 tuổi.
Tuổi ông bây giờ là: 60 + 5 = 65 [tuổi]
Tuổi Tuấn bây giờ là: 5 + 5 = 10 [tuổi]
Đáp số: 10 tuổi.
Bài 7. Mai hơn Tùng 2 tuổi và kém Hải 2 tuổi. Đào hơn Mai 3 tuổi. Hỏi ai nhiều tuổi nhất? Ai ít tuổi nhất? Người nhiều tuổi nhất hơn người ít tuổi nhất là mấy tuổi?
Giải:
Theo sơ đồ: Đào nhiều tuổi nhất. Tùng ít tuổi nhất.
Đào hơn Tùng một số tuổi là:
3 + 2 = 5 [tuổi]
Đáp số: 5 tuổi
BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1: Hiện nay bố Lan 38 tuổi còn ông nội Lan 64 tuổi. Hãy tính tổng số tuổi của ông nội Lan và bố Lan khi tuổi ông nội Lan bằng tuổi bố Lan hiện nay?
Gợi ý: Từ tuổi của bố Lan và ông Nội ta tính được hiệu số tuổi của ông nội và bố.
Khi ông nội Lan bằng tuổi bố Lan hiện nay thì ông nội 38 tuổi, từ đó ta tính được tuổi bố khi đó.
Câu 2: Hiện nay Nam 15 tuổi, bố Nam 42 tuổi. Tuổi của ông nội Nam bằng tổng số tuổi của 2 bố con Nam sau 8 năm nữa. Tính tuổi của ông nội Nam hiện nay?
Câu 3: Hiện nay anh 21 tuổi, em 15 tuổi. Hãy tính tổng số tuổi của hai anh em khi tuổi em bằng tuổi anh hiện nay?
Câu 4: Năm nay Hoa 6 tuổi. Mẹ Hoa hơn Hoa 26 tuổi. Hỏi khi tuổi Hoa bằng tuổi mẹ hiện nay thì lúc đó tổng số tuổi của hai mẹ con Hoa là bao nhiêu?
Câu 5: Hiện nay con 8 tuổi, mẹ 33 tuổi. Tính tổng số tuổi của hai mẹ con sau 4 năm nữa.
Câu 6: Khi con 8 tuổi thì mẹ 35 tuổi. Tính tổng số tuổi 2 mẹ con khi con 20 tuổi.
Câu 7: Năm nay Hà 6 tuổi, An 7 tuổi, Tâm 9 tuổi. Đến khi tuổi Hà bằng tuổi của Tâm hiện nay thì lúc đó tổng số tuổi của 3 bạn là bao nhiêu tuổi?
Câu 8: Năm nay, An kém ông số tuổi bằng số lớn nhất có hai chữ số mà tích hai chữ số của nó bằng 16. Vậy 8 năm sau, An kém ông bao nhiêu tuổi?
Câu 9: Hiện nay tuổi của bố em là 40 tuổi còn tuổi của bà nội em là 60 tuổi. Tính tổng số tuổi của bố em và bà nội em cách đây 10 năm.
Câu 10: Hiện nay Minh 10 tuổi, mẹ Minh 30 tuổi. Tuổi bà ngoại Minh bằng tổng số tuổi của 2 mẹ con Minh sau 7 năm nữa. Tính tuổi của bà ngoại Minh hiện nay?