Cách làm bài toán chia thế vật lý 9 năm 2024
|
Thầy Nguyễn Quyết Thắng – Giáo viên môn Vật lý tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI chỉ ra các bước giúp học sinh lớp 9 ghi trọn điểm số các bài liên quan đến định luật Ôm. Show Định luật Ôm là kiến thức cơ bản và quan trọng trong các bài toán về dòng điện một chiều. Nó là cầu nối, mối quan hệ giữa dòng điện và hiệu điện thế thông qua điện trở của dây dẫn. Định luật Ôm còn được áp dụng trong việc giải các bài toán về mạch điện: đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song và đoạn mạch hỗn hợp… Nắm vững kiến thức và các dạng bài tập vận dụng định luật Ôm, kỹ năng giải mạch điện trong chương trình lớp 9 sẽ là tiền đề quan trọng để sau này học kiến thức về dòng điện một chiều chương trình Vật lý lớp 11 ở bậc THPT và thi THPT Quốc gia. Đối với dạng bài tập này, để đạt điểm tối đa khi làm bài, học sinh cần ghi nhớ các công thức cơ bản sau: 3 dạng bài tập vận dụng định luật ôm, gồm: Dạng bài đoạn mạch nối tiếp; đoạn mạch song song và đoạn mạch hỗn hợp. Học sinh có thể tham khảo ví dụ và có lời giải chi tiết dưới đây để hiểu rõ hơn các dạng bài này. 5 bước giải bài tập vận dụng định luật ômĐể đạt điểm tối đa khi giải các dạng bài tập vận dụng định luật Ôm, học sinh cần làm theo các bước sau đây: Bước 1: Đọc kỹ đề bài, tóm tắt và ký hiệu chính xác các đại lượng Bước 2: Phân tích sơ đồ mạch điện, vẽ lại mạch nếu cần Bước 3: Phân tích nội dung Vật lý của các dữ kiện đã cho, xác định hướng giải bài toán. Bước 4: Viết các biểu thức, lập phương trình (nếu cần) Bước 5: Thay số và tính kết quả (lưu ý đơn vị). Sau đó kiểm tra lại kết quả. Ngoài ra các em học sinh có thể tham khảo thêm bài viết: Các dạng bài về định luật Ôm Những lỗi hay gặp khi làm bài định luật ÔmHọc sinh thường mắc phải khi khi làm dạng bài này như: nhầm lẫn tên gọi, ký hiệu cũng như đơn vị của các đại lượng trong công thức; từ đó, tóm tắt bài toán sai dẫn đến lời giải cũng sai. Để không mắc phải lỗi này, học sinh cần nhớ chính xác tên gọi, ký hiệu cũng như đơn vị của từng đại lượng. Thầy Nguyễn Quyết Thắng lưu ý học sinh về những lỗi sai thường gặp khi giải bài tập vận dụng định luật Ôm. Một lỗi nữa là sử dụng nhầm công thức của đoạn mạch nối tiếp cho đoạn mạch song song hoặc ngược lại. Để hạn chế lỗi này, học sinh cần biết cách phân loại mạch điện và nắm vững mối liên hệ giữa các đại lượng trong mỗi loại mạch để sử dụng công thức chính xác và hiệu quả. Cụ thể: – Mạch nối tiếp chìa khóa là cường độ dòng điện (I bằng nhau) – Mạch song song chìa khóa là hiệu điện thế (U bằng nhau) – U và I là 2 đại lượng tỷ lệ thuận với nhau. Còn điện trở của dây dẫn là không đổi (nếu dây dẫn không đổi). Thầy Thắng nhấn mạnh, việc tích lũy kiến thức nền tảng thật tốt trong quá trình học cũng như luyện tập thường xuyên để trau dồi kỹ năng, kinh nghiệm làm bài là điều học sinh cần lưu ý để có thể ghi điểm đối với dạng kiến thức này. Học sinh có thể tìm hiểu thêm về lý thuyết và các dạng bài tập vận dụng định luật Ôm tại đây Để giảm áp lực học và ôn thi năm lớp 9, các bạn học sinh 2k5 hãy tham khảo ngay Chương trình Học Tốt tại HOCMAI. Khóa học giúp trang bị đầy đủ kiến thức bám sát chương trình sách giáo khoa cũng như các kỹ năng làm bài thi, giúp bạn nhanh chóng nắm chắc, củng cố kiến thức cơ bản đối các môn học trong năm học lớp 9, tự tin ôn luyện thi vào 10. Để học tốt môn Vật Lí lớp 9, loạt bài Lý thuyết và Bài tập trắc nghiệm Vật Lí 9 có đáp án được biên soạn theo từng bài học giúp bạn học tốt môn Vật Lí lớp 9 hơn. Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS. Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube: Loạt bài Lý thuyết - Bài tập Vật Lý 9 có đáp án của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung chương trình Vật Lý lớp 9. Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn. Bài viết Phương pháp giải bài tập về máy biến thế với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Phương pháp giải bài tập về máy biến thế. Phương pháp giải bài tập về máy biến thế cực hayQuảng cáo Phương phápHọc sinh cần nhớ và nắm được các công thức tính hao phí khi truyền tải điện năng, hiệu suất truyền tải điện năng. 1. Máy biến thế Khi đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu cuộn dây sơ cấp của một máy biến thế thì ở hai đầu của cuộn dây thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều. Không thể dùng dòng điện một chiều không đổi (dòng điện một chiều) để chạy máy biến thế được. Tỉ số hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến thế bằng tỉ số giữa số vòng của các cuộn dây đó. Hiệu suất của máy biến thế rất lớn, coi như 100% 2. Tác dụng của máy biến thế Nếu số vòng dây ở cuộn sơ cấp (đầu vào) lớn hơn số vòng dây ở cuộn thứ cấp (đầu ra) máy gọi là máy hạ thế. Nếu số vòng dây ở cuộn sơ cấp nhỏ hơn số vòng dây ở cuộn thứ cấp thì gọi là máy tăng thế. Ở 2 đầu đường dây tải điện về phía nhà máy điện đặt máy tăng thế để giảm hao phí về nhiệt trên đường dây tải, ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ thế xuống bằng HĐT định mức của các dụng cụ tiệu thụ điện
Ví dụ minh họaQuảng cáo Ví dụ 1 : Khi nói về máy biến thế, phát biểu nào sau đây SAI.
Lời giải: Đáp án C Máy biến thế có hiệu suất rất cao. Ví dụ 2 : Khi truyền tải điện năng, để giảm hao phí truyền tải thì ở nơi truyền đi cần lắp
Lời giải: Đáp án A Để giảm hao phí trong quá trình truyền tải điện năng thì người ta cần tăng điện áp ở nơi truyền, vì vậy ở đó cần lắp máy biến thế tăng điện áp Ví dụ 3 : Một máy hạ thế được dùng để nạp ắc quy. Hiệu điện thế giữa hai đầu dây cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp của một máy biến thế lần lượt là 220V và 12V. Nếu số vòng dây cuộn sơ cấp là 440 vòng, thì số vòng dây cuộn thứ cấp là bao nhiêu? Lời giải: Áp dụng công thức Số vòng dây cuộn thứ cấp là: Đs 24 vòng Bài tập trắc nghiệmQuảng cáo Câu 1: Với hai cuộn dây có số vòng dây khác nhau ở máy biến thế thì
Lời giải: Đáp án D Cả hai cuộn đều có thể là cuộn sơ cấp hoặc thứ cấp. Dòng điện được đưa vào cuộn nào thì cuộn đó là cuộn sơ cấp, cuộn còn lại là cuộn thứ cấp. Câu 2: Một máy biến thế có số vòng dây cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp lần lượt là 1000 vòng và 2000 vòng. Hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn dây sơ cấp là 220V. Hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp là:
Lời giải: Đáp án A Áp dụng công thức Hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp là: Quảng cáo Câu 3: Gọi n1, n2 lần lượt là số vòng dây cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp; U1, U2 là hiệu điện thế giữa hai đầu dây cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp của một máy biến thế ta có biểu thức KHÔNG đúng là Lời giải: Đáp án B Áp dụng công thức Với n1, n2 là số vòng dây cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp. U1, U2 là hiệu điện thế giữa hai đầu dây cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp của một máy biến thế Câu 4: Để giảm hao phí truyền tải điện năng, người ta lắp thêm một máy biến thế ở nơi phát. Để nâng hiệu điện thế từ U = 25kV lên đến hiệu điện thế U = 500kV, thì phải dùng máy biến thế có tỉ số giữa số vòng dây của cuộn sơ cấp và số vòng dây của cuộn thứ cấp là
