Nhà trường có được thu quỹ khuyến học không

Ngày 22/9, trên các diễn đàn và mạng xã hội lan truyền thông tin “Trường THCS Lê Quý Đôn, TP Thủ Đức, TP.HCM yêu cầu phụ huynh không được đóng quỹ lớp, không đóng quỹ khuyến học, không đóng quỹ Ban đại diện cha mẹ học sinh. Đặc biệt, phụ huynh muốn tài trợ cho nhà trường phải có văn bản đồng ý của Phòng Giáo dục”.

Thông tin này khiến nhiều người chú ý bởi trong bối cảnh đầu năm học mới, các trường lớp đều kêu gọi phụ huynh đóng góp quỹ lớp, quỹ phụ huynh, thậm chí nhiều nơi còn đưa ra các khoản thu "độc", "lạ" gây phản ứng trái chiều.

Trao đổi với VietNamNet, cô Nguyễn Thị Diễm Trang - Hiệu trưởng Trường THCS Lê Quý Đôn - xác nhận thông tin trên là có thật.

Cô Diễm Trang, Hiệu trưởng Trường THCS Lê Quý Đôn

Theo cô Trang, kinh phí của Ban đại diện Cha mẹ học sinh để khen thưởng cho học sinh của trường mỗi năm không đáng bao nhiêu, khoản tiền này nhà trường lo được. Quỹ phụ huynh cũng không tham gia vào mua sắm, trang bị cơ sở vật chất, cho nên hội phụ huynh của trường, lớp không cần thiết phải thu khoản này.

Còn quỹ lớp và các khoản quỹ khác từ 4 năm nay (khi cô Trang làm hiệu trưởng) đã yêu cầu các lớp không được thu và cũng không cho thu.

Những đóng góp của phụ huynh học sinh hay vận động tài trợ tất cả phải đều thực hiện đúng, nghiêm túc theo Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT (Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh) và Thông tư 16/2018/TT-BGDĐT (tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân). Theo cô Trang việc này nhà trường chỉ làm đúng theo chỉ đạo của Phòng GD-ĐT, chứ không có gì lạ.

Cô Trang cũng cho biết đối với các khoản khác để phục vụ bán trú hay thu hộ thì nhà trường vẫn triển khai. Về photo tài liệu học tập của học sinh trong lớp, hiện nhà trường có ký hợp đồng với một cơ sở photocopy sát bên trường. Khi cần, giáo viên chỉ cần ra cơ sở đó, ghi rõ lớp và số lượng tài liệu cần photo. Giáo viên không phải trực tiếp trả tiền mà nhà trường sẽ thanh toán.

Thông báo về các khoản thu đầu năm học của một trường dân lập ở Hà Nội đã dấy lên tranh luận sôi nổi về việc trường ngoài công lập được thu - nên thu như thế nào đối với những khoản ngoài học phí.

UBND TP Hải Phòng vừa công bố cụ thể các khoản và mức thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục và yêu cầu các trường công lập chỉ được thực hiện thu trong danh mục này.

Đầu năm học, ngoài các khoản chi buộc phải có như sách giáo khoa, đồng phục, bảo hiểm... còn có một khoản thường gây tranh luận trái chiều là quỹ hội phụ huynh của lớp, của trường.

Trao học bổng cho các em học sinh

Quỹ Khuyến học, khuyến tài Trường THCS Định Mỹ được thành lập theo Quyết định số 2534/QĐ-UBND ngày 22-8-2017 của UBND tỉnh. Đây là quỹ xã hội, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, nhằm hỗ trợ, khuyến khích phát triển giáo dục và đào tạo (GD&ĐT); góp phần thực hiện công tác an sinh xã hội tại địa phương. Tổng số vốn gốc đến năm 2020 là 1 tỷ 012 triệu đồng. Số vốn này được gửi vào ngân hàng, hàng năm, Hội đồng quản lý quỹ lấy tiền lãi làm nguồn trao học bổng, khen thưởng cho học sinh, giáo viên có thành tích xuất sắc trong giảng dạy và học tập của nhà trường.

Thầy Trần Quang Xuyên (Chủ tịch Hội đồng quản lý quỹ Khuyến học, khuyến tài Trường THCS Định Mỹ) cho biết, theo quy định, các quỹ khuyến học, khuyến tài có nguồn vốn ban đầu từ 1 tỷ đồng trở lên phải được UBND tỉnh cho phép thành lập. Ban đầu, quỹ được hình thành từ nguồn vốn đóng góp của các sáng lập viên (nguyên là cựu học sinh Trường THCS Định Mỹ) cùng nguồn vốn tự tạo (trên cơ sở vận động, quyên góp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước).

“Sự đóng góp ban đầu của các sáng lập viên có ý nghĩa quan trọng. Hàng năm vào dịp khai trường, nhà trường sử dụng nguồn quỹ này để trao học bổng, khen thưởng cho các học sinh, giáo viên có thành tích trong năm. Đến nay, quỹ đã có những đóng góp thiết thực cho sự phát triển GD&ĐT ở địa phương”- thầy Xuyên chia sẻ.

Theo đó, đối tượng được thụ hưởng từ quỹ là những học sinh, sinh viên thuộc các gia đình nghèo hoặc hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Những em học sinh này phải có  ý chí vươn lên trong học tập, vượt qua khó khăn để học tập tốt, rèn luyện tốt - với tinh thần vì ngày mai lập thân, lập nghiệp, thoát nghèo và đóng góp cho xã hội.

Ngoài đối tượng là học sinh trong nhà trường, quỹ còn dành kinh phí khen thưởng giáo viên dạy giỏi từ cấp huyện trở lên, học sinh giỏi hoặc có năng khiếu đặc biệt để qua đó góp phần ươm mầm đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương đất nước, phục vụ sự nghiệp phát triển GD&ĐT tại địa phương.

