Khu là cái gì

Khu là cái gì
Bếp xưa. Ảnh: Quỳnh

Giải nghĩa từ "trốôc tru, khu mấn"


Nghệ An và Hà Tĩnh là hai tỉnh miền Trung nơi có nhiều từ ngữ địa phương độc đáo, không phải ai cũng có thể hiểu, khiến nhiều người lần đầu đặt chân đến đây đều bối rối. Trong bài viết này, Nghengu.vn giải thích nghĩa của từ "trốc tru", "khu mấn" và cung cấp thêm cho bạn đọc một số từ ngữ thông dụng trong tiếng Nghệ mà tin chắc nhiều người không hiểu.
 

1. Trôốc tru là chi?

Trong tiếng Nghệ Tĩnh, "trôốc" có nghĩa là cái đầu. Tru có nghĩa là con trâu. Vì thế, nghĩa của từ khi nghe nói "trôốc tru" có nghĩa là đầu trâu. Từ ngữ này được dùng để chỉ những người nghịch, lì lợm, bướng bỉnh, người khác nói mãi nhưng không chịu tiếp thu. Tuy nhiên từ này không mang sắc thái gay gắt hay chỉ trích nặng nề, nó thường được dùng với ý nghĩa nhẹ nhàng hơn và hay được mang ra để trêu đùa nhau.

Ví dụ, người Nghệ hay nói: "Mi là đồ trôốc tru" với nghĩa trêu đùa nhau.

2. Khu mấn là chi?

 

Nhiều người hay nghe người Nghệ Tĩnh nói mời ăn "trấy khu mấn" mà không hiểu nghĩa chi, cứ tưởng loại quả này có thật. Tuy nhiên, đây vẫn là một câu bông đùa cho vui của người Nghệ.

Trấy khu mấn không phải là một loại quả ăn được mà thực ra là tiếng lóng ý chỉ cái khác. Rất nhiều bạn ở các vùng khác đều nhầm tưởng quả khu mấn là một loại trái cây. Nếu bạn cũng nghĩ như thế thì bạn đang mắc lừa rồi.

Xét về xa xưa, những năm 60, 70 của thế kỷ XX, ở vùng Nghệ Tĩnh (Nay là Nghệ An - Hà Tĩnh), từ khu mấn muốn nói đến phần mông mặc váy đen vải thô của các chị em lao động (khu nghĩa là mông, mấn là váy). Sau những giờ làm việc vất vả, các bà, các chị, các cô lại ngồi nói chuyện làng trên xóm dưới rôm rả, vui vẻ mà không để ý mình đang ngồi ở vệ cỏ, bãi đất, bãi cát kiến cho phần mông bị dính bẩn. Ngồi càng lâu thì lớp vải ở mông càng quện đất, cát lại dày cộp, nhìn vừa bẩn vừa ghê. Đây là một hành động quen thuộc của những bác nông dân thời bấy giờ, vì đi làm nông về, ai ai cũng dính bẩn, cũng mệt, nên các bác bạ đâu ngồi đấy.

Nên khi ghét ai thường người ta thường dùng từ “khu mấn” để nói ý nghĩa giá trị việc làm và thái độ với đối tượng không cảm tình. Bên cạnh đó, từ "khu mấn" nhiều khi cũng mang ý nghĩa chỉ "nghèo", "không có cái gì đó"

Ví dụ:

A: Nghe bảo nhà cậu giàu lắm

B: Có cái khu mấn (có nghĩa là không giàu)

A: Cậu nhìn xem bức tranh tớ vẽ có đẹp không?

B: Như cái khu mấn (Ý nghĩa bức tranh không đẹp)

Tùy từng trường hợp và ngữ cảnh mà từ "khu mấn" sẽ có những nghĩa khác nhau, tuy nhiên tựu trung lại thì từ này thường được dùng để chỉ các ý nghĩa sau: Ý nghĩa không tốt, không thích, không có cảm tình, không có giá trị. Hoặc, chỉ nghèo, không có thứ gì đó, không.


 

Một số từ ngữ tiếng Nghệ nổi bật khác


Rất khó liệt kê hết những từ ngữ tiếng Nghệ, ở phần Từ điển tiếng Nghệ chúng tôi đã phần nào giải nghĩa. Riêng bài viết này chúng tôi chỉ giới thiệu một số từ ngữ phổ biến hơn cả tới bạn đọc.

1. Cái cươi = Cái sân

2. Cái chủi = Cái chổi

3. Chưởi = Chửi

4. Đọi = bát

5. Vung/Vàng = Nắp nồi

6. Ngẩn = Ngốc

7. Trửa = Giữa, trên...

8. Đàng = Đường

Ví dụ: Trửa đàng = giữa đàng, trửa nhà = giữa nhà

9. Trấp vả = đùi

10. Bổ = ngã

11. Nác = nước

12. Trù = Trầu. Ví dụ: lá trù = lá trầu

13. Tao, tớ = tau

14. Mày = mi

15. Choa = Chúng tao

16. Bọn bây = Các bạn

17. Hấn = hắn, nó

16. Nớ = đó, cái kia

17. Cấy = cái. Ví dụ: Cấy kẹo = cái kẹo

18. Gưởi = gửi.

19. Hun = hôn.

20. Mần = làm.

21. Nhởi = chơi.

22. Rầy = xấu hổ.


 

Từ ngữ địa phương luôn là một trong những “đặc sản” riêng của vốn liếng tiếng Việt. Khi tới một vùng đất nào đó bạn có thể được nghe tới rất nhiều những ngôn từ mà ngay khi chưa hiểu, bạn vẫn cảm thấy thực sự thú vị; chẳng hạn như “khu mấn – tru trốc” của miền Trung. Vậy khu mấn là gì? Tru trốc là gì? Theo dõi giải đáp của Ben Computer ngay dưới đây nhé!

