Ví dụ về xung đột cá nhân với cá nhân
Hướng dẫn này bao gồm: Hãy bắt đầu nào! Xung đột là một phần (không thể tránh khỏi) trong công việc. Thực tế, nó xảy ra như “cơm bữa”… Nguồn gốc của xung đột là do “mâu thuẫn” tạo nên. Bao gồm 2 loại: Loại 1: Mâu thuẫn công việc. Ví dụ: Loại 2: Mẫu thuẫn cá nhân. Chúng ta là “con người” có cảm xúc “yêu và ghét”. Cảm xúc “yêu / ghét” này dẫn đến mâu thuẫn cá nhân. Đôi khi, bạn gặp gỡ một người (mặc dù đó là lần đầu tiên) nhưng bạn lại cảm thấy thích họ. Hoặc đôi khi, bạn cảm thấy “thằng cha này thật đáng ghét”. Đó là mâu thuẫn cá nhân. Mâu thuẫn chính là nguồn gốc của xung đột. Mâu thuẫn Cá nhân (Loại 2) hầu hết là không tốt. Nó gây hại cho đội nhóm: Mâu thuẫn Công việc (Loại 1) đa số là tốt. Bởi vì: Tuy nhiên: Mâu thuẫn Công việc là “con dao hai lưỡi”. Cuối cùng, khi cả 2 loại mâu thuẫn cùng xuất hiện, nó tạo ra mối “thâm thù”. (Mâu thuẫn Cá nhân) + (Mâu thuẫn Công việc) => (Mối thâm thù) Mâu thuẫn trong công việc là “con dao hai lưỡi”. Nếu bạn không giải quyết, nó nhanh chóng biến thành mâu thuẫn cá nhân. Đây chính là nguyên nhân khiến đội nhóm tan rã, tài năng bị lãng phí và người tài thì bỏ đi. Ngược lạị: Nếu xung đột được giải quyết hiệu quả, thì các thành viên sẽ gắn kết và trở thành đội nhóm hiệu suất cao. Ngoài ra, giải quyết xung đột còn giúp bạn:
Phần 1: Phương pháp Giải quyết xung đột IBR
Mục tiêu của Giải quyết xung đột
Vì vậy:
Tình huống xung độtTrước khi đi vào chi tiết, hãy cùng xem xét tình huống xung đột của Đông và Mai như sau: Hãy tưởng tượng, bạn đang điều hành một công ty sản xuất Giấy dán tường. Bạn làm việc khá chặt chẽ với 2 quản lý là Đông và Mai.
Mai hiểu mục đích tốt đẹp của Đông, nhưng vẫn thông báo với anh ấy rằng công ty sẽ không chi ngân sách để mua thêm bất cứ thiết bị gì mới. Điều này đã tạo ra xung đột giữa hai người và căng thẳng đang ảnh hưởng tới toàn bộ công ty. Vậy, bạn sẽ giải quyết xung đột giữa Đông và Mai như thế nào? Giải quyết xung đột bằng phương pháp IBRKhi xung đột nảy sinh, ta thường cảm thấy bực bội, sẵn sàng to tiếng và đôi khi là “vung tay – vung chân”. Hậu quả chưa dừng lại ở đó. Tuy nhiên, tin vui là bạn có thể tránh tất cả những điều này bằng cách áp dụng Phương pháp IBR (Interest-Based Relational).
Roger Fisher và William Ury phát triển phương pháp IBR và giới thiệu nó trong cuốn sách “Getting To Yes” năm 1981. Họ cho rằng:
Phương pháp này tập trung vào việc xây dựng sự tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau. Sử dụng IBR, bạn không chỉ giải quyết xung đột, mà còn giúp các thành viên cảm thấy được thấu hiểu và được tôn trọng. Đặc biệt, bạn cho các thành viên thấy rằng:
Để sử dụng phương pháp IBR hiệu quả:
Đặc biệt, trước khi giải quyết xung đột, hãy thiết lập 6 nguyên tắc với các thành viên tham gia:
#1. Đảm bảo rằng “mối quan hệ” tốt đẹp là ưu tiên. Đảm bảo rằng các thành viên đều cam kết giải quyết xung đột và thiết lập mối quan hệ tốt đẹp là ưu tiên. Điều này không có nghĩa là mọi người phải thích nhau, nhưng họ phải làm việc cùng nhau. #2. Tách “con người & cảm xúc” ra khỏi “Vấn đề”. Giúp các thành viên hiểu rằng: Vấn đề đến từ cách họ hành động / ứng xử. Và mỗi hành động / cách ứng xử đều có “động cơ” (nhu cầu) đằng sau. Hãy tìm hiểu lý do của mỗi thành viên là gì? #3. Lắng nghe cẩn thận mối quan tâm (nhu cầu) khác nhau của các bên. Dành thời gian lắng nghe từng mặt của đồng xu (cuộc xung đột). Thay vì chuẩn bị câu trả lời về cách bạn sẽ xử lý xung đột, hãy lắng nghe những gì họ nói. Đảm bảo bạn thấu hiểu rõ ràng từng mối quan tâm của các bên, trước khi đưa ra giải pháp. #4. Nghe trước, nói sau. Khuyến khích các thành viên lắng nghe nhau và không bảo vệ lập trường của mình (ở bước này). Đảm bảo rằng bạn cho phép mọi người có cơ hội phát biểu trước khi chuyển sang bước tiếp theo. #5. Đặt ra sự thật. Khi thành viên đã có cơ hội phát biểu, bạn có thể bắt đầu cùng họ chẩn đoán vấn đề. Tránh xa việc công kích và hiểu rằng hầu hết xung đột đều do nhiều hơn một người gây ra.
