Khi bắt đầu đục để lưỡi đục cách mặt trên vật

Bài 21 .Cưa và đục kim loại – Câu 2 trang 73 SGK Công Nghệ 8. Hãy nêu kỹ thuật cơ bản khi đục kim loại ?

Hãy nêu kỹ thuật cơ bản khi đục kim loại ? 

Tư thế đục:

– Tư thế,vị trí đứng đục,cách chọn chiều cao bàn êtô giống như ở phần cưa.

Quảng cáo

Chú ý: nên đứng về phía sau cho lực đánh búa vuông góc với má kẹp.

Cách đánh búa:

– Bắt đầu đục:để lưỡi đục sát vào mépvật,cách mặt trên của vật từ 0.5_1mm. Đánh búa nhẹ nhàng để cho đục bám vào vật khoảng 0.5mm.Nâng đục sao cho đục nghiêng với mặt nằm ngang 1 góc 30_35.Sau đó đánh búa mạnh và đều.

Khi bắt đầu đục, đặt đục tiếp xúc với cạnh vật cách mặt trên khoảng 0,5 – 1 mm.

Đánh nhẹ búa vào đầu đục sao cho lưỡi cắt bám sâu vào kim loại. Khi lưỡi đục đã ăn sâu vào kim loại khoảng 0,5mm vẫn đánh nhẹ, đồng thời nâng dần đục lên, khi đường trục của đục hợp với mép ngang một góc 30 – 35 độ thì giữ nguyên. Khi này đập búa mạnh và đều. Tay trái giữ đục vừa phải và ngay ngắn sao cho lưỡi đục bóc đi một lớp phoi đều. Nếu lớp phoi mỏng dần ta nâng dần đục lên, nếu lớp phoi quá dày ta hạ dần đục xuống.

Khi chiều rộng mặt phẳng lớn hơn chiều rộng lưỡi đục: ta tiến hành theo các bước sau:

• Vạch dấu phân rõ lượng dư cần đục.
• Dùng đục bằng đục vát 2 phía đối diện sát đường vạch dấu với góc vát 45 độ (hình a)
• Dùng đục rãnh đục thành từng rãnh trên vật gia công, khoảng cách giữa hai rãnh liền nhau bằng 2/3 bản rộng lưỡi đục. Khi đục rãnh phải đục hết lượng dư sát đường vạch dấu (hình b).
• Sau khi đã bóc hết lượng dư ở các rãnh, dùng đục bằng đục bạt đi phần kim loại còn lại (hình c).

Khi chiều rộng mặt phẳng nhỏ hơn chiều rộng lưỡi đục ta tiến hành theo các bước sau:

• Dùng đục bằng, bóc đi từng lớp cả chiều rộng của vật.
• Khi lưỡi đục gần thoát ra khỏi vật thì giảm dần lực đập.
• Để tránh hiện tượng mẻ cạnh vật gia công, phải quay đục và đục ngược lại.

2/ Đục chặt kim loại

2.1/ Chặt thanh kim loại tròn

đặt cây kim loại lên đe, lúc đầu chặt nhẹ, nếu cây có đường kính nhỏ, nhát chặt đầu tiên đứt ½ đường kính sau đó lật phôi và tiến hành chặt đứt. Nếu đường kính lớn thì chặt vòng quanh, vừa chặt vừa xoay phôi để tạo thành đường rãnh xung quanh vật, sau đó chặt mạnh, khi gần đứt dùng búa đập gãy.

2.2/ Chặt thanh kim loại dẹt

khi đục chặt kê vật lên tấm phẳng hoặc mặt đe, dùng đục bằng chặt một phía đến ½ chiều dày, sau đó lật mặt dưới lên và tiến hành chặt đứt. Chú ý: khi chi tiết gần đứt thì chặt nhẹ để tránh văng vào người.

2.3/ Chặt tôn

Nếu đường chặt là đường thẳng: sau khi lấy dấu xong dùng đục bằng để chặt, có thể chặt trực tiếp tấm tôn trên đe (đường tâm của đục hợp với mặt phẳng ngang 1 góc 900); hoặc kẹp tấm tôn lên êtô sao cho đường dấu sát với mặt trên má êtô, khi chặt đường tâm đục hợp với phẳng ngang 1 góc 30 – 35 độ

3/ Quy tắc an toàn khi đục kim loại

Chỉ được dùng các loại búa tốt, đầu búa không bị nứt, vỡ, cán búa phải được chêm chặt với búa.

1. Không được dùng các loại đục cùn, mẻ. Phần đầu đục phải được vê tròn và không được tôi quá cứng để tránh hiện tượng giòn, vỡ khi đập búa; không được dùng các loại đục đầu toét và sứt mẻ.
2. Trước mặt người đục phải có lưới chắn phoi để phoi đục tách ra không bắn vào người đối diện.
3. Khi cặp vật lên êtô phải đảm bảo chắc chắn, cân bằng tránh trường hợp khi đục vật bị bật ra khỏi êtô.
4. Lúc đầu khi chưa quen tay nên đánh búa quanh cổ tay, sau khi quen dần thì vung búa bằng cánh tay.
5. Khi sử dụng đục để chặt đứt kim loại trên đe, gần đứt phải chặt nhẹ và đưa ra cạnh đe để đục không làm hỏng đe và đề phòng mẩu kim loại văng ra bắn vào người.
6. Sau mỗi ca thực hành phải thu xếp dụng cụ đúng nơi quy định và vệ sinh sạch sẽchỗ làm việc

Câu hỏi: Hãy nêu kĩ thuật cơ bản khi đục kim loại?

Trả lời:

Tư thế đục:

– Tư thế,vị trí đứng đục,cách chọn chiều cao bàn êtô giống như ở phần cưa.