TÓM TẮT NỘI DUNG

  • I. Khu mấn là gì? Tru trúc là cái gì?
    • 1. Khu mấn là gì?
    • 2. Trốc tru tiếng miền trung là gì?
  • II. Những phương ngữ Nghệ An phổ biến

Bạn đang thắc mắc tại sao hai thuật ngữ này lại đi liền với nhau đúng không? Tò mò thì đọc ngay giải đáp dưới đây nha!

1. Khu mấn là gì?

Khu mấn vốn là từ ngữ “đặc sản” của vùng đất Nghệ An. Hai từ khu – mấn theo phương ngữ Nghệ An là mông – váy. Bởi vậy, nếu ai đó mời bạn ăn quả khu mấn thì đừng vội mừng hay nghĩ nó là một loại trái cây thật nhé!

Những năm 60, 70 của thế kỷ XX, rất nhiều người phụ nữ ở vùng Nghệ Tĩnh đều mặc váy đen đi làm đồng ruộng. Sau những giờ lao động hăng say, các bà, các mẹ sẽ ngồi nghỉ ngơi, trò chuyện mà không chú ý phần mông mặc váy đen đã bị dính bẩn. Càng lâu thì lớp vải ấy càng quện đất, cát và trở nên bẩn hơn.

Khu mấn chính là chỉ phần mông bị bẩn, bị đen ấy. Bởi vậy, nó có nghĩa là mông váy vừa xấu vừa bẩn. Cụm từ “quả khu mấn là gì?” có lẽ bạn cũng hiểu rồi đúng không?

Theo nghĩa bóng, cụm từ này còn được dùng để chỉ những việc làm hay thái độ về đối tượng người sử dụng mà người nói vốn không thích.

Khu là cái gì

Khu mấn nghĩa là gì?

XEM NGAY: Hiện Tượng Vua Chuột Là Gì

2. Trốc tru tiếng miền trung là gì?

Cũng tương tự như “khu mấn”, “trốc tru là gì?” cũng là một trong những thắc mắc của nhiều người. Trốc tru là một từ lóng địa phương được sử dụng trong đời sống hàng ngày của người dân Nghệ An. Trong đó “trốc” = cái đầu, “tru” = con trâu.

Cụm từ này ý chỉ những người bướng bỉnh, ngang ngược, nói nhiều lần mà vẫn chứng nào tật nấy, không tiếp thu và không thay đổi. Tuy nhiên, cụm từ này mang ý nghĩa trêu đùa chứ không phải chỉ trích nặng nề.

Khu là cái gì

Trốc tru mang ý nghĩa hết sức thú vị

II. Những phương ngữ Nghệ An phổ biến

Ngoài những từ ngữ như “trốc tru” hay “khu mấn” vừa tìm hiểu, Nghệ An còn rất nhiều phương ngữ cực kỳ lạ mà rất thú vị mà có thể bạn chưa biết tới. Cùng theo dõi ngay dưới đây để vận dụng trong giao tiếp khi tới vùng đất Nghệ đầy thân yêu này nhé!

STT Phương ngữ Nghệ An Ý nghĩa
1 Cái cươi Cái sân
2 Cái chủi Cái chổi
3 Cái đọi Cái bát
4 Ngẩn Ngốc
5 Chưởi Chửi
6 Cái vung/vàng Cái nắp nồi
7 Trửa Giữa, trên…
8 Đàng Đường
9 Cái nớ Cái đó, cái kia
10 Trấp vả Đùi
11 Cấy Cái
12 Nác Nước
13 Bổ Ngã
14 Gưởi Gửi
15 Hun Hôn
16 Tau Tao, tớ
17 Choa Chúng tao
18 Mi Mày
19 Lũ bây Các bạn
20 Hấn Hắn, nó

Trên đây là giải đáp của Ben Computer về thắc mắc “khu mấn là gì?”, “trốc tru là cái gì?”. Từ đó cũng giúp các bạn biết được “trái khu mấn là trái gì?” Hi vọng những thông tin của chúng tôi sẽ giúp các bạn hiểu và gần gũi với mảnh đất Nghệ An nói riêng và miền Trung nói chung. Theo dõi chúng tôi để đọc tin hay mỗi ngày nhé! Chúc các bạn đọc báo vui vẻ!

THAM KHẢO THÊM: Bốc Bát Họ Là Gì? Rủi Ro Khi Chơi? Có Phạm Pháp Không?

Tôi là Lục Thảo Nguyễn - Chuyên viên Content của Ben Computer. Tôi có niềm đam mê với công nghệ, máy tính,... và yêu thích công việc viết lách. Với kiến thức và chuyên môn của mình, tôi mong muốn sẽ đem đến cho mọi người những thông tin bổ ích nhất.