Hoàn cảnh phong trào cách mạng 1930 -- 1931
Tìm hiểu về cao trào cách mạng 1930 - 1931Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (164.84 KB, 17 trang ) Show
Câu 1: Vinh đình công đòi tǎng lương và cải thiện điều kiện làm việc. Ngoài những cuộc đấu tranh của công nhân, còn có những cuộc đấu tranh của nông dân và các tầng lớp nhân dân lao động khác như: cuộc biểu tình của nông dân Hà Nam, Thái Bình, đòi giảm sưu thuế nổ ra trong tháng 4-1930. Những cuộc đấu tranh lớn nói trên của công nhân và nông dân là những "pháo hiệu" mở đầu cao trào cách mạng mới ở Việt Nam, chứng tỏ vai trò dẫn đầu cao trào là giai cấp công nhân và tiếp theo là giai cấp nông dân. Trên cơ sở phong trào công nông bước đầu phát triển và thắng lợi, Đảng kêu gọi quần chúng tiếp tục đấu tranh đòi tǎng lương, giảm giờ làm cho công nhân, giảm sưu, hoãn thuế cho nông dân để thiết thực kỷ niệm ngày Quốc tế lao động 15-1930. Cuộc đấu tranh ngày 1-5-1930 là một bước ngoặt đánh dấu phong trào đấu tranh của quần chúng phát triển thành cao trào cách mạng. Ngày đó, từ thành thị đến nông thôn ở nhiều nơi trong cả nước treo cờ Đảng, rải truyền đơn, tổ chức mít tinh, biểu tình, tuần hành thị uy, khẩu hiệu đấu tranh đòi quyền lợi kinh tế đã kết hợp với khẩu hiệu chính trị. Nhiều cuộc bãi công, biểu tình đã liên tiếp nổ ra từ các xí nghiệp công nghiệp ở thành thị đến các vùng nông thôn ở nhiều tỉnh trong cả nước. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cuộc bãi công của công nhân các nhà máy với các cuộc biểu tình của nông dân ở làng xã, sự đoàn kết đấu tranh giữa công nhân và nông dân làm cho đế quốc Pháp lúng túng, bị động, lo sợ. Tháng 9-1930, cao trào tiếp tục phát triển lên đỉnh cao. Những khẩu hiệu chính trị được kết hợp chặt chẽ với các yêu sách về kinh tế trong hàng loạt các cuộc đấu tranh ở khắp cả nước. Ở Nghệ An, Hà Tĩnh từ cuối tháng 8 đến đâu tháng 9-1930 là thời kỳ "đấu tranh kịch liệt", diễn ra nhiều cuộc đấu tranh quy mô huyện và liên huyện với hàng nghìn, hàng vạn dân chúng tham gia. Những cuộc đấu tranh tiêu biểu như cuộc biểu tình của 3.000 nông dân huyện Nam Đàn ngày 30-8, của 20.000 nông dân Thanh Chương ngày 1-9, của 3.000 nông dân huyện Can Lộc ngày 7-9, của 8.000 nông dân huyện Hưng Nguyên ngày 12-9- 1930. Phần lớn những cuộc biểu tình này là những cuộc đấu tranh chính trị có vũ trang tự vệ. Quần chúng phá huyện đường, đốt giấy tờ, phá nhà giam, phá 2 xiềng gông, giải phóng những người bị bắt. Trước khí thế đấu tranh mạnh mẽ của quần chúng, bọn thực dân, phong kiến hoảng sợ, nhiều tên tri huyện, lý trưởng nộp lại ấn tín hoặc chạy trốn, nhiều nơi chính quyền địch tan rã. Trong tình hình đó, Xô viết Nghệ Tĩnh, một hình thức chính quyền đâu tiên của công nông trong lịch sử cách mạng Việt Nam xuất hiện. Xây dựng được đội quân chủ lực của cách mạng, thực hiện được liên minh công nông là một thành tích nổi bật của Đảng ta trong cao trào cách mạng 1930-1931 và Xô viết Nghệ Tĩnh. Thực tế lịch sử cho thấy, trong cao trào cách mạng 1930-1931 và Xô viết Nghệ Tĩnh, công nông thể hiện một nghị lực cách mạng Phi thường và sức mạnh to lớn. Hàng triệu nông dân đã đứng lên cùng với giai cấp công nhân phối