Phương pháp tập luyện sợ độ cao

TTO - Một nhóm nghiên cứu ở Pháp đã ứng dụng các phương pháp điều trị dựa trên VR và kết luận sử dụng VR có khả năng làm giảm chứng sợ độ cao và các rối loạn sức khỏe tâm thần.

• Bất động sản hưởng lợi lớn từ thực tế ảo (VR)
• Apple đang nghiên cứu chế tạo tai nghe không dây ứng dụng cả AR và VR
• Đã có ngân hàng dùng công nghệ VR, robot và Face ID để tự động hóa giao dịch

Ảnh: AFP RELAXNEWS

Theo đó, nhóm nghiên cứu bao gồm các nhà tâm lý học và các chuyên gia công nghệ thông tin đã khảo sát trên 100 tình nguyện viên. Trong đó, một nửa được ứng dụng điều trị VR, nửa còn lại thì không.

Các tình nguyện viên đều được đeo kính bảo hộ và găng tay xúc giác, di chuyển xung quanh một sàn ảo 3D có giao diện như trên tầng cao của một tòa nhà văn phòng.

Chương trình kéo dài 30 phút và nhiệm vụ của người tham gia bao gồm vượt qua cây cầu gai, cứu con mèo bị mắc kẹt trên cây, thực hiện các nhiệm vụ ở bên rìa mép ban công, và cưỡi cá voi bay.

Kết quả sau một vài phiên thực nghiệm đã vượt mức mong đợi của nhóm nghiên cứu khi hơn 3/4 số người tham gia điều trị VR đã giảm ít nhất một nửa mức độ sợ hãi về độ cao.

Nhóm nghiên cứu cho biết: "Chúng tôi đã thiết lập một huấn luyện viên ảo trong VR để hướng dẫn mọi người, giúp họ từng bước vượt qua nỗi sợ hãi mà không cần sự hiện diện của một nhà trị liệu thực tế.

Phương pháp này còn có thể giảm chi phí đáng kể cho những người không có khả năng tiếp cận các bác sĩ chuyên khoa."

Daniel Freeman, trưởng khoa tâm thần của Đại học Oxford, nhận xét: "Ngoài chứng sợ độ cao, các phương pháp VR còn có khả năng điều trị các rối loạn sức khỏe tâm thần.

Việc áp dụng VR trong điều trị các hội chứng ám ảnh sẽ rất phù hợp vì nó mang đến trí tưởng tượng phong phú và tính chất giải trí giúp bệnh nhân sớm lấy lại tinh thần."

Được biết, theo tạp chí y khoa The Lancet Psychiatry, cứ 5 người thì có 1 người sợ độ cao. Hội chứng này còn là một trong những ám ảnh phổ biến nhất của con người mà hầu như không bao giờ được chú trọng điều trị.

Hội chứng sợ độ cao là tình trạng sợ hãi hoặc ám ảnh cực đoan về độ cao, nhất là đối với những người có chiều cao bình thường. Bệnh sợ độ cao được xem là một loại ám ảnh về không gian và cảm giác khó chịu khi chuyển động.

Hầu hết tất cả mọi người đều có cảm giác sợ hãi tự nhiên khi tiếp xúc với độ cao ở một mức độ nào đó, được gọi là cảm giác sợ rơi. Tuy nhiên, những người bị chứng sợ độ cao có thể cảm thấy rất hoảng sợ khi đứng ở những nơi trên cao, trở nên quá kích động để có thể tự trấn tĩnh bản thân và tìm lại cảm giác an toàn. Có khoảng 2 - 5% dân số mắc hội chứng sợ độ cao, tỷ lệ xảy ra ở nữ giới cao gấp đôi nam giới. Những bệnh nhân sợ độ cao thường không thể leo thang cao, lên cầu thang không có tay vịn và thậm chí sợ cả đi máy bay.

Nguyên nhân gây ra chứng sợ độ cao

Chứng sợ độ cao có thể gây ra do một số nguyên nhân, ví dụ như người bệnh đã từng bị tai nạn, ngã từ trên cao. Những người này luôn bị ám ảnh bởi cảm giác đã từng trải qua khi ở trên cao và trở nên rất sợ độ cao. Một nguyên nhân khác là vì khả năng giữ thăng bằng cơ thể thông qua cơ chế mắt - tiền đình gặp vấn đề, dẫn đến không thể duy trì được thăng bằng khi lên cao, khiến cho bệnh nhân dễ bị chóng mặt, mất thăng bằng và có cảm giác rất dễ ngã xuống. Tuy nhiên, đại đa số các trường hợp mắc chứng sợ độ cao không tìm được nguyên nhân rõ ràng.

Triệu chứng và dấu hiệu của chứng sợ độ cao

Triệu chứng của sợ độ cao bao gồm: nhức đầu, khó thở, buồn nôn, nôn mửa, khó ngủ, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi. Những triệu chứng này thường kéo dài trong khoảng 6 - 48 giờ sau khi bệnh nhân lên cao.

Trong một số trường hợp hiếm gặp hơn, chứng sợ độ cao có thể gây ra sự tích tụ dịch lỏng ở não và phổi, dẫn đến phù não và phù phổi với nhiều triệu chứng nghiêm trọng như:

• Nghe thấy âm thanh lạ, tương tự như tiếng giấy bị vò lại khi hít thở.
• Khó thở nghiêm trọng.
• Ho hoặc khạc ra chất lỏng có màu hồng, sủi bọt.
• Đi đứng vụng về, khó khăn.
• Lú lẫn và suy giảm ý thức.

Khi nhận thấy các triệu chứng này, người bệnh cần được đưa trở về độ cao thấp và tiến hành cấp cứu ngay lập tức.

Những đối tượng thường mắc chứng sợ độ cao

Cả nam và nữ đều có thể bị sợ độ cao, nhưng tỷ lệ xảy ra ở nữ cao hơn, đặc biệt nếu ở độ cao từ 2400m trở lên so với mực nước biển. Chứng sợ độ cao phổ biến hơn ở những bệnh nhân có vấn đề về phổi và ở những người thường xuyên sống tại vùng thấp nên cơ thể chậm thích nghi với điều kiện không khí và áp suất ở những nơi cao.

Hạn chế diễn tiến của chứng sợ độ cao

Những việc người bệnh sợ độ cao có thể làm để hạn chế ảnh hưởng của độ cao, bao gồm:

• Khi di chuyển lên những nơi cao, không nên tăng độ cao quá nhanh mà nên dành từ 2 - 4 ngày di chuyển từ từ từng đoạn một để cơ thể có những điều chỉnh thích nghi phù hợp
• Trước khi đi đến những vùng cao, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn nên chuẩn bị thuốc gì để phòng ngừa bệnh sợ độ cao.
• Nghỉ ngơi đầy đủ và hoạt động vừa sức
• Uống nhiều nước và tăng cường bổ sung carbohydrate để giảm thiểu tác động của chứng sợ độ cao.

Nếu nhận thấy sự xuất hiện của các triệu chứng về thần kinh hoặc hô hấp, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến nơi thấp hơn và cấp cứu kịp thời./.