Một số biện pháp phòng, chống ma túy theo em thấy hiệu quả nhất đối với học sinh hiện nay

Phát hiện nhiều người trẻ sử dụng ma túy trong các vụ án phát hiện sử dụng ma túy trái phép

 Trẻ hóa độ tuổi nghiện ma túy

Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2022, toàn quốc đã khám phá thành công gần 11 nghìn vụ, bắt hơn 16 nghìn đối tượng phạm tội và vi phạm pháp luật về ma túy, thu giữ 397 kg heroin, 838 kg ma túy tổng hợp, 71 kg cần sa cùng nhiều vật chứng liên quan.

Con số thống kê được Bộ Công an đưa ra, trong số hơn 200 nghìn người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, đối tượng dưới 16 tuổi chiếm 0,1%, từ 16 đến 30 tuổi chiếm gần 50%. Có khoảng 60% sử dụng ma túy lần đầu trong độ tuổi từ 15 đến 25 - độ tuổi này ngày càng bị trẻ hóa.

Cùng với sự xuất hiện ngày càng phổ biến, đa dạng về chủng loại của ma túy tổng hợp, nhiều trẻ em trong độ tuổi từ 13 - 14 tuổi đã sử dụng ma túy. Đó chính là hồi chuông cảnh báo về sự nguy hiểm của ma túy đối với giới trẻ.

Tại Thanh Hóa, chỉ tính từ ngày 16/12/2021 đến ngày 14/6/2022, lực lượng phòng chống tội phạm ma tuý toàn tỉnh đã phát hiện, xử lý 35 vụ, 248 đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý. Qua phân loại cho thấy, chủ yếu các đối tượng phạm tội có độ tuổi từ 18 - 25, thậm chí một số đối tượng còn dưới 18 tuổi.

Tại tỉnh Đắk Nông, theo thống kê của lực lượng chức năng, tình hình tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tổng hợp trên địa bàn đang diễn biến phức tạp, đối tượng tham gia ngày càng đông, càng trẻ. Cơ quan chức năng đã phát hiện, triệt phá nhiều nhóm đối tượng thuê phòng karaoke, quán bar, khách sạn, nhà nghỉ… để sử dụng ma túy tập thể. Đáng quan tâm là số lượng người trẻ (từ 16 - 30 tuổi) nghiện ma túy tăng mạnh với gần 700 người, chiếm gần 65% tổng số người nghiện ma túy hiện nay.

Tại tỉnh Kon Tum, trong năm 2021, các lực lượng chức năng phát hiện 139 vụ với 282 đối tượng; khởi tố 94 vụ với 138 bị can, xử lý hành chính 42 vụ với 136 đối tượng. Tang vật thu giữ gồm 52,314g heroin, 9.301,661g methamphetamin, 20,803g ketamin, 25,359g MDMA, 13,688g cần sa. Độ tuổi người nghiện ma túy ngày càng trẻ hóa, nhiều trẻ em dưới 18 tuổi đã tiếp xúc với ma túy đá, các chất hướng thần gây nghiện.

Ông Đặng Xuân Hòa, Trưởng phòng Phòng chống tệ nạn xã hội, Sở LĐTBXH tỉnh Đồng Nai cho biết tính từ đầu năm 2022 đến nay, tình trạng người nghiện có hồ sơ quản lý tại tỉnh Đồng Nai đang giảm nhưng vẫn ở mức cao. Tội phạm và tệ nạn ma túy vẫn còn diễn biến phức tạp và trẻ hóa, chủ yếu là người dưới 30 tuổi. Nguyên nhân là do giới trẻ hiện nay, một số người có xu hướng sống buông thả, lười lao động nên dễ bị các đối tượng buôn bán ma túy lợi dụng, lôi kéo, rủ rê sử dụng ma túy. Để rồi khi đã trở thành con nghiện, người trẻ dễ dàng bị khống chế, biến thành công cụ tham gia vào đường dây buôn bán, tàng trữ trái phép chất ma túy.