hợp đấu tranh chống đế quốc, phong kiến. Đó là nhờ Cương lĩnh đầu tiên của Đảng đúng, gắn nhiệm vụ chống đế quốc với nhiệm vụ chống phong kiến, thực hiện giải phóng dân tộc và ruộng đất cho dân cày, đáp ứng nguyện vọng thiết tha của công nông. 3. Ý nghĩa và bài học kinh nghiệm của cao trào a. Ý nghĩa Cao trào 1930-1931 và Xô viết Nghệ Tĩnh phản ánh đường lối chống đế quốc và phong kiến trong cương lĩnh của Đảng là đúng đắn. Khối liên minh giữa 2 giai cấp công nhân và nông dân đã được thiết lập trong thực tế đấu tranh. Đảng đã xác lập được quyền lãnh đạo, kiểm nghiệm được đường lối, rèn luyện được đội ngũ cán bộ, đảng viên của mình. Bản thân quần chúng qua cao trào đã tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng- lực lượng duy nhất có thể đưa cách mạng Việt Nam đến thắng lợi, đồng thời cũng tin tưởng vào khả năng cách mạng của bản thân mình. Cao trào cách mạng 1930-1931 là một cuộc tổng diễn tập giành chính quyền của nhân dân ta và Đảng ta. b. Bài học kinh nghiệm Cao trào 1930-1931 đã để lại cho Đảng ta kinh nghiệm bước đầu về kết hợp 2 nhiệm vụ chiến lược: chống đế quốc và chống phong kiến, kết hợp phong trào đấu tranh của công nhân và nông dân, thực hiện liên minh công nông dưới 3 sự lãnh đạo của giai cấp công nhân; kết hợp phong trào cách mạng ở đô thị; kết hợp các hình thức tổ chức và đấu tranh giành cách mạng của quần chúng. Tuy nhiên do nhấn mạnh vào một chiều đến vấn đề giai cấp mà chưa quan tâm thích đáng đến vấn đề dân tộc trong cao trào 1930-1931, vấn đề sách lược và phương pháp cách mạng chừng nào đó còn thiếu linh hoạt, mềm dẻo. Do đó, mặt trận phản đế chưa được phát triển rộng rãi. Câu 2: Tìm hiểu cao trào cách mạng 1936 - 1939 1. Hoàn cảnh lịch sử của cao trào Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới của chủ nghĩa tư bản đẩy những mâu thuẫn vốn có của chúng ngày càng trở nên sâu sắc. Chủ nghĩa phát xít đã ra đời. Đây là nền chuyên chính độc tài nhất, tàn bạo nhất, sô vanh nhất, hiếu chiến nhất của bọn tư bản tài chính phản động. Chuyên chính phát xít đã được thiết lập, tiêu biểu ở Đức- Ý- Nhật và một số nước khác. Phong trào chống phát xít nhanh chóng lan rộng ở nhiều nước đã thu hút các lực lượng có xu hướng chính trị khác nhau. Kẻ thù nguy hiểm nhất của nhân dân thế giới lúc này không phải là chủ nghĩa tư bản hay chủ nghĩa đế quốc nói chung mà là chủ nghĩa phát xít, nhiệm vụ trước mắt của giai cấp công nhân quốc tế là đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít giành dân chủ và hòa bình. Giai cấp công nhân quốc tế phải thống nhất hàng ngũ của mình, lập mặt trận nhân dân rộng rãi. Đối với các nước thuộc địa và nửa thuộc địa, “vấn đề mặt trận thống nhất chống đế quốc có tầm quan trọng đặc biệt”. Ở nước ta, cuộc khủng hoảng kinh tế 1929-1933 đã tác động sâu sắc đến đời sống các giai cấp, các tầng lớp nhân dân lao động, đến cả các nhà tư sản, địa chủ hạng vừa và nhỏ. Bọn cầm quyền phản động ở Đông Dương vẫn thi hành chính sách bóc lột, vơ vét và khủng bố, đàn áp dã man phong trào cách mạng của nhân dân ta. Tháng 7 năm 1936, Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng họp tại Thượng Hải (Trung Quốc) do đồng chí Lê Hồng Phong