Khái niệm thâm hụt ngân sách nhà nước là gì

• 1. Thâm hụt ngân sách nhà nước tại Việt Nam giai đoạn hiện nay. Thực trạng và giải pháp. Nhóm 7
• 2. TRONG NHÓM:
• 3. ngân sách – Nguyên nhân
• 4. ngân sách a. Một số khái niệm. Ngân sách nhà nước(NSNN) là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước. + Về hình thức, NSNN là bảng tổng hợp các khoản thu, chi của nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định và được cơ quan có thẩm quyền quyết định nhằm đáp ứng các nhu cầu thực hiện chức năng và nhiệm vụ của nhà nước. + Về thực chất, ngân sách nhà nước phản ánh các quan hệ kinh tế giữa nhà nước và các chue thể khác trong xã hội, phát sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp là chủ yếu.
• 5. sách Thu NSNN được hình thành từ thuế, phí, lệ phí, các khoản thu từ hoạt động kinh tế của nhà nước, thu từ bán, cho thuê tài sản, tài nguyên của quốc gia; các khoản viện trợ trong nước và nước ngoài; các khoản thu khác theo quy định của pháp luật. Chi NSNN theo lĩnh vực gồm chi cho kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, xã hội, quản lý nhà nước, quốc phòng, an ninh, ngoại giao, viện trợ và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật. Thâm hụt NSNN là tình trạng là các khoản chi của ngân sách Nhà nước lớn hơn các khoản thu, phần chênh lệch chính là thâm hụt ngân sách. Trường hợp ngược lại, khi các khoản thu lớn hơn các khoản chi được gọi là thặng dư ngân sách.
• 6. sách b. Phân loại thâm hụt NSNN Tài chính công hiện đại phân loại thâm hụt ngân sách thành hai loại: - Thâm hụt cơ cấu là các khoản thâm hụt được quyết định bởi những chính sách tùy biến của chính phủ như quy định thuế suất, trợ cấp bảo hiểm xã hội hay quy mô chi tiêu cho giáo dục, quốc phòng,... - Thâm hụt chu kỳ là các khoản thâm hụt gây ra bởi tình trạng của chu kỳ kinh tế, nghĩa là bởi mức độ cao hay thấp của sản lượng và thu nhập quốc dân. Ví dụ khi nền kinh tế suy thoái, tỷ lệ thất nghiệp tăng sẽ dẫn đến thu ngân sách từ thuế giảm xuống trong khi chi ngân sách cho cho trợ cấp thất nghiệp tăng lên.
• 7. thâm hụt NSNN * Nhóm nguyên nhân khách quan - Tác động của chu kì kinh tế( còn gọi là thâm hụt chu kì). - Hậu quả do các tác nhân gây ra.
• 8. thâm hụt NSNN * Nhóm nguyên nhân chủ quan - Do cơ cấu thu, chi ngân sách thay đổi: Khi nhà nước thực hiện chính sách - Do điều hành ngân sách nhà nước không hợp lý: + Thất thu thuế nhà nước + Đầu tư công kém hiệu quả + Nhà nước huy động vốn để kích cầu + Chưa chú trọng mối quan hệ giữa chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên + Quy mô chi tiêu của chính phủ quá lớn.
• 9. thâm hụt ngân sách nhà nước ở Việt Nam hiện nay THỰC TRẠNG THÂM HỤT NGÂN SÁCH Ở NƯỚC TA TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY Bảng thông kê tình hình thâm hụt ngân sách qua các năm (2000 – 2010) Đơn vị: Tỷ đồng Chi tiêu Năm Tổng thu cân đối NSNN Tổng chi cân đối NSNN Thâm hụt NSNN Tỉ lệ bội chi NSNN so với GDP 2000 90,749 108,961 22,000 4,7% 2002 123,860 148,208 25,597 4,5% 2003 177,409 197,573 29,936 4,9% 2004 224,776 248,615 34,703 4,85% 2005 283,847 313,479 40,746 4,86% 2006 272,877 321,377 48,500 5% 2007 311,840 368,340 56,500 5% 2008 408,080 474,280 66,200 4,95% 2009 442,340 584,695 115,900 6,9% 2010 528,100 588,210 113,110 5,8% ( Nguồn : Tổng hợp từ cổng TTĐT Bộ Tài chính )