#6. Cùng nhau phát triển các giải pháp. Bây giờ, các thành viên đã đồng ý rằng:
Đến lúc các thành viên cùng nhau phát triển các giải pháp và xem xét các phương án. Hợp tác để đạt được kết quả có ý nghĩa cho tất cả các bên (win-win). Đọc kỹ và nhận thấy 6 nguyên tắc của IBR giúp bạn:
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng: Phương pháp IBR có thể không thích hợp cho tất cả các tình huống. Ví dụ: Với các xung đột trong một cuộc khủng hoảng, có thể bạn cần áp dụng phong cách lãnh đạo chuyên quyền, để đưa ra quyết định nhanh.
Phần 2: Quy trình Giải quyết xung đột
6 bước Giải quyết xung độtBây giờ, quay trở lại tình huống xung đột của Đông và Mai: Hãy tưởng tượng, bạn đang điều hành một công ty sản xuất Giấy dán tường. Bạn làm việc khá chặt chẽ với 2 quản lý là Đông và Mai.
Mai hiểu mục đích tốt đẹp của Đông, nhưng vẫn thông báo với anh ấy rằng công ty sẽ không chi ngân sách để mua thêm bất cứ thiết bị gì mới. Điều này đã tạo ra xung đột giữa hai người và căng thẳng đang ảnh hưởng tới toàn bộ công ty. Bạn giải quyết xung đột này như thế nào? Bước 1: Ưu tiên hàng đầu là “mối quan hệ” tốt đẹp.Là nhà quản lý, ưu tiên của bạn trong bất kỳ tình huống xung đột nào là kiểm soát và duy trì mối quan hệ tốt trong đội nhóm. Hãy chắc chắn mọi người hiểu xung đột là một vấn đề chung, và để giải quyết nó cần thông qua việc thảo luận với sự tôn trọng và thương lượng, chứ không phải là gây hấn với nhau.
Vì vậy, trong trường hợp của Đông và Mai, bạn có thể:
Bước 2: Tách biệt “con người” ra khỏi “vấn đề”.Tại sao lại như vậy? Bởi xung đột hiếm khi nảy sinh bởi một phía. Và để giải quyết, cần tách biệt vấn đề ra khỏi những người có liên quan. Vấn đề là do cả hai người gây ra, nhưng họ cần làm việc cùng nhau để giải quyết nó. Vì vậy, trong ví dụ trên, Mai nghĩ Đông là vấn đề. Cô ấy tin rằng anh ấy đang đòi hỏi hơi quá, nhưng không biết rằng mình đang tập trung vào bản thân con người Đông thay vì vấn đề. Vấn đề thực sự ở đây là: Liệu công ty có đủ khả năng chi trả cho thiết thị mới hay không? Bước 3: Lắng nghe cẩn thận mối quan tâm của các bên.Điều quan trọng hơn hết là khiến mọi người hiểu lợi ích, nhu cầu và mối quan tâm của mỗi bên. Vì vậy, hãy giữ lập trường tích cực, giữ cho cuộc nói chuyện lịch sự, và tránh đổ lỗi cho bất cứ ai. Hỏi quan điểm của mỗi người, và xác nhận rằng bạn cần họ hợp tác để giải quyết vấn đề. Hãy hỏi các thành viên để hiểu động lực và mục tiêu của những người khác, và suy nghĩ đó ảnh hưởng tới hành động của họ như thế nào. Khuyến khích mọi người sử dụng các kỹ năng lắng nghe tích cực, chẳng hạn như nhìn thẳng vào người nói, lắng nghe một cách cẩn thận, gật đầu, và đợi cho người kia kết thúc trước khi tới lượt mình nói.
