Nguyên nhân gây bệnh sài sốt
CĂN BỆNH HỌC Virus gây bệnh sài sốt ở chó (Canine distemper virus – CDV) thuộc giống Morbillivirus, họ Paramyxoviridae. Virus là một RNA chuỗi đơn âm, đường kính từ 150 – 250 nm, được bao bọc trong một nucleocapsid đối xứng dạng xoắn. Nó có một envelope lipoprotein, hợp thành glycoproteins H (protein bám dính) và F (protein hòa màng). Virus mã hóa cho các protein có khả năng hợp nhất màng tế bào và cũng có thể gây dung hợp tế bào, hình thành hợp bào. Virus nhạy cảm với tia tử ngoại, và hết sức nhạy cảm với nhiệt và khô. Nó bị phá hủy ở các nhiệt độ từ 50 – 60°C trong 30 phút; trong các mô bị cắt xén hoặc chất tiết, nó sống sót ít nhất
1 giờ ở 37°C và trong 3 giờ ở 20°C (nhiệt độ phòng). Tại nhiệt độ 0 – 4°C, nó sống sót trong môi trường đến hàng tuần; ít nhất 7 năm ở −65°C. Virus vẫn còn sống ở pH 4,5 – 9,0. Như một virus có envelope, nó nhạy cảm với ether và chloroform. DỊCH TỄ HỌC Sự bài thải virus xảy ra sau 7 ngày tiêm nhiễm thực nghiệm và có thể được bài tiết trong 60 – 90 ngày sau khi bị nhiễm. Virus chứa nhiều nhất trong các dịch tiết của đường hô hấp và thường lây lan qua dịch tiết khí dung. Tuy nhiên, virus có thể được phân lập từ hầu hết các mô cơ thể và các dịch tiết, kể
cả nước tiểu. Bệnh truyền qua nhau thai khi chó mẹ bị virus huyết. Miễn dịch đối với bệnh sài sốt ở chó có thể kéo dài hoặc suốt đời, nhưng không phải là tuyệt đối, do bị stress, ức chế miễn dịch hay tiếp xúc với các cá thể bị bệnh. Hầu hết chó khỏi bệnh loại bỏ virus hoàn toàn, nhưng một số có thể chứa virus trong hệ thần kinh trung ương của chúng. SINH BỆNH HỌC Virus sài sốt ở chó lây qua khí dung và tiếp xúc với biểu bì của đường hô hấp trên. Trong vòng 24 giờ sau khi nhiễm, nó sinh sản trong đại thực bào ở mô và theo các mạch bạch huyết cục bộ đến hạch amydale và các hạch bạch huyết phế quản và gia tăng vào khoảng ngày thứ 2 – 4.
Vào khoảng ngày thứ 4 – 6, virus sinh sản bên trong các nang lympho trong lách, lamina propia của dạ dày và ruột non, các hạch bạch huyết màng treo ruột, và các tế bào Kupffer trong gan. Theo máu, virus lây lan đến các biểu mô và mô thần kinh trung ương vào ngày thứ 8 – 9. Từ ngày thứ 9 – 14, virus lây lan đến nhiều mô như da, các tuyến ngoại tiết và nội tiết, biểu mô dạ dày ruột, hô hấp và niệu dục. BIỂU HIỆN LÂM SÀNG: Bệnh có thể xảy ra ở chó nhiều lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất chó con không tiêm phòng 12 đến 16 tuần tuổi do mất kháng thể mẹ truyền hoặc không nhận đủ kháng thể mẹ truyền. CHẨN ĐOÁN Chẩn đoán thực tế của sài sốt của chó chủ yếu dựa vào nghi ngờ lâm sàng. Hầu hết chó với bệnh nặng nề có các biểu hiện lâm sàng đủ rõ rệt để chẩn đoán có cơ sở, nhưng các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp trên của những chó già hơn thường bị chẩn đoán không chính xác là viêm khí – phế quản truyền nhiễm. Ngoài ra, một lịch sử đặc trưng của chó con không tiêm phòng 3 đến 6 tháng tuổi là một nghi ngờ chẩn đoán. ĐIỀU TRỊ Chó với bệnh truyền nhiễm đường hô hấp trên nên được giữ trong môi trường mà sạch sẽ, ấm áp. Ngoài ra, làm sạch nước mắt – mũi và phòng ngừa phụ nhiễm vi khuẩn (thường với
