Lấn đầu tiên tại Việt Nam ghép gan giành lại mạng sống cho bé gái ung thư giai đoạn cuối

Ngày 17/3, tại Bệnh viện TWQĐ 108, kíp ghép gan của Bệnh viện đã thực hiện ca phẫu thuật nội soi lấy thuỳ gan trái từ người cho sống để tiến hành ghép gan cho bệnh nhi Đ.N.M, 5 tuổi, ở TP.HCM. Đây là ca ghép gan nhỏ tuổi nhất với bệnh lý phức tạp tại Bệnh viện TWQĐ 108.

Theo lời kể của mẹ bệnh nhi, tháng 7/2021, bé M được phẫu thuật cắt gan do u nguyên bào gan ác tính tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 – TP.HCM. Đây là bệnh lý hiếm gặp ở trẻ em. Sau mổ, khối u tiếp tục phát triển ở phần gan còn lại. Bé M được điều trị hóa chất 10 chu kì ở trong nước và nước ngoài (Thái Lan). Tuy nhiên, khối u không đáp ứng với điều trị, dấu ấn ung thư (AFP) không những không giảm mà tiếp tục tăng rất cao.

Hình ảnh chụp PEP/CT của bệnh nhi

Bệnh nhi được chụp PEP/CT tại Thái Lan cho thấy: khối u khu trú ở gan nhưng lan tràn nhanh nhiều u cả gan phải và trái, chưa di căn xa nhưng nguy cơ tiến triển rất xấu và tiên lượng tử vong sớm nếu không còn phương pháp nào điều trị. Các bác sĩ cho biết, ghép gan là lựa chọn duy nhất để chữa trị cho cháu bé. Gia đình đã đưa bé về Bệnh viện TWQĐ 108 để tìm cơ hội ghép gan.

“Cả nhà không có ai đủ điều kiện, phù hợp để hiến gan cho bé M, chỉ có tôi là phù hợp nhất. Tôi sẵn sàng hiến tặng gan của mình để cứu sống cháu, giống như mình sinh thêm 1 đứa con nữa.”, chị G. (cô ruột của bệnh nhi) là người hiến gan cho bé M. cho biết.

Theo Đại tá TS. Lê Văn Thành – Viện phó Viện Phẫu thuật Tiêu hóa, CNK Phẫu thuật Gan Mật Tụy, Bệnh viện TWQĐ 108 cho biết: “Đây là ca ghép gan nhỏ tuổi nhất với bệnh lý phức tạp, khó khăn tại Bệnh viện TWQĐ 108. Thể trạng của cháu bé yếu, nặng chưa đầy 15kg do 10 đợt điều trị hóa chất liên tục. Sau điều trị hóa chất xuất hiện tình trạng ức chế tủy xương, thiếu máu, bạch cầu giảm.”

Sau hội chẩn của hội đồng chuyên môn Bệnh viện, kíp ghép gan sẽ tiến hành phẫu thuật nội soi lấy 2 hạ phân thuỳ: II & III của gan trái từ người cho sống (cô của bệnh nhi) để tiến hành ghép gan cho bệnh nhi. Sau 7 giờ đồng hồ, ca ghép cho bệnh nhi được thực hiện thành công. Phẫu thuật nội soi lấy mảnh ghép là một trong những kỹ thuật khó, đòi hỏi trình độ kinh nghiệm của phẫu thuật viên, trang thiết bị dụng cụ máy móc hiện đại, đồng bộ.

Sức khỏe của cô bệnh nhi hồi phục tốt, ra viện sau 5-6 ngày mổ

Phương pháp này đem lại nhiều lợi ích cho người hiến gan như: can thiệp ít xâm lấn giúp giảm đau sau mổ tốt hơn mổ mở, thời gian phục hồi nhanh hơn, tính thẩm mỹ cao trong khi kết quả tương đương với mổ mở. Người hiến gan ra viện khoẻ mạnh sau mổ 5 - 6 ngày.

