Bầu cử giữa nhiệm kỳ ở mỹ 2023

Bầu cử giữa nhiệm kỳ được coi như một cuộc trưng cầu dân ý toàn liên bang đối với kết quả điều hành chính phủ của ông Biden nói riêng và đảng Dân chủ nói chung trong gần 2 năm qua. Kết quả bầu cử cũng sẽ phát đi tín hiệu về đường lối chính sách đối nội và đối ngoại của nước Mỹ trong ít nhất hai năm tới.

Những cuộc thăm dò mới nhất cho thấy, cuộc đua giành ghế tại lưỡng viện của Quốc hội Mỹ trong kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ lần này sẽ rất gay cấn. Các cử tri Mỹ đang bị giằng co giữa những lời cảnh báo của đảng Dân chủ  về vấn đề phá thai và những luận điểm của đảng Cộng hòa về vấn đề lạm phát, tội phạm, di cư.

Theo Tiến sĩ Nadia Brown - Đại học Georgetown: "Người dân Mỹ đang bất đồng ý kiến và các cuộc thăm dò liên tục cho thấy điều đó. Mọi người tiếp nhận tin tức từ nhiều nguồn khác nhau, không có sự thống nhất về việc đâu mới là sự thật".

Một xu hướng phổ biến trong lịch sử chính trường Mỹ, đó là đảng đang nắm giữ Nhà Trắng thường thất bại hoặc mất nhiều ghế trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Trong cuộc bầu cử lần này, sự chênh lệch không lớn giữa số lượng thành viên đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa trong hai viện càng khiến cuộc cạnh tranh thêm phần khốc liệt.

Các cuộc thăm dò cho thấy, kết quả của cuộc bầu cử sắp tới sẽ là đảng Cộng hòa sẽ chiếm đa số ở Hạ viện và đảng Dân chủ có thể giữ Thượng viện.

Bà Emily Ekins - Giám đốc phụ trách thăm dò dư luận, Viện Nghiên cứu chính sách CATO cho biết: "22 trong số 25 cuộc bầu cử giữa kỳ trước đây, đảng của tổng thống đương nhiệm đã bị mất ghế, điều đó cũng là những gì đang diễn ra lần này. Điều khác biệt lần này là những vấn đề mà cử tri quan tâm hiện nay, đặc biệt là lạm phát. Lạm phát đã liên tục ở mức 9%, vấn đề giá cả thực phẩm thực sự quan trọng đối với mọi người. Một vấn đề đáng quan tâm khác là quyền phá thai, điều này đã thay đổi chiều hướng của các cuộc thăm dò trước bầu cử".

Đảng Dân chủ của Tổng thống Joe Biden đã chiếm đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện trong hai năm qua. Do đó, ông Biden đã có thể dễ dàng thông qua những điều luật, chính sách mà ông muốn. Và khả năng hoàn thành chương trình nghị sự hay những chính sách của ông Biden trong hai năm tới có liên quan đến việc đảng Dân chủ của ông có kiểm soát được hai viện của Quốc hội sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ này.

Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh: "Tôi cho rằng đây là một trong những cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ quan trọng nhất kể từ thời Tổng thống Roosevelt, bởi vì nó sẽ quyết định rất nhiều thứ. Nếu chúng ta có thể giữ được Thượng viện và Hạ viện, chúng ta có thể tiếp tục làm những điều mình đang làm để tạo ra những thay đổi cho đất nước. Chúng ta đang ở thời điểm bước ngoặt, những gì xảy ra trong 4 đến 6 năm tới sẽ quyết định tương lai của 3 đến 4 thế hệ kế tiếp".

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!

Chính trường Mỹ đang nóng lên khi chỉ còn chưa đầy một tháng nữa sẽ diễn ra cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022. Ngoài cuộc đua vào lưỡng viện Quốc hội khóa 118, cuộc bầu cử còn bầu lại hàng loạt vị trí thống đốc tiểu bang và chính quyền địa phương.

Phòng họp chính của Hạ viện Mỹ.

Bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ có tên gọi đầy đủ là “bầu cử giữa nhiệm kỳ tổng thống”. Các nhà lập quốc tại Mỹ, xuất phát từ mong muốn xây dựng một hệ thống chính trị cân bằng và bền vững, đã đưa vào Hiến pháp hình thức bầu cử khác với hầu hết các quốc gia trên thế giới. Trong khi Tổng thống Mỹ được bầu qua lá phiếu đại cử tri, thì lưỡng viện quốc hội, thống đốc các tiểu bang và chính quyền địa phương lại được bầu qua hình thức phổ thông đầu phiếu.

Hiến pháp Mỹ quy định nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 4 năm, Hạ nghị sĩ nhiệm kỳ 2 năm, Thượng nghị sĩ nhiệm kỳ 6 năm. Do đó, cứ mỗi 2 năm, vào giữa nhiệm kỳ của tổng thống, cử tri trên khắp nước Mỹ sẽ bầu lại toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và 1/3 trên tổng số 100 ghế tại Thượng viện.

Các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ thường được tổ chức vào ngày thứ 3 sau ngày thứ 2 đầu tiên trong tháng 11 của năm bầu cử. Do đó, cuộc bầu cử năm 2022 sẽ diễn ra vào thứ Ba ngày 8/11 tới để bầu lại tất cả 435 ghế Hạ nghị sĩ; 35/100 ghế Thượng nghị sĩ và 36 thống đốc tiểu bang và hàng loạt cuộc bầu cử chính quyền địa phương. Từ ngày 28/10, cử tri tại một số bang có thể được phép đi bỏ phiếu sớm.

Dù tên của Tổng thống Joe Biden không có trên bất kỳ lá phiếu nào, song cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ được coi như một cuộc trưng cầu dân ý toàn liên bang đối với kết quả điều hành chính phủ của ông Biden nói riêng, và đảng Dân chủ nói chung, trong gần 2 năm qua.

Kết quả bầu cử cũng sẽ phát đi tín hiệu về đường lối chính sách đối nội và đối ngoại của nước Mỹ trong ít nhất 2 năm tới. 2022 là cuộc bầu cử đầu tiên diễn ra sau cuộc tổng điều tra dân số năm 2020. Những người thắng cử vào Quốc hội khóa 118 sẽ nhậm chức ngày 3/1/2023.

TUẤN KHANH