Dấu hiệu của bệnh ung thư vòm họng

Khác với các nước phương Tây, ung thư vòm họng rất phổ biến ở khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam. Bệnh biểu hiện bởi các triệu chứng không đặc hiệu như đau họng, khó nuốt nên dễ bị xem nhẹ và bỏ qua.

Vậy, dấu hiệu ung thư vòm họng là gì? Bệnh ung thư vòm họng có chữa được không? Làm thế nào để phát hiện bệnh sớm bệnh ung thư vòm họng giai đoạn đầu và điều trị kịp thời? Mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.

Tìm hiểu bệnh

Ung thư vòm họng là bệnh gì?

Sự tăng trưởng và phát triển bất thường của các tế bào ở vòm hòng có thể gây ung thư vòm họng, một dạng ung thư thường gặp ở Việt Nam. Bệnh có thể được chia thành 4 giai đoạn gồm:

• Giai đoạn 1: còn gọi là ung thư vòm họng giai đoạn đầu
• Giai đoạn 2: ung thư vòm họng giai đoạn trung gian
• Các giai đoạn 3 và 4: ung thư vòm họng giai đoạn tiến triển và giai đoạn cuối

Trong hầu hết các trường hợp, khối u ác tính khó phát hiện ở giai đoạn sớm do có biểu hiện tương tự với các bệnh lý thông thường. Nếu không được điều trị kịp thời, những tế bào đột biến này có khả năng di căn đến các bộ phận khác (chủ yếu là xương, phổi và gan) của cơ thể thông qua mô, hệ thống bạch huyết và máu.

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết

Những triệu chứng và dấu hiệu bệnh ung thư vòm họng là gì?

Ung thư vòm họng giai đoạn đầu thường không biểu hiện thành triệu chứng rõ rệt, vì vậy rất khó nhận biết. Ở các giai đoạn sau, bạn có thể gặp phải:

• Phổ biến nhất là khối u ở cổ do sưng hạch bạch huyết
• Có máu trong nước bọt
• Bị đau vòm họng hoặc đau họng
• Khó thở hoặc khó nói
• Chảy máu mũi
• Nghẹt mũi hoặc ù tai
• Mất thính lực
• Thường xuyên nhiễm trùng tai
• Nhức đầu
• Đau hoặc tê ở vùng mặt

Bên cạnh đó, các biến chứng của ung thư vòm họng như:

• Khó nuốt
• Tổn thương cổ và mặt
• Khó nói
• Khó thở
• Cứng cổ

Bạn có thể gặp các triệu chứng ung thư vòm họng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các biểu hiệu của ung thư vòm họng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu các biểu hiện ung thư vòm họng mới xuất hiện chưa được điều trị hoặc các biểu hiện trên kéo dài hơn 2 tuần.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Đột biến gene là nguyên nhân chủ yếu khiến các tế bào ở vòm họng tăng sinh bất thường. Tuy tác nhân gây đột biến vẫn đang được nghiên cứu nhưng một số chuyên gia cho rằng, tình trạng này có thể liên quan đến virus Epstein-Barr (EBV).

Các yếu tố nguy cơ

Bên cạnh virus EBV, nguy cơ mắc bệnh ở một người cũng có thể tăng bởi một số yếu tố như:

• Giới tính: nam giới thường có nguy cơ cao mắc bệnh này
• Chủng tộc: loại ung thư này thường gặp ở Trung Quốc, Đông Nam Á và Bắc Phi
• Tuổi tác: bệnh thường xuất hiện ở người lớn trong độ tuổi từ 30 – 50
• Những thực phẩm chứa muối: chế độ ăn nhiều cá và thịt muối khi còn trẻ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vòm họng
• Bệnh sử gia đình: nếu một thành viên trong gia đình bị ung thư vòm họng, nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng sẽ tăng lên;
• Rượu và thuốc lá: nếu bạn uống hoặc hút một lượng lớn các chất kích thích này sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh ung thư vòm họng?

Để chẩn đoán ung thư vòm họng, bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm và thủ thuật sau đây:

• Khám sức khỏe toàn diện và thăm hỏi về bệnh sử: Bác sĩ sẽ khám tổng quát để kiểm tra và phát hiện dấu hiệu ung thư vòm họng như sưng các hạch bạch huyết ở cổ hoặc các dấu hiệu bất thường khác. Bác sĩ cũng sẽ hỏi bạn về bệnh sử của bản thân và gia đình.
• Nội soi vòm họng
• Sinh thiết: Bác sĩ dùng ống nội soi nhỏ để lấy một ít mô ở vùng nghi ngờ và dùng kính hiển vi để xem các tế bào này có dấu hiệu của bệnh ung thư hay không.
• Xét nghiệm: bao gồm chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp phát xạ positron (PET), X-ray.