Trong ví dụ này, có lẽ Mai đã không nhận ra áp lực mà Đông chịu khi cần đáp ứng các mục tiêu sản xuất của mình. Tương tự như vậy, Đông có thể đã không công bằng khi giả định rằng Mai cắt giảm chi phí. Bước 4: Nghe trước, nói sau.Khuyến khích từng thành viên lắng nghe quan điểm của người khác. Hãy chắc chắn rằng mọi người lắng nghe khi người khác nói và chỉ lên tiếng khi họ đã kết thúc phần trình bày của mình. Nhấn mạnh rằng bạn muốn giải quyết tình hình thông qua thảo luận và đàm phán, và đảm bảo rằng người nghe hiểu được vấn đề hoàn toàn bằng những câu hỏi làm rõ. Bạn cũng nên khuyến khích mọi người:
Một khi bạn đã lắng nghe nhu cầu và mối quan tâm của tất cả mọi người, hãy vạch ra những hành vi và hành động mà bạn sẽ hoặc không bỏ qua, và đạt được thỏa thuận thay đổi giữa các bên. Ví dụ, Mai và Đông đều mong muốn có được điều họ muốn, nên họ đã không lắng nghe những gì người khác nói. Một khi họ lắng nghe người còn lại, họ bắt đầu hiểu được tình hình rõ ràng hơn. Bước 5: Đặt ra sự thật.Nhu cầu, lợi ích và mục tiêu khác nhau làm cho con người cảm nhận vấn đề khác nhau. Đôi khi, người ta sẽ thấy những vấn đề khác nhau, nhưng lại cố gắng lồng ghép vào nhau. Vì vậy, nếu bạn không thể đạt được thỏa thuận, bạn nên cố gắng hiểu cảm nhận của người khác về vấn đề. Trong ví dụ trên, “sự việc” là một máy tính mới sẽ nâng cao sản lượng sản xuất của các bộ phận, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, và tăng doanh thu. Nhưng nó sẽ phát sinh chi phí rất nhiều mà như vậy sẽ tác động đến lợi nhuận của công ty. Bước 6: Cùng nhau phát triển các giải pháp.Đến giai đoạn này, bạn có thể giải quyết xung đột. Mỗi bên sẽ có khả năng hiểu được vị trí của người khác tốt hơn, và các giải pháp thích hợp nhất sẽ rõ ràng hơn. Tuy nhiên, Đông và Mai có thể vẫn chưa đồng thuận về một giải pháp chung. Lúc này, kỹ thuật đàm phán win-win có thể hữu ích, và bạn có thể tìm thấy một giải pháp thỏa mãn tất cả mọi người. Hoặc, bạn có thể cần phải có hành động để thay đổi hoàn cảnh cơ bản đã gây ra xung đột. Bằng cách hỏi từng thành viên trong đội nhóm để giúp tạo ra các giải pháp, bạn đảm bảo rằng tất cả mọi người đều cảm thấy được tham gia quyết định, tìm ý tưởng và đề xuất.
Phần 3: Ví dụ Giải quyết xung đột trong đội nhóm
Hãy tưởng tượng, bạn là quản lý của Phòng kiểm toán trong một công ty cung cấp dịch vụ kiểm toán quốc tế. Bạn được yêu cầu thiết lập một nhóm mới ở thị trường Campuchia. Tuy nhiên, mối quan hệ của bạn với đồng nghiệp (Mr.Chinh) tương đối căng thẳng. Chinh có chuyên môn cao hơn bạn, nhưng bạn được thăng cấp cao hơn. Bạn tin rằng, mình nhận được sự thăng tiến nhờ kinh nghiệm làm việc với khách hàng quốc tế. Quan điểm của Chinh khá khác biệt. Anh ấy nghĩ rằng bạn được thăng chức bởi vì công ty muốn nhiều phụ nữ hơn ở các vị trí cấp cao. Chinh bắt đầu công khai hiềm khích từ khi bạn nhận vai trò mới và anh ta cố gắng khiến bạn cảm thấy mình như một kẻ ngoài cuộc. Kể từ khi được thăng tiến, bạn nhận được một số khiếu nại về Chinh từ các thành viên khác trong nhóm. Thay vì đảm nhận vai trò cố vấn phù hợp với kiến thức và kinh nghiệm của mình, Chinh lại chỉ đạo các đồng nghiệp như một người sếp. Sau khi trở về từ Campuchia, bạn chỉ định Chinh làm việc với một công ty nhỏ ở một địa điểm xa xôi có hồ sơ khó kiểm soát để thực hiện kiểm toán. Bạn biết rằng các kiểm toán viên cao cấp thường được chọn nhiệm vụ, nhưng bạn thiếu nhân sự và bạn cần một thành viên có kinh nghiệm… và thật tốt khi Chinh có một kỳ nghỉ. Bạn nghe thấy tiếng gõ cửa và Chinh bước vào:
Chinh yêu cầu bạn thay đổi nhiệm vụ ngay lập tức và xin lỗi vì cách bạn đối xử với anh ta. Chính cũng sẽ khiếu nại chính thức lên trụ sở chính và anh ta sẵn sàng từ chức nếu không có bất cứ sự cải thiện nào. Bây giờ, bạn giải quyết xung đột này như thế nào?
Hãy trả lời 3 câu hỏi trên, trước khi tham khảo gợi ý dưới đây: Câu 1: Động cơ, mối quan tâm và trách nhiệm của Bạn trong xung đột này là gì?
Tôi chịu trách nhiệm về mâu thuẫn này.
Câu 2: Động cơ, mối quan tâm và trách nhệm của Chinh là gì?
Câu 3: Giải pháp giải quyết xung đột của tôi?
Chúng tôi có thể bắt đầu bằng cách nói chuyện về những điều đang gây phiền toái cho cả hai.
Giải pháp có thể là bổ sung thêm vai trò cố vấn/phát triển nhân viên cho Chinh:
Chinh không nên giải quyết nhiệm vụ này một mình:
Điều quan trọng là giao tiếp cởi mở và trung thực.
|