Mặc dù các lực lượng chức năng và các cấp các ngành đã rất nỗ lực triển khai nhiều giải pháp ngăn chặn, nhưng tình trạng thanh thiếu niên sử dụng ma tuý tổng hợp vẫn có chiều hướng gia tăng. Ngoài nguyên nhân nêu trên còn có nguyên nhân là do sự buông lỏng quản lý, giáo dục của gia đình; do nhận thức sai lầm về tác hại của ma túy cùng tâm lý tò mò, thích tìm cảm giác lạ đã khiến nhiều thanh thiếu niên bị dụ dỗ sử dụng ma túy. Để ngăn chặn và đẩy lùi hiểm hoạ ma tuý, vấn đề quan trọng nhất chính là mỗi thanh thiếu niên cần có nhận thức đầy đủ về tác hại của ma tuý để tuyệt đối tránh xa, không sử dụng, dù chỉ một lần.

Ma túy đá gây hệ lụy đến sức khỏe người nghiện và an toàn xã hội

Thời gian gần đây, liên tiếp nhiều loại ma túy mới mang những cái tên như "đông trùng", "nước vui", "trà sữa"… đã được cơ quan chức năng phát hiện tại Hà Nội, TPHCM và nhiều tỉnh, thành khác. Đây đều là các loại ma túy tổng hợp có khả năng gây nghiện và tạo ảo giác mạnh. Điều đáng nói là các loại ma túy này chưa từng xuất hiện trước đây, chưa có tên trong danh mục cấm khiến cho việc ngăn chặn trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Ngày 27/7 vừa qua, Cục CSĐT tội phạm về ma túy thông tin, thời gian qua, trên thế giới và Việt Nam xuất hiện 2 dạng ma túy ma túy mới núp bóng thực phẩm gồm: Thực phẩm chức năng có chứa chất ma túy và ma túy được các đối tượng pha trộn, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống.

Theo kết quả giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự, số ma túy tổng hợp trên là một loại ma túy mới xuất hiện, được pha trộn từ nhiều chất ma túy tổng hợp như: MDMA, Ketamine, Diazepam. Loại ma túy này hòa tan được vào nước như nước giải khát, khi uống sẽ gây ảo giác mạnh, loạn thần và có thể đe dọa tính mạng nếu sử dụng quá nhiều. Loại ma túy mới này được các đối tượng gọi là "nước vui" và được đóng thành từng gói bột nhỏ với bao bì có hình ảnh, màu sắc bắt mắt. Điều đáng nói, những sản phẩm này nếu đem đi tiêu thụ tại các trường học, khu vui chơi giải trí sẽ cực kỳ nguy hiểm, gây tác hại khôn lường cho xã hội và khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc phát hiện, ngăn chặn.

Đặc biệt nguy hiểm hơn là trên một số diễn đàn, hội nhóm mạng xã hội, nhiều đối tượng đã mở topic (chủ đề) chia sẻ các trải nghiệm khi sử dụng các chất thức thần để cổ vũ, lôi kéo người sử dụng các loại ma túy dạng mới như "cỏ Mỹ" (thảo mộc tẩm ướp hóa chất có tác dụng gây ảo giác như cần sa), "tem giấy" và "nấm thần". Đây đều là những loại ma túy mà mức độ nguy hiểm của nó ảnh hưởng tới sức khỏe người sử dụng cao gấp hàng trăm lần so với ma túy đá, dẫn đến những diễn biến sức khỏe nghiêm trọng như tăng nhịp tim, kích động, cực kỳ hung hăng và rối loạn tâm thần.

Thời gian qua, nhiều vụ án do ngáo đá đã để lại nhiều hậu quả đau lòng cho nạn nhân, gia đình và cả xã hội. Nổi cộm như vụ án nghệ sĩ Châu Việt Cường vi phê ma túy đá đã giết bạn gái là Phương Anh vào ngày 5/3/2018. Ngày 08/08/2019, Tòa án tuyên Châu Việt Cường 11 năm tù về tội 'giết người'.