Chú ý: nên đứng về phía sau cho lực đánh búa vuông góc với má kẹp.

Cách đánh búa:

– Bắt đầu đục:để lưỡi đục sát vào mép vật,cách mặt trên của vật từ 0.5 - 1 mm. Đánh búa nhẹ nhàng để cho đục bám vào vật khoảng 0.5mm. Nâng đục sao cho đục nghiêng với mặt nằm ngang 1 góc 30° - 35°. Sau đó đánh búa mạnh và đều.

Cùng Top lời giải tìm hiểu về gia công đục nhé.

1. Khái niệm đục là gì?

- Đục là bước gia công thô, thường được sử dụng khi lượng dư gia công lớn hơn 0.5 mm.

- Đục là phương pháp gia công nguội bằng cách hớt đi một lớp vật liệu trên bề mặt cần gia công với dụng cụ là lưỡi đục và dụng cụ tạo lực là búa.

- Đục là dụng cụ cắt gọt có dạng một hình lăng trụ dài khoảng 150 – 200 mm, được làm bằng thép cacbon cao, phía lưỡi cắt được đập dẹp, mài sắc, tôi cứng. Hình dáng của lưỡi cắt phụ thuộc vào hình dáng của bề mặt gia công.

- Đục được dùng để hớt bỏ một lượng dư không cưa được mà giũa thì lại quá nhiều hoặc dùng để gia công các bề mặt đặc biệt không thể dùng các phương pháp gia công khác được như đục tạo hình khuôn, đục rãnh dầu trong bạc trượt.

2. Kĩ thuật đục

* Cách cầm đục và búa:

+ Thuận tay nào cầm tay đó, tay kia cầm đục.

+ Cách cầm đục: Đầu đục cách ngón tay trỏ 20 - 30 mm.

+ Cách cầm búa: Cán búa cách ngón út 20 - 30 mm.

+ Chú ý: Khi cầm đục và búa các ngón tay cầm chặt vừa phải để điều chỉnh.

* Tư thế đục:

-Tư thế đứng: Đứng thẳng, thoả mái, khối lượng cơ thể phân đều lên hai chân, vị trí chân đứng so với bản kẹp êtô được xác định như sau:

+ Bàn chân trái hợp với êtô một góc 70°

+ Bàn chân phải hợp với chân trái một góc 70°

+ Đường thẳng đi qua tâm 2 gót chân hợp với tâm dọc êtô 1 góc 45°

* Cách đánh búa:

+ Bắt đầu đục: để lưỡi đục sát vào mép vật, cách mặt trên của vật từ 0.5 - 1 mm

+ Đánh búa nhẹ nhàng để đục bám vào vật khoảng 0.5 mm

+ Nâng đục để đục nằm ngang một góc 30° - 35° và đánh búa mạnh và đều

+ Chặt đứt thì đặt đục vuông góc với mặt nằm ngang

+ Kết thúc đục: đục gần đứt giảm dần lực đánh búa.

Để đạt được năng suất cắt và chất lượng bề mặt gia công khi đục, người ta có hai vấn đề phải làm:

+ Mài sắc lưỡi đục

Không như trong gia công máy: Thông số cắt của các dụng cụ được xác định khi mài lưỡi cắt. Trong gia công nguội người ta chỉ có một thông số cắt duy nhất có thể xác định khi mài sắc lưỡi cắt là góc sắc. Tùy theo đặc tính của bề mặt gia công mà người ta có thể mài một mặt bên hoặc hai mặt bên của lưỡi đục, góc sắc còn lại của lưỡi đục phụ thuộc vào vật liệu gia công và chế độ gia công:

- Khi gia công tinh mõng hoặc gia công vật liệu mềm người ta mài lưỡi đục có góc sắc nhỏ lại ( mõng mép hơn).

- Khi gia công thô hoặc gia công vật liệu cứng người ta mài lưỡi đục có góc sắc lớn ( dày mép hơn).

* Thao tác mài lưỡi đục trên máy mài hai đá: (Hình 4-5)

Tay thuận cầm thân dưới của đục bằng ngón tay cái và ba ngón kế tiếp, ngón tay út chặn lấy chuôi đục.

Tay nghịch cầm đỡ phần thân trên của đục có hai nhiệm vụ là: tì lưỡi đục vào đá và điều chỉnh góc sắc khi mài.

Lưỡi đục được đặt ngược từ phía dưới lên, không được đặt suôi từ trên xuống hoặc mài bằng mặt đầu của đá để tránh vỡ đá gây tai nạn.

Hình 4- 5. Thao tác mài lưỡi đục và kiểm tra góc sắc của lưỡi đục.

+ Độ nghiêng của lưỡi đục khi gia công

Để gia công bề mặt bằng phương pháp đục mà tốn sức ít nhất ta cần phải đặt đục có độ nghiêng so với bề mặt gia công. (Hình 4-6)

Độ nghiêng của lưỡi đục quá lớn thì trong quá trình đục nén nhiều hơn cắt, lực đục cần lớn, tốn sức nhiều.

Độ nghiêng của lưỡi đục quá bé thì lưỡi đục dễ bị trượt trên bề mặt gia công ( do phoi bị biến dạng), mất nhiều thời gian và dễ gây tai nạn.

Người ta thường đặt đục có độ nghiêng khoảng 35 – 45°.

Hình 4-6 . Độ nghiêng của lưỡi đục khi gia công.

3. An toàn khi đục

- Không dùng búa có cán bị vỡ, nứt.

- Không dùng đục bị mẻ.

- Kẹp vật vào êtô phải đủ chặt.

- Phải có lưới chắn ở phía đối diện với người đục.

- Cần đục, búa chắc chắn, đánh búa đúng đầu đục.