Giải ngữ văn 8 bài câu nghi vấn tiếp theo năm 2024

Soạn Văn 8: Câu nghi vấn (tiếp theo) bao gồm đáp án cho các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 8, giúp các em học sinh củng cố kiến thức được học trong bài, học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 8. Tài liệu được biên soạn ngắn gọn dễ hiểu giúp các em nhanh chóng nắm bắt kiến thức được học trong bài, chuẩn bị bài kỹ lưỡng trước khi tới lớp. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết.

III. Những chức năng khác

- Các câu nghi vấn và tác dụng của nó:

1. Hồn ở đâu bây giờ? (Bộc lộ cảm xúc, hoài niệm về quá khứ)

2. Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? (Đe doạ)

3. Có biết không? Lính đâu? Sao bây dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắc gì nữa à? (Đe doạ)

4. Cả đoạn trích d là một câu nghi vấn. (khẳng định)

5. Con gái tôi vẽ đây ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy! (Bộc lộ sự ngạc nhiên)

- Không phải tất cả các câu nghi vấn bao giờ cũng kết thúc bằng dấu chấm hỏi, có thể là dấu chấm than, chấm lửng, dấu chấm.

II. Luyện tập

Câu 1:

- Đọc kĩ từng đoạn trích, chú ý những câu nào có dấu hỏi chấm ở cuối câu. Đó chính là câu nghi vấn.

- Tác dụng:

+ Hầu hết dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

+ Riêng câu nghi vấn trong đoạn trích (a) có thêm sắc thái ngạc nhiên, trong (b) và (d) có sắc thái phủ định, trong (c) có sắc thái cầu khiến.

Câu 2:

- Khi đọc từng đoạn trích chú ý các câu kết thúc bằng dấu chấm hỏi và có các từ nghi vấn: Sao, gì, làm sao, ai. Đó là các câu nghi vấn.

- Tác dụng: Hỏi, phủ định, khẳng định, bộc lộ sự băn khoăn, ngần ngại, …

- Trong các câu nghi vấn tìm được, các câu ở đoạn trích (a), (b), (c) có thể thay thế được bằng câu không phải câu nghi vấn mà có ý nghĩa tương đương.

Câu 3: Đặt hai câu nghi vấn không dùng để hỏi:

- Cậu có thể kể cho tớ nghe nội dung của bộ phim "Cuốn theo chiều gió" được không?

- Lão Hạc ơi, sao đời lão khốn cùng đến thế.

Câu 4:

Trong giao tiếp, nhiều khi những câu nghi vấn như "Anh ăn cơm chưa?" "Cậu đọc sách đấy à?" "Em đi đâu đấy?" không nhằm để hỏi mà để chào, làm quen, mối quan hệ giữa người nói với người nghe thường xã giao.

...................................

Trên đây VnDoc đã hướng dẫn các bạn học sinh Soạn bài Câu nghi vấn (tiếp theo) ngắn gọn, hy vọng thông qua tài liệu này, các em học sinh dễ dàng trả lời các câu hỏi trong SGK Ngữ văn lớp 8, chuẩn bị bài kỹ càng trước khi đến lớp.

Ngoài tài liệu trên, mời các bạn tham khảo thêm Toán 8, Văn 8, Soạn bài lớp 8, Soạn Văn Lớp 8 (ngắn nhất) và đề thi học kì 2 lớp 8 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 8 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các em học tốt.

Qua bài học giúp các em hiểu rõ câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà còn dùng để điều khiển, khẳng định,phủ định, đe dọa, bộc lộ tình cảm cảm xúc,... ngoài ra nắm rõ tác dụng của câu nghi vấn để vận dụng vào làm bài tập.

1. Tóm tắt nội dung bài học

• Ngoài chức năng chính dùng để hỏi, câu nghi vấn còn có những chức năng gián tiếp sau đây:
  • Diễn đạt hành động khẳng định.
  • Diễn đạt hành động cầu khiến.
  • Diễn đạt hành động phủ định.
  • Diễn đạt hành động đe doạ.
  • Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

2. Hướng dẫn luyện tập

Câu 1.Xác định câu nghi vấn trong các đoạn sau. Những câu nghi vấn đó được dùng làm gì?

1. Hỡi ơi Lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng, lão cũng có thể làm liều như ai hết…Một người như thế ấy! … Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!…Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm, láng giềng… Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn…

(Nam Cao, Lão Hạc)

b)

Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối

Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?

Đâu nững ngày mưa chuyển bốn phương ngàn

Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?

Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,

Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?

Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng

Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,

Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?

- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

(Thế Lữ , Nhớ rừng)

3. Mỗi chiếc lá rụng là một cái biểu hiện cho một cảnh biệt li. Vậy thì sự biệt li không chỉ có một nghĩa buồn rầu, khổ sở. Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi?

(Khái Hưng, Lá rụng)

4. Vâng, thử tưởng tượng một quả bong bóng không bao giờ vỡ, không thể bay mất, nó cứ còn mãi như một vật lì lợm…Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay?

(Hoàng Phủ Ngọc Tường, Người ham chơi)

• Các câu nghi vấn:
  • a). Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?
  • b). Các câu trong khổ thơ đều là câu nghi vấn (trừ thán từ: Than ôi!)
  • c). Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi?
  • d). Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay?
• Các câu nghi vấn trên dùng để:
  • a). Bộc lộ tình cảm, cảm xúc (sự ngạc nhiên).
  • b). Mang ý phủ định; bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
  • c). Mang ý cầu khiến; bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
  • d). Mang ý phủ định; bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

Câu 2. Xét những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.

1. – Sao cụ lo xa thế? Cụ còn khoẻ lắm, chưa chết đâu mà sợ! Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay! Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại?

- Không, ông giáo ạ! Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?

(Nam Cao, Lão Hạc)

2. Nghe con giục, bà mẹ đến hỏi phú ông. Phú ông ngần ngại. Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người, không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao?

(Sọ Dừa)

3. Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất luỹ mà trỗi dậy, bẹ măng bọc kín thân cây non, ủ kĩ như áo mẹ trùm lần trong ngoài cho đứa con non nớt. Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử?

(Ngô Văn Phú, Luỹ làng)

4. Vua sai lính điệu em bé vào, phán hỏi:

- Thằng bé kia, mày có việc gì? Sao lại đến đây mà khóc?

(Em bé thông minh)

Trong những đoạn văn trên, câu nào là câu nghi vấn? Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?

• a). Sao cụ lo xa quá thế? Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại? Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu ?
• b). Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao ?
• c). Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử.
• d). Thằng bé kia, mày có việc gì ? Sao lại đến đây mà khóc?
• Dấu hiệu hình thức của câu nghi vấn ở đây là có những từ để hỏi (sao, gì, làm sao, sao, ai) và khi viết có dấu chấm hỏi ở cuối câu.

Những câu nghi vấn đó được dùng để làm gì?

• 3 câu nghi vấn trong đoạn a là câu phủ định.
• Câu b: thể hiện sự băn khoăn, ngần ngại.
• Câu c:mang ý nghĩa khẳng định.
• Câu c: dùng để hỏi.

Trong những câu nghi vấn đó câu nào có thể thay thế được bằng một câu không phải là câu nghi vấn mà có ý nghĩa tương đương? Hãy viết những câu có ý nghĩa tương đương?

• Các câu nghi vấn ở mục (a), (b), (c) đều có thể được thay thế bằng những câu khác tương đương mà không phải nghi vấn. Các câu tương đương theo thứ tự lần lượt là:
  • a): “Cụ không phải lo xa quá thế.”; “Không nên nhịn đói mà để tiền lại”, “Ăn hết thì đến lúc chết không có tiền để mà lo liệu”.
  • b): “Không biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt được đàn bò không”.
  • c): “Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử”.

Câu 3. Đặt hai câu nghi vấn không dùng để hỏi.

Yêu cầu một người bạn kể lại nội dung của bộ phim vừa được trình chiếu.

• a) Cậu có thể kể lại cho mình nghe nội dung bộ phim tối hôm qua được không?

Bộc lộ tình cảm, cảm xúc trước số phận của một nhân vật văn học.

• b) Chị Dậu ơi! Sao đời chị lại gặp nhiều buồn đau đến thế?

Câu 4. Trong nhiều trường hợp giao tiếp, các câu như: Anh ăn cơm chưa? Cậu đọc sách đấy à?, "Em đi đâu đấy?" không nhằm để hỏi. Vậy trong những trường hợp đó, câu nghi vấn dùng để làm gì? mối quan hệ giữa người nói và người nghe ở đây như thế nào?

• Trong nhiều trường hợp giao tiếp, các câu như: Anh ăn cơm chưa? Cậu đọc sách đấy à?,…thường dùng để chào.
• Trong trường hợp này, người nghe không nhất thiết phải trả lời vào nội dung câu hỏi, mà có thể trả lời bằng một câu chào khác.
• Quan hệ giữa người nói và người nghe thường là quen biết hoặc thân mật.

Để chuẩn bị cho bài học được tốt hơn và nắm bài kĩ hơn các em tham khảo bài giảng Câu nghi vấn (tiếp theo).

3. Hỏi đáp về bài Câu nghi vấn (tiếp theo)

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.