Lời giải: Đáp án D Hiệu điện thế ở cuộn sơ cấp và thứ nấp lần lượt là 25kV và 500kV. Áp dụng công thức Tỉ số giữa số vòng dây của cuộn sơ cấp và số vòng dây của cuộn thứ cấp là Câu 5: Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp cưa một máy biến áp lí tượng một điện áp xoay chiều có giá trị không đổi thì hiệu điện thế giữa hai đầu mạch thứ cấp là 100V. Ở cuộn sơ cấp, khi ta giảm bớt đo n vòng dây thì hiệu điện thế giữa hai đầu mạch thứ cấp là U; nếu tăng n vòng dây ở cuộn sơ cấp thì hiệu điện thế giữa hai đầu mạch thứ cấp là 0,5U. Giá trị của U là:
Lời giải: Đáp án B Gọi hiệu điện thế đặt vào cuộn sơ cấp là U1, số vòng dây cuộn sơ cấp ban đầu và thứ cấp là N1 và N2 Ta có: Lấy (1) : (2) => Lấy (1) : (3) => Lấy (4) : (5) => N1 = 3n Thay vào (4) => Bài tập vận dụngCâu 6 : Một máy biến thế gồm có 2 cuộn dây: cuộn thứ nhất có 5000 vòng, cuộn thứ hai 30000 vòng. Máy biến thế đựơc đặt và sử dụng tại nhà máy phát điện. Cuộn dây nào của máy biến thế là cuộn sơ cấp? vì sao? Lời giải: Cuộn thứ nhất của máy biến thế là cuộn sơ cấp Vì tại nhà máy phát điện, máy biến thế sử dụng để tăng hiệu điện thế truyền tải trên đường dây làm giảm hao phí vì tỏa nhiệt trên đường dây. Do đó số vòng dây của cuộn sơ cấp phải nhỏ hơn số vòng dây của cuộn thứ cấp. Câu 7 : Một máy biến áp lí tưởng có hiệu suất bằng 1 được nối vào nguồn điện xoay chiều có điện áp hiệu dụng 5V. Biết số vòng dây của cuộn sơ cấp và thứ cấp là 500 vòng và 1500 vòng. Do cuộn sơ cấp có 20 vòng bị quấn ngược. Điện áp thu được ở cuộn thứ cấp là bao nhiêu? Lời giải: Cuộn sơ cấp cuốn ngược 20 vòng thì cần 20 vòng triệt tiêu. Vậy thì số vòng hoạt động đúng là: 500 – 20.2 = 460 (vòng) Áp dụng công thức Điện áp ở cuộn thứ cấp là: Đs: 16,3V Câu 8 : Người ta truyền tải điện năng từ A đến B, ở A dùng một máy tăng thế và ở B dùng hạ thế, dây dẫn từ A đến B có điện trở 40Ω. Cường độ dòng điện trên dây là 50A, công suất hao phí trên dây bằng 5% công suất tiêu thụ ở B và hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp của mấy hạ thế là 220V. Biết dòng điện và hiệu thế luôn cùng pha và bỏ qua hao phí trên máy biến thế, tỉ số biến đổi của máy hạ thế là: Lời giải: Gọi hiệu điện thế và cường độ dòng điện ở hai đầu cuộn sơ cấp của máy hạ thế là U1 và I1 Do cường độ dòng điện trên dây dẫn là 50A => I1 = 50A Công suất hao phí trên đường dây: Php = I12R = 2500.40 =100000 (W) Theo bài ra ta có Php = 5%PB Công suất tiêu thụ tại B là: PB = Php : 0,05 = 2000000 (W) Công suất tiêu thụ tại B chính bằng công suất của dòng điện tại cuộn thứ cấp và sơ cấp của máy hạ thế. Áp dụng công thức P = U.I => U = P : I Hiệu điện thế hai đầu cuộn sơ cấp máy hạ thế là: 2000000 : 50 =40000 (V) Tỉ số biến đổi của máy hạ thế : Đs: 182 Câu 9 : Một người định cuốn một biến thế từ hiệu điên thế U1 = 110V lên 220V, với số vòng các cuộn ứng với 1,2 vòng/Vôn. Người đó cuốn đúng hoàn toàn cuộn thứ cấp nhưng lại cuốn ngược chiều những vòng cuối của cuộn sơ cấp. Do đó, khi hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn sơ cấp là 110V thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp đo được U2 = 264V. Số vòng dây bị cuốn ngược là bao nhiêu? Lời giải: Theo dự định thì số vòng dây ở hai đầu cuộn sơ cấp là: 110.1,2 = 132 (vòng) Theo dự định thì số vòng dây ở hai đầu cuộn sơ cấp là: 220.1,2 = 264 (vòng) Gọi n là số vòng dây bị cuốn ngược. Ta thấy, cứ n vòng cuốn sai thì cần n vòng triệt tiêu. Vậy thì số vòng hoạt động đúng là N−2n. \=> Số vòng dây hoạt động ở cuộn sơ cấp là 132 -2.n Khi đó ta có Vậy có 11 vòng dây ở cuộn sơ cấp bị cuốn ngược chiều. Câu 10 : Có hai máy biến áp lí tưởng (bỏ qua mọi hao phí) cuộn sơ cấp có cùng số vòng dây nhưng cuộn thứ cấp có số vòng dây khác nhau. Khi đặt điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng U không đổi vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy thứ nhất thì tỉ số giữa hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp và cuộn sơ cấp của máy đó là 1,5. Khi đặt điện áp xoay chiều nói trên vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy thứ hai thì tỉ số đó là 2. Khi cùng thay đổi số vòng dây của cuộn thứ cấp của mỗi máy 100 vòng dây rồi lặp lại thí nghiệm thì tỉ số điện áp nói trên của hai máy là bằng nhau. Tính số vòng dây ở cuộn sơ cấp của hai máy biến thế. Lời giải: Gọi số vòng dây cuộn sơ cấp là N, cuộn thứ cấp là N1 và N2 Theo bài ra ta có \=> N1 = 1,5N \=> N2 = 2N Để hai tỉ số trên bằng nhau ta phải tăng N1 và giảm N2 Do đó \=> N1 + 100 = N2 - 100 1,5N + 100 = 2N - 100 => 0,5N = 200 => N = 400 số vòng dây ở cuộn sơ cấp của hai máy biến thế là 400 vòng Bài tập tự luyệnBài 1: Có thể sử dụng dòng điện một chiều để chạy máy biến thế không? Vì sao? Vì sao hiệu điện thế xuất hiện tại hai đầu cuộn dây thứ cấp là hiệu điện thế xoay chiều? Bài 2: Nếu đặt vào ở hai đầu của một cuộn dây (được gọi là cuộn sơ cấp) một hiệu điện thế xoay chiều vậy thì bóng đèn mắc tại hai đầu cuộn dây kia (được gọi là cuộn thứ cấp) có sáng lên hay không? Tại sao? Bài 3: Cuộn sơ cấp trong một máy biến thế có N1 là 5 000 vòng, cuộn thứ cấp có N2 là 625 vòng. Nối hai đầu cuộn sơ cấp với mạng điện có hiệu điện thế U1 bằng 220V. Hiệu điện thế ở giữa hai đầu cuộn thứ cấp là bao nhiêu? Bài 4: Một máy biến thế gồm cuộn sơ cấp có 500 vòng, cuộn thứ cấp có 40 000 vòng.
Bài 5: Một máy biến thế có hiệu điện thế cuộn sơ cấp là U = 220 V, số vòng của cuộn sơ cấp là 500 vòng, hiệu điện thế cuộn thứ cấp là U = 110 V. Hỏi số vòng của cuộn thứ cấp sẽ là bao nhiêu vòng? Bài 6: Cuộn sơ cấp của máy biến thế có 300 vòng. Muốn tăng hiệu điện thế lên 3 lần thì cuộn thứ cấp của máy biến thế phải quấn bao nhiêu vòng? Có thể dùng máy tăng thế đó làm máy hạ thế được không? Máy này hạ thế được bao nhiêu lần? Bài 7: Cuộn sơ cấp trong một máy biến thế có N1 là 5 000 vòng, cuộn thứ cấp có N2 là 625 vòng. Nối hai đầu cuộn sơ cấp với mạng điện có hiệu điện thế U1 bằng 220 V. Tính dòng điện chạy qua cuộn thứ cấp nếu ta nối hai đầu cuộn thứ cấp cùng với điện trở 137,5 Ω. Xem điện năng không bị mất mát. Bài 8: Người ta dùng một máy biến thế cuộn sơ cấp có 500 vòng, cuộn thứ cấp có 50 000 vòng để tải điện năng có công suất là 1 000 kW từ nhà máy đến nơi tiêu thụ. Hiệu điện thế đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp là 2 000 V và điện trở của đường dây tải điện là 100 Ω.
Bài 9: Máy biến thế dùng để biến đổi hiệu điện thế xoay chiều 110 V lên 220 V. Biết cuộn thứ cấp có 10 000 vòng.
Bài 10: Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 8 000 vòng, cuộn thứ cấp có 400 vòng. Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều 180 V thì ở hai đầu cuộn dây thứ cấp có hiệu điện thế là bao nhiêu? Máy biến thế này là máy tăng thế hay máy hạ thế? Xem thêm các dạng bài tập Vật Lí lớp 9 có đáp án và lời giải chi tiết khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Vật Lí lớp 9 hay khác:
Săn shopee siêu SALE :
ĐỀ THI, GIÁO ÁN, KHÓA HỌC DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 9Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và khóa học dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85 Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS. Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube: Loạt bài Lý thuyết - Bài tập Vật Lý 9 có đáp án của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung chương trình Vật Lý lớp 9. Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn. |