4 năm hoạt động, quỹ Khuyến học, khuyến tài Trường THCS Định Mỹ đã có những hoạt động thiết thực đối với học sinh, giáo viên nhà trường và sự nghiệp GD&ĐT; tạo được sự lan tỏa trong toàn huyện Thoại Sơn. Cụ thể, năm học 2016-2017, Hội đồng quản lý quỹ đã cấp học bổng, khen thưởng, hỗ trợ cho các em học sinh, giáo viên với số tiền 29.400.000 đồng; năm học 2017-2018 là 44.150.000 đồng và năm 2018-2019 với số tiền 46.000.000 đồng.

“Cha mẹ ly hôn, 2 em sống với bà nội. Bà nội đã già, chỉ đi hái rau rồi mang ra chợ bán, nuôi 2 em ăn học. Hôm nay, em nhận được số tiền của quỹ Khuyến học, khuyến tài em rất mừng. Em sử dụng tiền này để mua tập, viết, quần áo đi học. Em vô cùng biết ơn các cô chú trong Hội đồng quản lý quỹ…”- em Phạm Thị Ngọc Dư (học sinh lớp 8A1, Trường THCS Định Mỹ) chia sẻ.

Từ mô hình hoạt động của quỹ Khuyến học, khuyến tài Trường THCS Định Mỹ, năm 2019, nhiều xã và trường học ở huyện Thoại Sơn đã làm lễ ra mắt quỹ Khuyến học, khuyến tài. Đã có nhiều quỹ tạo được sự đồng thuận của xã hội nên số tiền đóng góp ban đầu trên 1 tỷ đồng. Từ số tiền này, nhà trường đã chủ động trong công tác trao học bổng hàng năm, không phải đi vận động rất vất vả như trước đây.

“Quỹ Khuyến học, khuyến tài Trường THCS Định Mỹ có sự đóng góp rất lớn của cộng đồng, trong đó có vai trò (mang tính quyết định) của các cựu học sinh nhà trường. Việc làm của các cựu học sinh là một hình thức thiết thực nhằm tri ân các thầy, cô giáo nhà trường qua nhiều thế hệ. Chúng tôi ghi nhận và rất tự hào về những điều này. Hiện nay, Hội đồng quản lý đang đề xuất với UBND tỉnh, Hội Khuyến học tỉnh để đề nghị Chính phủ, Hội Khuyến học Việt Nam cấp bằng khen, kỷ niệm chương cho 2 cựu học sinh có những đóng góp lớn, hình thành quỹ này, đó là ông Lê Văn Nưng và ông Lê Phú Cường” - thầy Trần Quang Xuyên chia sẻ.

Bài, ảnh: MINH HIỂN

Trước thực tế này, thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã có những hướng dẫn về các khoản thu-chi đầu năm học, để tuyên truyền tới phụ huynh, ngăn chặn tình trạng lạm thu.

Những khoản được phép thu trong trường học

Theo quy định của Bộ GDĐT, nhà trường được phép thu học phí, tiền dạy học thêm trong quy định, được thu hộ Bảo hiểm y tế theo Luật bảo hiểm y tế.

Ngoài ra, nhà trường được thu những khoản tiền sau nếu có sự thỏa thuận với cha mẹ học sinh: Tiền ăn bán trú được thu theo hàng tháng, chăm sóc bán trú, trang thiết bị phục vụ bán trú, tiền mua học phẩm với trẻ mầm non, tiền vệ sinh, tiền nước uống, tiền đồng phục học sinh, quần áo thể thao, phù hiệu trường, thẻ học sinh...

Nhiều khoản tiền không được phép thu

Theo Vụ trưởng vụ Kế hoạch Tài chính của Bộ GDĐT Trần Tú Khánh, Thông tư 55 của Bộ quy định rõ Hội cha mẹ học sinh chỉ thu những khoản thu để phục vụ cho hoạt động chứ không thu các khoản quyên góp, tài trợ các việc để chi cho việc quản lý, xây dựng cơ sở vật chất trong trường học. Có điều hiện nay, nhiều cha mẹ chưa nắm được, kể cả những người nằm trong Ban đại diện cha mẹ học sinh.

Đại diện Bộ GDĐT nêu một số khoản nhà trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh không được thu quy định tại Thông tư 55 như sau:

Bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; Trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; Vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; Khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; Mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; Hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; Sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.

Việc tiếp nhận các nguồn viện trợ, tài trợ, quà biếu tặng tại các cơ sở giáo dục phải thực hiện theo quy định tại Thông tư số 29/2012 của Bộ GDĐT về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Việc quản lý và sử dụng các khoản tài trợ phải đảm bảo nguyên tắc công khai minh bạch theo đúng quy định, hướng dẫn của Bộ Tài chính và Bộ GDĐT.

“Hiện việc huy động từ nguồn xã hội hóa vẫn trong tình trạng nhà trường áp đặt, cào bằng với phụ huynh, các nhà tài trợ. Thực tế là có nhiều phụ huynh có điều kiện kinh tế tốt và thực sự muốn cùng nhà trường nâng cao chất lượng dạy- học cho các con. Nhưng, bên có vẫn còn rất nhiều những nhiều phụ huynh khó khăn về kinh tế. Huy động xã hội hóa kiểu cào bằng sẽ gây ra bức xúc cho người nộp, dù tinh thần thu là tự nguyện”- Vụ trưởng vụ Kế hoạch Tài chính Trần Tú Khánh khẳng định.

Phụ huynh xem thêm hướng dẫn về những khoản được và không được thu trong các trường học ở Hà Nội TẠI ĐÂY