Bác sĩ cũng có thể thực hiện các xét nghiệm khác như xét nghiệm công thức máu toàn phần, kiểm tra virus Epstein-Barr (EBV), kiểm tra thính giác…

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh ung thư vòm họng?

Bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị ung thư vòm họng cho bạn dựa trên những yếu tố sau đây:

• Giai đoạn ung thư
• Loại ung thư vòm họng
• Kích thước khối u
• Tuổi tác và sức khỏe của người bệnh

Theo đó, có ba phương pháp thường được sử dụng, bao gồm:

• Xạ trị: sử dụng chùm tia năng lượng cao, chẳng hạn như tia X hoặc chùm proton, để tiêu diệt tế bào ung thư
• Hóa trị: là phương pháp dùng hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc hóa trị liệu thường được bào chế dưới dạng thuốc viên hoặc thuốc truyền tĩnh mạch. Bác sĩ có thể sử dụng hóa trị để điều trị ung thư vòm họng cùng lúc, sau hoặc trước khi xạ trị; (chỉnh lặp từ “hóa trị”, “xạ trị”)
• Phẫu thuật: bác sĩ thường không tiến hành phẫu thuật để điều trị ung thư vòm họng. Tuy nhiên, họ có thể dùng phương pháp này để loại bỏ ung thư hạch bạch huyết ở cổ.

Bạn sẽ có thể hạn chế nguy cơ mắc loại ung thư này nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Ăn nhiều trái cây và rau quả;
• Tránh cá và thịt ướp muối,
• Không hút thuốc;
• Không uống nhiều rượu.

Phương pháp xạ trị ung thư vòm họng thường gây khô miệng, dẫn tới nhiễm trùng miệng thường xuyên, gây khó khăn trong ăn, nuốt, nói và dẫn đến các vấn đề về răng miệng khác. Một số cách có thể giúp bạn cải thiện tình trạng khô miệng và cải thiện các tác dụng phụ gây ra bởi phương pháp này, bao gồm:

• Đánh răng nhiều lần mỗi. Hãy dùng bàn chải lông mịn nếu miệng của bạn quá nhạy cảm;
• Súc miệng bằng dung dịch nước muối ấm sau bữa ăn. Pha dung dịch gồm nước ấm, muối và baking soda rồi súc miệng bằng dung dịch này sau mỗi bữa ăn;
• Uống nhiều nước hoặc thử dùng kẹo cao su/ kẹo không đường để kích thích miệng sản xuất nước bọt;
• Tránh các loại thực phẩm khô.
• Tránh các loại thực phẩm và đồ uống có tính axit hoặc cay. Bạn nên chọn những món ăn không gây kích ứng niêm mạc miệng và tránh đồ uống có chứa caffein hoặc cồn.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Vậy nguyên nhân và những triệu chứng sớm của bệnh thực sự là gì để người bệnh chú ý đi khám, cách phòng bệnh như thế nào... Chuyên gia Tai Mũi Họng – ThS. BS. Vũ Văn Tiến( Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn những vấn đề này.

Các triệu chứng của bệnh ung thư vòm họng thay đổi tùy theo vị trí khối u và là các triệu chứng mượn của các cơ quan lân cận nên dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác.

Về tên gọi, nhiều người vẫn nhầm là "vòng họng", trong khi đúng phải là "vòm họng". Đây là vị trí khá đặc biệt nên để quan sát được, các bác sĩ Tai Mũi Họng thường phải sử dụng thiết bị nội soi qua đường mũi. Do vòm họng có vị trí giải phẫu mật thiết với vùng nền sọ, tai và mũi nên những dấu hiệu sớm của bệnh ung thư vòm họng sẽ biểu hiện ở các cơ quan này. Theo hầu hết các nghiên cứu, 4 dấu hiệu sớm của bệnh ung thư vòm họng là: Đau đầu, chảy máu mũi, triệu chứng ở 1 bên tai và nổi hạch cổ.

Do vòm họng có vị trí giải phẫu mật thiết với vùng nền sọ, tai và mũi nên những dấu hiệu sớm của bệnh ung thư vòm họng sẽ biểu hiện ở các cơ quan này.

1. Những dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư vòm họng

Đau đầu

Bệnh nhân ung thư vòm họng thường đau nửa đầu, đau sâu trong hốc mắt hoặc vùng thái dương, vùng đỉnh, đau âm ỉ. Tuy đây là dấu hiệu sớm nhưng đôi khi khó khăn trong quá trình chẩn đoán bệnh. Theo một số nghiên cứu về bệnh nhân ung thư vòm họng với đau đầu là triệu chứng duy nhất, hầu hết các bệnh nhân đi khám chuyên khoa Thần kinh, được chẩn đoán đau đầu do căn nguyên mạch máu và thần kinh, chụp phim cắt lớp vi tính sọ não nhưng không phát hiện tổn thương. Những bệnh nhân này được điều trị thuốc không đỡ, khám lại và chụp phim cộng hưởng từ (MRI) sọ não mới phát hiện tổn thương vòm xâm lấn nền sọ, kết hợp với chuyên khoa Tai Mũi Họng để nội soi sinh thiết khối u vòm chẩn đoán xác định bệnh.