• 11. năm 2014 CÂN ĐỐI THU - CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ( Đơn vị: tỉ đồng) Stt Chỉ tiêu (nguồn http://www.mof.gov.vn Bộ tài chính) 6 tháng năm2014 GDP 1,668,178 A Thu NSNN và viện trợ 413,560 1 Thu từ thuế và phí 395,233 2 Thu về vốn 16,817 3 Thu viện trợ không hoàn lại 1,510 B Tổng chi ngân sách nhà nước (không bao gồm chi trả nợ gốc) 462,915 1 Chi đầu tư phát triển 77,800 2 Chi thường xuyên 385,115 C Chi trả nợ gốc 29,455 D Bội chi ngân sách (không gồm nợ gốc) -49,355 Bội chi so với GDP (%) 3.0% E Bội chi ngân sách theo phân loại của Việt Nam -78,810 Bội chi so với GDP (%) 4.7%
• 12. NHÀ NƯỚC Đơn vị: Tỷ đồng STT Chỉ tiêu 6 tháng năm 2014 Thu ngân sách nhà nước và viện trợ (I+II+III) 413,560 I Thu thường xuyên 395,233 I.1 Thu thuế 363,759 1 Thuế thu nhập doanh nghiệp 116,158 2 Thuế thu nhập cá nhân 26,278 3 Thuế sử dụng phi nông nghiệp 708 4 Thuế môn bài 1,596 5 Lệ phí trước bạ 6,867 6 Thuế giá trị gia tăng 114,654 7 Thuế tiêu thụ đặc biệt hàng sản xuất trong nước 27,324 8 Thuế tài nguyên 19,905 9 Thuế sử dụng đất nông nghiệp 25 10 Thuế xuất khẩu, nhập khẩu, TTĐB và BVMT hàng NK 44,353 11 Thuế bảo vệ môi trường 5,891 I.2 Thu phí, lệ phí và thu ngoài thuế 31,474 12 Thu phí, lệ phí 5,205 13 Thu tiền cho thuê đất 4,669 14 Thu khác ngân sách 21,600 II Thu về vốn (thu bán nhà ở, thu tiền sử dụng đất) 16,817 III Viện trợ không hoàn lại 1,510
• 13. NHÀ NƯỚC PHÂN THEO CHỨC NĂNG (Đơn vị: Tỷ đồng) STT Chỉ tiêu 6 tháng đầu năm 2014 Tổng chi NSNN 462,915 I Chi thường xuyên 385,115 1 Chi quản lý hành chính 48,713 2 Chi sự nghiệp kinh tế 34,300 3 Chi sự nghiệp xã hội 180,753 3.1 Chi giáo dục - đào tạo, dạy nghề 86,227 3.2 Chi Y tế 30,600 3.3 Chi dân số và kế hoạch hoá gia đình 269 3.4 Chi khoa học công nghệ 3,778 3.5 Chi văn hoá thông tin 2,835 3.6 Chi phát thanh truyền hình 1,541 3.7 Chi thể dục thể thao 1,103 3.8 Chi lương hưu và đảm bảo xã hội 54,400 4 Chi trả nợ lãi 30,845 II Chi đầu tư phát triển 77,800 1 Chi xây dựng cơ bản 75,200 2 Chi về vốn khác 2,600
• 14. & Giải pháp cải thiện tình trạng thâm hụt ngân sách. 3.1 Tác động của thâm hụt ngân sách ở Việt Nam Bội chi ngân sách nhà nước (hay còn gọi là thâm hụt ngân sách nhà nước) có thể ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến nền kinh tế một nước tùy theo tỉ lệ thâm hụt và thời gian thâm hụt. 3.1.1 Tích cực Tác động Sự thâm hụt ngân sách trong những năm qua được sử dụng như là một công cụ của chính sách tài khóa để tăng trưởng kinh tế.
• 15. thâm hụt ngân sách ở Việt Nam 3.1.2 Tiêu cực - Việc gia tăng thâm hụt ngân sách sẽ có thể dẫn đến giảm tiết kiệm nội địa, giảm đầu tư tư nhân, hay gia tăng thâm hụt cán cân tài khoản vãng lai, giảm tăng trưởng trong dài hạn. - Gây thoái lui đầu tư với quy mô nhỏ nếu trong ngắn hạn và quy mô lớn nếu trong dài hạn. Từ đó làm giảm sự tăng trưởng kinh tế. - Thâm hụt ngân sách cao và kéo dài còn làm xói mòn niềm tin đối với năng lực điều hành vĩ mô của chính phủ. Nó cũng làm tăng mức lạm phát kỳ vọng của người dân và của các nhà đầu tư vì họ cho rằng chính phủ trước sau gì cũng sẽ phải in thêm tiền để tài trợ thâm hụt