Bordetella bronchiseptica) với liệu trình kháng khuẩn phổ rộng và thuốc long đờm hoặc khí dung hóa. Lựa chọn kháng vi khuẩn đầu tiên tốt cho viêm phổi – phế quản bao gồm ampicillin, tetracycline, và chloramphenicol. PHÒNG BỆNH Miễn dịch mẹ truyền kháng CDV giảm còn một nửa trong thời gian 8,4 ngày. Có 3% kháng thể truyền sang chó con từ tử cung, và 97% truyền qua sữa đầu, dẫn đến có được hiệu giá kháng thể ban đầu trong chó con sơ sinh, mà hàm lượng tương đương 77% so với ở chó mẹ. Chó con không nhận đủ sữa đầu chỉ có được bảo hộ từ 1 đến 4 tuần. Kháng thể mẹ truyền thường mất đi lúc khoảng 12 đến 14 tuần tuổi. Cấp vaccin cho chó con tuần, khoảng 6 đến 16 tuần, sau khi chó con đã nhận
được sữa đầu, cách nhau 3 đến 4 tuần. Kiểm soát môi trường Virus sài sốt ở chó thì vô cùng nhạy cảm với các chất sát trùng thông thường. Thú bị nhiễm là nguồn virus chủ yếu, do vậy chúng phải được cách ly khỏi những con chó khỏe mạnh khác. Chó thường bài thải virus trong sự bài tiết cho 1 đến 2 tuần sau khi bệnh toàn thân cấp tính. Những hồi phục đó từ bệnh toàn thân hoặc hồi phục được phát triển sau biểu hiện thần kinh (không có bệnh toàn thân) có thể vẫn bài tiết virus. ——————————————————————————————————————————————– Bệnh Sài Sốt Trên Chó – Canine Distemper (caré ) I. Đặc điểm chung của bệnh Mầm bệnh: Loài mắc: Chất chứa virus: Đường xâm nhập: Cách sinh bệnh: Cách lây lan: Sức đề kháng: Do virus có tính hướng niêm mạc nên tác động lên niêm mạc 1. Đường tiêu hoá, hô hấp, sinh dục, niêm mạc mắt, gây nên các triệu chứng ở đó: Đường tiêu hoá: Vì vậy con vật mất nước và mất chất điện giải làm chó gầy sút nhanh, có biểu hiện mắt trũng, bụng hóp, đi lại không vững,
nằm liệt một chỗ, nhiệt độ hạ, loạn nhịp tim. Đường hô hấp: Biểu hiện ở mắt: Đường sinh dục: 2. Triệu chứng ngoài da Giả thích tại sao bệnh có tên là bệnh sài sốt chó Da tăng sinh ở gan bàn chân 3. Triệu chứng thần kinh Xuất hiện khi bệnh kéo dài, tuỳ thuộc vào vùng não và tuỷ bị viêm IV. Chẩn đoán bệnh: 1. Dựa vào triệu chứng bệnh tích: 2. Chẩn đoán phân biệt với: Bệnh viêm phổi: Chó thường mắc khi thời tiết thay đổi, gió mua đông lạnh, mắc ở tất cả các lưa tuổi Bệnh tiêu chảy: Do nhiễm khuẩn hay ăn thức ăn không vệ sinh Bệnh do parvovirus và viêm gan do virus ở chó: Khác nhau Chó bệnh đi tiểu ra máu. Viêm gan do virus: Bệnh dại: chó biểu hiện rõ ở các giai đoạn khác nhau. Bệnh sảy ra trên chó đặc biệt ở chó ngoại, chó cảnh. 4. Chuẩn đoán phòng thí nghiệm. Xét nghiệm bằng tế bào: tìm trong nguyên sinh chất, chủ yếu trên lớp tế bào biểu mô ( thể lentz). V. Điều trị Không có thuốc điều trị đặc hiệu. Chỉ các các biện pháp hộ lý nâng cao sức đề kháng và diệt vi khuẩn bội nhiễm, kế phát là được chú ý. Chỉ có biện pháp tiêm phòng mới là biện pháp tối ưu nhất bảo vệ chó của bạn khỏi bệnh này. Nguồn: Vietdog |