Ngày 21/2/2021, Nguyễn Công Dũng (43 tuổi, Hà Nội) cùng một vài người bạn uống bia và sử dụng ma túy tại quán karaoke Luxury II (địa chỉ Lương Sơn, Hòa Bình). Trong lúc phê pha, Dũng ra quầy lễ tân mượn con dao và mang vào phòng hát chém nhiều nhát vào bạn mình khiến 3 người tử vong. Sau khi gây án, Dũng đã dùng dao đâm một nhát vào vùng bụng của mình.

Mới đây, vào đêm 28/2/2022, khi đi trên đường, Đỗ Đức Trọng (SN 1989, Cà Mau) đang trong tình trạng ngáo đá thấy anh Nguyễn Quốc V (SN 1991, Cà Mau) chạy xe máy ngang qua. Thấy "ngứa" mắt nên Trọng dùng dao đâm nạn nhân tử vong rồi bỏ trốn.

Bác sĩ Trịnh Thị Phượng - chuyên gia nghiên cứu HIV - chia sẻ trên báo Sức khỏe và Đời sống, cho biết ma túy đá (cụ thể là chất methamphetamine) có nhiều dạng khác nhau trên thị trường như dạng bột trắng, vàng hoặc nâu đỏ; dạng muối dễ hòa tan trong nước và thường dùng để tiêm; dạng tinh thể màu trắng, đây là dạng có độ tinh khiết cao hay còn gọi là hàng đá.

Nhiều ca cấp cứu nặng liên quan đến sử dụng ma túy đá

Khi sử dụng ma túy đá sẽ ức chế tái hấp thu và chuyển hóa của Dopamine. Methamphetamine còn làm tăng tiết noradrenalin và serotonin là các chất dẫn truyền thần kinh gây kích thích hệ thần kinh trung ương, khiến cho người dùng trở nên hưng phấn, sung mãn và mất kiểm soát cảm xúc và hành vi của con người. Nếu sử dụng liều cao và kéo dài sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể.

Ở mức độ ngộ độc người sử dụng có thể bị loạn thần, hoang tưởng; tăng thân nhiệt; loạn nhịp tim, tổn thương cơ tim; cơn tăng huyết áp hoặc co giật.

Với người sử dụng ma tuý đá thì các hậu quả tâm thần dài hạn có thể gặp như không còn các khoái cảm thông thường, không còn hứng thú; loạn thần - rối loạn suy nghĩ, hoang tưởng, đôi khi mắc chứng ảo thanh (nghe thấy tiếng nói không có thực); có các hành động gây hại cho bản thân hoặc cho người khác dẫn đến tử vong, giết người mà không làm chủ được trạng thái, tinh thần của mình.

Trong văn bản chỉ đạo triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo phát động, triển khai đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm về ma túy, tập trung trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy; tăng cường nắm tình hình, rà soát địa bàn, đối tượng nhằm phát hiện, đấu tranh, triệt xóa kịp thời các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy. Trong đó tập trung lực lượng điều tra, triệt phá các tổ chức, đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, liên tỉnh, xuyên quốc gia; tiếp tục thực hiện có hiệu quả các Phương án, kế hoạch nghiệp vụ của Bộ Công an về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy.

Các địa phương chỉ đạo các lực lượng chuyên trách đấu tranh quyết liệt với các loại tội phạm ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm; triệt xóa các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy trên địa bàn; kiểm soát chặt chẽ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; tăng cường kiểm tra, triệt xóa diện tích trồng, tái trồng trái phép cây có chứa chất ma túy; thực hiện có hiệu quả kế hoạch chuyển hóa xã, phường, thị trấn trọng điểm, phức tạp về ma túy.