TS. Thành cũng cho biết thêm: Đây là trường hợp ghép gan nhỏ tuổi nhất được thực hiện tại Bệnh viện cho đến hiện tại. Ca ghép gan này đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, đồng bộ đầy đủ cả nguồn nhân lực, trang thiết bị hiện đại, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các kíp phẫu thuật, gây mê, hồi sức, ban điều phối, các khoa liên quan, đặc biệt là tổ chức triển khai thực hiện cũng như sự ủng hộ, chỉ đạo chặt chẽ của Ban Giám đốc Bệnh viện.

Trung tướng GS.TS.TTND Mai Hồng Bàng – Giám đốc Bệnh viện TWQĐ 108 đến thăm và động viên bé M sau ghép 1 tuần

Sau 1 tuần ghép, sức khỏe của bé M ổn định, cháu tỉnh hoàn toàn nói chuyện tốt, vận động nhanh nhẹn, ăn ngon miệng, chức năng gan ghép hoạt động tốt; các thông số hô hấp, huyết động,… trong giới hạn bình thường. Bệnh nhi đã được về Khoa Phẫu thuật Gan Mật Tụy điều trị tiếp tục.

Bé M hồi phục nhanh, vận động nhanh nhẹn sau 1 tuần ghép

Đây là lần thứ 3 Bệnh viện TWQĐ 108 thực hiện ca phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép từ người hiến sống để tiến hành ghép gan. Hiện nay trên thế giới chỉ có một số ít các Trung tâm Gan mật và Ghép gan tại các quốc gia có nền y học phát triển như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc mới có thể thực hiện được phẫu thuật nội soi lấy mảnh ghép gan từ người hiến sống. Vì vậy, với việc ứng dụng thành công phương pháp phẫu thuật nội soi lấy mảnh ghép gan từ người hiến sống tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã ghi một bước tiến mới trong lĩnh vực ghép gan, góp phần nâng cao trình độ chuyên ngành ghép tạng Việt Nam và mở ra triển vọng cứu sống những người bệnh hiểm nghèo tiếp tục đem lại cuộc sống khỏe mạnh cho nhiều người bệnh.

Thực hiện: Lan Hương – Truyền thông Bệnh viện.

TS.BS Nguyễn Phạm Anh Hoa – Trưởng Khoa Gan Mật – Bệnh viện Nhi TW cho biết, thời điểm nhập viện, tình trạng của bệnh nhi đã khá nặng. Do thiếu máu và rối loạn đông máu nặng, trẻ thường xuyên phải sử dụng các chế phẩm máu và các thuốc điều trị hỗ trợ. Để cứu sống bệnh nhi, ghép gan là phương pháp duy nhất.

Đây là ca ghép gan thành công thứ 25 tại Bệnh viện Nhi TW và là ca ghép gan được thực hiện hoàn toàn bởi các y bác sĩ Bệnh viện Nhi TW.

PGS.TS Phạm Duy Hiền cùng các đồng nghiệp thực ca ghép gan cho bệnh nhi Ảnh: BVCC

Theo TS. BS Nguyễn Phạm Anh Hoa, teo mật bẩm sinh là một bệnh lý hiếm gặp của gan và đường mật. Tỷ lệ mắc bệnh vào khoảng 1/10.000 trẻ sơ sinh sống. Đây là bệnh khiến toàn bộ hệ thống đường mật trong và ngoài gan đều bị tổn thương gây hậu quả xơ gan mật với các hậu quả nặng nề.

Tuy được phẫu thuật nối mật-ruột (phẫu thuật Kasai), một số trẻ teo mật bẩm sinh vẫn có tình trạng xơ gan mật tiến triển và cần có chỉ định ghép gan điều trị.