• 16. thâm hụt ngân sách ở Việt Nam 3.1.2 Tiêu cực - Thâm hụt ngân sách cao và lâu dài tất yếu dẫn tới việc nhà nước buộc phải phát hành thêm tiền để tài trợ thâm hụt từ đó gây ra lạm phát cho nền kinh tế - Gia tăng thâm hụt ngân sách sẽ làm tăng nợ quốc gia, khiến sự tăng trưởng của sản lượng tiềm năng chậm lại - Thâm hụt còn làm cho các nhà hoạt động chính sách không thể hoặc không sẵn sàng sử dụng các gói kích thích tài chính đúng thời điểm. - Để bù lại các khoản thâm hụt chính phủ buộc phải tăng thuế hoặc vay nợ thông qua phát hành trái phiếu. Thuế làm méo mó nền kinh tế, gây tổn thất vô ích phúc lợi xã hội. Đồng thời làm tăng CPSX của các doanh nghiệp dẫn tới giảm động lực sản xuất & cạnh tranh => Giảm tổng cung, tổng cầu. Thâm hụt ngân sách cao, kéo dài đe dọa sự ổn định vĩ mô.
• 17. cải thiện tình trạng thâm hụt ngân sách Để khắc phục tình trạng thâm hụt ngân sách, tùy theo bối cảnh, tình hình kinh tế từng nước mà người ta có thể sử dụng một, hai hay nhiều biện pháp cùng kết hợp với nhau Giải pháp
• 18. tăng thu giảm chi: -Giảm chi tiêu công -> đây luôn là giải pháp hiệu quả nhất dù thâm hụt ngân sách dài hạn hay ngắn hạn. - Xây dựng cơ chế quản lý đầu tư công một cách có hiệu quả. -Tăng thuế và kiện toàn hệ thống thu: điều chỉnh thuế suất, cải cách sắc thuế, mở rộng diện chịu thuế, kiện toàn và nâng cao công tác hành thu nhằm chống thất thu thuế. - Cải cách thuế, đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân & thuế bất động sản.
• 19. Vay nợ là biện pháp chủ yếu để tài trợ thâm hụt ngân sách ở tất cả các quốc gia trên thế giới. Vay nợ nước ngoài Vay nợ trong nước
• 20. nước Thông qua việc phát hành: - Tín phiếu - Trái phiếu kho bạc nhà nước - Trái phiếu đầu tư Ưu điểm Nhược điểm - Tận dụng được nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong xã hội, hạn chế được sự phụ thuộc vào nước ngoài. - Nếu vay nợ quá lớn sẽ ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư tư nhân và có nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến lạm phát tiền tệ.
• 21. ngoài Thực hiện vay từ chính phủ các nước, các tổ chức tài chính quốc tế hoặc phát hành trái phiếu quốc tế. Ưu điểm Nhược điểm - Tận dụng được nguồn vốnvới quy mô lớn, lãi suất ưu đãi từ các nước, đặc biệt từ các tổ chức tài chính quốc tế. Không gây lạm phát cho nền kinh tế -Có thể chính phủ phải nhượng bộ trước những yêu cầu từ phái nhà tài trợ, gánh nặng nợ nhà nước tăng, ảnh hưởng uy tín của nhà nước
• 22. dự trữ ngoại tệ: -Ưu điểm: dự trữ hợp lí có thể giúp quốc gia tránh được khủng hoảng. -Nhược điểm: tiềm ẩn nhiều rủi ro và phải hết sức hạn chế sử dụng. Nó có thể dẫn đến một dòng vốn ồ ạt chảy ra thế giới bên ngoài, làm cho đồng nội tệ giảm mạnh giá và làm tăng sức ép lạm phát. Kết hợp với việc vay nợ nước ngoài ở trên, việc giảm quỹ dự trữ ngoại tệ cũng sẽ khiến cho tỷ giá hối đoái tăng, làm suy yếu sức cạnh tranh quốc tế của hàng hoá trong nước.
• 23. tiền: -Ưu điểm: nhu cầu bù tiền để bù đắp ngân sách nhà nước được đáp ứng một cách nhanh chóng, kịp thời mà không phải trả lãi, không phải gánh thêm các gánh nặng nợ nần. -Nhược điểm của biện pháp này lại lớn hơn rất nhiều lần. Việc in thêm và phát hành thêm tiền sẽ khiến cho cung tiền vượt cầu tiền. Nó đẩy cho việc lạm phát trở nên không thể kiểm soát nổi. Đồng thời còn làm giảm uy tín của nhà nước với công chúng. Đây chỉ là biện pháp ngoại lệ và mang tính tình thế
• 24. CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE!