chủ trì đã nhận định: Nhiệm vụ cách mạng tư sản dân quyền là đánh đổ đế quốc Pháp, giành độc lập 4 dân tộc, xóa bỏ giai cấp địa chỉ, thực hiện người cày có ruộng không hề thay đổi, nhưng chưa phải là nhiệm vụ cách mạng trực tiếp trong lúc này. Yêu cầu cấp thiết trước mắt của nhân dân Đông Dương là tự do, dân chủ, cải thiện đời sống. Phải thành lập mặt trận nhân dân phản đế rộng rãi “bao gồm các giai cấp, các đảng phái, các đoàn thể chính trị và tín ngưỡng tôn giáo khác nhau đấu tranh đòi những điều dân chủ đơn sơ....”. Hội nghị đã giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa mục tiêu chiến lược với mục tiêu cụ thể trước mặt của cách mạng nước ta. Do đó đã nhanh chóng đưa phong trào cách mạng của quần chúng lên một giai đoạn mới. 2. Diễn biến của cao trào Thành phần tham gia Mặt trận dân chủ rộng hơn Mật trận phản đế. Mặt trận dân chủ không chỉ có các lực lượng tiên tiến, kiên quyết chống đế quốc mà gồm cả những thành phần chỉ có yêu cầu cải cách, không chỉ có quần chúng cơ bản là công nhân, nông dân mà còn có cả những tầng lớp tư sản, địa chủ, các đảng phái cải lương ít nhiều tiến bộ, các thủ lĩnh dân tộc, tôn giáo đấu tranh cho dân chủ, tự do cơm áo, hoà bình. Mặt trận không chỉ bao gồm những người tán thành dân chủ thuộc ba nước Đông Dương, mà còn thu hút cả những ngoại kiều như Hoa kiều, Pháp kiều tán thành mục tiêu này. Để tập hợp đồng đảo quần chúng, trong chính sách mặt trận, Đảng coi trọng liên minh các tầng lớp, giai cấp cơ bản, vừa thực hiện liên minh các tầng lớp, giai cấp cơ bản, vừa thực hiện liên minh với các tầng lớp trên, lấy liên minh công nông làm nền tảng. Các nghị quyết của Đảng thời kỳ này vạch rõ tình hình mới đòi hỏi Đảng phải có đường lối chính trị mới và có phương pháp hoạt động mới. Phương pháp phải rất linh hoạt nhằm đoàn kết đồng đảo quần chúng trong một mặt trận thống nhất chống phản động thuộc địa, chống phátxít và chiến tranh, đòi tự do, dân chủ. Đảng chủ trương chuyển hình thức hoạt động bí mật, không hợp pháp sang các hình thức công khai, hợp pháp và nửa công khai, hợp pháp, nhằm tập 5 hợp và hướng dẫn đông đảo quần chúng đấu tranh từ thấp đến cao, qua đó giáo dục, phát triển lực lượng cách mạng. Các cuộc đấu tranh công khai, hợp pháp và nửa hợp pháp đã diễn ra sôi nổi ở cả ba nước Đông Dương nhất là ba xứ Nam, Trung, Bắc thuộc Việt Nam. Đó là phong trào Đông Dương đại hội, phong trào đấu tranh đòi quyền dân sinh, dân chủ, phong trào báo chí, truyền bá quốc ngữ, đấu tranh nghị trường, những cuộc mít tinh nhân ngày quốc tế lao động 1-5, những cuộc đón tiếp Gôđa và Brêviê, các "vị quan to của nhà nước bảo hộ Pháp". Nhứng cuộc đấu tranh đó đã thu hút được hàng nghìn, hàng vạn quần chúng. Đảng và quần chúng trưởng thành nhanh chóng qua thực tiễn đấu tranh, đồng thời càng thấy rõ sức mạnh to lớn của nhân dân cùng những kinh nghiệm giác ngộ, tổ chức quần chúng thành những lực lượng cách mạng tự giác. Thực tiễn thời kỳ 1936-1939, Đảng nhận thức rõ hơn mối quan hệ giữa mục tiêu với các hình thức tổ chức đấu tranh. 