Ca ghép gan được chuẩn bị với sự phối hợp của nhiều chuyên gia ở các khoa Gan mật, Ngoại tổng hợp, Gây mê, Hồi sức ngoại, Trung tâm xét nghiệm cận lâm sàng, Ngân hàng máu, chẩn đoán hình ảnh… 

Ngày 14/3, ca đại phẫu được tiến hành, sau 9 giờ căng thẳng, PGS.TS Phạm Duy Hiền- Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi TW và ê kíp phẫu thuật Bệnh viện Nhi TW đã ghép gan cho bé thành công. Bệnh nhi được hồi sinh nhờ sự quyết tâm của y bác sĩ cùng sự yêu thương của gia đình, đặc biệt là cha em, người đã hiến một phần gan để cứu sống con mình.

Sau phẫu thuật, hiện bệnh nhi được chăm sóc sau ghép tại khoa Điều trị tích cực Ngoại khoa, Bệnh viện Nhi TW. 

Sức khoẻ của trẻ sau ghép gan diễn biến tốt, chức năng khối ghép dần ổn định...

Vượt qua nhiều khó khăn của cuộc chiến chống đại dịch COVID-19, vừa chống dịch, vừa đảm bảo công tác khám chữa bệnh, các thầy thuốc của Bệnh viện Nhi TW đã không ngừng làm chủ hoàn toàn về các kỹ thuật cao. Ca ghép gan thành công cứu sống bé trai 9 tháng tuổi (nặng 8,2 kg) đã khẳng định rõ điều này.

PGS.TS Phạm Duy Hiền – người trực tiếp thực hiện và chỉ đạo kỹ thuật ca ghép gan của bệnh nhi, chia sẻ: Ca ghép gan này được thực hiện trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 phức tạp với rất nhiều khó khăn. Vượt qua các khó khăn trong đại dịch để cứu bệnh nhi mắc bệnh hiểm nghèo, không đơn thuần là sự làm chủ kĩ thuật ghép tạng và hồi sức của các bác sĩ trong ê kíp, mà còn có sự sẻ chia của các nhân viên y tế khác của bệnh viện.

"Trong 2 ngày, sau lời kêu gọi, hơn 506 đơn vị máu đã được các y bác sĩ bệnh viện cùng các Đoàn viên thanh niên Câu lạc bộ phản ứng nhanh hiến máu tình nguyện Công an TP Hà Nội và một số đơn vị, cá nhân cộng đồng chia sẻ cho ca ghép và những bệnh nhi khác đang cần phẫu thuật"- PGS.TS Phạm Duy Hiền kể lại.

Một công đoạn trong quá trình thực hiện ghép gan cho bệnh nhi Ảnh:BVCC

Chia sẻ về quá trình chăm sóc cho bệnh nhi, TS.BS Đặng Ánh Dương- Trưởng khoa Điều trị tích cực Ngoại khoa cho biết, bệnh nhi được chăm sóc hậu phẫu với chế độ hồi sức đặc biệt trong phòng vô khuẩn. 

Các bác sĩ đã tiến hành cho bệnh nhân thở máy 24 tiếng, hỗ trợ ôxy tối đa, duy trì huyết áp, truyền chế phẩm về máu để điều chỉnh tình trạng đông máu, dùng các thuốc ức chế thải ghép… Sức khoẻ của trẻ sau ghép diễn biến tốt, chức năng khối ghép dần ổn định.

Theo PGS.TS Trần Minh Điển- Giám đốc Bệnh viện Nhi TW: Với 25 ca ghép gan, Bệnh viện Nhi TW hiện là đơn vị có số ca ghép gan nhi nhiều nhất tại Việt Nam hiện nay. Trong những ca ghép này, bệnh viện đã thực hiện các ca ghép gan đòi hỏi kỹ thuật khó, bệnh lý phức tạp như bất đồng nhóm máu, ghép gan cho trẻ ung thư gan, bệnh lý di truyền, đặc biệt là ghép gan cho bệnh nhi có cân nặng thấp.

Hơn nữa, người bệnh được tiếp cận với phương pháp điều trị tiên tiến, tiết kiệm thời gian, chi phí phẫu thuật cũng như chi phí đi lại, sinh hoạt so với việc thực hiện ở nước ngoài, đồng thời giúp người bệnh thuận lợi hơn trong quá trình tái khám sau ghép.

Thái Bình