Vì sao các doanh nghiệp lại xào nấu sổ sách
Ở góc độ quản trị tài chính doanh nghiệp, chúng ta cần phải phân biệt thật rõ ràng rằng: Lợi nhuận trên báo cáo kết quả kinh doanh không đồng nghĩa với thặng dư hoặc thâm hụt dòng tiền. Nói cách khác, có lợi nhuận mà doanh nghiệp vẫn không đủ tiền trang trải cho hoạt động và đầu tư rồi đôi khi bạn trả lãi ngân hàng cho đối tác họ tiêu. Bài viết này sẽ lý giải điều đó và kỳ vọng rằng những người làm kinh doanh nhưng không có kiến thức nền tảng tài chính sẽ thay đổi cách nhìn trong quản trị tài chính công ty của chính mình...
"Lợi nhuận nghĩa là có tiền" không luôn luôn đúng! Lợi nhuận của doanh nghiệp = doanh thu + các khoản thu nhập khác - tất cả chi phí (Giá vốn, chi phí tài chính, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp). Trong quản trị tài chính và hạch toán kế toán, ta phải hiểu bản chất rằng, doanh thu của công ty không phân biệt đã thu được tiền hay chưa, cho nên nhiều trường hợp, nếu bên bán quản lý công nợ không tốt thì trên sổ sách kế toán ghi nhận có doanh thu lớn, và nếu lấy doanh thu trừ chi phí thì rõ ràng có lãi (lợi nhuận), nhưng lại không có tiền là vì thế. Nói ở khía cạnh khác, lợi nhuận đang chứa trong NỢ PHẢI THU của công ty. Điều này giải thích thực trạng ở nhiều công ty là hoạt động bán hàng tăng trưởng tốt, hợp đồng thậm chí có giá trị lớn, nhất là tại các công ty xây lắp, nhưng nếu không kiểm soát được dòng tiền tương đồng với doanh thu, không quản lý tốt kỳ hạn nợ của khách hàng thì doanh thu tăng (tăng trưởng) cũng không ích gì. Phá sản hoặc giải thể bán thanh lý tài sản để trả nợ là không đủ khả năng thanh toán nợ chứ không phải vì hoạt động không có lợi nhuận. Khi rơi vào trạng thái mất cán cân thanh toán, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng dẫn tới kết cục là luôn phải "rượt đuổi" tiền, rượt đuổi hợp đồng. Ở trạng thái đó, chắc chắn dẫn tới một hệ lụy là "sử dụng các khoản tiền không đúng mục đích", ví dụ tiền trả lương được mang đi trả nợ, tiền trả nợ được mang đi trả ngân hàng... và cứ như vậy khi đạt tới đỉnh điểm thì sự cám dỗ của tín dụng đen là khó cưỡng. Một khi đã dính vào tín dụng đen để tài trợ dòng tiền cho công ty thì coi như cầm chắc cái "chết" của công ty trong tương lai rất gần. Trong quan hệ đối tác, nếu doanh nghiệp ở trạng thái tăng trưởng tốt nhưng thiếu tiền thì biểu hiện thường thấy trong đàm phán là chấp nhận thua thiệt về giá, về hồ sơ, về điều kiện mua bán để cố gắng đạt lấy giá trị doanh thu có thể thu tiền ngay. Mặt khác, vì bị bẫy "lợi nhuận" và "tăng trưởng" che mắt nên nhầm tưởng rằng cứ đổ tiền / xoay được tiền thì sẽ cải thiện tình hình, nhưng kết cục lại không như bạn nghĩ, bạn càng "xoay" vòng xoáy thiếu tiền càng lớn... Khi đó chỉ có 2 cách cứu được bạn là "thu tiền ngay từ bán hàng, kể cả phải chấp nhận giảm giá sâu" và vốn chủ sở hữu. Còn lại, tất cả các nỗ lực xoay vần tài chính khác của CEO đều chỉ dẫn tới "mớ bùng nhùng" phức tạp hơn hoặc thậm chí không nhìn thấy cửa thoát trong dài hạn. Thế là, đôi khi chưa cần vay tiền thì đã phải vay hoặc vội vay, hơn thế nữa là vay tiền & trả lãi ngân hàng cho "người khác tiêu". Một cách hài hước, đôi khi lợi nhuận của công ty lại nằm trong tồn kho của khách hàng... Tiếc thay, có quá nhiều SME hiện nay không tổ chức công tác tài chính kế toán nội bộ, chỉ làm kế toán thuế theo cách "đối phó" cho xong, còn lại toàn bộ sự nghiệp kinh doanh là "ghi sổ chợ". Vậy thì đương nhiên là không thể tiếp cận được với vốn ngân hàng, vậy thì đương nhiên là không đủ năng lực cạnh tranh, ấy gọi là làm kinh doanh theo kiểu may rủi, cảm tính và dùng mối quan hệ để "sống qua ngày".
Giám đốc công ty bỏ kinh doanh quay sang "chạy tiền" là cách chết đau xót! Được bơm vốn hàng triệu đô, nhưng quản trị dòng tiền yếu kém thì vẫn "chết" như thườngThời gian qua, chúng ta chứng kiến nhiều Start-UP đình đám trên thế giới cũng như ở Việt Nam lần lượt chết khi chưa kịp mừng sinh nhật 2 tuổi. Phần lớn khác cũng chết yểu khi chưa tròn năm mà 2 nguyên nhân chính được các nhà phân tích nêu ra là (1) - Sai về chiến lược ngay từ đầu; (2) -Tiêu hết tiền hoặc hụt dòng tiền cho hoạt động một các nhanh chóng trước khi doanh thu có thể bù đắp. Mà, chúng ta cũng biết rằng các dự án / công ty khởi nghiệp đó được bơm tới hàng triệu đô từ các quỹ và các hình thức huy động vốn khởi nghiệp khác. Gần đây chính Đào Chi Anh - người sáng lập The KAfe cũng phải đau xót mà thừa nhận những yếu kém trong quản trị tài chính. Lời khuyên cho những CEO không có kiến thức nền tảng tài chính hoặc các CEO mới khởi nghiệp là:
Còn tiếp, chuyên đề tiếp theo: NHỮNG NGUYÊN NHÂN LÀM DÒNG TIỀN CỦA CÔNG TY SUY YẾU Tác giả: Vũ Long,
|