2. Ý nghĩa và bài học kinh nghiệm của cao trào a. Ý nghĩa Uy tín của Đảng lan rộng, thấm sâu vào những tầng lớp quần chúng rộng rãi; đã động viên, giáo dục chính trị, xây dựng tổ chức, đoàn kết đấu tranh cho hàng triệu quần chúng thông qua những cuộc đấu tranh chính trị, tư tưởng rộng khắp từ thành thị đến nông thôn, từ nhà máy đến đồn điền, hầm mỏ đến các làng mạc, thôn xóm. Thắng lợi to lớn đó tạo nên những tiền đề để Đảng đưa quần chúng vào những trận chiến đấu kiên quyết sau này. b. Bài học kinh nghiệm Giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa mục tiêu chiến lược và mục tiêu trước mắt, xác định đúng kẻ thù, nhiệm vụ cụ thể và khẩu hiệu sát hợp để động viên quần chúng lên trận tuyến cách mạng. Kết hợp hoạt động bất hợp pháp và hoạt động công khai, hợp pháp, sử dụng mọi hình thức tổ chức và đấu tranh, chống khuynh hướng bảo thủ, rụt rè, đồng thời chống chủ nghĩa công khai, hợp pháp, không coi trọng xây dựng đảng 6 Phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao Xô viết Nghệ TĩnhMục 1 1. Phong trào cách mạng 1930 - 1931 a) Phong trào trên toàn quốc -Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế - xã hội, phong trào cách mạng lên cao, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời kịp thời lãnh đạo phong trào đấu tranh của công nông trong cả nước. -Tháng 2 đến tháng 4/1930 nhiều cuộc đấu tranh của công nhân và nông dân nổ ra. + Mục tiêu: đòi cải thiện đời sống, công nhân đòi tăng lương, giảm giờ làm; nông dân đòi giảm sưu thuế. + Khẩu hiệu:“Đả đảo chủ nghĩa đế quốc! Đả đảo phong kiến”, “Thả tù chính trị”, … -Nhân ngày Quốctế lao động 1/5, cả nước bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh, đây là bước ngoặtcủa phong trào cách mạng. Lần đầu tiên công nhân Việt Nam biểu tình kỷ niệm ngày Quốc tế lao động, đấu tranh đòi quyền lợi cho nhân dân lao động trong nước,thể hiện tình đoàn kết cách mạng với nhân dân lao động thế giới. -Tháng 6 đến tháng 8/1930, cuộc đấu tranh của công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác trên cả nước. b) Phong trào ở Nghệ - Tĩnh -Tháng 9/1930, phong trào dâng cao ở Nghệ An và Hà Tĩnh. - Nông dân biểu tình có vũ trang tự vệ với hàng nghìn người kéo đến huyện lị, tỉnh lị đòi giảm thuế ở các huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Anh Sơn (Nghệ An), Kỳ Anh (Hà Tĩnh) … +Phong trào được côngnhân Vinh - Bến Thủy hưởng ứng. -Ngày12/ 9/1930biểu tình của 8000 nông dân HưngNguyên (Nghệ An): +Khẩu hiệu:“Đả đảo chủ nghĩa đế quốc!”. Đến gần Vinh, con số lên tới 3 vạn người, xếphàng dài 4 km. + Pháp đàn áp dã man: cho máy bay ném bom làm chết 217 người, bị thương 126 người. - Hệ thống chính quyền thực dân, phong kiến bị tê liệt, tan rã ở nhiều thôn, xã. - Nhiều cấp ủy Đảng ở thôn xã lãnh đạo nhân dân tự quản lý đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội ở địa phương, làm chức năng của chính quyền, gọi làXô viết. Lược đồ phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh Video tư liệu Video tư liệu về phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao là Xô Viết Nghê- Tĩnh Mục 2 2. Xô viết Nghệ - Tĩnh - Tháng 09/1930, chính quyền Xô Viết được thành lập ở một số huyện tại Nghệ An và Hà Tĩnh như: Thanh Chương, Nam Đàn, Hưng Nguyên, Can Lộc, Nghi Xuân, … Đấu tranh trong phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh (tranh sơn dầu) - Chính quyền Xô Viết đã thực hiện nhiều chính sách đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân, điều hành mọi mặt đời sống xã hội. +Chính trị:Quần chúng tự do tham gia các đoàn thể cách mạng. Các đội tự vệ đỏ và tòa án nhân dân thành lập. +Kinh tế:Chia ruộng đất công cho dân cày nghèo; Bãi bỏ thuế thân, thuế chợ, thuế đò, thuế muối, xóa nợ cho người nghèo; Đắp đê, phòng lụt, sửa chữa cầu đường; Lậpcác tổ chức sản xuấtđể nông dân giúp đỡ nhau +Văn hóa, xã hội:Xóa bỏ các tệ nạnmê tín, dị đoan, rượu chè, cờ bạc, trộm cắp. Trật tự trị an được giữ vững. * Nhận xét: - Xô viết Nghệ Tĩnhlà đỉnh cao của phong trào 1930 - 1931, là nguồn cổ vũ mạnh nẽ của nhân dân. - Trước tác động của phong trào, thực dân Pháp khủng bố dã man. => Nhiều cơ quan lãnh đạo của Đảng, cơ sở quần chúng bị phá vỡ, cán bộ, đảngviên bị bắt …. - Từ giữa năm 1931, phong trào cách mạng trong cả nước dần lắng xuống. Video tư liệu 3. Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam (10 - 1930) a) Hoàn cảnh - Giữa lúc phong trào của quần chúng đang diễn ra quyết liệt, tháng 10/1930Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam họp tạiHương Cảng (Trung Quốc). b) Nội dung -Đổi tên Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng Cộng sản Đông Dương. -Cử raBan Chấp hành Trung ươngchính thức do Trần Phú làm Tổng bí thư -Thông qua Luận cương chính trị của Đảng. *Nội dung Luận cương chính trị tháng 10 - 1930 -Đường lốichiến lược và Sách lược:Cách mạng Đông Dương lúc đầu là cách mạng tư sản dân quyền, sau đó tiến thẳng lên xã hội chủ nghĩa, bỏqua thời kỳ tư bản chủ nghĩa. -Nhiệm vụ chiến lược cách mạng:đánh phong kiến và đánh đế quốc là hai nhiệm vụ có quan hệ khăng khít. -Động lực cách mạng:công nhân và nông dân. -Lãnh đạo cách mạng:giai cấpcông nhân - Đội tiên phong là Đảng Cộng sản. -Nêu rõ hình thức, biện pháp đấu tranh, quan hệ giữa cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới. Mục 3 4. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930 - 1931 a) Ý nghĩa lịch sử -Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, quyền lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với cách mạng các nước Đông Dương. - Từ trong phong trào, khối liên minh công nông được hình thành. - Là cuộc tập dượt đầu tiên cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này. b) Bài học kinh nghiệm:Để lại bài học quý về công tác tư tưởng, xây dựng khối liên minh công nông, mặt trận dân tộc thống nhất, tổ chứclãnh đạo quần chúng đấu tranh … Mục 4 5. Mở rộng: So sánh Luận cương chính trị (10/1930) với Cương lĩnh chính trị (2/1930) *Hạn chế củaLuận cương chính trị (10/1930) - Chưa nêu được mâu thuẫn chủ yếu của xã hội Đông Dương. - Không đưa ngọn cờ dân tộc lên hàng đầu, nặng về đấu tranh giaicấp và cách mạng ruộng đất. - Đánh giá không đúng khả năng cách mạng của tầng lớp tiểu tư sản, giai cấp tư sản dân tộc, khả năng lôi kéo bộ phận trung, tiểu địa chủ tham gia Mặt trận dân tộc thống nhất, chống đế quôc và phong kiến. * Bảng so sánh: Mục 5
ND chính Sơ đồ tư duyPhong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao Xô viết Nghệ Tĩnh Loigiaihay.com
|