Nguyên tố Si thuộc nhóm iva của bảng tuần hoàn công thức hidroxit của Si là

Biến đổi tuần hoàn tổng kết một số nguyên tắc; giúp bạn chỉ cần dựa vào vị trí nguyên tố trong bảng tuần hoàn; là có thể dự đoán tính chất …và so sánh tính chất với các nguyên tố khác.

1. Cấu hình electron nguyên tử nguyên tố nhóm A biến đổi tuần hoàn

Nhóm A chứa các nguyên tố s và p với cấu hình electron nguyên tử lớp ngoài cùng là:

• nguyên tố s: …ns1 ; …ns2.
• nguyên tố p: …ns2 np(1→6).

Cầu hình electron nguyên tử của các nguyên tố nhóm A biến đổi tuần hoàn, tức lập đi lập lại cầu hình electron, chỉ khác nhau ở số lớp thôi.

2. Công thức một số hợp chất xét biến đổi tuần hoàn

2.1. Công thức oxit cao nhất-hidroxit tương ứng của nguyên tố nhóm IA?

Nhìn vào bảng tuần hoàn để tìm các nguyên tố nhóm IA.

2.2. Công thức oxit cao nhất-hidroxit tương ứng của nguyên tố nhóm IIA?

2.3. Viết công thức 3 hợp chất trên của các nguyên tố chu kỳ 3?

Nhìn bảng tuần hoàn, thấy chu kì 3 có nguyên tố Na, Mg, Al, Si, P, S, Cl.

2.4. Viết công thức 3 hợp chất trên của các nguyên tố chu kỳ 2?

Nhìn bảng tuần hoàn, thấy chu kì 2 có nguyên tố Li, Be, B, C, N, O, F.

3. Một số tính chất biến đổi tuần hoàn

• Bán kính nguyên tử (R): khoảng cách từ hạt nhân đến lớp vỏ electron (AO) ngoài cùng!
• Nhường nhận electron
  • Tính kim loại: nhường electron.
  • Tính phi kim: nhận electron.
  • Tính trơ: không cho-không nhận electron.
• Nhường nhận ion H+
  • Tính acid: cho ion H+ (lớp 11 học).
  • Tính base: nhận ion H+ (lớp 11 học).
  • Tính lưỡng tính: acid và base (cho và nhận H+).
• Độ âm điện (Đâđ): con số đặc trưng cho khả năng hút (nhận) electron. Đâđ càng lớn ⇔ nhận electron (tức tính phi kim) càng mạnh. Bấm vào đây để tìm hiểu thêm về Đâđ.
• Năng lượng ion hóa thứ nhất (I1): bỏ qua cho lành nha bạn!

4. Quy luật biến đổi tuần hoàn một số tính chất

Bé tập đọc

Trong 1 chu kì, khi đi từ trái sang phải (tức theo chiều điện tích hạt nhân (Z) tăng dần) thì:

• Bán kính nguyên tử, Tính kim loại, Tính base của oxit-hidroxit tương ứng GIẢM DẦN.
• Đâđ, Tính phi kim, Tính acid của oxit-hidroxit tương ứng TĂNG DẦN.

Trong 1 nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới (tức theo chiều điện tích hạt nhân (Z) tăng dần) thì:

• Bán kính nguyên tử, Tính kim loại, Tính base của oxit-hidroxit tương ứng TĂNG DẦN.
• Đâđ, Tính phi kim, Tính acid của oxit-hidroxit tương ứng GIẢM DẦN.

5. Thực hành so sánh tính chất có biến đổi tuần hoàn

5.1. So sánh tính base của oxit-hidroxit tương ứng của các nguyên tố nhóm IA?

Nhóm IA xếp theo chiều số Z tăng dần là Li Na K Rb Cs.

Mà trong cùng nhóm A, khi số Z tăng dần, tính base của oxit-hidroxit TĂNG DẦN, vậy

• tính base của oxit Li2O < Na2O < K2O < Rb2O < Cs2O.
• tính base của hidroxit LiOH < NaOH < KOH < RbOH < CsOH.

5.2. So sánh tính acid của oxit-hidroxit tương ứng của các nguyên tố nhóm IVA?

Nhóm IVA xếp theo chiều số Z tăng dần là C Si Ge Sn Pb.

Mà trong cùng nhóm A, khi số Z tăng dần, tính acid của oxit-hidroxit GIẢM DẦN, vậy

• tính acid của oxit CO2 > SiO2 > GeO2 > SnO2 > PbO2.
• tính acid của hidroxit H2CO3 > H2SiO3 > H2GeO3 > H2SnO3 > H2PbO3.

5.3. So sánh tính kim loại và Rnguyên tử của Na, Mg, Al, Si?

Nhìn bảng tuần hoàn, mình thấy các nguyên tố này thuộc CHU KÌ 3; theo chiều số Z tăng dần là Na, Mg, Al, Si.

Mà trong cùng chu kì, khi số Z tăng dần,

• tính kim loại giảm dần => tính KL của Na > Mg > Al > Si.
• R giảm dần => RNa > RMg > RAl > RSi.

5.4. So sánh tính phi kim và Rnguyên tử của F, Cl, Br, I, At?

Nhìn bảng tuần hoàn, mình thấy các nguyên tố này thuộc NHÓM VIIA; theo chiều số Z tăng dần là F, Cl, Br, I, At.

Mà trong cùng nhóm A, khi số Z tăng dần,

• tính phi kim giảm dần => tính PK của F > Cl > Br > I > At.
• R tăng dần => RF < RCl < RBr < RI < RAt.

5.5. So sánh Rnguyên tử của Al, Na, Cl, F, P?

Nhìn bảng tuần hoàn, mình thấy:

+Các nguyên tố thuộc chu kì 3 ; theo chiều số Z tăng dần là 11Na 13Al 15P 17Cl.

Mà trong cùng chu kì, khi số Z tăng dần, R giảm dần => RNa > RAl > RP > RCl.

+Các nguyên tố thuộc nhóm VIIA ; theo chiều số Z tăng dần là 9F 17Cl.

Mà trong cùng nhóm A, khi số Z tăng dần, R tăng dần => RF < RCl.

+Vậy nối 2 kết quả lại, ta có RNa > RAl > RP > RCl > RF.

6. Liên kết nhanh

Đọc thêm các bài viết về Bảng tuần hoàn và Hóa lớp 10 tại đây.

Nếu có câu hỏi hoặc ý tưởng mới, hãy lưu lại trong phần bình luận bạn nhé. Câu hỏi và ý tưởng của bạn luôn tuyệt vời.

Đừng quên chia sẻ bài viết lên mạng xã hội để nhiều người cùng học nha bạn.

• Share on Facebook
• Share on Twitter
• Share on Pinterest
• Share on LinkedIn