Đồng thời chỉ đạo, tổ chức tuyên truyền phòng, chống ma túy đến từng khu phố, hộ gia đình và trực tiếp tại cộng đồng dân cư; tăng cường tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và các văn bản hướng dẫn thi hành; tuyên truyền về hậu quả, tác hại của ma túy, nhất là ma túy tổng hợp; phương thức, thủ đoạn của tội phạm ma túy nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác, chủ động phòng ngừa của quần chúng nhân dân. Trong đó cần đa dạng hóa các hình thức, biện pháp, nội dung tuyên truyền theo phương châm hướng về cơ sở, tập trung vào địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy, thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội (Zalo, Facebook…), nền tảng di động... trong các hoạt động tuyên truyền.

Theo Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Đắk Nông, để nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp giới trẻ tránh xa ma túy, đơn vị đã yêu cầu cần có sự phối hợp với các đơn vị, địa phương phát động phong trào Toàn dân tham gia phòng, chống ma túy, trong đó chú trọng tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy, tác hại của ma túy cho các đối tượng có nguy cơ cao; đưa giáo dục, nhận thức về tác hại của ma túy vào nội dung dạy học ở nhà trường; yêu cầu gia đình và nhà trường đồng hành, quản lý sát sao sinh hoạt của học sinh; tạo nếp sống lành mạnh. Lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy còn phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tăng cường kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện, thực hiện các biện pháp quản lý, phòng ngừa để hạn chế thấp nhất tội phạm về ma túy.

Đồng thời đẩy nhanh tiến độ điều tra làm rõ các vụ án về tội phạm ma túy, lựa chọn, đưa ra truy tố, xét xử các vụ án điểm để răn đe, giáo dục, phòng ngừa chung. Thường xuyên mở cao điểm đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn ma túy, gắn với công tác đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện. Tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương tổ chức rà soát, quản lý thống kê người sử dụng ma túy, người nghiện trên địa bàn, lập hồ sơ đưa cai nghiện bắt buộc theo quy định nhằm hạn chế thấp nhất tình trạng người sử dụng, nghiện ma túy phát sinh mới.

Là người có nhiều năm gắn bó với công tác cai nghiện, Phó Giám đốc Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh An Giang Nguyễn Ngọc Ngời chia sẻ: "Chúng ta nên quan tâm công tác tuyên truyền ngoài cộng đồng, nhất là tại các trường THCS, THPT để không chỉ giải quyết vấn đề từ phần ngọn. Với tỷ lệ người nghiện ngày càng trẻ hóa từ 12 - 18 tuổi, cơ sở sẵn sàng hỗ trợ cán bộ chuyên môn đến các trường học để đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục giúp các em tránh xa ma túy và các chất gây nghiện, hướng thần. Đồng thời, cơ sở sẽ nỗ lực đảm bảo số lượng bác sĩ điều trị, mở rộng cơ sở vật chất để sẵn sàng tiếp nhận đối tượng nghiện độ tuổi từ 12 đến dưới 18 tuổi theo quy định của Luật Phòng chống ma túy, giúp nâng cao hiệu quả điều trị, giáo dục, hướng đến mục tiêu giảm số người nghiện đến điều trị tại cơ sở và ngoài cộng đồng".

"Điều băn khoăn của chúng tôi hiện nay là số người tái nghiện quay trở lại cơ sở và số tái nghiện trong cộng đồng. Do vậy, không chỉ giáo dục và điều trị người nghiện tại cơ sở quản lý tập trung, mà cần tăng cường giáo dục, chia sẻ tại gia đình, phát huy vai trò của các câu lạc bộ hỗ trợ tốt cho người nghiện tái hòa nhập cộng đồng. Tạo công ăn việc làm cho người trẻ, giúp họ có nhận thức đúng đắn, lành mạnh, tránh xa hiểm họa ma túy" - Phó Giám đốc Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh An Giang Nguyễn Ngọc Ngời nói.

Vĩnh Hoàng