Thâm hụt ngân sách nhà nước là gì?

Thâm hụt ngân sách trong kinh tế học vĩ mô và kinh tế học công cộng là tình trạng các khoản chi của ngân sách Nhà nước (ngân sách chính phủ) lớn hơn các khoản thu, phần chênh lệch chính là thâm hụt ngân sách. Trường hợp ngược lại, khi các khoản thu lớn hơn các khoản chi được gọi là thặng dư ngân sách.

Thâm hụt ngân sách nhà nước khi nào?

Thâm hụt ngân sách xảy ra khi một năm Chính phủ chi tiêu nhiều hơn số thu ngân sách thu được, chẳng hạn như thuế. Ví dụ đơn giản, nếu một chính phủ đạt doanh thu 10 tỷ đô la trong một năm cụ thể và chi tiêu của họ trong cùng năm là 12 tỷ đô la, thì chính phủ đó đang thâm hụt 2 tỷ đô la.

Thâm hụt cán cân ngân sách là gì?

Thâm hụt ngân sách là tình trạng số thu thấp hơn số chi tại một quốc gia. Việc thâm hụt ngân sách có thể được xem là một nguyên nhân gây nên tình trạng đồng tiền mất giá của một nền kinh tế. Như đã biết các phương thức cơ bản có thể tài trợ chi tiêu chính phủ bao gồm: Tăng thu thuế

Khi thâm hụt ngân sách chính phủ sẽ làm gì?

Nếu NSNN thâm hụt cơ bản, nhu cầu vay nợ của Nhà nước sẽ gia tăng và làm trầm trọng thêm tình hình nợ công. Ngược lại, nếu NSNN thặng dư cơ bản, nhu cầu vay nợ giảm hoặc Chính phủ có thêm nguồn tài chính để mua lại trái phiếu chính phủ (TPCP) trước hạn làm cho mức nợ công giảm xuống.