Ths. Bs Vũ Văn Tiến – Bệnh viện Đại học Y

Chảy máu mũi

Do vòm họng nằm phía sau khoang mũi, phía trên khoang họng miệng nên người bệnh ung thư vòm họng có thể chảy máu ra cửa mũi trước, hoặc chảy xuống họng phải khịt xuống và khạc ra ngoài. Các triệu chứng kèm theo có thể là ngạt mũi, chảy dịch mũi khiến cho người bệnh nghĩ chảy máu do viêm thông thường nên chủ quan. Khi tần suất nhiều hơn hoặc chảy máu khó tự cầm, người bệnh mới đi khám.

Triệu chứng 1 bên tai

Do vòm họng nối với tai qua vòi Eustachian nên khối ung thư vòm họng phát triển có thể làm tắc vòi và gây nên những khó chịu về tai. Người bệnh có thể than phiền có cảm giác đầy trong tai, ù tai kéo dài hoặc đau tai, nghe kém 1 bên. Ban đầu những triệu chứng xảy ra thoáng qua, có lúc tự hết rồi tái phát khiến người bệnh chưa chú ý, hoặc tự mua thuốc điều trị vì nghĩ bị viêm tai. Khi các triệu chứng tăng dần lên, ảnh hưởng đến sinh hoạt mới đi khám và phát hiện bệnh. Qua thăm khám nội soi Tai Mũi Họng, khối ung thư vòm họng nằm cùng bên với tai bị tổn thương, màng nhĩ có thể bị co kéo hoặc trong tai giữa có dịch.

Nổi hạch cổ

Hạch cổ điển hình của bệnh ung thư vòm họng thường thấy ở vùng sau góc hàm, thường cùng bên với khối u. Hạch lúc đầu nhỏ sau to dần, sờ thấy mật độ chắc, ấn không đau, di động hạn chế dần, sau bị cố định dính vào cơ và da xung quanh.

Những yếu tố nguy cơ dẫn tới bệnh ung thư vòm họng.

2. Nguyên nhân gây bệnh

Hiện nay chưa có nguyên nhân chính xác của bệnh ung thư vòm họng. Tuy nhiên, có 3 nhóm yếu tố nguy cơ khiến chúng ta dễ mắc bệnh hơn như:

• Yếu tố di truyền: Trong gia đình có người mắc ung thư vòm họng thì khả năng người còn lại mắc bệnh cũng nhiều hơn.
  
• Nhiễm virus EBV.
• Môi trường: Tiếp xúc nhiều với thuốc lá, rượu bia; làm việc trong môi trường ô nhiễm không khí, hoá chất độc hại; sử dụng nhiều các loại thịt nướng, thịt hun khói, đồ hộp, đồ muối như dưa muối, cá muối...vì có thành phần Nitrosamin tăng nguy cơ gây ung thư.

- Giảm thiểu tối đa các yếu tố nguy cơ liên quan đến môi trường như hút thuốc lá, uống rượu, thói quen ăn mặn hay sử dụng đồ hộp chế biến sẵn, giữ gìn vệ sinh môi trường sống và làm việc sạch sẽ; có đầy đủ trang thiết bị bảo hộ lao động khi làm việc trong môi trường hoá chất độc hại…

- Tập thể dục thường xuyên nâng cao sức khoẻ.

- Đặc biệt chú trọng việc tầm soát ung thư vòm họng bằng cách kiểm tra sức khỏe định kỳ, nội soi tai mũi họng 6 tháng/lần, nhất là những người có yếu tố nguy cơ…giúp phát hiện được tổn thương dạng khối vùng vòm với các hình thái điển hình như sùi, loét, thâm nhiễm hoặc kết hợp các tổn thương này, qua đó giúp phát hiện sớm ung thư ngay từ khi tổn thương còn nhỏ và người bệnh chưa có triệu chứng.

Ung thư vòm họng nếu được phát hiện sớm có tiên lượng khá tốt. Do đó, ngoài việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, khi có các triệu chứng như đau đầu, chảy máu mũi, khó chịu 1 bên tai hay nổi hạch cổ, bạn nên đến bệnh viện để được khám và chẩn đoán sớm để việc điều trị đạt kết quả tốt nhất, tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

6 thói quen ăn uống ngăn ngừa nguy cơ mắc ung thư nên thực hiện ngay

Xem thêm video được quan tâm:

Chung sống với F0: Giảm nguy cơ lây nhiễm bằng cách nào?